BÀI 11 – LA MÃ CỔ ĐẠI A. CÂU HỎI GIỮA BÀI 1. Điều kiện tự nhiên
Câu hỏi trang 58 SGK Lịch Sử 6: Điều kiện tự nhiên đã ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nền văn minh La Mã?
Trả lời:
* Ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến sự phát triển của văn minh La Mã:
- Vùng đồng bằng sông Pô và sông Ti-brơ thuận lợi cho việc trồng trọt.
- Miền Nam và đảo Xi-xin có những đồng cỏ thuận lợi cho việc trồng trọt.
- Trong lòng đất có nhiều khoáng sản (đồng, chì, sắt…) nên các ngành thủ công nghiệp cũng rất phát triển.
- Có đường bờ biển dài; nằm ở vị trí trung tâm Địa Trung Hải, rất thuận lợi cho giao thương và các hoạt động buôn bán hàng hải. Từ đây, người La Mã vừa có thể buôn bán khắp các vùng xung quanh Địa Trung Hải vừa dễ dàng chinh phục những vùng lãnh thổ mới và quản lí cả đế chế rộng lớn.
2. Tổ chức nhà nước La Mã cổ đại
Câu hỏi trang 59 SGK Lịch Sử 6: Quan sát lược đồ 11.2, em hãy xác định địa bàn ban đầu của La Mã cổ đại và phạm vi lãnh thổ của La Mã thời đế chế.
Trả lời:
- Địa bàn ban đầu của La Mã cổ đại là một thành bang nhỏ ở miền Trung bán đảo Italia.
- Vào đầu thế kỉ II, lãnh thổ của đế chế La Mã bao gồm toàn bộ các vùng đất xung quanh Địa Trung Hải, các vùng đất ven bờ Đại Tây Dương và quần đảo Anh.
Câu hỏi trang 59 SGK Lịch Sử 6: Em hãy trình bày cơ cấu tổ chức và hoạt động của nhà nước đế chế ở La Mã cổ đại.
Trả lời:
- Từ năm 27 TCN, dưới thời Ốc-ta-vi-út, La Mã chuyển sang hình thức nhà nước đế chế. Cơ cấu nhà nước vẫn duy trì như thời Cộng hòa nhưng hoàng đế thâu tóm tất cả quyền lực. Viện nguyên lão chỉ còn hình thức. Nhà nước thời đế chế thực chất là nền quân chủ khoác áo Cộng hòa.
3. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu
Câu hỏi trang 60 SGK Lịch Sử 6: Hãy trình bày một thành tựu của người La Mã mà em ấn tượng nhất và lí giải sự lựa chọn đó.
Trả lời:
- Em ấn tượng nhất với công trình đấu trường Cô-li-dê của người La Mã cổ đại.
- Vì: một trong những kiến trúc La Mã đẹp nhất còn sót lại. Kích thước của Đấu trường: cao 48m, dài 189m và rộng đến 156m có thể chứa tới 80.000 người bên trong.
Câu hỏi trang 60 SGK Lịch Sử 6: Dựa vào bảng 11.5, em hãy sử dụng chữ số La Mã để thể hiện phép tính sau đây: 350 + 270. Em có nhận xét gì về việc dùng chữ số La Mã để tính toán?
Trả lời:
- Sử dụng chữ số La Mã để thực hiện phép tính: 350 + 270 = 620 CCCL + CCLXX = DCXX
- Nhận xét: tính toán bằng chữ số La Mã rất phức tạp, cồng kềnh, nhất là với các phép tính nhiều con số. Hiện nay, chữ số La Mã hầu như không được sử dụng trong tính toán mà thường để đánh số các đề mục hoặc sử dụng để đánh số trên bề mặt đồng hồ…
B. CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1 trang 61 SGK Lịch Sử 6: Em hãy chỉ ra điểm giống nhau về điều kiện tự nhiên của Hy Lạp và La Mã cổ đại.
Trả lời:
- Điểm giống nhau về điều kiện tự nhiên của Hy Lạp và La Mã cổ đại là: nằm ven Địa Trung Hải, có đường bờ biển dài, có nhiều vũng, vịnh kín gió, lòng đất nhiều khoáng sản,...
Câu 2 trang 61 SGK Lịch Sử 6: Vai trò của Viện Nguyên lão trong thời kì đế chế khác với thời kì cộng hòa như thế nào?
Trả lời:
- Ở thời Cộng hòa: Viện Nguyên lão nắm trong tay quyền lực cao nhất.
- Ở thời đế chế: Viện nguyên lão chỉ còn tồn tại về hình thức, thực chất mọi quyền lực đều nằm trong tay nhà vua.
Câu 3 trang 61 SGK Lịch Sử 6: Em hãy kể tên một số thành tựu văn hóa của La Mã cổ đại vẫn được ứng dụng trong thời kì hiện đại?
Trả lời:
- Những thành tựu văn hóa của La Mã cổ đại vẫn được ứng dụng trong thời kì hiện đại là:
+ Hệ chữ số La Mã.
+ Hệ chữ cái La-tinh (là nền tảng cho hơn 200 ngôn ngữ và chữ viết hiện nay).
+ Hệ thống luật pháp của La Mã (trở thành nền tảng cho việc xây dựng luật pháp ở các nước Âu – Mĩ sau này).
+ Bê tông.
