Bài 16: Quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác
I. Đặt vấn đề
* Câu hỏi vấn đề a trang 45 SGK môn GDCD lớp 8:
Ai có quyền sở hữu chiếc xe, ai chỉ có quyền sử dụng xe ? Trả lời
- Người chủ chiếc xe máy mới là người có quyền sở hữu chiếc xe, có quyền bán, tặng, cho người khác mượn.
- Người được giao giữ xe (người trông xe): Chỉ giữ gìn bảo quản xe.
- Người mượn xe: Chỉ được sử dụng xe để đi.
* Câu hỏi vấn đề b trang 45 SGK môn GDCD lớp 8:
Quyền sở hữu đối với tài sản bao gồm những quyền gì ? Trả lời
Quyền sở hữu tài sản của công dân bao gồm:
- Quyền chiếm hữu và quyền trực tiếp nắm giữ, quản lý tài sản;
- Quyền sử dụng: là quyền hai thác giá trị tài sản và hưởng lợi từ giá trị sử dụng tài sản
- Quyền định đoạt: quyết định đối với tài sản như mua, tặng, cho để lại kế thừa, phá huỷ, vứt bỏ.
* Câu hỏi vấn đề c trang 45 SGK môn GDCD lớp 8:
Theo em, ông An có quyền đem bán chiếc bình cổ đó không ? Vì sao ?
Trả lời
- Bình cổ ông An tìm được không thuộc về ông An mà thuộc về nhà nước, là tài sản của nhà nước.
- Vì thế ông An không có quyền đem bán chiếc bình cổ đó mà ông An phải có trách nhiệm đem nộp chiếc bình cổ đó cho Sử Văn hoá - Thông tin hoặc Viện bảo tàng.
III. Bài tập
Câu hỏi 1 trang 46 SGK môn GDCD lớp 8:
Khi trông thấy bạn cùng lứa tuổi với em đang lấy trộm tiền của một người, em sẽ làm gì ?
Trả lời
Em sẽ tìm cách báo cho người có tài sản biết mình đang bị mất cắp và sau đó giải thích, khuyên can bạn làm như vậy là không tốt, không thật thà; xâm phạm tài sản của người khác (tội trộm cắp) sẽ bị pháp luật xử lí.
Câu hỏi 2 trang 46 SGK môn GDCD lớp 8:
Bình nhặt được một túi xách nhỏ trong đó có tiền, một giấy chứng minh nhân dân mang tên Nguyễn Văn Hà và các giấy tờ khác Do đánh mất tiền đóng học phí, Bình đã vứt giấy chứng minh nhân dân và các giấy tờ, chỉ giữ lại tiền.
Bình hành động như vậy là đúng hay sai ? Vì sao ? Nếu em là Bình, em sẽ hành động như thế nào ?
Trả lời
- Hành động của Bình như vậy là sai. Vì, đó là tài sản của người khác, nhặt được của rơi phải trả lại cho chủ sở hữu hoặc báo cho cơ quan có trách nhiệm; ở trường hợp này, túi xách có chủ sỡ hữu là Nguyễn Văn Hà, Bình phải trả lại cho ông Hà, hành
động của Bình vi phạm đạo đức của người học sinh là phải thật thà, trung thực, liêm khiết và vi phạm pháp luật là không tôn trọng tài sản của người khác.
- Nếu là Bình, em sẽ tìm cách trả lại cho người bị mất. Nếu không liên lạc được, em sẽ giao nộp cho công an để họ tìm cách trả lại cho người đã mất. Không vứt cũng không sử dụng tài sản đó.
Câu hỏi 3 trang 46 SGK môn GDCD lớp 8:
Do có việc gấp, chị Hoa đem chiếc xe đạp của mình ra cửa hàng cầm đồ để vay tiền.
Đến hẹn, chị mang tiền đến trả để lấy lại xe nhưng chiếc xe của chị đã bị Hà - con trai ông chủ cửa hàng - đem sử dụng làm gãy khung.
Theo em, Hà có được quyền sử dụng chiếc xe đó không ? Vì sao ? Ông chủ cửa hàng có những quyền gì đối với chiếc xe của chị Hoa, căn cứ vào đâu ? Chị Hoa có quyền đòi bồi thường chiếc xe bị hỏng không ? Ai sẽ phải bồi thường ?
Trả lời
- Hà không có quyền sử dụng chiếc xe đó, vì chị Hoa gửi xe cho ông chủ cửa hàng.
Hai bên đã có sự thỏa thuận thời gian, chị Hoa trả tiền và nhận lại xe. Và vì đó là xe của chị Hoa nên chỉ có chị Hoa mới có quyền sử dụng.
- Trong thời gian đó chủ cửa hàng có quyền chiếm hữu quản lý xe, giữ gìn cẩn thận không để mất mát, hư hỏng, trong thời gian chị Hoa gửi xe.
- Căn cứ vào Điều 180 Bộ luật Dân sự, chị Hoa có quyền đòi bồi thường chiếc xe đã bị hỏng vì ông chủ cửa hàng đã không thực hiện đúng trách nhiệm của mình. Và ông chủ cửa hàng phải chịu trách nhiệm bồi thường cho chị Hoa.
Câu hỏi 4 trang 47 SGK môn GDCD lớp 8:
Theo em, nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác thể hiện phẩm chất đạo đức nào trong các phẩm chất sau :
a) Trung thực ; b) Thật thà ; c) Liêm khiết;
d) Tự trọng.
Trả lời
Theo em, nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác thể hiện cả bốn phẩm chất đạo đức trên.
Câu hỏi 5 trang 47 SGK môn GDCD lớp 8:
Em hãy tìm một số câu ca dao, tục ngữ có nội dung nói về tôn trọng tài sản của người khác.
Trả lời
Một số câu ca dao, tục ngữ:
- Cha chung không ai khóc - Bán ruộng kiện bờ
- "Của mình thì giữ bo bo
Của người thì để cho bò nó ăn".
- Vay thì trả, chạm thì đền.
- "Của phi nghĩa có giàu đâu
Ở cho ngay thật, giàu sang mới bền."
- "Ai ơi đừng tham của người Lấy một phải trả gấp mười về sau."
- "Chữ tín thay đức con người,
Của mượn gìn giữ xong rồi trả ngay."
- "Của người nhọc đổ mồ hôi, Chớ vì tham đắm cướp về tay ta."
