Bài 17: Nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng
I. Đặt vấn đề
* Câu hỏi vấn đề a trang 47 SGK môn GDCD lớp 8:
Em hãy cho biết ý kiến nào đúng, ý kiến nào sai ? Vì sao ? Ở trường hợp Lan, em sẽ xử lí thế nào ?
Trả lời
- Ý kiến đúng là bạn trách Lan thiếu tinh thần trách nhiệm, ý kiến sai là ý kiến của Lan.
- Bạn trách Lan thì đúng còn quan điểm của Lan sai vì mọi công dân đều có trách nhiệm bảo vệ tài sản của nhà nước.
- Nếu trong trường hợp của Lan, em sẽ gọi điện báo cho cơ quan kiểm lâm hoặc cơ quan nhà nước gần đó để ngăn chặn hành vi đó.
* Câu hỏi vấn đề b trang 47 SGK môn GDCD lớp 8:
Theo em, nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng của công dân thể hiện như thế nào ?
Trả lời
- Có ý thức bảo vệ tài sản Nhà nước;
- Bảo vệ lợi ích công cộng;
- Chống lãng phí, tham ô, tham nhũng;
- Tiết kiệm;
- Tuyên truyền giáo dục, thực hiện quy định của pháp luật về bảo vệ tài sản Nhà nước và lợi ích công cộng.
- Đấu tranh với hành vi xâm phạm tài sản Nhà nước.
* Câu hỏi vấn đề c trang 47 SGK môn GDCD lớp 8:
Kể tên một số tài sản nhà nước mà em biết.
Trả lời - Đất đai;
- Rừng núi;
- Sông hồ;
- Nguồn nước;
- Tài nguyên trong lòng đất;
- Khu du lịch;
- Mỏ dầu dưới thềm lục địa;
- Nhà xưởng;
- Tư liệu sản xuất của hợp tác xã.
III. Bài tập
Câu hỏi 1 trang 49 SGK môn GDCD lớp 8:
Giờ ra chơi, các bạn nam lớp 8B rủ nhau đá bóng trong sân trường. Đang hăng say, Hùng sút mạnh, quả bóng bay chệch về phía lớp học làm vỡ cửa kính. Thấy thế cả đám liền bỏ chạy. Em hãy nêu ý kiến của mình về việc làm của các bạn nam lớp 8B.
Trả lời
Việc các bạn lớp 8B đá bóng trong sân trường là sai với nội quy của nhà trường là không được đá bóng trong sân vì xung quanh sân trường là những dãy nhà lớp học.
Khi Hùng sút bóng làm vỡ cửa kính là Hùng đã làm hỏng tài sản của nhà trường, Hùng và các bạn phải có trách nhiệm trước việc làm của mình nhưng lại bỏ chạy trốn để tránh trách nhiệm là sai. Các bạn nam lớp 8B phải tự kiểm điểm, nhận lỗi vì hành vi của mình và có trách nhiệm bồi thường cho nhà trường.
Câu hỏi 2 trang 49 SGK môn GDCD lớp 8:
Ông Tám được giao phụ trách máy pho-to-co-py của cơ quan. Ông giữ gìn rất cẩn thận, thường xuyên lau chùi bảo quản và không cho ai sử dụng. Ngoài những việc của cơ quan, ông thường nhận tài liệu bên ngoài pho-to để tăng thu nhập. Vào mùa thi, ông nhận in tài liệu thu nhỏ để thí sinh dễ mang vào phòng thi.
Hỏi :
a) Việc làm của ông Tám đúng ở điểm nào, sai ở điểm nào, vì sao ?
b) Người quản lí tài sản nhà nước có nghĩa vụ và trách nhiệm gì đối với tài sản được giao ?
Trả lời
a) Điểm đúng của ông Tám: giữ gìn cẩn thận, thường xuyên lau chùi, bảo quản tài sản được giao
+ Sử dụng tài sản được Nhà nước giao quản lý vào mục đích bất hợp pháp (In thu nhỏ tài liệu cho thí sinh dễ mang vào phòng thi).
+ Sử dụng tài sản được Nhà nước giao vào mục đích kiếm lời cho cá nhân.
b) Người quản lý tài sản Nhà nước có nghĩa vụ và trách nhiệm:
+ Bảo quản, giữ gìn, sử dụng tiết kiệm có hiệu quả, không tham ô, lãng phí.
+ Không xâm phạm (lấn chiếm, phá hoại hoặc sử dụng vào mục đích cá nhân tài sản Nhà nước).
Câu hỏi 3 trang 49 SGK môn GDCD lớp 8:
Học sinh chúng ta thực hiện nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng bằng cách nào ?
Trả lời
Nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản Nhà nước, lợi ích công cộng của học sinh thể hiện qua các việc làm sau:
- Giữ gìn và sử dụng tiết kiệm các tài sản trong lớp như bàn ghế, cửa sổ, bóng điện, quạt...
- Thực hiện đúng các quy định của nhà trường (nội quy khi mượn sách ở thư viện, nội quy ở các phòng học chung, nội quy khi học ở phòng thí nghiệm...).
- Không vứt rác bừa bãi ra sân trường, nơi công cộng;
- Đấu tranh chông những hành vi xâm phạm tài sản Nhà nước;
- Tuyên truyền ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Câu hỏi 4 trang 49 SGK môn GDCD lớp 8:
Nhà nước ta có những biện pháp nào để bảo vệ tài sản của Nhà nước và lợi ích công cộng ? Cho một ví dụ.
Trả lời Biện pháp:
- Nhà nước thực hiện quản lý tài sản bằng việc ban hành và tổ chức thực hiện các quy định pháp luật về quản lý và sử dụng tài sản thuộc sở hữu toàn dân (tài sản Nhà nước).
- Tuyên truyền, giáo dục mọi công dân thực hiện nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ tài sản Nhà nước, lợi ích công cộng.
Ví dụ 1: Vào những dịp nắng nóng, rừng rất dễ bị cháy. Vì vậy, nhằm hạn chế tối đa, ban dân quân tự vệ kết hợp với loa phát thanh xã thường xuyên tuyên truyền cho bà con nông dân, giúp bà con nhận thức được chủ động trong việc phòng và chữa cháy rừng. Nghiêm cấm người dân đốt nương rầy, đưa lửa vào rừng trong thời tiết nắng nóng để bảo vệ nguồn tài sản của đất nước.
Ví dụ 2: Nhà nước ban hành Luật Tài nguyên và môi trường quy định về những hành vi xâm hại môi trường và trách nhiệm pháp lí. Hay việc ban hành đường dây nóng 18001522 để quản lí hành vi săn bắt động vật quý hiếm.
