Giáo viên: Hoàng Minh Huệ
( Lưu Trọng Lư ) ( Xuân Diệu )
- Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm 1942.
- Quê huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Ông là nhà thơ thuộc thế hệ các nhà thơ chống Mĩ, ngòi bút gắn bó với đề tài chiến tranh, người lính và cuộc sống
nông thôn.
- Ông đã đạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước.
- Hiện ông là: Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.
- Sáng tác : Thu 1977
+ Đất nước vừa bước từ chiến tranh sang hoà bình (1977).
- Bài thơ in trong tập thơ:
“Từ chiến hào tới thành phố”
+ Thiên nhiên bắt đầu sang thu.
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
Phương thức biểu đạt :
Biểu cảm kết hợp với
miêu tả.
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
- Phần1: (Khổ thơ đầu): Tín hiệu sang thu.
- Phần 2: (Khổ thơ 2):
Đất trời sang thu.
- Phần 3: (Khổ thứ 3):
Biến đổi của cảnh vật
sang thu.
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
+ h ơng ổi
+ Bỗng
+ Hình nh Bỗng nhận ra h ơng ổi
Phả vào trong gió se
S ơng chùng chình qua ngõ Hình nh thu đã về
+ gió se + s ơng
phả
chùng chình h ơng
gió se ổi
S ơng Phả
chùng chình Bỗng
Hình nh
Theo em , tại sao tỏc giả lại dựng từ phả mà khụng dựng từ thổi, đưa, bay, lan?
Thiờn nhiờn chuyển mỡnh sang thu được bắt đầu từ những tớn hiệu nào ? Cảm nhận của nhà thơ cú gỡ đặc biệt ?
Em hiểu nghĩa của từ chựng chỡnh là như thế nào? Vậy phộp tu từ nào được sử dụng ở hỡnh ảnh này? Tỏc dụng?
Từ “ bỗng” và từ “hỡnh như” thuộc từ loại nào? Đó diễn tả cảm xỳc, tõm trạng của nhà thơ như thế nào?
- Tớn hiệu sang thu:
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Sau phút ngỡ ngàng khi cảm nhận thu về còn mơ hồ, chưa rõ, nhà thơ đã ghi lại những hình ảnh thiên nhiên nào ở khổ 2, 3?
Theo em, phải ở vị trí quan s át nào nhà thơ mới
miêu tả được vẻ đẹp thiên nhiên ở khổ 2, 3 ?
Không gian : xa, rộng, cao, sâu.
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Sông dềnh dàng
Chim vội vã
Đất trời sang thu
><
- Đối lập, từ láy, nhân hóa
Em hiểu hình ảnh sông được lúc dềnh dàng, chim bắt đầu vội vã nh ư thế nào ?
Biện pháp tu từ nào được sử dụng ở hình
ảnh trên? Tác dụng?
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Đõy là một hỡnh ảnh đẹp đặc sắc ở bài thơ, hóy nờu cảm nhận của em về hỡnh ảnh này ?
Hỡnh ảnh liờn tưởng hư ảo, bay bổng:
Vẻ đẹp thiờn nhiờn lỳc giao mựa
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Em tìm một hình ảnh đặc sắc trong khổ thơ trên ?
Đất trời sang thu
Biến đổi cảnh vật
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
Nắng - mưa - sấm - hàng cây
( vẫn còn - đã vơi - cũng bớt ) (đứng tuổi)
Vậy, dấu hiệu mùa hạ vẫn còn ở khổ 3 nhưng
mức độ đã thay đổi như thế nào? Những từ ngữ nào cho em biết điều đó ?
Hạ nhạt dần - Thu đậm hơn.
Theo em, nhà thơ miêu tả sự biến đổi của thiên
nhiên ở khổ 3 bằng những giác quan nào ?
Từ đó, bức tranh thiên nhiên sang thu được cảm nhận như thế nào? Qua đó cảm nhận được những tình cảm gì ở hồn thơ Hữu Thỉnh?
-Bức tranh thiên nhiên giao mùa tuyệt đẹp.
--Cảm nhận tinh tế sâu sắc.
=> Tình yêu thiết tha với quê hương đất nước.
Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi.
Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng
tuổi
* Tả thực:
Sấm: Vang động bất th ờng của ngoại cảnh, của
cuộc đời.
Hàng cây đứng tuổi:
Con ng ời từng trải.
* í nghĩa ẩn dụ:
Sấm
hàng cây đứng tuổi
Có ý kiến cho rằng: “ Hai câu thơ
cuối của khổ thơ thứ ba vừa có
tính tả thực, vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa”. Em có đồng ý
không ? Vì sao ?
?
“Với hình ảnh có giá trị tả thực về hiện t ợng thiên nhiên này, tôi muốn gửi gắm suy ngẫm của mình, khi con ng ời đã từng trải thì cũng vững vàng hơn tr ớc những tác động bất th ờng của ngoại cảnh, của cuộc đời.”
( Lời tâm sự của nhà thơ Hữu Thỉnh)
Hỡnh thức thảo luận nhúm 4 Thời gian thảo luận: 1 phỳt
- Sấm và hàng cõy lỳc sang thu.
- Sương chùng chình qua ngõ - Sông được lúc dềnh dàng
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Những suy ngẫm của nhà thơ
* Hình ảnh ẩn dụ Hình ảnh ẩn dụ
=> Suy ngẫm mang tính triết lí về đời người khi sang thu .
khổ I khổ II khổ III
cảnh
(thiên nhiên)
tình
(cảm nghĩ)
Nghệ thuật:
………
Nội dung:
………...
? Hãy điền những kiến thức khái quát nhất về giá
trị nội dung
, giá trị nghệ thuật của bài thơ vào sơ đồ d ới đây:
Tín hiệu thu về
(thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(cao, rộng, xa)
Biến đổi cảnh vật (ngoài vào trong)
(bất giác) (tri giác) (suy ngẫm) Ngỡ ngàng Say sưa Trầm ngâm
khổ I khổ II khổ III
cảnh
(thiên nhiên)
tình
(cảm nghĩ)
Nghệ thuật: Từ ngữ biểu cảm, nhân hoá, ẩn dụ hình ảnh
đối lập, liên t ởng…
Nội dung: Cảm nhận tinh tế vê vẻ đẹp thiên nhiên sang thu, suy ngẫm sâu xa.
Tín hiệu thu về
(thấp, hẹp, gần)
Đất trời sang thu
(cao, rộng, xa)
Biến đổi cảnh vật (ngoài vào trong)
(bất giác) (tri giác) (suy ngẫm) Ngỡ ngàng Say sưa Trầm ngâm
- Häc thuéc bµi th¬.
- Sưu tầm một số bài thơ viết về mùa thu . - S ắp tạm biệt mái trường THCS thân yêu, bước sang một cấp học khác, hãy viết một đoạn văn diễn tả cảm xúc đó .
- So¹n bµi: Nãi víi con.
Bµi tËp vÒ nhµ
Bµi tËp vÒ nhµ
