Lêi më ®Çu

(1)

Lêi më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

§Ó cã mét xu h-íng phï hîp víi tiªu chuÈn chung cña chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, Nhµ n-íc ®· ban hµnh c¸c chuÈn mùc vµ th«ng t- h-íng dÉn kÕ to¸n. Bëi

®øng tr-íc nh÷ng thay ®æi cña nÒn kinh tÕ nh- hiÖn nay ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m tßi vµ lùa chän ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cho phï hîp, ®¸p øng

®-îc nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr-êng, v× môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp lµ tèi ®a hãa lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®-îc ®iÒu ®ã th× c¸ch lùa chän tèi -u nhÊt lµ tæ chøc qu¶n lý tèt quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh»m gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuèng møc thÊp nhÊt cã thÓ. Tuy nhiªn, lµm sao ®Ó h¹ gi¸

thµnh nh-ng vÉn ®¶m b¶o ®-îc chÊt l-îng cña s¶n phÈm, t¹o vÞ thÕ c¹nh tranh, ®Èy m¹nh tiªu thô, t¨ng nhanh vßng quay vèn vµ ®em l¹i lîi nhuËn cµng nhiÒu cho doanh nghiÖp. Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.

NhiÖm vô cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ çc chi phÝ s¶n xuÊt mµ cßn ph¶i t×m çch kiÓm so¸t chÆt chÏ çc chi phÝ ph¸t sinh ë tõng bé phËn trong doanh nghiÖp. Th«ng qua sè liÖu do phßng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸

thµnh s¶n phÈm cung cÊp, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp sÏ biÕt ®-îc chi phÝ vµ gi¸

thµnh thùc tÕ cña mçi lo¹i s¶n phÈm còng nh- kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh. §Ó tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi trong viÖc ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù to¸n chi phÝ, sö dông nguån nh©n lùc cho phï hîp. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt vµ lu«n lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò thêi sù ®-îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m.

Sau thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi vµ nhËn thøc ®-îc tÇm quan träng cña ®Ò tµi, víi mong muèn n©ng cao kiÕn thøc lý luËn vµ thùc tiÔn cña b¶n th©n. Em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi” lµm khãa luËn tèt nghiÖp.

(2)

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Lµm râ nh÷ng nhËn thøc chung nhÊt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

M« t¶ vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi.

§Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài

KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi.

4. Phương pháp nghiên cứu đề tài

- Ph-¬ng ph¸p chung: Bao gåm c¸c ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n (ph-¬ng ph¸p chøng tõ, ph-¬ng ph¸p tµi kho¶n, ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸, ph-¬ng ph¸p tæng hîp c©n ®èi), c¸c ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh doanh (ph-¬ng ph¸p so s¸nh, ph-¬ng ph¸p liªn hÖ…), ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu…

- Ph-¬ng ph¸p kü thuËt trong tr×nh bµy: KÕt hîp gi÷a m« t¶ vµ ph©n tÝch, gi÷a luËn gi¶i víi b¶ng, biÓu vµ s¬ ®å.

5. Kết cấu của khóa luận

Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, khãa luËn tèt nghiÖp gåm nh÷ng néi dung chÝnh sau:

Ch-¬ng 1: Lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

Ch-¬ng 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi.

Ch-¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi

(3)

Ch-¬ng 1

Lý luËn chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

1.1. Bản chất và nội dung kinh tế của chi phí sản xuất 1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt

Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng hãa lµ sù kÕt hîp cña ba yÕu tè: T- liÖu lao ®éng,

®èi t-îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §ång thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã l¹i tiªu hao chÝnh c¸c yÕu tè trªn. §Ó ®o l-êng nh÷ng hao phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh th× c¸c chi phÝ chi ra cuèi cïng nh- chi phÝ vÒ ®èi t-îng lao ®éng (nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu), chi phÝ vÒ t- liÖu lao ®éng (nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ…), vµ chi phÝ vÒ søc lao ®éng ®Òu ®-îc biÓu hiÖn b»ng th-íc ®o gi¸ trÞ (hay cßn gäi lµ th-íc ®o tiÒn tÖ).

VËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao

®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra cã liªn quan ®Õn qu¸

tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.

1.1.2. B¶n chÊt, néi dung cña chi phÝ s¶n xuÊt

Chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm tiÒn l-¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ph©n x-ëng, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh... vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu - chi phÝ lín nhÊt cÊu thµnh lªn s¶n phÈm. Ngoµi ra cßn mét sè kho¶n chi phÝ thùc tÕ lµ mét phÇn gi¸ trÞ míi s¸ng t¹o ra (c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng nh- BHXH, BHYT, KPC§), c¸c kho¶n liªn quan ®Õn viÖc thuª tµi s¶n, tiÒn thuª tµi s¶n.

Chi phÝ cña doanh nghiÖp lu«n ®-îc ®o l-êng, tÝnh to¸n b»ng tiÒn vµ g¾n víi mét thêi gian nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m). XÐt trªn ph-¬ng diÖn doanh nghiÖp th×

chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm toµn bé c¸c kho¶n chi mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. §é lín cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ®¹i l-îng x¸c ®Þnh phô thuéc vµo hai nh©n tè chÝnh sau:

- Khèi l-îng lao ®éng vµ t- liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.

- Gi¸ c¶ c¸c t- liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu dïng vµ tiÒn l-¬ng cña mét ®¬n vÞ lao

(4)

Thùc chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt lµ sù chuyÓn dÞch vèn, chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®-îc tËp hîp cho tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸.

1.2. Bản chất và chức năng của giá thành sản phẩm 1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm

Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao

®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng viÖc (s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô) ®· hoµn thµnh.

Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh vÒ chÊt l-îng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trªn tÊt c¶ c¸c mÆt kinh tÕ, kü thuËt, tæ chøc vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, sö dông vËt t-, lao ®éng, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp. §ång thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¨n cø quan träng ®Ó doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ b¸n cña s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña b¶n th©n doanh nghiÖp.

1.2.2. B¶n chÊt, chøc n¨ng cña gi¸ thµnh s¶n phÈm

Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm hai mÆt ®èi lËp nhau nh-ng cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau. Mét mÆt lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, mét mÆt lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu

®-îc s¶n phÈm míi. Nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh

®¸p øng ®-îc nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn ®-îc tÝnh gi¸ thµnh, hay nãi c¸ch kh¸c cÇn ph¶i tÝnh nh÷ng chi phÝ ®· bá ra ®Ó s¶n xuÊt chóng.

Gi¸ thµnh s¶n phÈm thÓ hiÖn tr×nh ®é quy m« tæ chøc, ®Çu t- vÒ kü thuËt c«ng nghÖ cña nÒn s¶n xuÊt, lµ chØ tiªu c¬ b¶n ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm.

Cã thÓ nãi b¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ sù chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè chi phÝ vµo nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®· hoµn thµnh.

Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hai chøc n¨ng chñ yÕu sau: Chøc n¨ng bï ®¾p chi phÝ vµ chøc n¨ng lËp gi¸

- Chøc n¨ng bï ®¾p chi phÝ, thÓ hiÖn toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó hoµn thµnh mét khèi l-îng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh ph¶i bï ®¾p b»ng chÝnh sè tiÒn thu ®-îc vÒ tiªu thô, b¸n s¶n phÈm vµ cã l·i.

(5)

- Chøc n¨ng lËp gi¸ thÓ hiÖn gi¸ b¸n s¶n phÈm phô thuéc nhiÒu vµo quy luËt cung cÇu trªn thÞ tr-êng. Gi¸ b¸n lµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, ph¶i ®-îc dùa trªn c¬ së gi¸ thµnh ®Ó x¸c ®Þnh. Th«ng qua gi¸ b¸n cña s¶n phÈm mµ ®¸nh gi¸

møc ®é bï ®¾p chi phÝ vµ hiÖu qu¶ cña chi phÝ.

Nh- vËy, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu kinh tÕ quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt còng nh- ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao hay thÊp, t¨ng hay gi¶m cã thÓ ®ång nghÜa víi viÖc l·ng phÝ hay tiÕt kiÖm lao ®éng x· héi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm cao hay thÊp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ cña viÖc qu¶n lý sö dông vËt t-, lao ®éng, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp.

Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm

VÒ b¶n chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt biÓu hiÖn cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Chóng gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu cïng biÓu hiÖn b»ng tiÒn nh÷ng hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®·

bá ra nh-ng kh¸c nhau vÒ mÆt l-îng.

- Nãi ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt lµ giíi h¹n cho chóng mét thêi kú nhÊt ®Þnh, kh«ng ph©n biÖt lµ cho lo¹i s¶n phÈm nµo, ®· hoµn thµnh hay ch-a, cßn khi nãi ®Õn gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm lµ x¸c ®Þnh mét l-îng chi phÝ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh tÝnh cho mét ®¹i l-îng kÕt qu¶ hoµn thµnh nhÊt ®Þnh.

- Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ kh¸c nhau khi cã s¶n phÈm dë dang ®Çu kú hoÆc cuèi kú. Sù kh¸c nhau vÒ mÆt l-îng vµ mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm thÓ hiÖn ë c«ng thøc tæng qu¸t sau ®©y:

Z = D_®k + C - D_ck Trong ®ã: Z : Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm

D_®k: TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú D_ck: TrÞ gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú

C : Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú

(6)

1.3. Phân loại chi phí sản xuất

Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i, cã tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông kh¸c nhau. §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, kiÓm tra chi phÝ còng nh- phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc ph©n lo¹i theo nh÷ng tiªu thøc sau:

1.3.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ C¨n cø vµo néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc ph©n thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ. Mçi yÕu tè chi phÝ chi bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc nµo, môc

®Ých vµ t¸c dông cña nã ra sao. C¸ch ph©n lo¹i nµy cßn gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia thµnh n¨m yÕu tè chi phÝ sau:

- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé chi phÝ vÒ c¸c nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu kh¸c.

- Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé sè tiÒn l-¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch trªn tiÒn l-¬ng theo quy ®Þnh cña lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, thùc hiÖn c«ng viÖc, lao vô trong kú.

- Chi phÝ khÊu hao m¸y mãc, thiÕt bÞ: YÕu tè chi phÝ nµy bao gåm khÊu hao cña tÊt c¶ tµi s¶n cè ®Þnh dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp.

- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Bao gåm toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp ®· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh ®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i,… phôc vô ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

- Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ toµn bé chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t

®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ngoµi c¸c yÕu tè chi phÝ ®· nªu trªn.

C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông rÊt lín trong viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt.

Nã cho biÕt kÕt cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt chiÕm trong tæng sè.

Tõ ®ã gióp cho c«ng t¸c ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè ë b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh. §ång thêi nã cßn cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch cung øng vËt t-, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn l-u ®éng cho kú sau.

(7)

1.3.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia thµnh c¸c kho¶n môc kh¸c nhau. Mçi kho¶n môc chi phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh- thÕ nµo. ChÝnh v×

vËy, ph©n lo¹i chi phÝ theo çch nµy cßn ®-îc gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Theo çch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia thµnh çc kho¶n môc sau:

- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (CP NVLTT): Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®-îc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô.

- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CP NCTT): Bao gåm tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt nh- B¶o hiÓm x· héi (BHXH), B¶o hiÓm y tÕ (BHYT), Kinh phÝ c«ng

®oµn (KPC§).

- Chi phÝ s¶n xuÊt chung (CP SXC): Lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n x-ëng, ®éi s¶n xuÊt.

Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tiªu thøc nµy cã t¸c dông phôc vô cho viÖc qu¶n lý chi phÝ theo ®Þnh møc, lµ c¬ së cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo kho¶n môc, lµ c¨n cø ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸

thµnh vµ ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt cho kú sau.

1.3.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ víi khèi l-îng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô s¶n xuÊt trong kú

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc chia lµm 2 lo¹i:

- Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ): Lµ chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ l-îng t-¬ng quan tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo kú. Thuéc lo¹i chi phÝ nµy lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.

- Chi phÝ bÊt biÕn (®Þnh phÝ): lµ chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè dï cã sù thay ®æi trong møc ®é ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt hoÆc khèi l-îng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô s¶n xuÊt trong kú.

Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tiªu thøc nµy cã t¸c dông lín ®èi víi qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.

(8)

1.4. Phân loại giá thành sản phẩm

1.4.1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chia thµnh 3 lo¹i:

- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ kÕ ho¹ch vµ sè l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®-îc tiÕn hµnh tr-íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú.

- Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh ®-îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh vµ tËp hîp trong kú còng nh- sè l-îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh to¸n sau khi kÕt thóc qu¸

tr×nh s¶n xuÊt vµ ®-îc tÝnh to¸n cho c¶ chØ tiªu tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ.

- Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh dùa trªn chi phÝ ®Þnh møc ®Ó s¶n xuÊt ra mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. §Þnh møc chi phÝ ®-îc x¸c ®Þnh trªn c¬

së c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cña tõng doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt

®Þnh vµ chØ tÝnh ®-îc trong tr-êng hîp doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®-îc hÖ thèng

®Þnh møc chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc ®-îc thùc hiÖn tr-íc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.

1.4.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¹m vi víi c¸c chi phÝ cÊu thµnh nªn s¶n phÈm

Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chia thµnh 2 lo¹i:

- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: Gåm c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm nh- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm, c«ng vô ®· hoµn thµnh.

Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®-îc sö dông h¹ch to¸n thµnh phÈm, tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n vµ l·i gép ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.

- Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt tÝnh cho sè s¶n phÈm tiªu thô céng víi chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú tÝnh cho sè s¶n phÈm nµy. Nh- vËy, gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô chØ tÝnh vµ x¸c ®Þnh cho sè s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®· tiªu thô, nã lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n x¸c ®Þnh møc lîi nhuËn thuÇn tr-íc thuÕ cña doanh nghiÖp.

(9)

1.5. Đối tượng tập hợp chi phí, đối tượng tính giá thành và kỳ tính giá thành 1.5.1. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ

§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú cÇn ®-îc tËp hîp theo c¸c ph¹m vi, giíi h¹n ®ã nh»m ®¸p øng nhu cÇu kiÓm tra, ph©n tÝch chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn cÇn thiÕt cña c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ. Cã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ phï hîp víi

®Æc ®iÓm t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt vµ ®¸p øng

®-îc yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp míi gióp cho viÖc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®¹t hiÖu qu¶ tèt nhÊt.

C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ: ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý tæ chøc kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, kh¶ n¨ng tr×nh ®é vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Dùa vµo c¨n cø nµy ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt hay tõng giai ®o¹n, tõng ph©n x-ëng, tõng tæ ®éi s¶n xuÊt. Còng cã thÓ lµ tõng nhãm s¶n phÈm, tõng c«ng tr×nh x©y dùng, tõng ®¬n ®Æt hµng, tõng chi tiÕt s¶n phÈm.

Nh- vËy thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ ®èi t-îng chÞu chi phÝ.

1.5.2. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh

§èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô mµ doanh nghiÖp ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh ®ßi hái ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ.

Lùa chän ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cÇn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, yªu cÇu qu¶n lý còng nh- tÝnh chÊt cña tõng lo¹i s¶n phÈm cô thÓ trong doanh nghiÖp. Do ®ã, ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh th-êng trïng víi ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ nh-ng ph¶i lµ nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh.

VÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt: NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc s¶n xuÊt lµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t th× tõng lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. NÕu tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu

(10)

VÒ mÆt quy tr×nh c«ng nghÖ: NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt ®¬n gi¶n th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ s¶n phÈm ®· hoµn thµnh ë cuèi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÕu qu¸ tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p (kiÓu liªn tôc) th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cïng hoÆc b¸n thµnh phÈm.

ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh ®óng vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc

®iÓm cña doanh nghiÖp gióp cho c«ng t¸c theo dâi, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cã hiÖu qu¶, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp.

1.5.3. Kú tÝnh gi¸ thµnh

Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ cho ®èi t-îng tÝnh gi¸. Gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô kh«ng thÓ tÝnh vµo bÊt kú thêi ®iÓm nµo mµ ph¶i phô thuéc vµo chu kú s¶n xuÊt dµi h¹n hay ng¾n h¹n vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸

thµnh cho phï hîp.

- Kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ theo th¸ng, quý, n¨m.

- Kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ khi hoµn thµnh xong ®¬n ®Æt hµng hoÆc hoµn thµnh xong c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.

1.5.4. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. VÒ b¶n chÊt, chóng ®Òu lµ ph¹m vi giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ cïng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n tÝch, kiÓm tra chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn, gi÷a chóng vÉn cã sù kh¸c biÖt

- X¸c ®Þnh ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ x¸c ®Þnh ph¹m vi, giíi h¹n tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú.

- X¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh ph¹m vi, giíi h¹n cña chi phÝ liªn quan ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh cña quy tr×nh s¶n xuÊt.

- Trong thùc tÕ cã nh÷ng tr-êng hîp mét ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ lµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh, hoÆc mét ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ bao gåm nhiÒu ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ng-îc l¹i.

(11)

1.6. Phương pháp và trình tự hạch toán chi phí sản xuất 1.6.1. Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt

Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph-¬ng ph¸p sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc chi phÝ trong ph¹m vi, giíi h¹n mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ víi ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt chñ yÕu sö dông hai ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt sau:

1.6.1.1. Ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp

Ph-¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi çc chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh. Ph-¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ngay tõ kh©u h¹ch to¸n ban ®Çu, çc chøng tõ kÕ to¸n ph¶i ghi chÐp riªng rÏ chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo nh÷ng chøng tõ gèc ®ã, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh liªn quan. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i lóc nµo còng sö dông ®-îc ph-¬ng ph¸p nµy. Trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu chi phÝ liªn quan ®Õn çc ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh nh-ng kh«ng thÓ theo dâi riªng ®-îc. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp tèn nhiÒu thêi gian c«ng søc nh-ng chÝnh x¸c, hiÖu qu¶.

1.6.1.2. Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp

Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc ¸p dông khi mét lo¹i chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu

®èi t-îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt nh-ng kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp cho tõng ®èi t-îng ®-îc. Tr-êng hîp nµy ph¶i lùa chän tiªu chuÈn hîp lý ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng liªn quan theo c«ng thøc:

H = C T Trong ®ã

H: HÖ sè ph©n bæ chi phÝ

C: Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp cÇn ph©n bæ

T: Tæng ®¹i l-îng cña tiªu thøc ph©n bæ cña c¸c ®èi t-îng

Ph-¬ng ph¸p nµy gióp cho kÕ to¸n ®ì vÊt v¶ h¬n, kh«ng ph¶i theo dâi chi tiÕt, cô thÓ cho tõng ®èi t-îng. Tuy nhiªn viÖc ph©n bæ gi¸n tiÕp cã tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao do phô thuéc chñ yÕu vµo viÖc lùa chän tiªu thøc ph©n bæ. Do ®ã doanh

(12)

1.6.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt

1.6.2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp

Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô cña doanh nghiÖp.

Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th-êng chiÕm tØ träng lín trong tæng l-îng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp. CP NVLTT th-êng

®-îc qu¶n lý theo c¸c ®Þnh møc chi phÝ do doanh nghiÖp x©y dùng.

§Ó kÕ to¸n chi phÝ NVLTT, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. KÕt cÊu chñ yÕu cña tµi kho¶n nµy nh- sau:

Bªn Nî: TrÞ gi¸ vèn nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô dÞch vô trong kú.

Bªn Cã: - TrÞ gi¸ vèn nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt, nhËp l¹i kho.

- KÕt chuyÓn CP NVLTT sang tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh.

- KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT v-ît trªn møc b×nh th-êng.

Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú

Sơ đồ 1.1: Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

TK 152 TK 154

TK 111, 112, 331

TK 632 TK 621

XuÊt kho vËt liÖu cho s¶n xuÊt s¶n phÈm

KÕt chuyÓn CP NVLTT VËt liÖu dïng kh«ng hÕt, nhËp l¹i kho

KÕt chuyÓn GVHB PhÇn CP NVLTT v-ît trªn

møc b×nh th-êng VËt liÖu mua vÒ xuÊt th¼ng

cho s¶n xuÊt s¶n phÈm TK 133

ThuÕ GTGT

(13)

1.6.2.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng liÖu trùc tiÕp

Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lo¹i lao vô, dÞch vô gåm: tiÒn l-¬ng chÝnh, tiÒn l-¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo sè tiÒn l-¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt.

Gièng nh- chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, CP NCTT th-êng lµ c¸c kho¶n chi phÝ trùc tiÕp nªn nã ®-îc tËp hîp trùc tiÕp vµo c¸c ®èi t-îng chi phÝ liªn quan.

Trong tr-êng hîp kh«ng tËp hîp trùc tiÕp ®-îc th× CP NCTT còng ®-îc tËp hîp chung sau ®ã kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng theo mét tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý. C¸c tiªu chuÈn th-êng ®-îc sö dông ®Ó ph©n bæ CP NCTT lµ: Chi phÝ tiÒn l-¬ng ®Þnh møc (hoÆc kÕ ho¹ch), giê c«ng ®Þnh møc, giê c«ng thùc tÕ, khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt…

§Ó kÕ to¸n CP NCTT, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 – Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕt cÊu c¬ b¶n cña tµi kho¶n nµy nh- sau:

Bªn Nî: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm Bªn Cã: - KÕt cÊu chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.

- KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp v-ît trªn møc b×nh th-êng.

Sơ đồ 1.2: Kế toán chi phí nhân công trực tiếp

TK 338

KÕt chuyÓn CP NCTT TiÒn l-¬ng & phô cÊp CNTTSX

L-¬ng phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶

TrÝch tr-íc l-¬ng nghØ phÐp

C¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt

KÕt chuyÓn GVHB PhÇn CP NCTT v-ît trªn

møc b×nh th-êng TK 335

TK 632

TK 334 TK 622 TK 154

(14)

1.6.2.3. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung

Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¸t sinh ë c¸c ph©n x-ëng, bé phËn s¶n xuÊt ngoµi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.

Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc tæ chøc tËp hîp theo tõng ph©n x-ëng, ®éi s¶n xuÊt, qu¶n lý chi tiÕt theo tõng yÕu tè chi phÝ, mÆt kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn

®-îc tæng hîp theo chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi. Cuèi kú sau khi ®· tËp hîp

®-îc chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng ph©n x-ëng, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong ph©n x-ëng theo nh÷ng tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý. ViÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh vµo chi phÝ chÕ biÕn s¶n phÈm cßn ph¶i c¨n cø vµo møc c«ng suÊt ho¹t ®éng thùc tÕ cña m¸y mãc thiÕt bÞ.

- Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®-îc ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi

®¬n vÞ s¶n xuÊt ®-îc dùa trªn c«ng suÊt b×nh th-êng cña m¸y mãc s¶n xuÊt.

Tr-êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt cao h¬n c«ng suÊt b×nh th-êng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh.Tr-êng hîp møc s¶n xuÊt thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th-êng, th× chØ ®-îc ph©n bæ theo c«ng suÊt b×nh th-êng, phÇn chi phÝ chung kh«ng ®-îc ph©n bæ, ®-îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú.

- Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®-îc ph©n bæ hÕt trong kú theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh.

§Ó kÕ to¸n CP SXC, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕt cÊu c¬ b¶n cña tµi kho¶n nµy nh- sau:

Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung ( nÕu cã).

- Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn chi phÝ chÕ biÕn cho c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ.

- Chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ®-îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.

(15)

Sơ đồ 1.3: Kế toán chi phí sản xuất chung

1.7. Phương pháp tính giá thành sản phẩm

Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph-¬ng ph¸p sö dông sè liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®-îc tËp hîp trong kú ®Ó tÝnh to¸n ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh

®¬n vÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ cho tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh.

C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®Æc

®iÓm cña s¶n phÈm, yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh… c¸c doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh mét ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm thÝch hîp. ViÖc lùa chän ®óng ®¾n ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sÏ gãp phÇn vµo viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Èy m¹nh tiªu thô, t¨ng nhanh vßng quay vèn vµ ®em l¹i lîi nhuËn ngµy

TK 334, 338 TK 627 TK 154

TK 152, 153 TK 632

TK 214

TK 111, 112, 311

Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ph©n x-ëng

Chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô

Chi phÝ khÊu hao TSC§

KÕt chuyÓn CP SXC

CP SXC cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ

Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c

ThuÕ GTGT

TK 133

(16)

1.7.1. Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp (Ph-¬ng ph¸p gi¶n ®¬n)

Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp ¸p dông trong tr-êng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, chu kú s¶n xuÊt ng¾n, ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th-êng lµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o.

Theo ph-¬ng ph¸p nµy, gi¸ thµnh ®-îc tÝnh nh- sau:

Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh

=

Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang

®Çu kú

+

Chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh

trong kú

-

Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang

cuèi kú

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm =

Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú

Sè l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú

1.7.2. Ph-¬ng ph¸p hÖ sè

Ph-¬ng ph¸p hÖ sè ®-îc ¸p dông trong çc doanh nghiÖp cïng sö dông chung mét lo¹i nguyªn liÖu, qua mét quy tr×nh s¶n xuÊt thu ®-îc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã quy çch, phÈm chÊt kh¸c nhau. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ lµ c¶ quy tr×nh s¶n xuÊt, gi÷a çc s¶n phÈm x©y dùng ®-îc hÖ sè quy ®æi cho nhau. §Ó tÝnh gi¸

thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm, kÕ to¸n ph¶i quy tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ s¶n phÈm chuÈn. Sau ®ã ¸p dông c«ng thøc tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cho s¶n phÈm chuÈn. Cuèi cïng, c¨n cø vµo hÖ sè quy ®æi vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ chuÈn ë trªn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cho tõng s¶n phÈm cô thÓ.

Tæng sè s¶n

phÈm tiªu chuÈn =

 (

Sè l-îng hoµn thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm x

HÖ sè quy ®æi cña tõng lo¹i

)

Z ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu chuÈn

=

Tæng gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i s¶n phÈm chÝnh hoµn thµnh trong kú

Tæng sè s¶n phÈm tiªu chuÈn

Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña

tõng lo¹i s¶n phÈm = Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n

phÈm tiªu chuÈn x HÖ sè quy ®æi cña tõng lo¹i s¶n phÈm

(17)

1.7.3. Ph-¬ng ph¸p tû lÖ

Ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ®-îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp sö dông cïng mét nguyªn vËt liÖu qua cïng mét giai ®o¹n s¶n xuÊt l¹i thu ®-îc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã phÈm cÊp kh¸c nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc tËp trung cho c¶ giai ®o¹n s¶n xuÊt, nh-ng gi÷a c¸c s¶n phÈm kh«ng x¸c ®Þnh ®-îc hÖ sè quy ®æi ®Ó tÝnh theo ph-¬ng ph¸p hÖ sè.

§Ó tÝnh ®-îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n sö dông nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau nh- gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, träng lîng s¶n phÈm…

Th«ng th-êng kÕ to¸n sö dông gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ thµnh ®Þnh møc ®Ó tÝnh tû lÖ chi phÝ vµ dùa vµo ®ã tÝnh to¸n ra gi¸ thµnh thùc tÕ cho tõng lo¹i s¶n phÈm.

Theo ph-¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng thøc sau:

Tû lÖ chi phÝ =

Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm

Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (®Þnh møc) cña tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm

Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ

cña tõng lo¹i s¶n phÈm = Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch

(®Þnh møc) cña tõng lo¹i s¶n phÈm x tû lÖ chi phÝ

§Ó x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc cña gi¸ thµnh thùc tÕ th× lÊy gi¸ thµnh thùc tÕ

®· ®-îc x¸c ®Þnh nh©n víi tû lÖ phÇn tr¨m (%) cña tõng kho¶n môc trong cÊu thµnh cña gi¸ thµnh kÕ ho¹ch.

1.7.4. Ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc

Ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm theo quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, qu¸ tr×nh chÕ biÕn s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, nhiÒu b-íc chÕ biÕn nèi tiÕp nhau, mçi b-íc t¹o ra mét b¸n thµnh phÈm. B¸n thµnh phÈm cña mçi b-íc l¹i lµ ®èi t-îng chÕ biÕn cña b-íc tiÕp theo, cø nh- vËy cho ®Õn b-íc cuèi cïng ®Ó t¹o ra thµnh phÈm hoµn chØnh. C¸c giai

®o¹n c«ng nghÖ cã thÓ ®-îc thùc hiÖn ë mét hoÆc nhiÒu ph©n x-ëng s¶n xuÊt, mçi giai ®o¹n c«ng nghÖ cã thÓ t¹o ra b¸n thµnh phÈm cho b-íc sau hoÆc chØ tham gia vµo qu¸ tr×nh chÕ biÕn cã tÝnh chÊt liªn tôc ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hoµn chØnh.

(18)

Khi thùc hiÖn ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc th× ®èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc tæ chøc chi tiÕt theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc theo tõng ph©n x-ëng s¶n xuÊt riªng biÖt cã thÓ tham gia vµo quy tr×nh t¹o nªn s¶n phÈm hoµn chØnh. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ nöa thµnh phÈm hoÆc chi tiÕt s¶n phÈm cña tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc ph©n x-ëng s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm hoµn thµnh.

ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i g¾n liÒn víi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp th× tiÕn hµnh quy n¹p trùc tiÕp vµo ®èi t-îng chÞu chi phÝ, cßn chi phÝ s¶n xuÊt chung nÕu cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t-îng chÞu chi phÝ th× ph¶i tËp hîp theo tõng ph©n x-ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt vµ sau ®ã tiÕn hµnh ph©n bæ theo tiªu chuÈn phï hîp.

§Ó tÝnh gi¸ thµnh, kÕ to¸n thùc hiÖn mét trong hai ph-¬ng ¸n sau

* Ph-¬ng ¸n 1: TÝnh gi¸ thµnh theo ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc cã tÝnh gi¸

thµnh b¸n thµnh phÈm (gäi lµ ph-¬ng ¸n kÕt chuyÓn tuÇn tù chi phÝ s¶n xuÊt). Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ®-îc thùc hiÖn theo s¬ ®å sau:

Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang

®Çu b-íc 1

Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh

trong b-íc 1

cuèi b-íc 1

Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm 1

®Çu b-íc 2

trong b-íc 2

cuèi b-íc 2

®Çu b-íc n

trong b-íc n

cuèi b-íc n

Gi¸ thµnh thµnh phÈm

+ -

=

= -

- +

+ +

+

…….

(19)

* Ph-¬ng ¸n 2: TÝnh gi¸ thµnh theo ph-¬ng ph¸p ph©n b-íc kh«ng tÝnh gi¸

thµnh b¸n thµnh phÈm (gäi lµ ph-¬ng ¸n kÕt chuyÓn song song chi phÝ s¶n xuÊt).

Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ®-îc thùc hiÖn theo s¬ ®å sau:

Theo s¬ ®å trªn:

Tæng gi¸ thµnh

thµnh phÈm = Tæng chi phÝ s¶n xuÊt cña mçi b-íc tÝnh cho thµnh phÈm

Ngoµi nh÷ng ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· tr×nh bµy ë trªn cßn mét sè ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c nh-: Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ s¶n phÈm phô, ph-¬ng ph¸p tæng hîp chi phÝ, ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng, ph-¬ng ph¸p gi¸ thµnh ®Þnh møc. Mçi ph-¬ng ph¸p cã mÆt m¹nh yÕu kh¸c nhau v×

vËy mµ doanh nghiÖp cÇn vËn dông mét c¸ch khÐo lÐo vµo doanh nghiÖp m×nh ®Ó

®em l¹i lîi Ých tèi ®a, cã vËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng.

1.8. Đánh giá sản phẩm dở dang

S¶n phÈm dë dang lµ s¶n phÈm ®· ®i qua mét hoÆc mét sè c«ng ®o¹n cña quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm (trõ c«ng ®o¹n cuèi cïng), nã cã thÓ b¸n ra ngoµi gäi lµ “b¸n thµnh phÈm” hoÆc chuyÓn vµo chu kú sau ®Ó tiÕp tôc lµm ra thµnh phÈm.

Tïy thuéc vµo t×nh h×nh cô thÓ tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ, tÝnh chÊt cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt, tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang thÝch hîp. Sau ®©y lµ c¸c ph-¬ng ph¸p

Chi phÝ chÕ biÕn b-íc 1 tÝnh cho thµnh phÈm Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp b-íc 1 tÝnh

cho thµnh phÈm

Chi phÝ chÕ biÕn b-íc n tÝnh cho thµnh phÈm

…….

Gi¸ thµnh thµnh phÈm

(20)

1.8.1. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo s¶n l-îng -íc tÝnh t-¬ng ®-¬ng Theo ph-¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo sè l-îng vµ møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ®Ó quy ®æi chóng ra s¶n phÈm hoµn thµnh råi tõ ®ã x¸c ®Þnh tõng kho¶n môc chi phÝ n»m trong s¶n phÈm dë dang cuèi kú.

- §èi víi chi phÝ bá hÕt mét lÇn ngay tõ ®Çu vµo quy tr×nh s¶n xuÊt (th-êng lµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp) ®-îc ph©n bæ ®Òu 100% cho c¶ s¶n phÈm dë dang vµ s¶n phÈm hoµn thµnh.

Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú

=

Gi¸ trÞ s¶n phÈm

dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú

X

Sè l-îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú Sè l-îng s¶n

phÈm hoµn thµnh

+ Sè l-îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú

- §èi víi chi phÝ bá dÇn vµo quy tr×nh s¶n xuÊt (th-êng lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) ®-îc gäi lµ chi phÝ chÕ biÕn chØ ®-îc ph©n bæ cho s¶n phÈm dë dang theo møc ®é hoµn thµnh.

=

dë dang ®Çu kú + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú

X

Sè l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng Sè l-îng s¶n

+ Sè l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng

Sè l-îng s¶n phÈm hoµn

thµnh t-¬ng ®-¬ng = Sè l-îng s¶n phÈm

dë dang cuèi kú x Møc ®é hoµn thµnh

Ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng ®¶m b¶o tÝnh hîp lý h¬n vµ ®é tin cËy cao h¬n cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang còng nh- chØ tiªu thµnh phÈm vµ gi¸ vèn hµng b¸n trong b¸o c¸o kÕ to¸n. Tuy vËy, ph-¬ng ph¸p nµy còng cã nh-îc ®iÓm lµ khèi l-îng tÝnh to¸n nhiÒu, h¬n n÷a viÖc x¸c ®Þnh møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p mang nÆng tÝnh chñ quan.

(21)

1.8.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo 50% chi phÝ chÕ biÕn

Ph-¬ng ph¸p nµy t-¬ng tù nh- ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l-îng -íc tÝnh t-¬ng ®-¬ng, chØ cã mét ®iÓm kh¸c lµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc gi¶ ®Þnh lu«n lu«n hoµn thµnh 50%.

1.8.3. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Theo ph-¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n gi¶ ®Þnh trong s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c (nh- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung).

KÕ to¸n x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo c«ng thøc sau:

=

dë dang ®Çu kú + Chi phÝ NVLTT ph¸t sinh trong kú

X

Sè l-îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú Sè l-îng s¶n phÈm

hoµn thµnh

§èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, chÕ biÕn phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn liªn tôc, khi ¸p dông ph-¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang nµy th× gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë dang cuèi kú ë giai ®o¹n 2 trë ®i ®-îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr-íc khi chuyÓn sang.

1.8.4. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh Theo ph-¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n gi¶ ®Þnh trong s¶n phÈm dë dang cuèi kú chØ cã chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c (nh- chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung, CP NVLTT kh¸c).

KÕ to¸n x¸c ®Þnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú theo c«ng thøc sau:

=

dë dang ®Çu kú + Chi phÝ NVL chÝnh ph¸t sinh trong kú

X

Sè l-îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú Sè l-îng s¶n

(22)

1.8.5. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc

§èi víi víi c¸c doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®-îc hÖ thèng ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm th× doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông ph-¬ng ph¸p

®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ s¶n xuÊt ®Þnh møc.

Theo ph-¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n c¨n cø vµo khèi l-îng s¶n phÈm dë dang, møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc tõng kho¶n môc chi phÝ ë tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ tõng s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc.

=

Chi phÝ s¶n xuÊt

®Þnh møc ®¬n vÞ s¶n phÈm

X

(

Sè l-îng s¶n phÈm

dë dang cuèi kú X Møc ®é hoµn thµnh

)

ViÖc ®¸nh s¶n phÈm dë dang theo ph-¬ng ph¸p phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp sÏ lµ c¬ së x¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, ®©y lµ tiÒn ®Ò ®¶m b¶o tÝnh ®óng ®¾n cña chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕt qu¶

kinh doanh cña doanh nghiÖp.

1.9. Nội dung hạch toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm

1.9.1. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn

H¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn lµ ph-¬ng ph¸p mµ theo ®ã viÖc nhËp, xuÊt, tån kho nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô….®îc theo dâi mét c¸ch th-êng xuyªn trong sæ kÕ to¸n.

§èi víi c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ th× tËp hîp trùc tiÕp cho ®èi t-îng ®ã.

§èi víi c¸c chi phÝ liªn quan chung ®Õn nhiÒu ®èi t-îng tÝnh gi¸ mµ kh«ng t¸ch riªng ®-îc th× ®Õn cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tËp hîp l¹i råi tiÕn hµnh ph©n bæ cho tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ theo tiªu thøc phï hîp.

Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ®-îc tËp hîp trªn c¸c tµi kho¶n:

- TK 621: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp.

- TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.

- TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung.

(23)

Néi dung, tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn ®-îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å sau:

Sơ đồ 1.4: Kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên

TK 622

TK 627

TK 154 TK 157

TK 155

TK 152

TK 632 KÕt chuyÓn

CP NVLTT

KÕt chuyÓn CP NCTT

KÕt chuyÓn CP SXC

S¶n phÈm hoµn thµnh vµ göi b¸n.

Thµnh phÈm nhËp kho

Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm b¸n ngay kh«ng qua kho (®· x¸c ®Þnh tiªu thô cuèi kú) Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ®-îc ph©n bæ TK 621

PhÕ liÖu thu håi nhËp kho

(24)

1.9.2. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú

§Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ to¸n vÉn sö dông c¸c tµi kho¶n 621, 622, 627 t-¬ng tù nh- ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm cña kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, tµi kho¶n 154 “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” chØ ¸p dông ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 631 “Gi¸ thµnh s¶n xuÊt”.

Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt - gi¸ thµnh s¶n phÈm theo s¬ ®å sau:

Sơ đồ 1.5: Kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ

TK 622

TK 627

TK 631 TK 111, 138

TK 632 KÕt chuyÓn CP NVLTT

KÕt chuyÓn CP NCTT

KÕt chuyÓn CP SXC TK 621

TK 154

KÕt chuyÓn CPSX dë dang ®Çu kú

KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ SPSX hoµn thµnh trong kú PhÕ liÖu s¶n phÈm thu håi

(25)

1.10. Đặc điểm hạch toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm theo các hình thức kế toán

1.10.1. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung

S¬ ®å 1.6: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung

Ghi chó:

Ghi hµng ngµy Ghi ®Þnh kú

Sổ (thẻ) kế toán chi

phí TK 621, 622,

627, 154

Bảng tính giá thành Nhật ký chung

Sổ cái tài khoản 621, 622, 627, 154, 155

Bảng cân đối số phát sinh

Báo cáo tài chính Chứng từ gốc

(26)

1.10.2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký – sæ c¸i

Sơ đồ 1.7: Trình tự ghi sổ kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm theo hình thức kế toán Nhật ký – sổ cái

Ghi chó:

Sổ (thẻ) kế toán chi phí TK 621, 622, 627, 154

Nhật ký sổ cái (phần sổ cái ghi cho TK 621, 622, 627, 154, 155)

B¸o c¸o tµi chÝnh

B¶ng (thÎ) tÝnh gi¸ thµnh Chøng tõ gèc

(PhiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n GTGT, phiÕu chi…)

(27)

1.10.3. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ

Sơ đồ 1.8: Trình tự ghi sổ kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm theo hình thức kế toán Nhật ký chứng từ

Ghi chó:

Bảng phân bổ NVL, CC, DC Bảng phân bổ tiền lương, BHXH Bảng phân bổ khấu hao

Sổ chi phí sản xuất

Bảng tính giá thành sản phẩm Bảng kê số 4, 5, 6

Nhật ký - chứng từ số 7

Sổ cái TK 621, 622, 627, 154

Báo cáo kế toán Nhật ký - chứng từ

số 1, 2, 5 Chứng từ gốc

(28)

1.10.4. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ

Sơ đồ 1.9: Trình tự ghi sổ kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm theo hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ

Ghi chó:

Ghi hµng ngµy Ghi ®Þnh kú Quan hÖ ®èi chiÕu

Chøng tõ gèc

Chøng tõ ghi sæ

chøng tõ ghi sæ

Sæ c¸i TK 621, 622,

627, 154

Sæ (thÎ) chi tiÕt TK621, 622, 627, 154

B¶ng tÝnh gi¸ thµnh

B¸o c¸o kÕ to¸n

(29)

1.10.5. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt – gi¸ thµnh s¶n phÈm theo h×nh thøc kÕ to¸n trªn m¸y vi tÝnh

Sơ đồ 1.10: Trình tự ghi sổ kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm theo hình thức kế toán trên máy vi tính

Ghi chó:

Ghi hµng ngµy Ghi ®Þnh kú Quan hÖ ®èi chiÕu CHỨNG TỪ

KẾ TOÁN

BẢNG TỔNG HỢP CHỨNG TỪ KẾ TOÁN CÙNG LOẠI

- Báo cáo tài chính - Báo cáo kế toán quản trị - Sổ chi phí sx - Sổ cái TK 621, 622, 627, 154 - Bảng (thẻ) tính Z PHẦN

MỀM KẾ TOÁN

MÁY VI TÍNH

(30)

CH¦¥NG 2

thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt

vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty seasafico hµ néi 2.1. Đặc điểm chung ảnh hưởng đến công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Seasafico Hà Nội

2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty Seasafico Hµ Néi Tªn c«ng ty: C«ng ty Seasafico Hµ Néi.

Tªn giao dÞch quèc tÕ: Ha Noi Seasafico Company.

Tªn viÕt t¾t: Seasafico

§Þa chØ: Ngâ 201 ®-êng Ng« QuyÒn, QuËn Ng« QuyÒn, H¶i Phßng.

Lo¹i h×nh doanh nghiÖp: 100% vèn ®Çu t- n-íc ngoµi.

Chñ ®Çu t-: C«ng ty cæ phÇn kh«ng më réng Seasafico.

Liªn doanh Seasafico lµ liªn doanh gi÷a liªn hiÖp c¸c ng- trang Sakhalin (Céng hßa Liªn bang Nga) vµ C«ng ty xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n ViÖt Nam (Seaprodex) thuéc Bé thñy s¶n, ®¬n vÞ trùc tiÕp thùc hiÖn liªn doanh lµ Chi nh¸nh xuÊt nhËp khÈu thñy s¶n Hµ Néi.

Liªn doanh Seasafico ®-îc thµnh lËp t¹i Céng hßa Liªn bang Nga theo giÊy phÐp sè 05/06/01 ngµy 04/05/1989 cña Bé Tµi chÝnh Liªn x« cò. C«ng ty liªn doanh Seasafico còng ®-îc Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr-ëng n-íc Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (nay lµ Thñ t-íng ChÝnh phñ) cho phÐp thµnh lËp trong v¨n b¶n sè 1767/KT§N ngµy 08/06/1990 cña V¨n phßng Héi ®ång Bé tr-ëng.

Ngµy 11/06/1991 Chñ nhiÖm Uû ban Nhµ n-íc ViÖt Nam ®· cÊp giÊy phÐp sè 199/GP, quyÕt ®Þnh cho C«ng ty xu©t nhËp khÈu thñy s¶n ®-îc tham gia liªn doanh theo hîp ®ång ®· ký vµo ngµy 05/01/1989 víi Liªn hiÖp ng- trang Sakhalin.

C«ng ty liªn doanh Seasafico ®Æt trô së t¹i 51 AK. Maxsakhalin, Nga do «ng Rinannow N.G lµm Tæng gi¸m ®èc – quèc tÞch Nga vµ «ng Hoµnh Cæn, ®ång Tæng gi¸m ®èc – quèc tÞch ViÖt Nam lµm ®¹i diÖn. Th¸ng 04/1992, Uû ban Nhµ n-íc vÒ hîp t¸c vµ ®Çu t- ViÖt Nam cho phÐp thµnh lËp chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam cña C«ng ty liªn doanh Seasafico theo h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t- n-íc ngoµi ®Ó nu«i trång, chÕ biÕn thñy s¶n xuÊt khÈu.

(31)

Chi nh¸nh cã tªn gäi lµ Chi nh¸nh Seasafico Hµ Néi, tªn giao dÞch lµ Seasafico, trô së ®Æt t¹i 20 L¸ng H¹ - Hµ Néi. Chi nh¸nh cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu riªng vµ më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam.

Tæng sè vèn cña Chi nh¸nh lµ: 5.000.000 USD

Vèn ph¸p ®Þnh cña Chi nh¸nh lµ 1.200.000 USD, bao gåm gi¸ trÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t- vµ tiÒn mÆt. Thêi gian ho¹t ®éng cña chi nh¸nh Seasafico Hµ Néi lµ 20 n¨m kÓ tõ ngµy ®-îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t-.

Th¸ng 06/1992 Uû ban nh©n d©n thµnh phè H¶i Phßng ®· cho phÐp Chi nh¸nh Seasafico Hµ Néi ®-îc x©y dùng mét nhµ m¸y chÕ biÕn thñy s¶n trong ®Þa phËn c¶ng thñy s¶n II t¹i ngâ 201 - ®-êng Ng« QuyÒn, H¶i Phßng sau khi c¶ng nµy

®-îc C«ng ty Thñy s¶n II chuyÓn nh-îng cho C«ng ty liªn doanh Seasafico.

C«ng ty Seasafico hiÖn nay ®-îc thµnh lËp theo giÊy phÐp ®Çu t- sè 359/GP ngµy 28/04/1992 do Uû ban Nhµ n-íc vÒ hîp t¸c vµ ®Çu t- (nay lµ Bé KÕ ho¹ch vµ

®Çu t-) cÊp theo:

 QuyÕt ®Þnh 359/GP§C1 ngµy 21/12/1998 cña Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t-

 QuyÕt ®Þnh sè 359/GP§C2-BKH-HP ngµy 28/03/2003 cña Uû ban nh©n d©n thµnh phè H¶i Phßng cho phÐp ®æi tªn Chi nh¸nh Seasafico Hµ Néi thµnh C«ng ty Seasafico Hµ Néi vµ ®-îc chuyÓn trô së chÝnh vÒ ngâ 201 - §-êng Ng«

QuyÒn, QuËn Ng« QuyÒn, TP H¶i Phßng.

2.1.2. §Æc ®iÓm s¶n phÈm, tæ chøc s¶n xuÊt vµ quy tr×nh c«ng nghÖ t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi

C«ng ty Seasafico Hµ Néi cã nh÷ng c«ng tr×nh ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt nh-:

- Kho vËt t- vµ nhµ xe.

- CÇu c¶ng, nhµ lµm viÖc.

- C¸c c«ng tr×nh phô trî, ®iÖn, cÊp tho¸t n-íc.

- §-êng ra vµo vµ ®-êng néi bé.

(32)

Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt hµng thñy s¶n xuÊt khÈu theo tiªu chuÈn xuÊt khÈu cña ngµnh thñy s¶n quy ®Þnh gåm s¶n xuÊt s¬ chÕ t«m xuÊt khÈu; s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng néi ®Þa (Ch¶ c¸, ch¶ t«m, ch¶ nem, c¸ filª).

C¸c mÆt hµng chÝnh cña C«ng ty lµ:

- Hµng xuÊt khÈu gåm: T«m, mùc, c¸ filª

- Hµng néi ®Þa gåm: Ch¶ c¸, ch¶ t«m, ch¶ nem, c¸ lµm s¹ch….

Tõ ngµy 28/09/2004 theo giÊy phÐp ®iÒu chØnh sè 359/GP§C3-BKH-HP cña Uû ban nh©n d©n thµnh phè H¶i Phßng, ho¹t ®éng cña c«ng ty ®-îc bæ sung: thu mua vµ chÕ biÕn n«ng s¶n, thùc phÈm ®Ó tiªu thô trong n-íc.

Nguån nguyªn liÖu cña c«ng ty chñ yÕu mua trùc tiÕp cña ng- d©n ®¸nh b¾t thñy s¶n ë H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, Nam §Þnh, Th¸i B×nh…

Sơ đồ 2.1: Quy trình sản xuất chế biến cá Đổng file tại Công ty Seasafico HN

§-a vµo hÇm cÊp ®«ng Ra tñ, m¹ng b¨ng,®ãng gãi

XÕp vµo khay cÊp ®«ng Filª

§¸nh vÈy, kiÓm tra vÈy

(33)

2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi

§Ó ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ßi hái bé m¸y qu¶n lý hîp lý, gän nhÑ gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Do ®ã c«ng ty Seasafico Hµ Néi tæ chøc bé m¸y qu¶n lý theo m« h×nh trùc tuyÕn – chøc n¨ng.

Sơ đồ 2.2: Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty Seasafico Hà Nội

Chức năng, nhiệm vụ của các phòng ban:

- Ban Gi¸m ®èc: Gåm mét Gi¸m ®èc vµ mét phã Gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ng-êi ®¹i diÖn tr-íc ph¸p luËt cho c«ng ty, cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong c«ng ty, quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc ph¸p luËt Nhµ n-íc ViÖt Nam vÒ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Phã Gi¸m ®èc lµ ng-êi gióp viÖc cho Gi¸m ®èc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®-îc ph©n c«ng ñy quyÒn, gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc khi Gi¸m ®èc ®i v¾ng.

- Phßng Tµi vô: Phßng cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mäi ho¹t ®éng tµi chÝnh kÕ to¸n trong c«ng ty, gióp Gi¸m ®èc sö dông vµ qu¶n lý vèn cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o nhu cÇu vèn vµ vßng quay vèn nhanh, tiÕt kiÖm theo ®-êng lèi, chÕ ®é chÝnh s¸ch.

- Phßng kinh doanh – c¶ng vô: Cã nhiÖm vô lËp kÕ ho¹ch, lªn ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cho c«ng ty vµ qu¶n lý mäi ho¹t ®éng ë c¶ng nh- t×nh h×nh thuyÒn tµu ra vµo c¶ng, thu lÖ phÝ. Phßng nµy cã chøc n¨ng t×m hiÓu, nghiªn cøu thÞ tr-êng, tham m-u cho Gi¸m ®èc trong lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh.

Ban Gi¸m ®èc

Phßng tµi vô

Phßng kho vËn Phßng kinh

doanh-c¶ng vô

Phßng tæ chøc hµnh chÝnh

(34)

- Phßng kho vËn: Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh kho l¹nh, tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô.

- Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Qu¶n lý lao ®éng, ®iÒu ®éng nh©n lùc khi cÇn thiÕt, tham m-u cho Gi¸m ®èc c«ng ty vÒ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch nh- tiÒn l-¬ng, thëng…cho ngêi lao ®éng. Theo dâi vµ thiÕt lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o trªn c¬ së ph¸t triÓn theo ®Þnh h-íng cña c«ng ty.

- Ph©n x-ëng s¶n xuÊt: Gåm nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hµnh kü thuËt khi nhËn nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo ®Ó ®-a vµo ph©n x-ëng s¶n xuÊt, chÕ biÕn ®ång thêi còng chÞu tr¸ch nhiÖm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn thùc hiÖn

®óng theo quy tr×nh c«ng nghÖ chÊt l-îng s¶n phÈm.

Nh×n chung, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Seasafico Hµ Néi t-¬ng ®èi gän nhÑ, c¸c phßng ban cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau trong c«ng t¸c thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, tiªu thô s¶n phÈm còng nh- c¸c ho¹t ®éng kh¸c 2.1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ h×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i C«ng ty Seasafico Hµ Néi

§Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n:

C«ng t¸c kÕ to¸n cã vai trß quan träng trong doanh nghiÖp nãi chung nh»m thu nhËn, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n tµi chÝnh gióp ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th«ng suèt. Ngoµi chøc n¨ng trªn cßn tham gia huy ®éng vèn tõ c¸c nguån, n¨ng cao nguån vèn kinh doanh t¹o kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh mÏ cho C«ng ty.

C«ng ty Seasafico Hµ Néi thùc hiÖn h¹ch to¸n c¨n cø vµo “ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp” ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 15/2006/Q§-BTC ngµy 20 th¸ng 3 n¨m 2006 cña Bé tr-ëng Bé Tµi chÝnh. Lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh ®éc l©p, cã

®Çy ®ñ chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n theo luËt doanh nghiÖp nhµ n-íc ban hµnh. §Ó ®¶m b¶o cã c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n hîp lý, gän nhÑ vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty ®· tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo m« h×nh tËp trung. C«ng ty kh«ng cã çc kÕ to¸n viªn t¹i çc bé phËn, ph©n x-ëng mµ chØ cã çc nh©n viªn thèng kª lµm nhiÖm vô kiÓm tra chøng tõ, ®Þnh kú göi çc chøng tõ vÒ phßng tµi vô ®Ó kÕ to¸n viªn h¹ch to¸n vµo sæ s¸ch. M« h×nh bé m¸y kÕ to¸n tËp trung nµy rÊt thuËn lîi cho viÖc h¹ch to¸n çc nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.

(35)

C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n

C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty t-¬ng ®èi gän nhÑ, bao gåm:

- KÕ to¸n tr-ëng: §iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng kÕ to¸n trong c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr-íc Gi¸m ®èc vÒ c«ng viÖc cña phßng tµi vô. §ång thêi kÕ to¸n tr-ëng thùc sù lµ c¸nh tay ®¾c lùc cho Gi¸m ®èc c«ng ty trong c«ng t¸c h¹ch to¸n thèng kª, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh, qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Ngoµi ra, kÕ to¸n tr-ëng cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n cïng kÕ to¸n viªn.

- KÕ to¸n viªn: Cã tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n cña c«ng ty, gióp kÕ to¸n tr-ëng ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng kÕ to¸n tµi chÝnh khi kÕ to¸n tr-ëng ®i c«ng t¸c.

- Thñ quü: Phô tr¸ch qu¶n lý, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô thu, chi b»ng tiÒn trªn c¬ së c¸c chøng tõ hîp lÖ ®· ®-îc phã Gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n tr-ëng ký duyÖt, lËp dù to¸n ®Ó dù tr÷ tiÒn mÆt t¹i quü hîp lý.

Sơ đồ 2.3: Tổ chức bộ máy kế toán của Công ty Seasafico Hà Nội

H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông:

C¨n cø vµo chÕ ®é kÕ to¸n do Nhµ n-íc ban hµnh, c¨n cø vµo quy m«, ®Æc

®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña çc çn bé kÕ to¸n trong C«ng ty. HiÖn nay, C«ng ty Seasafico Hµ Néi ®ang ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n “NhËt ký – sæ çi”. TÊt c¶ çc nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh ph¸t sinh trong C«ng ty ®-îc ph¶n

¸nh theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung kinh tÕ vµo sæ nhËt ký – sæ çi, phÇn sæ çi më cho çc tµi kho¶n liªn quan.

Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký – sæ c¸i ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:

KÕ to¸n tr-ëng

KÕ to¸n viªn Thñ quü

(36)

Sơ đồ 2.4: Sơ đồ trình tự ghi sổ kế toán tại Công ty Seasafico Hà Nội

Ghi chó

: Ghi hµng ngµy : Ghi ®Þnh kú

: Quan hÖ ®èi chiÕu Chøng tõ gèc

NhËt ký – sæ c¸i

B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng tæng hîp

chøng tõ gèc

Sæ chi tiÕt

B¶ng (sæ) tæng

hîp chi tiÕt

(37)

Sơ đồ 2.5: Trình tự ghi sổ kế toán chi phí sản xuất – giá thành sản phẩm theo hình thức kế toán nhật ký – sổ cái

Ghi chó

: Ghi hµng ngµy : Ghi ®Þnh kú

Sổ (thẻ) kế toán chi phí TK 621, 622, 627, 154

Nhật ký sổ cái (phần sổ cái ghi cho TK 621, 622, 627, 154, 155)

B¸o c¸o tµi chÝnh

B¶ng (thÎ) tÝnh gi¸ thµnh Chøng tõ gèc

(PhiÕu xuÊt kho, hãa ®¬n GTGT, phiÕu chi…)