File thứ 1: Bai 4 Chu de va dan bai cua bai van tu su

(1)

MÔN

TẬP LÀM VĂN 6

(2)

Trình bày đặc

điểm của sự việc

và nhân vật trong

văn tự sự.

(3)

Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

Đọc văn bản

SGK/44

(4)

Tuệ Tĩnh là danh y lỗi lạc đời Trần. Ông chẳng những là ng ời mở mang ngành Y d ợc dân tộc, mà còn là ng ời hết lòng th ơng yêu, cứu giúp ng ời bệnh.

Một hôm, có nhà quý tộc trong vùng cho con đến mời Tuệ Tĩnh vào t dinh để xem bệnh đau l ng cho mình. Ông sắp đi thì bất ngờ có hai vợ chồng ng ời nông dân khiêng đứa con bị ngã gãy đùi đến, mếu máo xin ông chạy chữa. Tuệ Tĩnh liền xem mạch cho cậu bé, rồi bảo anh con nhà quý tộc:

- Anh về th a với cụ rằng ta sẵn sàng đi, nh ng bây giờ thì phải chữa cho cậu bé này tr ớc, vì chú nguy hơn.

Anh con nhà quý tộc sửng sốt:

- Xin ngài đến đằng dinh tôi tr ớc. Bọn gia nô đã đem võng đợi sẵn cả rồi.

- Không! – Tuệ Tĩnh dứt khoát trả lời – Ta phải chữa gấp cho chú bé này, để chậm tất có hại.

Tuệ Tĩnh bắt tay ngay vào việc chữa trị, không chú ý gì đến tháI độ hậm hực của anh con nhà quý tộc. Qua gần trọn buổi, chú bé nhà nông đã được bó nẹp nằm yên trên gi ờng bệnh. Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm. Vợ chồng ng ời nông dân lạy tạ:

- A Di Đà Phật! Không có ngài thì tính mạng con tôi nguy rồi, chúng tôi biết lấy gì đền đáp cho xứng?

Tuệ Tĩnh trả lời:

- Con ng ời ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện ơn huệ.

Ông bà cứ yên tâm, sau hơn một tuần trăng chú bé sẽ đi lại đ ợc!

Trời đã sập tối, chợt nhớ tới nhà quý tộc, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.

(5)

Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

I

/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

1.Tỡm hiểu chủ đề

Em hãy kể tên các nhân vật có

trong truyện? Nhân vật chính là ai?

Các nhân vật: Tuệ Tĩnh , nhà quý tộc, anh con nhà quý tộc, hai vợ chồng ng ời nông dân, chú bé bị gãy chân, gia nô.

Trong truyện, Tuệ Tĩnh đã

gặp phải tình huống khó xử nào?

Có hai bệnh nhân cùng cần đến sự giúp đỡ của Tuệ Tĩnh: bệnh

nhân nhẹ, giàu có, có quyền lực;

bệnh nhân nặng, nghèo khó.

Tuệ Tĩnh

VD:(sgk/44)

(6)

Tiết 14: Chủ đề và dàn bài trong bài văn tự sự

I/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

1.Tỡm hiểu chủ đề VD:(sgk/44)

- Phẩm chất của Tuệ Tĩnh: hết lòng th ơng yêu, cứu giúp ng ời bệnh.

- Chủ đề: Ca ngợi lòng th ơng ng ời của Tuệ Tĩnh.

 Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà ng ời viết đặt ra trong văn bản.

Đứng tr ớc tình thế khó xử đó, Tuệ Tĩnh đã giải quyết nh thế nào? Cách giải quyết đó thể hiện phẩm chất gì của ông?

Với phẩm chất đó của l ơng y Tuệ Tĩnh, ng ời viết bộc lộ thái độ gì của mình? Vậy nội dung chính của văn bản là gì?

Em hiểu thế nào là chủ đề?

Em hãy tìm các câu văn thể hiện

chủ đề của văn bản trên? Chủ đề

của văn bản tự sự thể hiện ở đâu?

(7)

Tiết 14: Chủ đề và dàn bài trong bài văn tự sự

I/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

1Tỡm hiểu chủ đề Vd:sgk/44

- Phẩm chất của Tuệ Tĩnh: hết lòng th ơng yêu, cứu giúp ng ời bệnh.

- Chủ đề: Ca ngợi lòng th ơng ng ời của Tuệ Tĩnh.

 Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà ng ời viết đặt ra trong văn bản.

Chủ đề thể hiện ở:

+ Lời phát biểu của nhân vật.

+ Việc làm của nhân vật.

+Lời miờu tả tõm trạng nhõn vật.

+ Nhan đề của văn bản.

Em hãy chọn nhan đề thích hợp với chủ đề của văn bản trên và nêu lí do?

Nhan đề phù hợp với chủ đề của văn bản:

+ Tấm lòng th ơng ng ời của thầy Tuệ Tĩnh.(nhấn mạnh khía cạnh tình cảm của thầy Tuệ Tĩnh.)

+ Y đức của Tuệ Tĩnh( đề cao

đạo đức nghề y)

Em hãy đặt tên khác cho văn bản trên?

Vậy, chủ đề của văn bản còn thể

hiện ở đâu?

(8)

I

/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

Chủ đề: Ca ngợi lòng thương người của Tuệ Tĩnh.

- Câu chủ đề: […] người hết lòng yêu thương, cứu giúp người bệnh.

Lời phát biểu:

Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn…

Lời miêu tả việc làm: -Ta phải chữa cho chú bé này trước vì chú nguy hơn.

-Ta phải chữa cho chú bé này, để chậm tất có hại.

-Trời sập tối, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.

Lời văn miêu tả tâm trạng Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm.

Nhan đề của văn bản

Nhan đề của văn băn

BẢN ĐỒ TƯ DUY

(9)

I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

1/Tìm hiểu chủ đề

2/ Dàn bài của bài văn tự sự

Các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài trên đây thực hiện những yêu cầu gì của

bài văn tự sự.

(10)

I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

1/Tìm hiểu chủ đề

2

/ Dàn bài của bài văn tự sự

A. Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc:

-

Nhân vật: Tuệ Tĩnh

- Sự việc: hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh.

B. Thân bài: Kể diễn biến sự việc:

-

Sự việc 1: Từ chối chữa bệnh cho con nhà giàu trước vì bệnh anh ta nhẹ.

-Sự việc 2: Chữa ngay cho con trai người nông dân vì bệnh của chú bé nguy hiểm hơn.

C. Kết bài: Kể kết cục sự việc

:

tiếp tục đi chữa bệnh cho con nhà giàu

Tieát 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ

(11)

I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ 1/Tìm hiểu chủ đề

2/ Dàn bài của bài văn tự sự

A. Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc B.Thân bài: Kể diễn biến sự việc

C. Kết bài: Kể kết cục sự việc

II/ LUYỆN TẬP

*Ghi nhớ (sgk/45 )

(12)

Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

I/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự II/ Luyện tập

Bài 1

a.Chủ đề:

Biểu duơng đức tính thật thà, trung thực.

Chế giễu thói tham lam

Sự việc thể hiện chủ đề: Xin bệ hạ hãy th ởng cho thần năm m ơi roi….hai m ơi nhăm roi.”

b.Dàn bài: Mở bài: Từ đầu…nhà vua.

Thân bài: Tiếp … hai m ơi nhăm roi Kết bài: Còn lại.

c. So sánh với truyện Tuệ Tĩnh:

- Giống: Bố cục 3 phần

- Khác: Mở bài: truyện Tuệ Tĩnh nói rõ ngay chủ đề, truyện Phần th ởng chi nêu tình huống.

Kết bài: truyện Tuệ Tĩnh kể sự việc tiếp diễn( gợi mở) truyện Phần th ởng kể sự việc kết thúc( bất ngờ).

d. Sự việc trong phần thân bài thú vị ở lời cầu xin của ng ời nông dân.

(13)

Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

I/ Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự II/ Luyện tập

Bài 1

Bài 2: So sánh cách mở và kết trong hai truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh và Sự tích Hồ G ơm

Truyện Mở bài Kết bài

Sơn Tinh Thuỷ Tinh Nêu tình huống Nêu sự việc tiếp diễn

Sự tích Hồ G ơm Nêu tình huống Nêu sự việc kết thúc

(14)

I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ II/ LUYỆN TẬP

Cho đề văn: Hãy kể về một người bạn mà em mới quen.

* Yêu cầu:(5 phút)

NHÓM 1: Viết phần mở bài theo cách giới thiệu nhân vật và sự việc.

NHÓM 2: Viết phần mở bài bằng cách

nêu tình huống.

(15)

I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ II/ LUYỆN TẬP

Cho đề văn: Hãy kể về một người bạn mà em mới quen .

Mở bài bằng cách nêu tình huống

Sáng nay, lớp học tôi đón nhận thêm một

thành viên mới. Suốt cả buổi ra chơi, cả lớp

cứ xì xào bàn tán về chất giọng “ Bắc kì” khi

bạn ấy cất giọng xin cô vào lớp: “Thưa cô em

có giấy vào lớp, xin cô nhận em”.

(16)

Hướng dẫn về nhà:

Bài cũ:

- Nắm được bài văn tự sự có chủ đề thống nhất và bố cục rõ ràng.

Bài mới:

Soạn bài: +Xác định chủ đề và dàn ý của một truyện dân gian đã học để tiết sau ta luyện tập tiếp bài chủ đề tự sự.

+Đọc truyện “Sự Tích Hồ Gươm”

-Tìm chủ đề truyện.

-Xác định bố cục truyện và ý chính của truyện.

(17)