Hạch toán các khoản thiệt hại trong sản xuất xây lắp

Trong quá trình thi công có thể có những khối lƣợng công trình hoặc phần công việc phải phá đi làm lại để đảm bảo chất lƣợng công trình. Nguyên nhân gây ra có thể do thiên tai, hỏa hoạn, do lỗi của bên giao thầu (bên A) nhƣ sửa đổi thiết kế hay thay đổi một bộ phận thiết kế của công trình; hoặc có thể do bên thi công (bên B) gây ra do tổ chức sản xuất không hợp lý, chỉ đạo thi công không chặt chẽ, sai phạm kỹ thuật của công nhân hoặc do các nguyên nhân khác từ bên ngoài. Tùy thuộc mức độ thiệt hại và nguyên nhân gây ra thiệt hại để có biện pháp xử lý thích hợp.

Giá trị của khối lƣợng phá đi làm lại bao gồm các phí tổn về NVL, nhân công, chi phí sử dụng máy thi công và chi phí sản xuất chung đã bỏ ra để xây dựng khối lƣợng xây lắp đó và các khoản chi phí phát sinh dùng để phá khối lƣợng đó. Các phí tổn để thực hiện xây dựng khối lƣợng xây lắp bị phá đi thƣờng đƣợc xác định theo chi phí định mức vì rất khó có thể xác định một cách chính xác giá trị thực tế của khối lƣợng phải phá đi làm lại. Giá trị thiệt hại phá đi làm lại có thể đƣợc xử lý nhƣ sau:

- Nếu do thiên tai gây ra đƣợc xem nhƣ khoản thiệt hại bất thƣờng.

- Nếu do bên giao thầu gây ra thì bên giao thầu phải bồi thƣờng thiệt hại, bên thi công coi nhƣ đã thực hiện xong khối lƣợng công trình và bàn giao tiêu thụ.

- Nếu do bên thi công gây ra thì có thể tính vào giá thành, hoặc tính vào

Khi có thiệt hại về sản phẩm hỏng thì phải xác định đƣợc thiệt hại ban đầu và giá trị các khoản thu về sản phẩm hỏng.

Thiệt hại thực tế về sản phẩm hỏng = Thiệt hại ban đầu – Các khoản thu hồi

Đối với sản phẩm hỏng sửa chữa đƣợc thì thiệt hại ban đầu là tổng c hi phí để sửa chữa sản phẩm hỏng. Còn đối với sản phẩm hỏng không sửa chữa đƣợc thì thiệt hại ban đầu là giá thành sản phẩm hỏng.

Các khoản thu hồi từ sản phẩm hỏng bao gồm : giá trị phế liệu thu hồi, tiền bồi thƣờng của ngƣời làm hỏng.

* Phương pháp hạch toán sản phẩm hỏng có thể sửa chữa được:

Để hạch toán các khoản thiệt hại trong sản xuất kế toán sử dụng các tài khoản nhƣ quá trình sản xuẩt sản phẩm: 138, 621, 622, 623, 627, 154.

1.Hạch toán giá trị sản phẩm hỏng:

Nợ TK 1381:

Có TK 154:

2.Các chi phí phát sinh cho quá trình sửa chữa sản phẩm hỏng Nợ TK 621 (chi tiết sản phẩm hỏng): Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp

Có TK 152:

Nợ TK 622 (chi tiết sản phẩm hỏng): Chi phí nhân công trực tiếp Có TK 334:

Nợ TK 623 : Chi phí sử dụng máy thi công Có TK 152, 334, 214, 111….

Nợ TK 627 : Chi phí sản xuất chung Có TK 152, 334, 214, 111….

3.Khi sửa chữa xong kết chuyển chi phí sửa chữa vào tài khoản 138 Nợ TK 154: (chi tiết sửa chữa sản phẩm hỏng)

Có TK 621, 622, 627:

4.Cuối kỳ xử lý thiệt hại

a. Đối với sản phẩm hỏng trong định mức cho phép Nợ TK 152, 111, 112: phần phế liệu thu hồi

Nợ TK 154 (chi tiết SXC): phần đƣợc tính vào giá thành sản phẩm Có TK 1381: ( chi tiết sản phẩm hỏng)

b.Đối với sản phẩm hỏng ngoài định mức cho phép Nợ TK 152, 111, 112 phần phế liệu thu hồi

Nợ TK 811: phần đƣợc tính vào chi phí khác Nợ TK 138 ( 1388): phần bồi thƣờng phải thu

Nợ TK 334: phần đƣợc tính trừ vào lƣơng công nhân viên Có TK 1381: ( chi tiết sản phẩm hỏng)

* Phương pháp hạch toán sản phẩm hỏng không thể sửa chữa được:

1.Hạch toán giá trị sản phẩm hỏng:

Nợ TK 1381: Giá trị sản phẩm hỏng không thể sửa chữa đƣợc Có TK 154: Giá trị sản phẩm hỏng không thể sửa chữa đƣợc 2.Xử lý thiệt hại:

Nợ TK 1388: số phải thu về các khoản bồi thƣờng.

Nợ TK 152: Giá trị phế liệu, vật liệu thu hồi nếu có.

Nợ TK 334: khoản bồi thƣờng do lỗi ngƣời lao động trừ vào lƣơng.

Nợ TK 811: khoản thiệt hại sản phẩm hỏng không thể sửa chữa đƣợc tính vào chi phí khác.

Có TK 1381: Giá trị sản phẩm hỏng không thể sửa chữa đƣợc.

Trƣờng hợp ngừng việc theo thời vụ hoặc ngừng việc theo kế hoạch doanh nghiệp phải lập dự toán chi phí trong thời gian ngừng việc và tiến hành trích trƣớc chi phí ngừng sản xuất vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh.

Trƣờng hợp ngừng sản xuất ngoài kế hoạch, chi phí phát sinh đƣợc kế toán tập hợp vào TK 142, 242, 138,....

- Đối với ngừng sản xuất có kế hoạch :

Khi kế hoạch tiến hành ngừng sản xuất đã đƣợc phê duyệt thì doanh nghiệp phải lập dự toán chi phí ngừng sản xuất và tiến hành trích trƣớc những kì có tiến hành sản xuất kinh doanh

Sơ đồ : Hạch toán thiệt hại ngừng sản xuất trong kế hoạch - Đối với ngừng sản xuất ngoài kế hoạch:

Khi có ngừng sản xuất ngoài kế hoạch, chi phí phát sinh đƣợc kế toán tập hợp vào TK 142, 242, 138,....

T TK 334, 338, 214 ^{TK 335} TK 621,622, 623, 627

Trích trƣớc chi phí ngừng sản xuất theo kế hoạch

Trích bổ sung số trích trƣớc nhỏ hơn số thực tế phát sinh Chi phí ngừng sản

xuất thực tế phát sinh

Hoàn nhập số trích trƣớc lớn hơn số thực tế phát sinh

Sơ đồ : Hạch toán thiệt hại ngừng sản xuất ngoài kế hoạch

1.3.4. Hạch toán các khoản chi phí, các khoản thu về thanh lý máy móc,