§êi sèng – t− liÖu khoa häc
§¹i héi Th− viÖn vµ Th«ng tin thÕ giíi lÇn thø 79 t¹i Singapore
Ngµy 18/8/2013, §¹i héi Th− viÖn vµ Th«ng tin thÕ giíi lÇn thø 79 (IFLA WILIC 2013) chÝnh thøc khai m¹c t¹i Trung t©m Héi nghÞ vµ TriÓn l·m quèc gia Suntec, Singapore. §èi víi khu vùc
§«ng Nam ¸, ®©y lµ lÇn thø hai trong lÞch sö 85 n¨m cña IFLA, ®−îc trao quyÒn ®¨ng cai kÓ tõ sau §¹i héi IFLA WILIC 1999 t¹i Bangkok.
§¹i héi IFLA 2013 diÔn ra tõ ngµy 18-22/8/2013 víi chñ ®Ò “Future Libraries: Infinite Possibilities” (t¹m dÞch lµ: Th− viÖn t−¬ng lai: Nh÷ng tiÒm n¨ng v« tËn) ®· thu hót ®−îc 3.750 c¸n bé th− viÖn vµ chuyªn gia th«ng tin tõ 120 n−íc trªn toµn thÕ giíi ®Õn tham dù.
Lµ mét diÔn ®µn khoa häc hµng ®Çu cña lÜnh vùc th− viÖn vµ dÞch vô th«ng tin trªn thÕ giíi, IFLA WILIC 2013
®· tæ chøc 223 phiªn häp víi gÇn 400 b¸o c¸o khoa häc ®Ó c¸c chuyªn gia th−
viÖn vµ th«ng tin cã c¬ héi chia sÎ nh÷ng hiÓu biÕt vµ h×nh thµnh chÝnh s¸ch nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng th¸ch thøc toµn cÇu ®ang ¶nh h−ëng ®Õn céng ®ång tõng ®Þa ph−¬ng. Trong bèi c¶nh sù t¨ng tr−ëng th«ng tin theo cÊp sè nh©n, th− viÖn ®ang ë ®Ønh cña ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong truy cËp vµ sö dông th«ng tin, c¸c tham luËn t¹i §¹i héi
®· nhÊn m¹nh ®Õn nhu cÇu hîp t¸c quèc tÕ ®Ó ®¶m b¶o sù tiÕp cËn c«ng b»ng c¸c c¬ héi th«ng tin vµ häc tËp cho mäi ng−êi d©n, nhÊn m¹nh vai trß sèng cßn cña c¸c th− viÖn vµ chuyªn gia th«ng tin trong viÖc khai th¸c c¸c kh¶
n¨ng v« h¹n mµ c«ng nghÖ hiÖn nay cung cÊp ®Ó truy cËp th«ng tin vµ cung
cÊp dÞch vô. Mét sè tiªu ®iÓm t¹i IFLA WILIC 2013 lµ:
- B¸o c¸o xu h−íng cña IFLA x¸c
®Þnh 5 xu h−íng chÝnh h×nh thµnh x· héi th«ng tin, më réng tiÕp cËn gi¸o dôc, sù riªng t−, sù tham gia cña c«ng d©n vµ sù chuyÓn ®æi.
- Phiªn häp cña UNESCO víi chñ ®Ò G×n gi÷ qu¸ khø cho t−¬ng lai nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña b¶o tån l©u dµi cho khu vùc di s¶n v¨n hãa.
- Phiªn häp cña Chñ tÞch IFLA th¶o luËn h−íng triÓn khai chñ ®Ò cña nhiÖm kú 2013 - 2015 “Strong libraries, strong societies: Libraries promoting development” (t¹m dÞch lµ: Th− viÖn v÷ng m¹nh, x· héi v÷ng m¹nh: Th−
viÖn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn)
- Th«ng qua tuyªn bè cña IFLA vÒ Th− viÖn vµ sù ph¸t triÓn
- Héi nghÞ Gi¸m ®èc Th− viÖn quèc gia c¸c n−íc trªn toµn thÕ giíi víi sù tham gia cña Gi¸m ®èc Th− viÖn quèc gia tõ h¬n 100 n−íc ®· tËp trung th¶o luËn 3 chñ ®Ò c¬ b¶n: C¸c th− viÖn quèc gia trong t−¬ng lai, Sè hãa c¸c bé s−u tËp tµi liÖu th− viÖn vµ b¶n quyÒn sè, Th− viÖn quèc gia vµ B¸o c¸o ph−¬ng h−íng cña IFLA. Th− viÖn quèc gia ViÖt Nam víi tham luËn “T¨ng c−êng nguån tµi nguyªn vµ n©ng cao vai trß cña th−
viÖn” ®· ®−a ra mét bøc tranh tæng qu¸t, Ên t−îng vÒ sù ph¸t triÓn cña Th− viÖn quèc gia ViÖt Nam nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
B¸o c¸o ®−îc ®ång nghiÖp th− viÖn thÕ giíi ®¸nh gi¸ cao v× ®· cung cÊp nh÷ng th«ng tin thó vÞ vÒ lÜnh vùc chia sÎ nguån lùc th«ng tin.
Bªn c¹nh phÇn §¹i héi chÝnh thøc, c¸c héi nghÞ vÖ tinh cña c¸c tiÓu ban IFLA vÒ Tµi liÖu quý hiÕm vµ viÕt tay,
§êi sèng – T− liÖu… 59 TiÓu Ban B¸o chÝ, §Þa chÝ vµ Ph¶ hÖ,
TiÓu ban vÒ KiÕn thøc th«ng tin,.. còng
®· ®−îc tæ chøc thµnh c«ng, thu hót sù tham gia cña ®«ng ®¶o c¸c ®¹i biÓu tõ ngµy 14-17/8/2013. §oµn ViÖt Nam tham gia tÝch cùc trong Phiªn häp nhãm Th−
viÖn c¸c n−íc ASEAN, lÇn ®Çu tiªn ®−îc tæ chøc trong khu«n khæ ®¹i héi IFLA.
Ngoµi ra, §¹i héi IFLA 2013 còng thu hót ®−îc gÇn 100 ®¬n vÞ vµ tæ chøc tham gia triÓn l·m c¸c s¶n phÈm th−
viÖn míi, c«ng nghÖ míi, s¸ch vµ c¸c dÞch vô trùc tuyÕn. Bªn c¹nh ®ã, triÓn l·m h¬n 100 poster tiªu biÓu víi tªn gäi “Library Boulevard” (t¹m dÞch lµ: §¹i lé th− viÖn)
®· gióp c¸c ®¹i biÓu cã mét c¸i nh×n tæng quan vÒ c¸c s¸ng kiÕn vµ dù ¸n th−
viÖn th«ng tin trªn toµn thÕ giíi. §oµn ViÖt Nam tham dù víi 02 poster qu¶ng b¸ vÒ Th− viÖn quèc gia vµ c¸c th− viÖn ViÖt Nam.
Víi sù chuÈn bÞ c«ng phu vÒ mÆt néi dung vµ sù chu ®¸o, hiÕu kh¸ch cña n−íc chñ nhµ, cã thÓ kh¼ng ®Þnh §¹i héi IFLA 2013 ®· hoµn thµnh c¸c môc tiªu
®Ò ra vµ gÆt h¸i thµnh c«ng rùc rì.
Ph¹m Thanh HuyÒn
Héi th¶o khoa häc quèc tÕ "B¶o tån, khai th¸c gi¸
trÞ Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm, B¾c Giang"
Ngµy 16/8/2013, t¹i B¾c Giang, Tr−êng §¹i häc Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, §¹i häc Quèc gia Hµ Néi, Së V¨n hãa ThÓ thao vµ Du lÞch tØnh B¾c Giang, ViÖn Nghiªn cøu PhËt häc t¹i Hµ Néi vµ Tr−êng §¹i häc Quèc lËp Cao Hïng (§µi Loan) cïng phèi hîp tæ chøc Héi th¶o khoa häc quèc tÕ “B¶o tån, khai th¸c gi¸ trÞ Méc b¶n chïa VÜnh nghiªm, B¾c Giang”. Tham dù Héi th¶o cã c¸c ®¹i diÖn l·nh ®¹o cña c¸c ban, ngµnh trung −¬ng cïng c¸c hßa th−îng, nhµ khoa häc, nhµ nghiªn cøu, nhµ qu¶n lý t¹i ViÖt Nam vµ §µi Loan..
Kho Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm hiÖn nay, ®−îc UNESCO c«ng nhËn lµ Di s¶n T− liÖu ký øc ThÕ giíi khu vùc ch©u ¸-Th¸i B×nh D−¬ng, gåm 3.050 v¸n in gåm c¸c bé s¸ch lµ Kinh, LuËt, TruyÖn ký b»ng ch÷ H¸n N«m hµm chøa nhiÒu gi¸ trÞ trªn nhiÒu ph−¬ng diÖn ®−îc c¸c s− tæ chïa VÜnh Nghiªm san kh¾c vµo cuèi thÕ kû XVIII ®Õn ®Çu thÕ kû XX.
Nghiªn cøu méc th− khè, chóng ta cã l−îng th«ng tin phong phó, ®a d¹ng vÒ lÞch sö PhËt gi¸o, t− t−ëng ®¹o hµnh, nhËp thÕ cña ThiÒn ph¸i Tróc L©m, v¨n häc, phong tôc tËp qu¸n cïng sù ph¸t triÓn cña nghÒ kh¾c in méc th− vµ nghÖ thuËt ch¹m kh¾c gç cña ViÖt Nam. B»ng viÖc l−u gi÷ nh÷ng mÉu ch÷ N«m cæ, Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm cßn ®ãng vai trß quan träng trong viÖc gi÷ g×n ch÷
N«m - thø v¨n tù riªng cña ng−êi ViÖt Nam. HiÖn nay, mÉu ch÷ N«m trªn méc b¶n “ThiÒn t«ng b¶n h¹nh” trong Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm ®−îc sö dông ®Ó cµi trªn m¸y tÝnh, ®−îc phæ biÕn trªn toµn thÕ giíi. BÊt cø ai häc tËp, nghiªn cøu ch÷
N«m ViÖt Nam trªn thÕ giíi ®Òu ®−îc tiÕp cËn vµ sö dông ®Ó t×m hiÓu gi¸ trÞ ®Æc s¾c cña nÒn v¨n hãa ViÖt Nam trong qu¸ khø.
Ngoµi ra, theo ®¸nh gi¸ cña giíi nghiªn cøu H¸n - N«m, c¸c méc b¶n kinh PhËt ThiÒn ph¸i Tróc L©m chïa VÜnh Nghiªm chøa ®ùng nhiÒu ý nghÜa to lín vÒ triÕt lý nh©n sinh, t«n gi¸o tÝn ng−ìng, v¨n häc, nghÖ thuËt, gi¸o dôc con ng−êi.
T¹i Héi th¶o nµy, nh÷ng kinh nghiÖm b¶o qu¶n tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, kinh nghiÖm b¶o tån di s¶n v¨n hãa cña §µi Loan, kinh nghiÖm b¶o qu¶n Méc b¶n triÒu NguyÔn ViÖt Nam, nh÷ng c¸ch thøc chèng mèi mät cho méc b¶n... ®· ®−îc ®Ò cËp, t− vÊn, trao ®æi kinh nghiÖm. BiÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay ®Ó b¶o tån kho Méc b¶n nµy lµ cÇn cã chuyªn gia t−
vÊn vµ c¬ quan chuyªn m«n hç trî kü
60 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2013
thuËt ®Ó b¶o vÖ an toµn vÒ vËt chÊt cña méc b¶n; Méc b¶n ph¶i ®−îc b¶o tån trong kh«ng gian liªn quan ®Õn nã; cÇn sè hãa toµn bé khèi méc b¶n ®Ó b¶o tån vµ sö dông thuËn tiÖn; cÇn biªn dÞch sang tiÕng ViÖt vµ mét sè tiÕng kh¸c ®Ó nh÷ng ng−êi quan t©m cã thÓ tiÕp cËn néi dung méc b¶n;… Bªn c¹nh ®ã, cÇn biªn so¹n vµ xuÊt b¶n s¸ch c«ng bè, giíi thiÖu tµi liÖu Méc b¶n kinh PhËt chïa VÜnh Nghiªm tíi ®«ng ®¶o c¸c nhµ nghiªn cøu vµ c«ng chóng; Lµm phiªn b¶n Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm ®Ó tr−ng bµy giíi thiÖu t¹i c¸c cuéc triÓn l·m chuyªn ®Ò hoÆc c¸c sù kiÖn vÒ Ch−¬ng tr×nh Ký øc thÕ giíi cña ViÖt Nam vµ t¹i c¸c n−íc;
DÞch vµ t×m kiÕm nh÷ng th«ng tin ®iÓn h×nh, nh÷ng chi tiÕt næi bËt cã ý nghÜa lÞch sö, v¨n hãa cña Di s¶n t− liÖu ®Ó dùng phim chuyªn ®Ò, phim t− liÖu giíi thiÖu Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm; Sè hãa ®Ó giíi thiÖu Di s¶n trªn internet...
VÊn ®Ò khai th¸c Méc b¶n Chïa VÜnh Nghiªm theo h−íng du lÞch t«n gi¸o còng ®−îc th¶o luËn. NhiÒu nhµ nghiªn cøu cho r»ng, ®Ó ph¸t huy gi¸ trÞ méc b¶n cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a nh÷ng liªn kÕt quèc tÕ ®Ó cïng hîp t¸c, hç trî lÉn nhau trong nghiªn cøu, khai th¸c gi¸ trÞ Méc b¶n chïa VÜnh Nghiªm.
Mai Linh
Héi th¶o khoa häc: Kinh nghiÖm tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë NhËt B¶n
Ngµy 22-23/8/2013, t¹i Hµ Néi, V¨n phßng Quèc héi phèi hîp víi C¬ quan Hîp t¸c Quèc tÕ NhËt B¶n (JICA) tæ chøc Héi th¶o khoa häc “Kinh nghiÖm tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë NhËt B¶n” víi sù tham gia cña c¸c gi¸o s−, thÞ tr−ëng ®Õn tõ NhËt B¶n vµ c¸c ®¹i biÓu ViÖt Nam. Héi th¶o lµ diÔn ®µn ®Ó c¸c ®¹i biÓu cïng th¶o luËn vÒ kinh nghiÖm tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ë NhËt B¶n. Qua ®ã,
gîi më cho ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh th¶o luËn, lÊy ý kiÕn ®ãng gãp vµ ®Ò xuÊt c¸c ph−¬ng ¸n vÒ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng trong dù th¶o söa ®æi HiÕn ph¸p 1992.
T¹i Héi th¶o, c¸c chuyªn gia NhËt B¶n ®· chia sÎ nh÷ng kinh nghiÖm vÒ:
Nguyªn t¾c ph©n cÊp, ph©n quyÒn ë NhËt B¶n; Ho¹t ®éng hµnh chÝnh cña c¬
quan tù trÞ ë NhËt B¶n; Tæ chøc vµ ho¹t
®éng cña mét cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng; Sù hîp t¸c vµ tham gia cña ng−êi d©n vµo ho¹t ®éng cña chÝnh ®Þa ph−¬ng ë NhËt B¶n.
NhËt B¶n ®· tõng cã chÝnh quyÒn
®Þa ph−¬ng ba cÊp (tØnh - huyÖn - x·) nh− ViÖt Nam ngµy nay, nh−ng tõ n¨m 1921 hä ®· b·i bá cÊp huyÖn vµ chuyÓn sang m« h×nh chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng hai cÊp (®« - ®¹o - phñ - tØnh vµ thµnh phè - thÞ trÊn - lµng). T¹i 2 cÊp chÝnh quyÒn nµy ®Òu cã ñy ban vµ Héi ®ång.
C¸c thµnh viªn ®øng ®Çu 2 c¬ quan nµy
®Òu ®−îc d©n bÇu trùc tiÕp, c«ng khai.
ChÝnh quyÒn trung −¬ng thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn vÞ thÕ cña quèc gia trong céng ®ång quèc tÕ, nh÷ng ho¹t ®éng cña ng−êi d©n cÇn ph¶i thèng nhÊt trªn toµn quèc hay nh÷ng c«ng viÖc liªn quan ®Õn quy ®Þnh c¬ b¶n trong qu¶n trÞ ë ®Þa ph−¬ng hoÆc nh÷ng chÝnh s¸ch, dù ¸n ph¶i thùc hiÖn trªn toµn quèc. Cßn vÒ c¬ b¶n, nh÷ng c«ng viÖc liªn quan mËt thiÕt tíi ng−êi d©n sÏ ®−îc chuyÓn giao cho chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. Do ®ã, tû lÖ ®¶m tr¸ch c¸c c«ng viÖc vµ dù ¸n cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng rÊt cao vµ ®−îc g¾n víi nghÜa vô trong ph¸p luËt nhµ n−íc.
C¸c ®¹i biÓu cho r»ng, sù ph©n quyÒn triÖt ®Ó gi÷a chÝnh quyÒn trung −¬ng -
®Þa ph−¬ng lµ nÐt næi bËt cña m« h×nh chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng tù qu¶n trong nhµ n−íc ®¬n nhÊt NhËt B¶n.
(xem tiÕp trang 54)
