Quan điểm của Đảng về nền kinh tế nhiều thành phần ở Việt Nam.

OANG LANH OAO CONG CUOC 06l MOI

Quan diem cua Bang

VE MEN KINH TE NHIEU T H A N H PHAN (D" VIET NAM

TS VtJ HONG SON

T

Tmoc tinh hinh iy, 6 mgt sri dia phuong.

CO SC7, tri chirc Ding va quin chung d i tim kiim loi thoit; 6 mgt sri noi d i xuit hien hinh Ihuc khoin bg gia dinh. Hinh thuc khoin bg bit dau lu D6 Son (Hii Phong), VTnh Lac (V'Tnh Phu)... roi lan din ra nhieu dia phuong

* Hgc vien CT-HC Quoc gia H6 Chi Minh

voi nhieu muc do khic nhau, c6 noi hgp lie xa hen hinh khoin "chui", c6 noi cip uy dia phucmg "bit den xanh" cho lam thu. c6 noi cip uy tryc tiep ra chi thi, nghj quyet chi dao CO so khoin bg gia dinh...

Thing 8 - 1979, Ban Chip hanh Tmng uong (Khoi IV) hgp Hgi nghi lin thir 6. Tai Hgi nghj. Ding ta khing dinh: "Tinh binh kinh te v i doi s6ng nhin din dang c6 nhieu kh6 khin. Ding v i Nhi nuoc la phii co nhirng chu tmong v i bien phip cip bich, manh me. kien quyet, dem lai hieu qui thiet thyc nhim ddy mgnh sdn xudt, dn dinh vd bdo ddm ddi sdng nhdn ddn, khdc phuc nhung mat tieu cue trong hogt dong kinh ti vd xd hoi... "'. Sau khi chi ro nhirng nhiem vu kinh te phii thyc hien khin truong, Hgi nghi Tmng uong 6 (Khoa IV) nhin manh cic giii phap mai ve quan Iy kinh te v i cii lao xa hgi chu nghTa: khac phuc mgt buac co che ke hoach bria tip tmng quan lieu, bao cip; kel hgp ke hoach hria voi quan he thi tmring; duy tri nim thinh phin kinh te 6 mien Nam; ket bipp ba lgi ich cua tip the. c i nhin va xa hgi... Dri la giii phip cri tinh dot phd ddu tien

TAP CHi LICH SLf O A N G - S6 5/2009 43

O A N G L A N H OAO CONG cuOc o 6 i Mai

cua qui trinh tim trii con during qui do thich hgp len chu nghTa xa hgi o nuofc ta.

Tren co so tring ket, danh gii tinh hinh thyc hin, ngiy 13 - 1 - 1981, Ban Bi thu ban hanh Chi thi 100-CT/TW, chinh thuc quyit dinh chu tmong thyc bien che do khoin sin phim cu6i ciing den nh6m va ngurii lao dgng. Dai hgi dai bieu toan qu6c lan thir V cua Ding (3-1982) khing dinh tinh dung din ciia Cbi thi 100. Sy ra doi cua Chi thi 100 CT/TW c6 thi coi li mgt giii phip dung (fin, khrii dku cho mgt qui trinh d6i mrii timg buoc co che quin ly nong nghiep noi chung, co che quin ly hgp tic xa n6ng nghiep n6i rieng a nuac ta, hen toi chuyen sang nen kinh te nhieu thanh phin frong n6ng nghiep.

Ngay 18-1-1984, Ban Bi thu Tmng uong ban hinh Chi thi 38-CT/TW vi khuyin khich phit trien kinh te gia duih, D6i voi mien nui.

Ban Bi thu Tmng uong di ban hinh bai cbi thi quan trgng: Chi thi 29-CT/TW, ngay 21-

11-1983 va Chi thi 56-CT/TW, ngiy 29-1- 1985 ve viec giao dit, giao rimg cho hg n6ng din va viec cung c6 quan be sin xuit mien nui. Nhung chi thi niy cho thiy Ding ta da bam sit cuoc sring v i kip thoi co nhirng bien phip thich hgp de dieu chinh sin xuit.

Den Dai hgi Ding VI (1986) tren co so long ket thyc tien qui trinh tim trii khao nghiem con during xay dyng CNXH phu hgp voi thyc lien Viet Nam, Ding da hoach dinh during Irii drii moi (3it nuoc, Trong dri xic dinh ri nuoc ta cri nhieu thinh phin kinh ti trin tai trong surit thrii ky qui do len CNXH (luc dri xac dinh cri 5 thinh phin kinh te). Tiip tyc thyc hien drii moi co che quin ly kmh ti.

Chi thi 100 CT/TW da tao dgng lyc nirii, khuyen khich nring nghiep phit trien. Nhri dri, nhirng nim 1981- 1985, sin lugng luong thyc qui thric tang 27%, ning suit lua ting 23,8%), tring sin pham nong nghiep ting 6%), thu nhap qu6c dan trong nong nghiep ting 5,6%o,... Tuy nhien, co che khoin sin phim theo Chi thi 100 sau thoi gian dii phat huy tic dung, da boc 16 nhijng ban che.

Tmoc thyc frang ay, ngiy 5 - 4 - 1 9 8 8 Bg Chinh tri da hgp vi ra Nghi quyet Vi ddi mai qudn ly kinh ti nong nghiep (ggi tit la Nghi quyet 10, khoin 10). Theo Nghi quyet nay, quan he so hihi ve tu lieu sin xuit co buoc dieu chinb quan frgng: giao khoin mgng dat 6n dinh dai ban, khoing 10-15 nim, chuyen nhu(7ng, bin hoi gii triu bo va nhirng tai sin CO dinh mi hgp tic xa quin ly, sir dyng chua hieu qui cho hg gia dinh xa vien. Nhu viy, sau 30 nam tien hinh phong frao tap the hoa n6ng nghiep, sy van dgng cua thyc tien da bugc chring ta phii thay d6i cich nhin nhin ve quan he so hiru d6i v(5i tu lieu sin xuit. Quan niem tmoc (3iy cho ring tit ci mgi tu lieu san xuit deu do hgp tic x i quin ly da dugc thay d6i, va dugc giao din cho nguoi lao dgng.

Thing 3-1989, Hgi nghi lin thir 6 Ban Chip hanh Trung uong (Khoi VI) hep tyc hoan thien khoan 10. Hgi nghi (3a khing dinh: hg gia dinh xa vien fro thanh don vi kinh te ty chu; hgp tic xa va lap doin sin xuat n6ng nghiep la cic don vi kinh te hgp tac vrii nhieu hinh thirc so hiixi; kinh te hgp tic xi CO nhieu binh thuc tir thap den cao. Khoin

10 da fro thanh mgt giai phip thyc hen quan trong thuc diy n6ng th6n - n6ng nghiep hep tuc tiin len.

O A N G L A N H OAO CONG CUOC OOl MOI

Ket qui cria khoin 10 c6 the neu ngin ggn nhu sau: neu nhu nim 1987 ci nuoc cbi dat

17,5 trieu tin luong thyc. thi nim 1988 dat 19,58 tneu tin. nim 1989 dat trii 20.5 trieu tin.

Tir mgt quric gia thieu luong thyc trien mien, nim 1989, nuric ta da vuon len bing cic nuoc xuit khiu gao. Den nim 1998, tring sin lugng luong thyc (3at hem 31 trieu tan vi Viet Nam fro thinh nuric xuit khiu gao dung thu ba the gioi. sau Thii Lan, My. Nhung ve sau. Khoin

10 cung hoc 16 nhieu ban che: vin de mgng dit chua dugc giii quyet triet de, thrii ban su dung mgng dit cria ngurii nhin khoin, chinh sich mgng dit vi luat dit dai cri nhirng diem chua phu hgp voi nguyen vgng cria nhin din. voi yeu ciu cua curie sring. Hien tugng tranh chip mgng dit chua dugc khic phuc, frii lai crin gay git ri nhieu noi. Co che quin ly luy da cri thay drii, song hgp tic xi theo mri binh cu vin crin.

Thyc hen dien ra nhieu thay drii theo nhung xu buong khac nhau: cri noi (nhit la Nam Bg.

mien nui. mien bien) hgp tic xi kieu cu da phan ra; nhieu noi hgp tic xi crin trin tai fren danh nghTa. hoac Iring lung be tic frong boat dring; cri noi ngay frong Iring cic hgp tic xa da niy sinh nhieu binh thuc hcrp tic moi do nring din ty tri chuc ra nhung chua dugc khing dinh (tri hcrp lie dich vy bao tieu sin phim. tri hgp tie ducmg nucVc,... cic loai binh hgp tic nay deu binh thinh fren co so ty ngu\en cung grip sire, grip vrin. phin phrii theo cri phin....).

Tmoc sy bien drii cria thyc tien. Ding va Nha nuric di kip thrii de ra mgt loat bien phap tich cue. phu hcrp vcri yeu ciu cria thyc tien:

nam 1993. Quric hgi thring qua Nghi qu>et

sua drii Luat dit dai (trong d6 co qui dinh dat dai thugc so bifri loan din, giao quyen su dung 6n dinh liu dii cho cic hg gia dinh va ngurii nring din cri quyen thua ke. chu\en nhugng, the chip...), sau dri da ban hanh Luat hgp tic xi. Den Dai hgi Ding lin thu VIII (1996), Nghi quyet Dai brii neu ro binh thuc hgp tic moi la: "Hgp tic xa dugc tri churc fren CO so dring grip cri phin vi sy tham gia lao dgng tryc tiep cua xi vien, phin pb6i theo ket qui lao dgng va theo c6 phin. m6i xa vien cri quyen nhu nhau drii v(5i cring viec chung"^.

Trong cring nghiep, tu nim 1981 fro ve tmoc, nen kinh te nuric ta dugc xiy dyng theo mri hinh vi quin ly kieu cu. die tnmg nrii bit la nen kinh le cring hiru triet de, thuin khiet vrii hai hinh thuc co bin li so huu toin din va sri hiru tip the. Nha nuoc dieu hanh nen kinh te bing ke hoach phip lenh tip trung thring nhit rit chi liet, chi lieu phip lenh la nhiem vy chinb tri hing diu cua cic don vi kinh te.

Trong surit giai doan niy, Nhi nuoc thuring xuyen xem xet, cii lien ca che quan ly cho phii hgp vrii nhung thay drii trong drii sring kinh te - xa hgi, nhung chu yeu vin chi la sy dieu chinb, cii tien tring mat timg bri phin frong khurin kh6 m6 hinh quin ly hanh chinb, tip trung quan lieu, bao cip. Do d6 ket qui dat dugc rit han che, tinh hinh kinh te - xi hgi kh6ng dugc cai thien, ma ngay cing xiu di. M6 hinh kinh le vi co che quan ly cu keo (iii nhieu nim lim cho cic xi nghiep thieu tinh ning dgng, cham thich nghi, kim him khi ning sing tao cria quin chring.., Tmoc tinh binh iy. tai Hgi nghi Trung uong 6 (Kh6a IV) nim 1979. Ding

TAP CHI LICH SU' DANG - SO 5/2009 45

OANG L A N H OAO CONG CUOC OOl MOI

ta da the hien mgt buoc tien m(5i frong qui trinh hm toi, d6i moi co che quan Iy kinh te, den Quyit dinh 25/CP (21-1-1981) chu tmong d6 hrng buoc dugc cy the boa. Quyet dinh 25/CP cho phep cic xi nghiep quric doanh dugc lim ke hoach 3 phan, ngoii ke hoach phap lenh cua Nhi nuoc nhu ciX crin cri phin ke hoach ty can drii, ty trang frii theo gii thria thuin. Sau dri cic Quyit dinh 146/HDBT (25-2-1982), Quyit dinh 156/HDBT (30-11-1984) cua Hgi d6ng Bg tmring tiep tuc tim trii hucmg drii mc3i cic doanh nghiep nhi nuoc, Nhung phii sau 7 nam boat dgng thyc lien, den Dai hgi Ding lin thu VI (12 - 1986) moi khing dinh kien quyet xoi b6 co che tip trung quan lieu bao cip. dinh diu m6c quan frgng fren con during drii mai toin dien dit nuoc, Tiep d6. viec ban hinh Quyet dinh 217/HDBT (nim 1987) da mri ra buoc chuyen quan frgng chuyen cic xi nghiep qu6e doanh tu CO che bao cip sang bach toin kinh doanh, gin vcri thi tmring theo dinh hucmg XHCN. Diy li qui trinh timg buoc "be ghi" sang co che mcM, CO che cu thu hep din, eo che m(Di ngay cang tri ro sue sring vi uu the cria n6. Diy ciing li qui trinh diu franh gay go. quyet liet cua hai co che. hai xu bu(3ng, the hien fren tat ci cic ITnh vyc cua drii sring kinh te - xi hgi, ci frong thyc lien vi frong Iy luin. Den Nghi quyet Tmng uong 6 Khria VI (3 - 1989), nhiiu van di co bin dugc neu ra tu Dai hgi VI da dugc b6 sung, phat trien vi hoin thien them. Die biet li viec x6a b6 hai loai thi truong, hai loai gii, thyc hien mgt thi tmring thring nhit, mgt loai gii, th6ng su6t frong ci nuoc. gin thi tmring trong nuoc vrii the giai.

Dai hgi lin thur VI cua Ding Cgng sin Viet Nam dinh diu cgt moc cria cong cuoc d6i mcyi, nhung thyc ra phii den nim 1989 nuoc ta mrii chuih thurc buoc vio phit trien nen kinh ti nhieu thinh phin van hanh theo co che thi truring duoi sy quin ly cua nhi nuoc theo dinh hu(frig xi hgi chu nghTa.

Dai hgi lin thir VE (nim 1991) dinh diu mgt buoc tien m(fr frong nhan thurc ve con during xay dyng chu nghTa xa hgi. Trong cac ky Dai hgi Dang lin thu HI, IV, V, Dang xic dinh nuric ta hen len chu nghla xa hgi bo qua giai doan phit trien tu bin chu nghia, den Dai hgi Vn Ding ta dua ra nhirng die trung co bin cua chu nghTa xa hgi vi xic (finh lai nuoc ta di Ien chu nghTa xa hgi bri qua che do tu bin chu nghia

Tai Dai hgi VIII (nim 1996), Ding ta da xic dinh nuoc ta cri nam thinh phin kinh te:

kinh te nhi nuoc, kinh te hgp tic, kinh te tu bin nhi nuoc; kinh te ci the tieu chu vi kinh te tu bin tu nhin; xic dinh nuoc ta da ket thuc ching during diu tien cua thrii ky qui do, buoc vio thrii ky diy manh cring nghiep boi.

hien dai hoi, phan diu den nim 2020 dua nuoc ta CO ban fro thanh nuoc c6ng nghiep.

Dai hgi lin thir IX (nam 2001), ben canh viec hep tuc khang dinh sy t6n tai cua nam thanh phin kinh te di dugc neu frong Nghi quyet Dai hgi VIII, da b6 sung them thanh phin kinh te thur siu dri la kinh te co vrin diu tu nuoc ngoii. Sy xuit hien cua thinh phin kinh te cri v6n diu tu nuoc ngoai da giy nen mgt cuoc tranh luin frong girii ly luan. Nhieu nha ly luin cho ring khring nen xic dinh them

(Xem tiep trang 53)

TRAO OOl

gop phin lam sing 16 nhirng boat dgng cria Nguyen Ai Qu6c frong thrii ky 1934-1938, thai k>' Hri Chi Minb gap nhieu khri khin thu thich vi d6ng thrii qua dri chring tri sy kien djnh cria ngurii cgng sin chin chinh - H6 Chi Minh.

1. Xem: Ho Chi Minh Tieu sir, NXB Ly luan chinh trj, H, 2006.tr.240

2,8,10,11. Luu tru Lich su chinh tri - xa hoi Nga, ky hieu:

495.201.1.154-156

3. Van hen Dang Todn lap, CTQC, H, 2000, T.6, tr. 767 4, Sdd, T5.tr. 188-189

5.Xeni:,SaW,T.5,tr.203

6. Luu tru Ljch su chinh tri-xa hoi Nga, ban pho to, tieng Nga, (Muc luc: 12), Luu tai kho Tu lieu Bao tang Ho Chi Minh 7. Ho Chi Minli Tieu su, Nxb Ly luan chinh tri, 2006, tr. 245 9. Luu tru ljch sir chinh tri-xa hoi quoc gia Nga, ki hieu 495.201.1.141

12. Lull trir Lich su chinh trj-xa hoi Nga, ki hieu 495.201.1.150

13. Luu tru Lich su chinh trj-xa hpi Nga, ki hieu 495.201.1.142;

14. 18. Luu tru Ljch sir chinh tri-xa hoi Nga, ki hieu 495.201.1.140;

15. Luu tiir Ljch su chinh tri-xa h^i Nga, ki hieu 495.201.1.133;

16. Luu tru Lich sir chinh tri - xa hoi Nga, ki hieu 495.202.1.148;

17. Luu trir Lich sir chinh tri-xa hoi Nga. ki hieu 495.201.1.143-148;

19. Luu trir Ljch su chinh trj-xa hoi Nga, ki hieu:

495.201.1.134;

20. Luu trir Ljch sir chinh trj-xa hoi Nga , ki hieu:

495.201.1.131;

21. Luu trir Lich su chinh tri-xa hoi Nga. ki hieu:

495.201.1.127;

22. Luu trir Ljch sir chinh trj-xa hoi Nga, ki hieu: 495.1 Oa.

140.100-106

23. Luu trir Ljch sir chinh trj-xa hoi Nga, ki hieu: 495.10a.

140. 107-122.

Q U A N D E E M C U A D A N G V E . . . (Tiep theo trang 46)

thanh phin kuih te c6 v6n diu tu nuoc ngoii, vi niu nhi tu bin nuoc ngoii diu tu 100%

v6n vio Viet Nam thi nri thugc thinh phin kinh te tu bin tu nhin, con neu nha tu bin lien doanh voi nhi nuoc ta thi nri thugc thinh phin kinh te tu bin nhi nuoc, Tuy nhien, xuit phit tu thyc tien Ding ta cho ring thira nhin sy trin tai cua thanh phin kinh te nay Ii cin thiet vi ben canh cic nhi tu bin tu nhan (3iu tu vio Viet Nam crin cri ci sy diu tu vrin cria cic nhi nuoc xi hgi chri nghia khic vao Viet Nam (nhu Trung Quric, Cu Ba, Lio,,,.). Ngoii ra xic dinh sy t6n tai cria thinh phin kinh te niy li cin thiel crin brii vi chring ta rit cin cri nhifrig chinh sich rieng de thric diy nri phit frien.

Dai hgi X cria Ding (4-2006) xic djnh nuoc la cri 5 thanh phin kinh te, bao grim:

kinh te nhi nuoc, kinh te tip the, kinh te tu bin nhi nuoc, kinh te tu nhin (kinh le lieu chri, ci the va kinh te tu bin tu nhin), kinh te cri vrin diu tu nuoc ngoii.

Qua mrii ky Dai hgi, nhin thuc cria Ding ve nen kinh te nhieu thinh phin luon cri nhiing net mcri, Mrii buoc pbil trien cua dit nuoc lai minh chung cho tinh dung din, the hien tam cao tri tue cua Ding,

1. Dang Cong san Viet Nam: Van kien Ddng Todn tap CTQG, H, 2000, T.40, fr.359

2. Dang Cong san Viet Nam: Van kien Ddng thai ky ddi mai (Dgi hoi VI VII. VIH. IXj, CTQG.

H, 2005, fr.480.

TAP CHI LICH SU' DANG - SO 5/2009 53