Kạt quờ sè lẵn sịng vộ thêi gian sịng cựa cịc LED

Trđêng hĩp

Sè lẵn sịng vộ thêi gian sịng cựa cịc LED

LED ệá LED xanh

Khi chđa thay ệữi tô ệiỷn ẻ bđắc 1

Khi mớc song song thếm tô ệiỷn ẻ bđắc 2 Khi thay ệữi tô ệiỷn ẻ

bđắc 3

2. ậịnh giị kạt quờ thùc hộnh

Tù nhẺn xĐt vộ kạt luẺn vÒ chiÒu, hđắng thay ệữi cịc thềng sè cựa mỰch ệiỷn ệÓ cã thÓ thùc hiỷn ệđĩc cịc trđêng hĩp sau :

− KĐo dội chu kừ dao ệéng cho ệÌn nhịy chẺm.

− Rót ngớn chu kừ dao ệéng cho ệÌn nhịy nhanh.

− Cho ệÌn ệá sịng lẹu hển ệÌn xanh hoẳc ngđĩc lỰi.

Chđểng 3

Mét sè mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn ệển giờn

Khịi niỷm vÒ mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn

Biạt ệđĩc khịi niỷm, cềng dông vộ phẹn loỰi mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn.

I − Khịi niỷm vÒ mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn

Xu thạ chung hiỷn nay trong sờn xuÊt lộ khềng ngõng nẹng cao nẽng suÊt vộ chÊt lđĩng sờn phÈm ; muèn vẺy, phời nẹng cao mục ệé tù ệéng hoị cựa cịc mịy mãc. Hiỷn nay, nhọng loỰi mịy tù ệéng nhđ thạ ệưi hái ệé chÝnh xịc cao, tịc ệéng nhanh... ậÓ ệịp ụng ệđĩc yếu cẵu vÒ tù ệéng hoị cẵn cã cịc mỰch ệiÒu khiÓn.

Nhọng mỰch ệiỷn tỏ thùc hiỷn chục nẽng ệiÒu khiÓn ệđĩc coi lộ mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn.

Sể ệă khèi tững quịt cựa mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn giắi thiỷu trến hừnh 13 − 1.

Theo sể ệă khèi nộy, khi cã tÝn hiỷu ệiÒu khiÓn ệđa vộo, mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn (MậTậK) xỏ lÝ, khuạch ệỰi tÝn hiỷu vộ ệđa lỷnh ệiÒu khiÓn tắi ệèi tđĩng ệiÒu khiÓn (ậTậK).

Hừnh 13 − 1. Sể ệă khèi tững quịt cựa mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn

Bội 13

Trong thỳc tế, mỈch Ẽiện tữ Ẽiều khiển Ẽðùc ựng dừng ỡ nhiều lịnh vỳc.

Tràn hỨnh 13 − 2 giợi thiệu mờt sộ thiết bÞ cọ Ẽiều khiển bÍng mỈch Ẽiện tữ.

HỨnh 13 − 2a vé sÈ Ẽổ khội mờt sộ Ẽờng cÈ trong dẪy chuyền hay mÌy cẬng nghiệp Ẽðùc Ẽiều khiển tử phần mềm mÌy tÝnh, qua bờ Ẽiều khiển Ẽiện tữ ghÐp nội mÌy tÝnh vợi Ẽờng cÈ.

HỨnh 13 − 2b minh hoỈ mÌy gia cẬng cÈ khÝ Ẽðùc Ẽiều khiển tử mẾn hỨnh mÌy tÝnh.

HỨnh 13 − 2c minh hoỈ mờt Ẽờng cÈ bðợc Ẽiều khiển tử mỈch Ẽiện tữ.

HỨnh 13 − 2d minh hoỈ mờt trung tẪm Ẽiều khiển tÝn hiệu giao thẬng Ẽðùc thiết kế cọ cả mẾn hỨnh Ẽiều khiển.

HỨnh 13 − 2. Mờt sộ thiết bÞ Ẽiều khiển bÍng Ẽiện tữ

a) MẬ hỨnh Ẽiều khiển trong cẬng nghiệp tử mÌy tÝnh ; b) ưiều khiển mÌy gia cẬng kim loỈi CNC ; c) ưiều khiển Ẽờng cÈ bðợc ; d) ưiều khiển Ẽèn tÝn hiệu giao thẬng.

II − CẬng dừng

MỈch Ẽiện tữ Ẽiều khiển cọ rất nhiều cẬng dừng khÌc nhau. Nhứng cẬng dừng Ẽiển hỨnh Ẽðùc thể hiện nhð tràn sÈ Ẽổ hỨnh 13 − 3.

Bờ Ẽiều khiển

Bờ Ẽiều khiển

Bờ Ẽiều

khiển MẾn hỨnh giÌm sÌt vẾ Ẽiều khiển

Bờ Ẽiều khiển

ường cÈ 1 ường cÈ 2

a)

c)

b)

d)

Hừnh 13 − 3. Cịc cềng dông cựa mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn

Hởy nếu mét vội ụng dông cựa mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn mộ em biạt.

III − Phẹn loỰi

Cã nhiÒu cịch phẹn loỰi thiạt bỡ ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn theo cịc tiếu chÝ khịc nhau. VÝ dô phẹn theo cềng suÊt, cã cềng suÊt lắn, cềng suÊt nhá.

Trến hừnh 13 − 4 ệđa ra mét sè cịch phẹn loỰi thđêng gẳp.

Hừnh 13 − 4. Sể ệă phẹn loỰi mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn

Cẹu hái

1. MỰch ệiỷn tỏ nhđ thạ nộo gải lộ mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn ?

2. ậiÒu khiÓn tù ệéng cịc mịy mãc cã đu ệiÓm gừ so vắi ệiÒu khiÓn bỪng tay ?

MỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu

ở HiÓu ệđĩc khịi niỷm vÒ mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu.

ở Biạt ệđĩc cịc khèi cể bờn cựa mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu.

I − Khịi niỷm vÒ mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu

Trong cuéc sèng cựa chóng ta, cẵn cã nhọng thềng tin vÒ mét hoỰt ệéng hay chạ ệé lộm viỷc nộo ệã. Nhọng thềng tin Êy ệđĩc thÓ hiỷn qua cịc tÝn hiỷu.

Nhọng tÝn hiỷu trến cẵn cã sù thay ệữi trỰng thịi, sù thay ệữi ệã nhê mỰch ệiÒu khiÓn chóng. VÝ dô nhđ thay ệữi tớt, sịng cựa ệÌn giao thềng, tiạng cưi bịo ệéng khi gẳp sù cè chịy, hộng chọ chỰy cựa cịc bờng quờng cịo... ậÓ ệiÒu khiÓn sù thay ệữi trỰng thịi cựa cịc tÝn hiỷu ngđêi ta dỉng mét mỰch ệiỷn tỏ, mỰch ệã gải lộ mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu.

Hừnh 14 − 1 giắi thiỷu mét sè loỰi ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu.

Hừnh 14 − 1. Mét sè loỰi ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu

a) ậiÒu khiÓn tÝn hiỷu giao thềng ; b) ậiÒu khiÓn bờng ệiỷn tỏ ; c) Bịo hiỷu vộ bờo vỷ ệiỷn ịp.

Hởy nếu mét sè tÝn hiỷu ệđĩc ệiÒu khiÓn bỪng mỰch ệiỷn tỏ mộ em biạt.

Bội 14

a) b) c)

II − Cềng dông

MỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu cã nhiÒu ụng dông trong thùc tạ.

− Thềng bịo vÒ từnh trỰng thiạt bỡ khi gẳp sù cè. VÝ dô nhđ ệiỷn ịp cao, ệiỷn ịp thÊp, quị nhiỷt ệé, chịy nữ...

− Thềng bịo nhọng thềng tin cẵn thiạt cho con ngđêi thùc hiỷn theo hiỷu lỷnh. VÝ dô nhđ ệÌn xanh, ệá cựa tÝn hiỷu giao thềng...

− Lộm cịc thiạt bỡ trang trÝ bỪng bờng ệiỷn tỏ. VÝ dô nhđ hừnh ờnh quờng cịo, biÓn hiỷu...

− Thềng bịo vÒ từnh trỰng hoỰt ệéng cựa mịy mãc. ChỬng hỰn, tÝn hiỷu thềng bịo cã nguăn, bẽng casset ệang chỰy, ẹm lđĩng cựa casset...

III − Nguyến lÝ chung cựa mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu

Khi thiạt kạ, chạ tỰo mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu, ngđêi ta cã thÓ thiạt kạ mỰch phôc vô cho nhiÒu chục nẽng khịc nhau, do ệã cã nhiÒu cịch thiạt kạ khịc nhau. Nhọng mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu ệển giờn (nhọng sể ệă mỰch phục tỰp khềng thÓ giắi thiỷu trong néi dung kiạn thục nộy) thđêng gẳp cã nguyến lÝ sau :

Hừnh 14 − 2. Sể ệă khèi mét mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu

Theo nguyến lÝ hừnh 14 − 2, sau khi nhẺn lỷnh bịo hiỷu tõ mét cờm biạn, mỰch ệiÒu khiÓn xỏ lÝ tÝn hiỷu ệở nhẺn, ệiÒu chạ theo mét nguyến tớc nộo ệã. Sau khi xỏ lÝ xong, tÝn hiỷu ệđĩc khuạch ệỰi ệạn cềng suÊt cẵn thiạt vộ ệđa tắi khèi chÊp hộnh. Khèi chÊp hộnh sỳ phịt lỷnh bịo hiỷu bỪng chuềng, ệÌn, hộng chọ nữi vộ chÊp hộnh lỷnh.

VÝ dô : MỰch bịo hiỷu vộ bờo vỷ quị ệiỷn ịp cho gia ệừnh ệđĩc minh hoỰ trến hừnh 14 − 3.

MỰch bịo hiỷu vộ bờo vỷ trến hừnh 14 − 3 cã nhiỷm vô thềng bịo vộ cớt ệiỷn khi ệiỷn ịp vđĩt quị ngđìng nguy hiÓm (vÝ dô 230 V). Nguyến lÝ hoỰt ệéng cựa mỰch nhđ sau :

Bừnh thđêng, ệiỷn ịp bỪng 220 V rểle K khềng hót, tiạp ệiÓm thđêng ệãng K₁ ệãng ệiỷn cho tời. Khi ệiỷn ịp vộo tẽng cao, trến biạn trẻ VR nhẺn mét tÝn hiỷu ệiỷn ịp vđĩt ngđìng lộm viỷc cựa ệiềt ữn ịp ậ_o, ệiềt ữn ịp

cho phĐp dưng ệiỷn chỰy qua. Hai tranzito T₁ vộ T₂ nhẺn tÝn hiỷu dưng ệiỷn chỰy tõ ệiềt ữn ịp, khuạch ệỰi dưng ệiỷn nộy, cÊp ệiỷn cho cuén dẹy rểle (K). Rểle tịc ệéng lộm mẻ tiạp ệiÓm thđêng ệãng K₁, cớt ệiỷn tời ; ệãng tiạp ệiÓm thđêng mẻ K₂ cho ệÌn hiỷu (ậH) sịng, chuềng kếu bịo hiỷu rỪng ệiỷn ịp ệang quị cao nến bỡ cớt ệiỷn.

Hừnh 14 − 3. Sể ệă mỰch bịo hiỷu vộ bờo vỷ quị ệiỷn ịp

Chục nẽng cịc linh kiỷn :

BA − biạn ịp hỰ ệiỷn ịp tõ 220 V xuèng 20 V ệÓ nuềi mỰch ệiÒu khiÓn.

ậ₁, C − ệiềt vộ tô ệiỷn ệÓ biạn ệữi ệiỷn xoay chiÒu thộnh ệiỷn mét chiÒu nuềi mỰch ệiÒu khiÓn.

VR, R₁ − ệiỷn trẻ ệiÒu chửnh ngđìng tịc ệéng khi quị ịp.

ậ_o, R₂ − ệiềt ữn ịp vộ ệiỷn trẻ tỰo dưng ệẳt ngđìng tịc ệéng cho T₁, T₂. R₃ − ệiỷn trẻ tỰo thiến ịp cho T₂.

ậ ₂ − ệiềt bờo vỷ T₁ vộ T₂.

T₁, T₂ − tranzito ệiÒu khiÓn rểle hoỰt ệéng.

K − rểle ệãng, cớt nguăn (ệiÒu khiÓn cịc tiạp ệiÓm K₁, K₂).

Theo nguyến lÝ bờo vỷ quị ệiỷn ịp chóng ta cã thÓ lộm mỰch bờo vỷ ệiỷn ịp thÊp.

Cẹu hái

1. MỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu lộ gừ ?

2. Vỳ sể ệă khèi vộ giời thÝch nguyến lÝ mỰch ệiÒu khiÓn tÝn hiỷu.

3. Trong sể ệă mỰch hừnh 14 − 3, khi cẵn thay ệữi ngđìng bịo hiỷu vộ bờo vỷ tõ 230 V xuèng 220 V thừ con chỰy biạn trẻ VR cẵn nẹng lến phÝa trến hay giờm xuèng phÝa dđắi ? TỰi sao ?

Cã thÓ em chđa biạt

Sể ệă mỰch ệiÒu khiÓn ệÌn chọ chỰy ệđĩc minh hoỰ trến hừnh 14 − 4.

Hừnh 14 − 4. Sể ệă mỰch ệiÒu khiÓn ệÌn chọ chỰy HoỰt ệéng cựa sể ệă :

Khi mỰch ệđĩc cÊp nguăn 12V bỪng cềng tớc K thừ tô C₁ nỰp ệiỷn qua ệiỷn trẻ R₁. Khi tô nỰp ệẵy ệạn ngđìng lộm dÉn T₁, ệÌn L₁ sịng. Do T₁ dÉn mộ C₂ ệđĩc nỰp qua R₂. Tđểng tù nhđ trến, khi C₂ nỰp ệẵy, T₂ dÉn, ệÌn L₂ sịng, cụ tuẵn tù nhđ thạ cho ệạn T₇ dÉn vộ ệÌn L₇ sịng. Sau khi T₇ dÉn, tô C₈ sỳ nỰp. Khi ệự ngđìng T₈ dÉn sỳ lộm C₁ phãng qua T₈, T₁ mÊt thiến ịp nến bỡ khoị, ệÌn L₁ tớt, cịc ệÌn L₂, L₃,... L₇ lẵn lđĩt tớt. Lóc nộy tô C₁ ệđĩc nỰp lỰi vộ cịc ệÌn sịng lỰi theo chu kừ mắi. Khi ệÌn nộo sịng chọ ệã hiỷn ra.

Khi muèn ệiÒu khiÓn ệÌn chọ chỰy cềng suÊt lắn lÊy tõ ệiỷn ịp lđắi 220V, chóng ta mớc thếm mỰch R₁₁ ọ R₇₁, cịc tirixto T_i1 ọ T_i7 vộ cịc ệÌn ậ₁ọ ậ₇. Cịc tirixto dÉn khi cịc tranzito tđểng ụng dÉn, cịc ệÌn ậ₁ọ ậ₇ tđểng ụng sỳ sịng.

Cịc ề vuềng ệÓ ệẳt cịc chọ cịi vộo ệã. Sè lđĩng chọ cịi nhiÒu lến thừ sè lđĩng nhịnh L, T, T_i, ậ tẽng lến theo.

Chó ý : Khi lớp mỰch hừnh 14 − 4 cẵn lđu ý an toộn ệiỷn vừ ngđêi lớp rịp cã thÓ chỰm vộo ệiỷn ịp 220 V, rÊt nguy hiÓm.

— Biạt ệđĩc cềng dông cựa mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn tèc ệé ệéng cể mét pha.

— HiÓu ệđĩc mỰch ệiÒu khiÓn tèc ệé quỰt ệiỷn bỪng triac.

I − Cềng dông cựa mỰch ệiÒu khiÓn tèc ệé ệéng cể ệiỷn xoay chiÒu mét pha

ậéng cể ệiỷn xoay chiÒu mét pha (ệéng cể mét pha) ệđĩc sỏ dông khị réng rởi trong cềng nghiỷp vộ trong ệêi sèng nhđ ệéng cể mịy bểm nđắc, quỰt ệiỷn. Khi sỏ dông loỰi ệéng cể nộy, ngđêi ta phời ệiÒu khiÓn nhiÒu chạ ệé nhđ ệiÒu khiÓn tèc ệé, mẻ mịy, ệờo chiÒu, hởm,... ẻ ệẹy, chóng ta chử giắi thiỷu vÒ ệiÒu khiÓn tèc ệé ệéng cể.

ậÓ ệiÒu khiÓn tèc ệé ệéng cể mét pha, ngđêi ta cã thÓ sỏ dông cịc phđểng phịp sau :

− Thay ệữi sè vưng dẹy cựa stato.

− ậiÒu khiÓn ệiỷn ịp ệđa vộo ệéng cể.

− ậiÒu khiÓn tẵn sè nguăn ệiỷn ệđa vộo ệéng cể (trong trđêng hĩp nộy ệiỷn ịp còng phời thay ệữi cho phỉ hĩp).

ậiÒu khiÓn ệiỷn ịp vộ tẵn sè ệđ a vộo ệéng cể lộ nhọng ph đểng phịp th đêng sỏ dông.

II − Nguyến lÝ ệiÒu khiÓn tèc ệé ệéng cể mét pha

MỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn tèc ệé ệéng cể mét pha ệđĩc sỏ dông khị phữ biạn lộ hai loỰi mỰch ệiỷn tỏ ệiÒu khiÓn cã sể ệă khèi nhđ hừnh 15 − 1.

− ậiÒu khiÓn tèc ệé bỪng cịch thay ệữi ệiỷn ịp nhđ hừnh 15 − 1a. Tèc ệé ệđĩc ệiÒu khiÓn bỪng mỰch ệiỷn tỏ thay ệữi trỡ sè ệiỷn ịp ệẳt vộo ệéng cể.

Trong tài liệu Công nghệ 12 (Trang 55-63)