a. Kiến thức
- Biết ghi lại kết quả quan sát và lập dàn ý cho bài văn tả một cảnh sông nước cụ thể.
b. Kĩ năng
- Thông qua những đoạn văn hay, học được cách quan sát khi tả cảnh sông nước.
c. Thái độ
- Có ý thức, tự giác trong việc học văn để viết văn hay và đạt kết quả tốt.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Sưu tầm các tranh ảnh minh hoạ cảnh sông nước: Biển, sông, suối, hồ, ao, đầm, - Bảng phụ.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh A - Kiểm tra bài cũ5’)
- Thu, chấm bài tập Đơn xin gia nhập đội tình nguyện giúp đỡ nạn nhân chất độc màu da cam.
- Kiểm tra việc chuẩn bị tranh, ảnh minh hoạ cảnh sông nước.
- GV nhận xét.
B - Dạy bài mới
1, Giới thiệu: (1’)trực tiếp 2, Hướng dẫn làm bài tập(30’)
* Bài tập 1: SGK/62 - Gọi HS đọc yêu cầu bài
- Chia lớp thành các nhóm, mỗi nhóm 4 học sinh.
- Yêu cầu học sinh đọc đoạn văn, trả lời các câu hỏi trong nhóm.
- Gọi các nhóm trình bày kết quả thảo luận. Yêu cầu các nhóm khác có cùng nội dung nhận xét bổ sung. Mỗi học sinh chỉ trả lời 1 câu hỏi, GV có thể hỏi thêm các câu hỏi khác về cách miêu tả của từng đoạn.
- GV nhận xét câu trả lời của học sinh.
Đoạn a:
+ Nhà văn Vũ Tú Nam đã miêu tả cảnh sông nước nào?
+ Đoạn văn tả đặc điểm gì của biển?
Câu văn nào cho em biết điều đó?
+ Để tả đặc điểm đó, tác giả đã quan sát những gì và vào những thời điểm nào?
+ Tác giả sử dụng những màu sắc nào khi miêu tả?
+ Khi quan sát biển, tác giả đã có liên tưởng thú vị như thế nào?
- 1 số học sinh thu bài cho GV chấm.
- Tổ trưởng báo cáo sự chuẩn bị của học sinh.
- 1HS đọc: Đọc đoạn văn dưới đây và trả lời câu hỏi.
- Học sinh trong nhóm cùng đọc bài, trao đổi, trả lời câu hỏi. (mỗi nhóm chỉ phân tích 1 trong 2 đoạn văn).
- 1 nhóm báo cáo kết quả thảo luận: Học sinh đọc đoạn văn, 1 học sinh đọc câu hỏi, 1 học sinh trả lời câu hỏi.
+ Miêu tả cảnh biển.
+ Sự thay đổi màu sắc của biển theo sắc màu của trời mây.
+ Tác giả quan sát bầu trời và mặt biển.
+ Màu sắc: xanh thẳm, thẳm xanh, trắng nhạt, xám xịt, đục ngầu.
+ Liên tưởng đến sự thay đổi tâm trạng của con người: Biển như một con người
? Theo em "liên tưởng" có nghĩa là gì?
- GV nói: Trong miêu tả, nghệ thuật liên tưởng được sử dụng rất hiệu quả.
Liên tưởng làm cho sự vật thêm sinh động hơn, gần gũi với con người hơn.
Liên tưởng của nhà văn giúp ta cảm nhận được vẻ đáng yêu của biển.
Đoạn b:
+ Nhà văn Đoàn Giỏi miêu tả cảnh sông nước nào?
+ Con kênh được quan sát ở những thời điểm nào trong ngày?
+ Tác giả nhận ra đặc điểm của con kênh bằng những giác quan nào?
+ Tác giả miêu tả những đặc điểm nào của con kênh?
- GV giải thích: "thuỷ ngân" là kim loại lỏng, trắng như bạc, thường dùng để tráng gương, làm cặp nhiệt độ.
+ Việc tác giả sử dụng nghệ thuật liên tưởng để miêu tả con kênh có tác dụng gì?
* Bài tập 2:SGK/ 62
- Gọi học sinh đọc yêu cầu của bài tập.
- Yêu cầu 2 - 3 học sinh đọc các kết quả quan sát một cảnh sông nước đã được chuẩn bị từ tiết trước. GV ghi nhanh lên bảng 1 số kết quả của học sinh.
- GV nhận xét bài làm của học sinh.
- Yêu cầu học sinh tự lập dàn ý bài văn miêu tả cảnh sông nước
- GV gợi ý: Khi miêu tả cảnh sông
biết buồn vui, lúc tẻ nhạt, lạnh lùng, lúc sôi nổi, hả hê, lúc đăm chiêu gắt gỏng.
+ "liên tưởng" là từ hình ảnh này nghĩ đến hình ảnh khác.
- Học sinh lắng nghe.
+ Miêu tả con kênh.
+ Đươc quan sát từ lúc mặt trời mọc đến lúc mặt trời lặn, buổi sáng, giữa trưa, lúc trời chiều.
+ Bằng thị giác.
+ Tác giả miêu tả: ánh nắng chiếu xuống dòng kênh như đổ lửa, bốn phía chân trời trống huéch trống hoác, buổi sáng, con kênh phơn phớt màu đào, giữa trưa hoá thành dòng thuỷ ngân cuồn cuộn loá mắt, về chiều biển thành 1 con suối lửa.
- Học sinh lắng nghe.
- Làm cho người đọc hình dung được con kênh dưới ánh mặt trời, làm cho nó sinh động hơn.
- 1 học sinh đọc thành tiếng trước lớp:
Dựa vào kết quả quan sát được , em hãy lập dàn ý bài văn miêu tả cảnh sông nước.
- 2 đến 3 học sinh đọc thành tiếng bài của mình.
- Học sinh lắng nghe.
- HS tự lựa chọn đề bài cho mình
- 2 học sinh làm bài trên bảng phụ. Cả lớp làm vào vở.
- Học sinh lắng nghe và tự làm bài.
nước các em chú ý trình tự miêu tả từ xa đến gần, từ cao xuống thấp, hay theo trình tự thời gian: Từ sáng đến chiều, qua các mùa,…chúng ta hãy quan sát cảnh vật bằng mắt, tai, cảm xúc của chính mình khi đứng trước cảnh vật. Sử dụng sự liên tưởng để làm cho cảnh vật gần gũi, sinh động hơn.
- Gọi 2 học sinh làm bài vào bảng phụ dán lên bảng. GV cùng học sinh nhận xét, sửa chữa, bổ sung để có dàn bài văn hoàn chỉnh (trên bảng lớp).
- GV nhận xét, ghi điểm những học sinh viết dàn ý đạt yêu cầu.
3, Củng cố dặn dò(4’) - GV nhận xét tiết học.
- Dặn dò
- 2 học sinh lần lượt trình bày dàn ý của mình, học sinh cả lớp theo dõi và nêu ý kiến nhận xét.
VD:
- Mở bài: Con sông hiền hòa ôn cả thành phố vào lòng.
- Thân bài:
+ Mặt nước sông khi có gió nhẹ, khi có giông bão.
+ Thuyền bề trên sông, thuyền đánh cá.
+ Hai bên bờ sông.
+ Dòng sông với cuộc sống con người.
- Kết bài: Ích lợi và cảm nhận về dòng sông
---Tiết 3: Tiếng anh
Gv bộ môn dạy
---Tiết 4: Sinh hoạt+ ATGT
Tiết 4: Sinh hoạt