Vốn đầu tư đăng ký
2.4 Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút vốn đầu tư vào các khu công nghiệp Quảng Nam
2.4.1 Các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp
Để thu hút được nhiều sự đầu tư vào địa phương thì chính nội tại địa phương phải có tiềm năng phát triển, tạo điểm nhấn trong mắt nhà đầu như vị trí khu công nghiệp, điều kiện tự nhiên của địa phương, chính sách ưu đã về đất đai, cơ chế thủ tục hành chính, cơ sở hạ tầng,.
2.4.1.1 Vị trí địa lý
Qua khảo sát cho thấy phần đông ý kiến cho rằng vị trị địa lý của khu công nghiệp ảnh hưởng rất lớn trong việc tạo nên sức hút đối với nhà đầu tư. 92,5% các doanh nghiệp khảo sát cho rằng với vị trị nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của miền Trung, tiếp giáp vơí khu kinh tế Dung Quất và khu công nghiệp ở Đà Nẵng hay nằm trên trục giao thông Bắc – Nam, đường biển, đường không,.. sẽ tạo điểm nhấn thuận lợi cho công việc của doanh nghiệp như giảm bớt chi phí vận hành cho doanh nghiệp bao gồm chi phí vận chuyển đến sân bay, cảng biển, nơi nhập hàng và xuất hàng. 7,5% còn lại cho rằng vị trí địa lý của địa phương, khu công nghiệp nó ít ảnh hưởng lớn tới việc thu hút các nhà đầu tư, một phần vì tính chất và hình thức doanh nghiệp không chú trọng nhiều hay vị trí chỉ đóng vai trò rất nhỏ trong việc sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp ; từ đó doanh nghiệp chưa đặt nặng yếu tố này trong quá trình thu hút vốn đầu tư.
Bảng 2.4: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của vị trí địa lý đối với KCN Mức độ ảnh hưởng Tỷ lệ chọn (%)
Hoàn toàn không quan trọng 5
Không quan trọng 2,5
Phân vân 0
Quan trọng 45
Hoàn toàn quan trọng 47,5
Nguồn: Kết quả phân tích dữ liệu của nhóm tác giả Hiện nay địa phương đã vàđang đưa ra các chính sách nhằm khắc phục những hạn chế mà vị trí địa lý đem lại bằng cách xây dựng các cảng biển, các cao tốc, quốc lộ, đường hàng không để tiềm năng phát triển của địa phương không bị phai nhòa trong mắt các nhà đầu tư.
2.4.1.2 Điều kiện tự nhiên
Có thể nói rằng tài nguyên thiên nhiên giàu có là một trong những lợi thế để tạo nên sức hút của địa phương. Tài nguyên thiên nhiên đa dạng là một trong những yếu tố cần thiết của quá trình hoạt động và sản xuất của các khu công nghiệp. Việc đặt vị trí các khu công nghiệp gần nguồn nguyên nhiên vật liệu sẽ giúp được các nhà đầu tư giảm được chi phí vận chuyển, tự chủ được nguồn cung ứng vật liệu. Nếu địa phương có trữ lượng
Trường Đại học Kinh tế Huế
khoáng sản cao, đa dạng thì sẽ thu hút rất nhiều các doanh nghiệp đến đây đầu tư và khai thác từ đó xuất hiện nhiều ngành nghề mới tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động và góp phần trong quá trình tăng trưởng kinh tế của địa phương. Có đến 97.5% doanh nghiệp được khảo sát đánh giá cao phần điều kiện tự nhiên trong đó 47.5% cho rằng đây là vấn đề rất quan trọng đối với doanh nghiệp, ảnh hưởng rất lớn đến công việc sản xuất và kinh doanh, đóng vai trò lớn trong việc doanh nghiệp đặt tại khu công nghiệp.
Bảng 2.5: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đối với khu công nghiệp
Mức độ ảnh hưởng Tỷ lệ chọn (%)
Hoàn toàn không quan trọng 0
Không quan trọng 2,5
Phân vân 0
Quan trọng 50
Hoàn toàn quan trọng 47,5
Nguồn: Kết quả phân tích dữ liệu của nhóm tác giả Tuy nhiên không phải tài nguyên thiên nhiên nào cũng vô hạn, chính quyền địa phương cần phải tổ chức thăm dò, khảo sát, đánh giá được tại địa phương có trữ lượng khoáng sản là bao nhiêu, bao gồm các loại khoáng sản nào từ đó đưa ra các chính sách, chiến lược, phương hướng phát triển của các ngành nghề tại đây. Bên cạnh đó phải sử dụng tài nguyên thiên nhiên tiết kiệm và hợp lý kết hợp với công tác bảo vệ môi trường tránh các thiệt hại về môi trường ảnh hưởng đến cuộc sống của con cháu mai sau.
Khí hậu tại đây rất thuận lợi, mỗi năm chỉ có 2 mùa, nhiệt độ trung bình hằng năm chỉ giaođộng từ 20- 21°C, lượng mưa ở đây cũng tương đối ổn định tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành chăn nuôi bò sữa, trồng mía, hay trồng lạc,..Từ đó dẫn đến các sự phát triển của các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm như sữa hộp, hoa quả sấy, đường mía,.. làm đa dạng hóa lĩnh vực kinh doanh sẽ thu hút đến các nhà đầu tư ưa thích mạo hiểm với các ngành nghề mới.
2.4.1.3 Chính sách ưu đãi về thuê đất đai, thuế thu nhập hay các chính sách xúc tiến đầu tư
Khi các nhàđầutưvào mộtđịaphươnghay một khu công nghiệp họluôn muốn tối thiểu hóa chi phí của mình để thu được lợi nhuận cao, biết được nhà đầu tư muốn gì và cần gì chính quyềnđịaphươngluôn hỗtrợ, giúpđỡbằng cách ban hành các chính sáchưu đãi về thuế, đất đai như đối với các doanh nghiệp trong nước sẽ được miễn phí tiền thuê đất thô trong quá trình hoạt động của dự án; còn đối với doanh nghiệp nước ngoài hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh kết cấu hạtầng sẽ được miễn thêm 10năm. Đối với thuế
Trường Đại học Kinh tế Huế
thu nhập doanh nghiệp thì các doanh nghiệp trong nước sẽ được hưởng các ưu đãi với mức thuế thấp hơn quy định 5 - 10%; với các doanh nghiệp nước ngoài sẽ hưởng mức thuế suất thấp từ 3 - 6% (thời hạn từ 3 - 5 năm), sau đó họ sẽ được miễn giảm như các doanh nghiệp trongnước.
Bên cạnh đó Sở kế hoạch đầu tư luôn đưa ra các hoạt động xúc tiến đầutư nhằm mụcđíchquảng bá của doanh nghiệp trongnước ranước ngoài và quảng bá các tiềmnăng địaphương có để làm rõ, thu hútđược sự quan tâm của các nhà đầu tư về chính sách ưu đãi đầutư, kết cấu hạtầng, nguồn cung ứng nguyên vật liệu và nguồn lao động và nhiều vấnđểkhác. Từ đógiúp các nhàđầutư hiểu rõhơnvà làmcơsởcho quá trình quyếtđịnh đầutưvàođịaphươnghay khu công nghiệp.
Bảng 2.6: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của yếu tố chính sách ưu đãi đối với khu công nghiệp
Mức độ ảnh hưởng
Tỷ lệ chọn (%) Chính sách xúc tiến
thương mại và ưu đãi marketing
Chính sách ưu đãi
Hoàn toàn không quan trọng 0 2,5
Không quan trọng 0 2,5
Phân vân 2,5 0
Quan trọng 42,5 22,5
Hoàn toàn quan trọng 55 72,5
Nguồn: Kết quảphân tích dữliệu của nhóm tác giả Qua điều tra cho thấy 72,5% ý kiến cho rằng doanh nghiệp rất cần các chính sách ưu đãi của hiện tại và trong thời gian sắp tới ,và 55% cho rằng các hoạt động xúc tiến thương mại cũng rất cần thiết đối với doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát huy hết thếmạnh thông qua sử dụng các chính sách ưu đãi từ các khu công nghiệp. Vì vậy có thểnói rằng hoạt động xúc tiến đầu tư và các chính sách ưu đãi của địa phương là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển của một đất nước nói chung hay một địa phương, khu công nghiệp nói riêng. Với quá trình chạy đua gay gắt trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 thì việc thu hút đầu tư nước ngoài đã trở thành xu hướng để các nước có những bước tăng trưởng vềkinh tế.
2.4.1.4 Thủ tục hành chính và các nhân tố khác: lao động, tình hình phát triển kinh tế của khu công nghiệp
Cùng với việc ban hành các chính sách ưu đãi thì việc hổ trợ trong việc giải quyết các thủ tục hành chính một cách đơn giản, nhanh chóng, không trải qua một quá trình trung gian nào cũng là điểm nhấnđối với nhà đầu tư.Với cơ chế “một cửa” sẽgóp phần
Trường Đại học Kinh tế Huế
giải quyết nhẹnhàng các công việc từ đó tiết kiệmđược các nguồn chi phí, ngân sách tạo được điểm nhấnđối với nhà đầutư. Đối với một nhà đầutư, thủ tục hành chính được hỗ trợ trong quá trình thành lập doanh nghiệp là yếu tố được quan tâm hàng đầu. Chính vì vậy một khu công nghiệp tạo nên sự hấp dẫn thì các dịch vụhỗtrợliên quan đến nhân sự, môitrường, logistics, kếtoán sẽgiúp nhàđầutưcảm thấyđược an tâmhơnvào hoạtđộng sản xuất và kinh doanh khiđặt doanh nghiệp mìnhởkhu công nghiệp.
Với 97.5% doanh nghiệp và các nhà đầu tư cảm thấy rút ngắn thời gian thủ tục hành chính là cực kì quan trọng; rút ngắn thời gian, đồng bộ hóa các thủ tục pháp lý,…
giúp doanh nghiệp giải quyết các thủtục một cách nhanh chóng và thuận tiên ở khu công nghiệp làđiều rất cần thiết.
Hiện nay, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp nhất là trong thời kì đổi mới ngoại nhập hiện nay thì đội ngũnhân lực chất lượng caođóngvai trò then chốt với mứcđộ yêu cầu ngoại ngữ là khá lớn từ các doanh nghiệp, nhất là các nhà đầu tư, các doanh nghiệp ngoàinước. Điều này thực sự là thửthách trong giai đoạn banđầu của các nhàđầutư, nếu nhưtrong khu công nghiệp có nhân viên có thểgiao tiếp bằng tiếng Anh, tiếng Nhật, tiếng Hàn,… thì trong quá trình hoạt động có thể giải quyết các vấn đề phát sinh về thủ tục hành chính một cách dễdàng.
Từcác kinh nghiệm thu hútđầutư ởcácnước trên thếgiới ta có thểnhận thấy rằng giải quyết thủ tục hành chính nhanh gọn sẽ thu hút được nhiều nhà đầu tư. Vì vậy việc tinh giảm gọn nhẹcác giấy tờ thủtục hành chính và pháp lý là điều cần thiết đối với một khu công nghiệpnăng động.
Lao động là bộ phận trực tiếp tham gia vào các quy trình sản xuất vì thế mà việc phát triển nguồn nhân lực cũng đóngvai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển kinh tế của cả nước nói chung và địa phương nói riêng. Với nguồn lao động dồi dào tính đến hết năm 2017 dân số tại địa phương là 1.494 nghìn người trong đó tỷ lệ lực lượng lao động từ 15 tuổi trởlên chiếm 61%, từ đócó thểthấy rằng nguồn nhân lực tại địaphương rất dồi dào, thị trường laođộng giá rẻsẽcó sức hútđối với các nhàđầutư.Tuy nhiênđây không phải là yếu tốcó mứcđộ ảnh hưởng lớn tới quá trình thu hút đầutư bởi nguồn lao động dồi dào nhưng lại chưa trải qua quá trình đào tạo nào sẽ mất thời gian và chi phí trong quá trình đào tạo lại nguồn nhân lực. Vì vậy các ban quản lý, chính quyền địa phương phải luôn quan tâm, khắc phục về chất lượng nguồn nhân lực như tổ chức các chươngtrìnhđàotạo nghề, liên kết giữa các doanh nghiệp và nhàtrường để đàotạođược nguồn nhân lực tốthơn,có tay nghềcao.
Qua khảo sát các nhà đầu tư, các doanh nghiệp đều cho rằng lao động là yếu tố quyết định của doanh nghiệp khi đầu tư vào một khu công nghiệp với 40% ý kiến cho rằng laođộng và chất lượng lao động cực kì quan trọng quyết định tới kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,đảm bảođược kếhoạch, mục tiêu doanh nghiệpđề
Trường Đại học Kinh tế Huế
ra có khả năng đạtđược hay không.
Bảng 2.7: Đánh giá mức độ quan trọng của yếu tố thủ tục hành chính và các yếu tố khác đối với khu công nghiệp
Mức độ ảnh hưởng
Tỷ lệ chọn (%) Thủ tục
hành chính Lao động
Tình hình phát triển kinh tế - xã hội Hoàn toàn không
quan trọng 2,5 0 0
Không quan trọng 0 0 0
Phân vân 0 22.5 5
Quan trọng 30 37.5 42,5
Hoàn toàn
quan trọng 67,5 40 52,5
Nguồn: Kết quảphân tích dữliệu của nhóm tác giả Đối với tình hình phát triển kinh tế xã hội củađịa phương các nhà đầu tư sẽluôn quan tâm đến sự phát triển của ngành nghề nào, tăng trưởng kinh tế tại đây có ổn định không, và ngành nghề nào đang có sự phát triển nhảy vọt để từ đó đưa ra các cơ sở cho quyết địnhđầutưtạiđịaphương. Chính vì vậy với 95% doanh nghiệpđồng ý vềtình hình phát triển kinh tế xã hội ở địa phương ổn địnhđảm bảo doanh nghiệp yên tâm hơn trong hoạt động sản xuất và kinh doanh của mình. Có thểnói tình hình kinh tế - xã hội củađịa phương như một bức tranh toàn cảnh khái quát lại tốcđộ phát triển củađịaphương từ đó giúp nhàđầu tưcó thểnhận thấyđược những điểm mạnh và điểm yếu nội tại của một địa phươngvàđưara quyết định một cách chính xác nhất.
2.4.1.5 Môi trường đầu tư
Có thể nói rằng đây là một trong những yếu tố nhà đầu tư luôn quan tâm, xem xét có nên rót tiền vào địa phương hay không. Bởi nếu môi trường đầu tư rộng rãi, thoáng và luôn ổn định thì các chính sách, chủ trương của chính quyền địa phương với nhà đầu tư như vềthuế, tiền thuê đất đai,.. sẽ được thực hiện. Từ đó khiến các nhà đầu tư có niềm tin chắn chắn nguồn vốn rót vào đây sẽ không những thu hồi được vốn mà còn tăng trưởng hơn nữa.
Bảng 2.8: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của yếu tố môi trường đầu tư Mức độ ảnh hưởng Tỷ lệ chọn (%)
Hoàn toàn không quan trọng 0
Không quan trọng 0
Phân vân 2,5
Trường Đại học Kinh tế Huế
Quan trọng 35
Hoàn toàn quan trọng 62,5
Nguồn: Kết quảphân tích dữliệu của nhóm tác giả Yếu tố môi trường đầu tư có tác động rất mạnh mẽtới các vấn đề rủi ro trong đầu tư, nhất là trong các lĩnh vực kinh doanh có mức độrủi ro -đây là điều mà các nhà đầu tư ưa thích mạo hiểm luôn quan tâm. Đánh giá vềyếu tố này có 35% đại diện doanh nghiệp cho rằng môi trường đầu tư quan trọng và có đến 62,5% cho rằng rất quan trọng trong khi không có ý kiến khảo sát nào cho rằng nó không quan trọng. Dođómỗi doanh nghiệp, địa phương phải luôn nắm bắt thông tin một cách chính xác nhất đề từ đó đưa ra các chính sách, chủ trương nhằm xây dựng nên môi trường đầu tư lý tưởng trong mắt nhà đầu tư.
2.4.2 Các yếu tố bên trong khu công nghiệp