Ôn tập về truyện

(1)

Tiết 163, 164 – Văn bản ÔN TẬP TRUYỆN

VĂN BẢN TRUYỆN TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 9 - TRUYỆN TRUNG ĐẠI

+ CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG – NGUYỄN DỮ

+ HOÀNG LÊ NHẤT THỐNG CHÍ (HỒI 14)- NGÔ GIA VĂN PHÁI +TRUYỆN KIỀU – NGUYỄN DU

- CHỊ EM THUÝ KIỀU

- KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

+ LỤC VÂN TIÊN – NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU - LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA - TRUYỆN HIỆN ĐẠI

+ LÀNG – KIM LÂN

+ LẶNG LẼ SA PA – NGUYỄN THÀNH LONG

+ CHIẾC LƯỢC NGÀ – NGUYỄN QUANG SÁNG

+ NHỮNG NGÔI SAO XA XÔI – LÊ MINH KHUÊ

(2)

(3)

** Trò chơi: Đây là ai?

-Quan sát tranh và cho

biết đây là nhà văn nào,

tác phẩm nào của nhà

văn này mà em đã được

học?

(4)

Ông được mệnh danh là nhà văn của làng quê Việt Nam, tác phẩm của ông đã thể hiện những chuyển biến mới trong

tình cảm của người nông dân Việt Nam sau Cách mạng tháng 8/1945

Nhà văn Kim Lân

(5)

Bà là nhà văn nữ có sở trường về truyện

ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là tâm lí nhân vật nữ.

Nhà văn Lê Minh Khuê

(6)

Ông là một nhà văn Nam Bộ, rất am hiểu và gắn bó với mảnh đất ấy. Ông hầu như chỉ viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong chiến tranh và sau hoà bình.

Nhà v n: Nguy n Quang Sáng ă ễ

(7)

Những thiên truyện của ông thể hiện một phong

cách văn xuôi nhẹ nhàng, tình cảm, giàu chất thơ và mang nhiều ý nghĩa sâu sắc về vẻ đẹp con người.

Nhà v n: Nguy n Thành Long ă ễ

(8)

Ông được đánh giá là một trong số những người

“mở đường tinh anh và tài năng”, đã đi được xa nhất trong chặng mở đầu của công cuộc đổi mới văn học sau 1975.

Nhà v n Nguy n Minh Châu ă ễ

(9)

Lª Minh Khuª NguyÔn Quang S¸ng NguyÔn Minh Ch©u

Kim L©n NguyÔn Thµnh Long

(Nh÷ng ng«i sao xa x«i) (ChiÕc l îc ngµ) (BÕn quª)

(Lµng) (LÆng lÏ Sa Pa)

(10)

A. Hệ thống húa kiến thức

I. Thống kê các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam

Tiết 163, 164 – Văn bản ễN TẬP TRUYỆN

(11)

T T

Tên tác phẩm

Tác giả Năm sáng tác

Tóm tắt nội dung

1 Làng Kim Lân 1948

Truyện Thể hiện tình yêu làng quê sâu sắc thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người nông dân.

2

Lặng lẽ Sa Pa

Nguyễn Thành

Long 1970

Truyện ca ngợi những người lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mình cho đất nước.

3

Chiếc lược ngà

Nguyễn Quang

Sáng 1966

Truyện ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh chiến tranh

4 Bến quê

Ngyễn

Minh Châu 1985

Truyện thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng

những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống, của quê hương.

5

Những ngôi sao xa xôi

Lê Minh

Khuê 1971

Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu

đầy gian khổ, hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc

quan của họ.

(12)

Tác phẩm Tác giả Thời gian, hoàn cảnh sáng tác

1. Lặng lẽ

Sa Pa Nguyễn Thành Long (1925 -1991),

- Ông quê ở Quảng Nam, viết văn từ thời chống Pháp. Ông là cây bút chuyên viết truyện ngắn và kí với phong cách nhẹ nhàng tình cảm, giàu chất thơ.

- Thời gian sáng tác: 1970

- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm là kết quả của chuyến đi thực tế lên Lào Cai công tác của nhà văn. Tác phẩm ra đời trong không khí cả nước đang hào hùng đánh Đế quốc Mỹ.

2. Chiếc

lược ngà Nguyễn Quang Sáng (sinh 1932)

- Ông quê ở An Giang, ông tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc.

- Cách viết mộc mạc, dung dị và hầu hết chỉ viết về cuộc sống và con người Nam Bộ.

- Hoàn cảnh sáng tác: Truyện được viết khi tác giả hoạt động ở chiến trường Nam Bộ, trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Đây là thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra rất ác liệt.

3. Những ngôi sao xa xôi

Lê Minh Khuê (Sinh1949)

-Quê ở Thanh Hoá. Trong kháng chiến chống Mỹ, bà gia nhập TNXP và bắt đầu viết văn từ những năm 70. Bà rất thành công về thể loại truyện ngắn.

- Hoàn cảnh sáng tác: khi tác giả là thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.

Tác phẩm ra đời khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra vô cùng ác liệt.

4. Làng Kim Lân (sinh1920) quê ở Bắc Ninh. Ông có sở trường viết truyện ngắn, các tác phẩm của ông hầu hết viết về người nông dân và cuộc sống nông thôn.

- Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn “Làng”

được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.

(13)

II. Đặc điểm của truyện hiện đại Việt Nam.

1. Cỏc giai đoạn sỏng tỏc

Làng Chiếc lược ngà Lặng lẽ Sa Pa

Những ngụi sao xa xụi

Bến quờ K/c chống Phỏp

1945 1954 1975

K/c chống Mĩ Từ sau năm 1975

b. Hỡn h ảnh đất nước, con người  

(14)

(15)

2. Hỡnh ảnh đất nước, con người a. Hỡnh ảnh đất nước:

- Đất n ướ c tr i qua hai cu c khỏng chiến đấy gian kh hi sinh ả ộ ổ nh ng cũng vụ cựng anh dũng, kiến c ư ườ ng, bất khuất, v vang. ẻ - Đất n ướ c trong th i kỡ đ i m i , đang t ng b ờ ổ ớ ừ ướ c đi lến .

b. Hỡnh ảnh con người

Bỡnh thường, giản dị nhưng đều cú lũng yờu quờ hương,đất nước, yờu gia đỡnh, cụng việc, nhiệt tỡnh cống hiến, khụng ngại gian khổ hi sinh.

II. Đặc điểm của truyện hiện đại Việt Nam.

1 . Cỏc giai đoạn sỏng tỏc

2. Hỡnh ảnh đất nước. Con người Việt Nam

- Đất nước trải qua hai cuộc khỏng chiến đầy gian khổ hi sinh nhưng cũng vụ cựng anh dũng, kiờn cường, bất khuất, vẻ vang.

- Đất nước trong thời kỡ đổi mới, đang từng bước đi lờn.

- Con người Việt nam: Bỡnh thường, giản dị, nhưng đều cú lũng yờu quờ hương, đất nước, yờu gia đỡnh, cụng việc, nhiệt tỡnh cống hiến khụng ngại gian khổ hi sinh.

3, Những nhõn vật truyện

(16)

Anh được gọi là người “cô độc nhất

thế gian”.

(17)

Đây là người đã ngồi tỉ mẩn cưa từng chiếc răng lược để làm chiếc

lược tặng cho con gái.

(18)

* Cuộc sống đất nước và con người

* Tư tưởng tình cảm

+ Trong hai cuộc kháng chiến:

- đa y gian khổ hi sinh nhưng cũng vô cùng à anh dũng, kiên cường, bất khuất, øvẻ vang + Trong cơng cuộc xây dựng đất nước:

- Tình yêu quê hương hoà quyện trong tình yêu nước và tinh thần kháng chiến.

-Tình cảm gia đình sâu nặng, tha thiết trong hoàn cảnh chiến tranh - Tình yêu công việc và lí tưởng sống cao đẹp

Nhiệt tình xây dựng CNXH

-Tinh thần dũng cảm, tình cảm trong

sáng hốn nhiên lạc quan trong hoàn

cảnh chiến đấu ác liệt

(19)

(20)

1 . Cỏc giai đoạn sỏng tỏc

2. Hỡnh ảnh đất nước. Con người Việt Nam

3, Những nhõn vật truyện

Nột nổi bật về tớnh cỏch, phẩm chất của cỏc nhõn vật:

a. ễng Hai (Làng): tỡnh yờu làng đặt trong tỡnh yờu nước và tinh thần khỏng chiến

b. Anh thanh niờn: (Lặng lẽ Sa Pa): yờu thớch và hiểu ý nghĩa cụng việc của mỡnh trờn đỉnh Yờn Sơn, cú suy nghĩ và tỡnh cảm tốt đẹp về cụng việc và đối với mọi người.

c. Ba cụ gỏi thanh niờn xung phong (Những ngụi sao xa xụi): cú tinh thần dũng cảm, khụng sợ hi sinh khi làm nhiệm vụ hết sức nguy hiểm, cú tỡnh cảm trong sỏng, hồn nhiờn, lạc quan.

d . ...

(21)

1. Cỏc giai đoạn sỏng tỏc

2. Hỡnh ảnh đất nước. Con người Việt Nam 3, Những nhõn vật truyện

4. Những đặc sắc về nghệ thuật -Ngụi kể:

+ Ngụi kể thứ nhất: (Chiếc lược ngà, Những ngụi sao xa xụi);

+ Ngụi kể thứ 3: (Làng, Lặng lẽ Sa Pa) - Xõy dựng tỡnh huống truyện đặc sắc:

+ Tỡnh huống gay cấn + Tỡnh huống ộo le

+ Tỡnh huống nghịch lớ.

Tiết 163, 164 – Văn bản ễN TẬP TRUYỆN

(22)

* Nhận xét về nội dung của các TP truyện hiện đại Việt Nam ( từ CMT8. 1945) trong Ng V n 9 có những ý kiến ữ ă sau:

A. Truy n tái hiện đời sống Cách Mạng và kháng chiến ệ của mọi tầng lớp nhân dân bằg nhữg bức tranh sinh động.

B. Truy n biểu hiện sức sống bền bỉ và vẻ đẹp tâm hồn ệ của con ng ơì Việt Nam.

C. Truy n phản ánh nỗi thống khổ của ng ời nông dân ệ ư d ới chế độ cũ. ư

D. Truy n tập trung thể hiện số phận, hạnh phúc, buồn ệ vui của mỗi con ng ời trong cuộc sống đời th ờng, để ư ư h ớng con ng ời tới những giá trị tốt đẹp, bền vững trong ư ư cuộc đời. Đáp án: A, B, D

B. Luy n t p ệ ậ

B i 1: Hãy chọn câu trả lời đúng: à

(23)

a. “ Hút một điếu thuốc lào, uống một hụm chè t ơi nóng, ông chóp ư chép cái miệng ngẫm nghĩ; bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc trong

đầu óc. Tiếng quạt, tiếng thở, tiếng trẻ con khóc, cùng với tiếng c ời ư nói của cánh đi phá đ ờng về râm ran một góc đ ờng. D ới chân đồi, ư ư ư những thửa ruộng lúa xanh m ợt, uốn quanh co d ới trời nắng, lấp ư ư loáng nh một khúc sông. Có mấy bóng cò trắng bay dật dờ ư …”

( Làng- Kim Lân ).

b. Hồi ch a vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy “ ư một ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình.

Bây giờ làm nghề này cháu không nghĩ nh vậy nữa. Vả, khi ta làm ư việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình đựơc? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí d ới kia. Công ư việc của cháu gian khổ là thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất …” (Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long).

B i 2: Đọc, xác định ph ơng thức biểu đạt chính của đoạn trích sau: à ư

Miêu tả

Nghị luận

(24)

Nhìn hình đoán tác phẩm

Lặng lẽ Sa Pa

Bến quê

Làng

? Cách sống, làm việc của nhân vật anh thanh niên gợi cho em nhớ đến bài thơ hiện đại Việt Nam nào đã

học?  Mựa xuõn nho nhỏ

III. Luy n t p ệ ậ B i 3: à

(25)

(26)

 1. Chuyển đổi ngôi kể từ ngôi thứ ba sang ngôi thứ nhất, kể lại truyện ngắn Làng - Kim Lân ( m ợn lời nhân vật ông Hai)

 2. Dựa vào các truyện ngắn đó học, bằng trớ tưởng tượng hóy vẽ bức tranh minh hoạ cho một tỏc phẩm truyện em yờu thớch.

C. HƯỚNG DẪN TỰ HOC

(27)