Bài 29: Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến kinh tế –xã hội ở Việt Nam

(1)

PHỊNG GD & ĐT QUẢNG TRẠCH

TRƯỜNG THCS QUẢNG ĐÔNG

Gi¸o viªn:T ëng ThÞ VÜnh Hßa

(2)

Chương II

LỊCH SỬ 8

(3)

KIỂM TRA BÀI CŨ

1) Vì sao một số sĩ phu, quan lại triều đình Huế đưa ra những đề nghị cải cách ở những năm cuối thế kỷ XIX?

a) Kinh tế – xã hội Việt Nam khủng hoảng

b) Xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đường đầu với cuộc xâm lược của thực dân Pháp.

c) Bản thân một số sĩ phu, quan lại có điều kiện đi nhiều, biết nhiều, đã từng chứng kiến sự phồn thịnh của tư bản Âu-Mĩ và thành tựu văn hoá phương Tây.

d) a, b, c đều đúng.

2) Nguyên nhân chính khiến cho những cải cách không thể thực hiện được?

a) Các đề nghị cải cách còn lẻ tẻ, rời rạc.

b) Các cải cách rập khuôn, mô phỏng nước ngoài, khi mà điều kiện nước ta có những điểm khác biệt.

c) Triều đình phong kiến Nguyễn bảo thủ, cự tuyệt, đối lập với mọi sự thay đổi.

(4)

CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN

VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM Bài 29

Tiết 47

I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước 2. Chính sách kinh tế

3. Chính sách văn hóa giáo dục

(5)

I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)

 Thực dân Pháp tiến hành khai thác thuộc địa lần thứ nhất ở nước ta với những nội dung gì?

 Sau khi căn bản hoàn thành bình định bằng

quân sự, thực dân Pháp bắt tay khai thác thuộc

địa, với chương trình này chúng tấn công một

cách toàn diện vào nước ta.

(6)

I. CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897-1914)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước

- Năm 1887, Pháp thành lập

Liên bang Đông Dương. LIÊN

BANG

ĐÔNG

DƯƠNG

(7)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước

LIÊN BANG ĐÔNG DƯƠNG (Toàn quyền Đông Dương)

BẮC KÌ (Thống sứ)

TRUNG KÌ (Khâm sứ)

NAM KÌ

(Thống đốc) CAMPUCHIA (Khâm sứ)

LÀO (Khâm sứ) BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN CẤP KÌ (Pháp)

BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN CẤP TỈNH (Pháp + bản xứ)

BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN, XÃ, THÔN (bản xứ )

Dựa vào thông tin SGK và sơ đồ trên, em hãy mô tả tổ chức bộ máy nhà nước Đông Dương?

(8)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước

LIÊN BANG ĐÔNG DƯƠNG (Toàn quyền Đông Dương)

BẮC KÌ (Thống sứ)

TRUNG KÌ (Khâm sứ)

NAM KÌ

(Thống đốc) CAMPUCHIA (Khâm sứ)

LÀO (Khâm sứ) BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN CẤP KÌ (Pháp)

BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN CẤP TỈNH (Pháp + bản xứ)

BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN XÃ, THÔN (bản xứ )

Việc tổ chức bộ máy nhà nước này của Pháp nhằm mục đích gì?

(9)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước

- Năm 1887, Pháp thành lập Liên bang Đông Dương.

- Việt Nam bị chia thành 3 kì với 3 chế độ cai trị khác nhau.

Phủ toàn quyền Đông Dương tại Hà Nội

(10)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước

ĐẤT

BẢO HỘ ĐẤT NỬA

BẢO HỘ

ĐẤT THUỘC PHÁP

(11)

1. Tổ chức bộ máy nhà nước

* Nhận xét:

- Bộ máy chính quyền từ trung ương đến cơ sở đều do thực dân Pháp chi phối.

- Kết hợp chặt chẽ giữa nhà nước thực dân với quan lại phong kiến.

Em có nhận xét gì về tổ

chức bộ máy cai trị của thực dân Pháp ở Đông Dương?

(12)

2. Chính sách kinh tế

Lĩnh vực Nội dung các chính sách Nông

nghiệp Công nghiệp

Giao thông vận tải Thương

nghiệp Tài chính

- Tập trung vào khai thác than và kim loại.

- Xây dựng một số ngành: xi-măng, điện nước, giấy, rượu, đường, vải sợi...

Xây dựng hệ thống giao thông vận tải:

đường bộ, đường thủy, đường sắt.

Nắm giữ độc quyền thị trường Việt Nam.

Đánh thuế nặng, đặt thêm thuế mới để tăng ngân sách.

- Đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất.

- Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.

(13)

- Các chính sách kinh tế (SGK)

Việc thực hiện các chính sách kinh tế của Pháp nhằm mục đích gì?

Vơ vét sức người, sức của ở Việt Nam, đáp ứng nhu cầu của chính quốc.

- Mục đích:

(14)

Nhà máy xi-măng Hải Phòng

Nhà máy xi-măng Hải Phòng Ga Hà NộiNội (năm 1900)

Cảng Sài Gòn

Cảng Sài Gòn Ngân hàng Đông Dương Ngân hàng Đông Dương (Ngân hàng nhà nước hiện nay) (Ngân hàng nhà nước hiện nay)

(15)

- Các chính sách kinh tế (SGK) - Mục đích:

- Tác động tích cực:

Nội dung của các chính sách kinh tế có những yếu tố tích cực nào?

Những yếu tố của nền sản xuất TBCN được du nhập vào VN.

(16)

- Mục đích:

- Tác động tích cực:

+ Tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam bị khai thác cạn kiệt.

Kinh tế VN về cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc vào nền kinh tế Pháp.

- Hậu quả:

Thảo luận: Hậu quả của nó đối với nền kinh tế Việt

Nam?

+ Nông nghiệp lạc hậu. Nông dân bị bóc lột tàn nhẫn, bị mất ruộng đất.

+ Công thương nghiệp không phát triển được, đời sống nhân dân cơ cực, đất nước nghèo đi.

- Các chính sách kinh tế

(17)

3. Chính sách văn hóa, giáo dục - Cho đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì nền giáo dục của thời phong kiến, sau đó có thêm môn tiếng Pháp.

“Nhà nước ba năm mở một khoa Trường Nam thi lẫn với trường Hà.

Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ

Ậm oẹ quan trường miệng thét loa.

Lộng cắm rợp trời quan sứ đến Váy lê quét đất mụ đầm ra.

Nhân tài đất Bắc nào ai đó

Ngoảng cổ mà trông cảnh nước nhà.”

VỊNH KHOA THI HƯƠNG NĂM ĐINH DẬU

Tú Xương

- Năm 1905: Thiết lập hệ thống giáo dục phổ thông gồm 3 bậc:

Ấu học, Tiểu học, Trung học.

(18)

2. Chính sách văn hóa, giáo dục - Cho đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì nền giáo dục của thời phong kiến, sau đó có thêm môn tiếng Pháp.

Đọc đoạn in nghiêng trong SGK, nhận xét về hệ th^Ống giáo dục ?

- Hạn chế tối đa số người đi học.

- Nội dung học: chữ Pháp dần dần trở thành yêu cầu bắt buộc (đào tạo tay sai).

(19)

3. Chính sách văn hóa, giáo dục

Trường Bưởi

(trường Chu Văn An-Hà Nội)

Trong lớp học

- Năm 1906: Mở trường Đại Học Đông Dương.

- Cho đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì nền giáo dục của thời phong kiến, sau đó có thêm môn tiếng Pháp.

(20)

3. Chính sách văn hóa, giáo dục - Cho đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì nền giáo dục của thời phong kiến.

- Năm 1906: Mở trường Đại Học Đông Dương.

Trường Đại học Đông Dương (Đại học quốc gia Hà Nội ngày nay)

Giờ học môn Vật lý tại giảng đường Đại học Đông Dương

(21)

3. Chính sách văn hóa, giáo dục - Cho đến năm 1919:

- Năm 1905:

- Năm 1906:

Theo em, chính sách văn hóa, giáo dục của Pháp có phải để “khai hóa văn minh”

cho người Việt Nam hay không? Tại sao?

- Tạo ra một lớp người chỉ biết phục tùng.

* Mục tiêu:

- Kìm hãm nhân dân ta trong vòng ngu dốt để dễ bề cai trị.

- Triệt để sử dụng phong kiến Nam triều, dùng người Việt trị người Việt.

(22)

CỦNG CỐ BÀI HỌC

1) Mục đích chính sách cai trị Đông Dương của thực dân Pháp thể hiện ở bộ máy nhà nước như thế nào?

a) Chia rẽ các dân tộc ở Đông Dương, các dân tộc ở Việt Nam.

a) Biến Đông Dương thành một tỉnh của nước Pháp, xoá tên Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia trên thế giới.

c) Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, làm giàu cho tư bản Pháp.

2) Chính sách khai thác của thực dân Pháp đã gây tác hại như thế nào cho nền kinh tế nước ta?

a) Nền kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu, phụ thuộc.

b) Tài nguyên thiên nhiên bị bóc lột cùng kiệt.

c) Nông nghiệp giẫm chân tại chỗ.

d) Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn công nghiệp nặng.

e) a, b, c đều đúng.

(23)

CÔNG VIỆC VỀ NHÀ 1. Học bài (các câu hỏi SGK)

2. Chuẩn bị bài 29, phần II

NHỮNG CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI VIỆT NAM

Gợi ý chuẩn bị bài:

1. Xã hội Việt Nam đã có những thay đổi như thế nào do tác động của Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp?

2. Xu hướng mới trong cuộc vận động giải

phóng dân tộc đầu thế kỷ XX?

(24)

(25)