Tinh chat hoa hoc chung cua kim loai

TiÕt 36:

TiÕt 36:

TÝnh chÊt hãa häc

TÝnh chÊt hãa häc

chung cña kim lo¹i

chung cña kim lo¹i

I. Đặc điểm cấu tạo của nguyên tử kim loại I. Đặc điểm cấu tạo của nguyên tử kim loại

 Bán kính nguyên tử t ơng đối lớn so với nguyên tử phi Bán kính nguyên tử t ơng đối lớn so với nguyên tử phi

kimkim

 Số electron hóa trị th ờng ítSố electron hóa trị th ờng ít

Vì vậy năng l ợng cần dùng để tách các electron ra khỏi Vì vậy năng l ợng cần dùng để tách các electron ra khỏi nguyên tử kim loại nhỏ (năng l ợng ion hóa)

nguyên tử kim loại nhỏ (năng l ợng ion hóa)

II. Tính chất hóa học chung của kim loại II. Tính chất hóa học chung của kim loại

Tính chất hóa học đặc tr ng của kim loại là tính khử Tính chất hóa học đặc tr ng của kim loại là tính khử (hay tính dễ bị oxi hóa)

(hay tính dễ bị oxi hóa)

MM^{0 0} - ne = M- ne = Mⁿ⁺ⁿ⁺

1.1. Tác dụng với phi kimTác dụng với phi kim

2.2. Tác dụng với axitTác dụng với axit

3.3. Tác dụng với dd muốiTác dụng với dd muối

1.1. T¸c dông víi phi kimT¸c dông víi phi kim

H·y quan s¸t thÝ nghiÖm sau vµ viÕt ph ¬ng tr×nh H·y quan s¸t thÝ nghiÖm sau vµ viÕt ph ¬ng tr×nh ph¶n øng, chØ râ qu¸ tr×nh cho vµ nhËn electron ph¶n øng, chØ râ qu¸ tr×nh cho vµ nhËn electron ThÝ nghiÖm 1:

ThÝ nghiÖm 1: Cu t¸c dông víi ClCu t¸c dông víi Cl₂₂ ThÝ nghiÖm 2:

ThÝ nghiÖm 2: Fe t¸c dông víi ClFe t¸c dông víi Cl2₂

ThÝ nghiÖm 3: Mg t¸c dông víi O ThÝ nghiÖm 3: Mg t¸c dông víi O₂₂

2.2. T¸c dông víi axitT¸c dông víi axit

H·y tiÕn hµnh c¸c thÝ nghÖm sau:

H·y tiÕn hµnh c¸c thÝ nghÖm sau:

ThÝ nghiÖm 1: Zn t¸c dông víi dd HCl ThÝ nghiÖm 1: Zn t¸c dông víi dd HCl ThÝ nghiÖm 2: Cu t¸c dông víi dd HCl ThÝ nghiÖm 2: Cu t¸c dông víi dd HCl

ThÝ nghiÖm 3: Cu t¸c dông víi dd HNO ThÝ nghiÖm 3: Cu t¸c dông víi dd HNO₃₃

Nªu c¸c hiÖn t îng quan s¸t ® îc. Gi¶i thÝch vµ Nªu c¸c hiÖn t îng quan s¸t ® îc. Gi¶i thÝch vµ viÕt ph ¬ng tr×nh ph¶n øng

viÕt ph ¬ng tr×nh ph¶n øng

Kết luận về p của kim loại với dd axit Kết luận về p của kim loại với dd axit

Kim loại + HCl, H

Kim loại + HCl, H₂₂SOSO₄₄ loãng loãng  muối + H muối + H₂₂

(Đứng tr ớc H) (KL có hóa trị thấp) (Đứng tr ớc H) (KL có hóa trị thấp)

Kim loại + HNO

Kim loại + HNO₃₃, , HH₂₂SOSO₄₄ đặc đặc  muối + muối +

(Trừ Au, Pt) (KL có hóa trị cao) (Trừ Au, Pt) (KL có hóa trị cao)

NONO_{2 2}  NO NO  NN₂₂O O  NN_{2 2} 

NHNH₄₄NONO₃₃

SOSO₂2 SS

HH₂₂SS

+ H+ H₂₂OO

Al, Fe, Cr bị thụ động trong axit HNO

Al, Fe, Cr bị thụ động trong axit HNO33 và H và H22SOSO44 đặc nguội đặc nguội

3. Kim lo¹i t¸c dông víi dd muèi 3. Kim lo¹i t¸c dông víi dd muèi

H·y tiÕn hµnh c¸c thÝ nghÖm sau:

H·y tiÕn hµnh c¸c thÝ nghÖm sau:

ThÝ nghiÖm 1:

ThÝ nghiÖm 1: Cu t¸c dông víi dd AgNOCu t¸c dông víi dd AgNO₃₃ ThÝ nghiÖm 2: Cu t¸c dông víi dd Pb(NO ThÝ nghiÖm 2: Cu t¸c dông víi dd Pb(NO₃₃))₂₂

Nªu c¸c hiÖn t îng quan s¸t ® îc. Gi¶i thÝch vµ viÕt ph Nªu c¸c hiÖn t îng quan s¸t ® îc. Gi¶i thÝch vµ viÕt ph

¬ng tr×nh ph¶n øng d¹ng ph©n tö vµ ion thu gän

¬ng tr×nh ph¶n øng d¹ng ph©n tö vµ ion thu gän

Kết luận về p của kim loại với dd muối Kết luận về p của kim loại với dd muối

Tổng quát: nA

Tổng quát: nA⁰⁰ + mB + mB^{n+ n+}  nA nA^m+m+ + mB + mB^{0 0}

Nếu thanh KL A d

Nếu thanh KL A d  KL B sinh ra sẽ bám trên bề mặt thanh KL A KL B sinh ra sẽ bám trên bề mặt thanh KL A Nếu M

Nếu MB_B>M>MA _A  khối l ợng thanh KL A sẽ tăng lên khối l ợng thanh KL A sẽ tăng lên

mmtăng tăng = m= mB B –– m mA(p )A(p )

Nếu M

Nếu MB _B < M< M_A A  khối l ợng thanh KL A sẽ giảm xuống khối l ợng thanh KL A sẽ giảm xuống mmgiảm giảm = m= mA(p ) A(p ) - m- mBB

Điều kiện để p xảy ra

Điều kiện để p xảy ra - KL A hoạt động hóa học mạnh hơn KL B- KL A hoạt động hóa học mạnh hơn KL B - A không tác dụng với H

- A không tác dụng với H22O ở đk th ờngO ở đk th ờng

Bµi tËp

Bµi tËp

Bµi 1:

Bµi 1: Cho ph¶n øng: Cho ph¶n øng:

A + Pb(NO

A + Pb(NO₃₃))₂₂  A(NO A(NO₃₃))_{2 2} + Pb + Pb 

A cã thÓ lµ kim lo¹i nµo trong c¸c kim lo¹i sau:

A cã thÓ lµ kim lo¹i nµo trong c¸c kim lo¹i sau:

a)a) BaBa

b)

b) CuCu

c)c) FeFe

d)d) Al Al

Bµi 2:

Bµi 2: H·y chän c¸c ph ¬ng tr×nh sai: H·y chän c¸c ph ¬ng tr×nh sai:

a)a) Fe + S Fe + S  FeS FeS

b)b) Fe + ClFe + Cl2 ₂  FeClFeCl2₂

c)c) Zn + ClZn + Cl2 ₂  ZnClZnCl2₂

d)d) Al + HAl + H₂2SOSO4₄lo·nglo·ng  Al Al2₂(SO(SO4₄))3₃ +SO +SO₂2 + H + H2₂OO

e)e) Cu + FeCu + Fe₂2(SO(SO4₄))₃ 3  CuSO CuSO4 ₄ + FeSO+ FeSO₄4

Bài 3:

Bài 3: Ngâm một đinh sắt sạch trong dd CuSO Ngâm một đinh sắt sạch trong dd CuSO4₄, ,

sau khi phản ứng kết thúc, lấy đinh sắt ra rửa nhẹ, làm sau khi phản ứng kết thúc, lấy đinh sắt ra rửa nhẹ, làm khô nhận thấy khối l ợng đinh sắt tăng 0,8 gam.

khô nhận thấy khối l ợng đinh sắt tăng 0,8 gam.

a) Viết ptp dạng phân tử và ion thu gọn a) Viết ptp dạng phân tử và ion thu gọn

b) Xác định khối l ợng Cu bám trên đinh sắt b) Xác định khối l ợng Cu bám trên đinh sắt

Giả thiết tất cả Cu thoát ra đều bám trên bề mặt thanh Fe Giả thiết tất cả Cu thoát ra đều bám trên bề mặt thanh Fe

§¸p ¸n bµi 3

§¸p ¸n bµi 3

a) Fe + CuSO

a) Fe + CuSO₄₄ = FeSO = FeSO₄₄ + Cu + Cu

Fe + CuFe + Cu^{2+ 2+} = Fe= Fe^{2+ 2+} + Cu+ Cu b) Fe + CuSO

b) Fe + CuSO₄₄ = FeSO = FeSO₄₄ + Cu + Cu

x x   x (mol) x (mol)

m t¨ng = 64x- 56x= 0,8 m t¨ng = 64x- 56x= 0,8  x = 0,1 x = 0,1

Khèi l îng Cu sinh ra lµ: 0,1Khèi l îng Cu sinh ra lµ: 0,164 = 6,4 gam64 = 6,4 gam