Gặp lá cơm nếp Trước khi đọc
Câu 1 (Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7). Xác định bài thơ thuộc thể năm chữ trong số những bài thơ sau đây: Chuyện cổ nước mình (Lâm Thị Vỹ Dạ), Chuyện cổ tích về loài người (Xuân Quỳnh), Mây và sóng (R.Ta-go), Bắt nạt (Nguyễn Thế Hoàng Linh), Những cánh buồm (Hoàng Trung Thông).
Trả lời:
Bài thơ thuộc thể thơ năm chữ là: Chuyện cổ tích về loài người (Xuân Quỳnh), Bắt nạt (Nguyễn Thế Hoàng Linh).
Câu 2 (Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7). Xôi là một món ăn quen thuộc của người Việt. Chia sẻ cảm nhận của em về hương vị của món ăn đó.
Xôi là một món ăn dân dã quen thuộc của người dân Việt Nam. Nguyên liệu để làm ra món xôi rất đơn giản, từ chính thành quả lao động mà người dân tạo ra đó là gạo nếp. Có rất nhiều loại xôi khác nhau như xôi lạc, xôi gấc, xôi xéo, xôi ngô…Xôi là một món ăn không thể thiếu trong những mâm cỗ của người dân Việt. Đối với em, xôi vừa là món ăn bổ dưỡng, vừa là một món ăn đầy ắp kỉ niệm đẹp của tuổi thơ.
Đọc văn bản
1. Theo dõi: Số lượng tiếng trong mỗi dòng, vần và nhịp thơ.
Trả lời:
- Số lượng tiếng trong mỗi dòng: 5 tiếng
- Gieo vần: vần liền (chữ cuối của hai dòng liên tiếp vần với nhau).
- Nhịp thơ: 2/3, 3/2
2. Hình dung: Hình ảnh người mẹ trong kí ức của người con.
Trả lời:
Trong kí ức của người con, người mẹ hiện lên với hình ảnh tần tảo, đảm đang và yêu chiều con hết mực, khi người con “thèm bát xôi mùa gặt” người mẹ liền “nhặt lá về đun bếp” để nấu lại món ăn của quê hương mà người con yêu thích.
3. Theo dõi: Tình cảm của người con dành cho mẹ và quê hương, đất nước.
Trả lời:
Người con luôn dành thứ tình cảm đặc biệt, thiêng liêng cho mẹ của mình, nhưng khi thứ tình cảm đó đặt lên bàn cân với tình yêu đất nước thì người con sẵn sàng
“chia đều nỗi nhớ thương”, tình yêu dành cho mẹ đã hòa chung với tình yêu quê hương, đất nước.
Sau khi đọc
Câu 1(Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7): Số tiếng trong một dòng, cách gieo vần, ngắt nhịp, chia khổ của bài thơ Gặp lá cơm nếp có khác gì với bài thơ Đồng giao mùa xuân?
Trả lời:
Gặp lá cơm nếp Đồng dao mùa xuân
Số tiếng trong một dòng 5 tiếng 4 tiếng
Cách gieo vần Vần liền Vần cách
Cách ngắt nhịp Nhịp 2/3, 3/2 Nhịp 2/2
Chia khổ Mỗi khổ có 4 câu thơ, có khổ có 2 hoặc 3 câu.
Câu 2(Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7): Hãy nhận xét về hoàn cảnh đã gợi nhắc người con nhớ về mẹ của mình. Trong kí ức của người con, hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào?
Trả lời:
- Hoàn cảnh đã gợi nhắc người con nhớ về mẹ của mình là: khi khói bếp bay ngang tầm mắt, nhớ mùi xôi, nhớ hương vị quê hương do tay mẹ nấu sau bao năm xa cách.
- Trong kí ức của người con, hình ảnh người mẹ hiện lên vô cùng mộc mạc, hiền từ, chịu thương chịu khó và yêu thương con hết mực.
Câu 3 (Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7): Trong khổ thơ thứ ba, người con thể hiện những tình cảm, cảm xúc gì? Vì sao những tình cảm, cảm xúc ấy lại cùng trào dâng trong tâm hồn người con khi “gặp lá cơm nếp”?
Trả lời:
- Trong khổ thơ thứ ba, người con đã nhớ về mẹ với bao kí ức tuổi thơ dạt dào, với hương vị quê hương “Con làm sao quên được”. Nhưng khi so sánh tình yêu thương mẹ với tình yêu nước thì người con sẵn sàng “Chia đều nỗi nhớ thương”. Bởi đó là tình cảm thiêng liêng dành cho cội nguồn, cho dân tộc, tình yêu dành cho mẹ đã hòa chung vào tình yêu lớn, đó chính là tình yêu đất nước.
- Những tình cảm, cảm xúc ấy lại cùng trào dâng trong tâm hồn người con khi “gặp lá cơm nếp” vì đây chính là mùi vị của quê hương, nhớ về quê hương, người con lại nhớ về mẹ của mình, nhớ mùi vị xôi nếp mỗi khi mẹ nấu cho ăn. Dù có ở đâu đi chăng nữa, thì hương vị quê hương là một cái gì đó đọng lại rất khó phai mà đi đâu ta cũng luôn nhớ về.
Câu 4 (Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7). Em cảm nhận như thế nào về hình ảnh con người trong bài thơ?
Trả lời:
Hình ảnh con người trong bài thơ không trực tiếp xuất hiện, mà gián tiếp qua những câu thơ ta có thể hình dung chủ thể trữ tình trong bài thơ là người lính đã xa quê hương vài năm. Nhớ về quê hương là anh lại nhớ về những điều bình dị mà rất đỗi quen thuộc, đó chính là món xôi do mẹ nấu. Quả thật, người lính đó đã dành một thứ tình cảm đặc biệt cho mẹ và cho đất nước.
Câu 5 (Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ văn 7). Theo em, thể thơ năm chữ có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của bài thơ?
Trả lời:
Thể thơ năm chữ là thể thơ quen thuộc của người Việt Nam, với cách ngắt nhịp linh hoạt mang đến sự gần gũi, dễ đọc, dễ nhớ và dễ truyền tải thông điệp, tình cảm của tác giả đến với người đọc.
Viết kết nối với đọc
Câu hỏi trang 44- SGK Ngữ Văn 7- Kết nối tri thức cuộc sống.
Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nghĩ về tình yêu của người con đối với mẹ trong bài thơ Gặp lá cơm nếp.
Đoạn văn tham khảo:
Tình yêu thương quê hương, đất nước luôn là đề tài nóng được các nhà văn, nhà thơ khai thác để đưa vào tác phẩm của mình. Tác giả Thanh Thảo cũng không là ngoại lệ, ngắn gọn nhưng đầy cảm xúc trong bài thơ Gặp lá cơm nếp. Bài thơ đã ghi lại cảm xúc của người con tình cờ nghĩ đến hương vị của mùi xôi và nhớ về mẹ. Tác giả đã xa nhà nhiều năm, thèm một bát xôi nếp mùa gặt và nhớ về mẹ cùng những hương vị yêu dấu của làng quê. Trong tâm hồn các anh, người mẹ là hình ảnh lớn lao nhất, đẹp đẽ nhất của quê hương. Với người lính, mẹ là suối nguồn của yêu
thương, là ánh sáng diệu kì dõi theo con suốt cuộc đời. Câu thơ "Mẹ già và đất nước/
Chia đều nỗi nhớ thương" như cảm xúc òa khóc trong lòng nhân vật khi nghĩ về người mẹ tảo tần và đất nước bình dị. Mẹ đã chịu một đời lam lũ, hi sinh để dành cho con những điều đẹp đẽ nhất. Những câu thơ giản dị, ngắn gọn mà vời vợi nỗi nhớ thương. Bài thơ "Gặp lá cơm nếp" được viết lên từ nỗi nhớ, tình yêu mà nhà thơ dành cho mẹ. Bài thơ đã để lại nhiều cảm xúc trong lòng độc giả.
