1
Câu Nội dung Điểm
Câu 1 Nghị luận xã hội (THPT Chuyên Tuyên Quang) 8.0 1. Yêu cầu về kĩ năng:
Có kĩ năng làm kiểu bài nghị luận xã hội, lí lẽ rõ ràng, lập luận chặt chẽ, thuyết phục, dẫn chứng hợp lí. Bài viết đảm bảo kết cấu 3 phần: Mở - Thân – Kết.
2. Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể tự do bày tỏ quan điểm của cá nhân song cần đưa ra được những lí lẽ thuyết phục.
Sau đây là một vài gợi ý:
2.1. Mở bài: giới thiệu vấn đề cần nghị luận 0,5 2.2. Thân bài
a. Giải thích:
- cơn mưa rào là cơn mưa diễn ra một cách nhanh chóng nhưng ào ạt, xối xả. Hình ảnh cơn mưa rào được so sánh với tuổi trẻ - lứa tuổi đẹp nhất trong cuộc đời và cũng trôi qua nhanh nhất.
- cảm là cách nói thể hiện tuổi trẻ có thể vấp phải những khó khăn, thử thách trong cuộc đời.
- ướt thêm lần nữa là cách nói bày tỏ sự mong muốn được trải nghiệm lại những điều đã qua của tuổi trẻ.
=> Ý kiến khẳng định vẻ đẹp của tuổi trẻ, lứa tuổi tuy ngắn ngủi, có nhiều vấp ngã, nhiều khó khăn phải trải qua nhưng là lứa tuổi đáng nhớ nhất trong cuộc đời. Vì vậy, ai cũng mong muốn được trở lại và tiếc nuối vì một thời đã qua.
1.0
b. Bàn luận:
Khẳng định tính đúng đắn của ý kiến:
- Tuổi trẻ trôi qua vô cùng nhanh chóng, nếu không sống một cách có ý nghĩa thì con người sẽ cảm thấy hối tiếc.
+ Cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi con người có nhiệt huyết và khát vọng, sống hết mình trong mọi thời điểm, mọi công việc.
+ Tuổi trẻ là lứa tuổi sẵn sàng đương đầu với mọi khó khăn, thử thách để thực hiện ước mơ, hoài bão của riêng mình.
(Dẫn chứng: Học sinh chỉ ra một số tấm gương thanh niên sống hết mình, sống có lí tưởng cao đẹp và đạt được những thành công nhất
4.0 TRẠI HÈ HÙNG VƯƠNG
LẦN THỨ XII
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 11 Ngày thi: 31 tháng 7 năm 2016
2 định trong cuộc sống)
- Tuổi trẻ là lứa tuổi gặp nhiều thất bại, nhưng sau thất bại đó, con người được trưởng thành hơn rất nhiều.
+ Tuổi trẻ là lứa tuổi còn bồng bột nên trước những khó khăn của cuộc sống dễ mắc phải sai lầm, thất bại.
+ Mặc dù phải đối mặt với những sai lầm, thất bại trong cuộc sống nhưng tuổi trẻ vẫn mong muốn được trải nghiệm điều đó một lần nữa để sống lại những kí ức không thể nào quên, để thấy những khó khăn, thất bại là bài học kinh nghiệm quý báu trong cuộc đời.
(Dẫn chứng: Những con người trẻ tuổi trải qua nhiều khó khăn, mất mát nhưng vẫn đi đến thành công)
c. Mở rộng, lật lại vấn đề:
- Không chỉ tuổi trẻ mà ở lứa tuổi nào, con người cũng cần có nhiệt huyết và khát vọng, sẵn sàng chấp nhận thử thách để sống có ích cho đời.
- Phê phán, lên án những người trẻ tuổi đang hoài phí thời gian công sức để làm những việc vô bổ hoặc sống ích kỉ, vô trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội.
1.0
d. Bài học, liên hệ:
- Câu nói của nhân vật Kha Đẳng trong bộ phim đã giúp các bạn trẻ có những nhận thức đúng đắn về tuổi trẻ.
- Giá trị đích thực của tuổi trẻ còn ở những mối quan hệ tốt đẹp.
Con người cần có ý thức xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh.
1.0
2.3 Kết luận
- Khái quát lại vấn đề.
- Liên hệ bản thân
0.5
Câu 2 Nghị luận văn học (THPT Chuyên Thái Nguyên) 12.0 1. Về kĩ năng:
- Biết cách viết một bài văn nghị luận văn học
- Thể hiện được những kiến thức lí luận về cá tính sáng tạo của nhà văn, kết hợp tốt giữa lí luận và cảm thụ.
- Lập luận chặt chẽ, có cảm xúc, không mắc các lỗi chính tả, diễn đạt.
2. Về kiến thức:
2.1. Mở bài: giới thiệu vấn đề cần nghị luận 0.5 2.2. Thân bài:
a. Giải thích: 2.0
3
- Thế giới nghệ thuật là hiện thực thứ hai mà người nghệ sĩ tạo ra để phản ánh cuộc sống. Đó là một thế giới sinh động, là sự kết hợp hài hòa giữa cá tính nghệ sĩ và hiện thực khách quan.
- Phát hiện riêng về chân lý đời sống: là cách nhìn, cách nhận thức đúng đắn, tiến bộ, tinh nhạy, in đậm dấu ấn cá nhân của người nghệ sĩ về cuộc sống.
- Triết lý riêng về nhân sinh: là những lý luận, kiến giải, quan điểm lập trường của người nghệ sĩ về cuộc đời, về con người, những triết lý đó luôn cao đẹp, là sự trăn trở của những trái tim yêu thương vĩ đại.
=> Ý kiến trên đề cập đến cá tính sáng tạo, là yếu tố quan trọng góp phần làm nên phong cách nhà văn. Nhà văn phải có tài năng khám phá cuộc sống bằng trái tim nhiệt huyết, tạo dựng nên một thế giới nghệ thuật độc đáo, không trộn lẫn, từ đó bộc lộ triết lý cao đẹp của mình về cuộc đời.
b. Bàn luận: 3.0
Khẳng định tính đúng đắn của câu nói:
- Nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo, nó không chấp nhận sự rập khuôn, lặp lại. Vì vậy, nhà văn cần có cá tính sáng tạo, thể hiện phát hiện riêng về chân lí đời sống.
- Nhà văn nhận thức và phản ánh đời sống không tách rời với việc thể hiện tình cảm, ước mơ khát vọng và những suy tư mình về con người và cuộc sống. Điều đó làm nên những triết lý riêng của nhà văn về con người và cuộc sống
- Xây dựng nên một thế giới nghệ thuật riêng biệt là yếu tố làm nên sức sống vững bền cho tác phẩm và vị trí của tác giả trong dòng chảy văn học dân tộc.
- Để tạo dựng nên một thế giới nghệ thuật riêng, nhà văn phải sống những tình cảm chân thành mãnh liệt của một trái tim vẹn tròn, phải cọ xát, va chạm với hiện thực cuộc sống, nhạy bén và tinh tế với những vận động đa dạng của hiện thực khách quan. Đặc biệt phải vận dụng điêu luyện phương tiện nghệ thuật từ ngôn ngữ, hình ảnh, cách tổ chức, sắp xếp các chi tiết để tạo dựng hình tượng nghệ thuật, tạo dấu ấn riêng của mình.
c. Vận dụng vào tác phẩm
* Trên cơ sở nắm được yêu cầu lí luận, học sinh có thể chọn một tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 11 đạt tới những yêu cầu mà
5.5
4 nhận định nêu ra.
* Học sinh có thể phân tích tác phẩm bằng nhiều cách khác nhau nhưng không được xa rời, trái lại phải có tác dụng soi tỏ làm rõ cho những vấn đề lí luận.
* Sau đây là một vài gợi ý có tính chất định hướng:
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm
- Phân tích được những biểu hiện về cá tính sáng tạo trong thế giới nghệ thuật riêng của tác giả được biểu hiện trong tác phẩm.
- Đánh giá được vị trí của tác giả, tác phẩm trong nền văn học, chỉ ra những đóng góp của tác giả trong việc thể hiện chân lí đời sống và những triết lí nhân sinh.
- Lí giải những nguyên nhân hình thành cá tính sáng tạo, thế giới nghệ thuật riêng của nhà văn.
d. Mở rộng:
- Bên cạnh cá tính sáng tạo, để tạo nên giá trị lớn trong văn học, nhà văn còn cần trau dồi nhiều phẩm chất, yêu cầu khác nữa.
- Nhận định được nêu trong đề bài không chỉ đặt ra yêu cầu về cá tính sáng tạo, thế giới nghệ thuật riêng của nhà văn mà còn là yêu cầu quan trọng đối với toàn bộ hoạt động sáng tạo nghệ thuật nói chung.
0.5
2.3. Kết bài
- Khẳng định tính đúng đắn của nhận định.
- Nêu ý nghĩa của nhận định: tác dụng chỉ dẫn của nó đối với hoạt động sáng tác và thưởng thức văn học nghệ thuật.
0.5
Lưu ý khi chấm bài:
- Giám khảo cần linh hoạt trong việc vận dụng hướng dẫn chấm.
- Cần khuyến khích những bài làm có tính sáng tạo, lập luận thuyết phục, văn phong sáng rõ,...
- Việc chi tiết hóa điểm số của các ý (nếu có) phải đảm bảo không sai lệch với tổng điểm của mỗi phần và được thống nhất trong Hội đồng chấm thi.
