Chào mừng quý thầy cô và các em học sinh !
Trường THCS TAM THÔN HIỆP
Mưa rào mùa hạ là hiện tượng thường gặp ở làng quê nước ta. Từ “Góc sân
và khoảng trời “nhà mình, làng Điền Trì, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương,
chú bé thần đồng thơ ca Trần Đăng Khoa đã cảm nhận và miêu tả trận mưa
hơn 50 năm trước đây như thế nào ?
Trần Đăng Khoa I- ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH
1.Tác giả :
Hướng dẫn tự đọc
- Trần Đăng Khoa sinh năm 1958 quê tỉnh - Hải Dương.
2.Tác phẩm :
-
Bài thơ sáng tác năm 1967, in trong tập thơ góc sân và khoảng trời
-
Thể thơ: Tự do
Sắp mưa Sắp mưa
Những con mối Bay ra
Mối trẻ Bay cao Mối già Bay thấp Gà con
Rối rít tìm nơi Ẩn nấp
Ông trời
Mặc áo giáp đen Ra trận
Muôn nghìn cây mía Múa gươm
Kiến
Hành quân Đầy đường Lá khô Gió cuốn
Bụi bay Cuồn cuộn Cỏ gà rung tai Nghe
Bụi tre Tần ngần Gỡ tóc
Hàng bưởi Đu đưa Bế lũ con Đầu tròn Trọc lốc Chớp
Rạch ngang trời Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân Khanh khách cười Cây dừa
Sải tay Bơi
Ngọn mùng tơi Nhảy múa
Mưa Mưa
Ù ù như xay lúa Lộp bộp
Lộp bộp Rơi
Rơi Đất trời
Mù trắng nước Mưa chéo mặt sân Sủi bọt
Cóc nhảy chồm chồm Chó sủa
Cây lá hả hê Bố em đi cày về Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…
M ƯA
3. ĐỌC:
Giọng nhanh,
hồ hởi, rõ nhịp,
rõ vần.
Cảnh vật và con người lúc trời mưa”.
I- ĐỌC - HIỂU CHÚ THÍCH 4 .Bố cục:
- Bài thơ chia làm hai đoạn :
+Đoạn 1: Từ đầu -> nhảy múa(46 câu đầu)
Cảnh vật trước khi mưa.
+Đoạn2:Phần còn lại(18 câu cuối)
5 Từ khó
* Đọc và giải nghĩa từ khó:
- Mối:là con côn trùng có họ hàng gần với con gián - Rối rít: là tỏ vẻ vội vã, tỏ ra mất bình tĩnh.
- Ẩn nấp: giấu mình vào nơi có vật che để được che chở.
- Cuồn cuộn: nổi lên từng cuộn, từng lớp tiếp theo nhau
- Tần ngần: tỏ ra đang còn mải nghĩ ngợi, chưa biết nên làm gì
hoặc quyết định như thế nào
II- ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1.Cảnh vật trước khi mưa:(46 câu đầu) Sắp mưa
Sắp mưa
Những con mối Bay ra
Mối trẻ Bay cao Mối già Bay thấp Gà con
Rối rít tìm nơi Ẩn nấp
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía Múa gươm
Kiến
Hành quân Đầy đường Lá khô
Gió cuốn Bụi bay
Cuồn cuộn
Cỏ gà rung tai Nghe
Bụi tre Tần ngần Gỡ tóc
Hàng bưởi Đu đưa
Bế lũ con Đầu tròn Trọc lốc Chớp
Rạch ngang trời Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân Khanh khách Cười
Cây dừa Sải tay Bơi
Ngọn mùng tơi
Nhảy múa
- Mối Bay ra
Trẻ-bay cao
- Gà con Rối rít
Tìm nơi ẩn nấp
- Ông trời Mặc áo giáp đen Ra trận
- Kiến
Tất cả các con vật có suy nghĩ, cảm giác, có hành động …được thể hiện qua các hình ảnh nhân hóa chân thực, sinh động.
1.Cảnh vật trước khi mưa:
a. Trạng thái của con vật
Già-bay thấp
Hành quân Đầy đường
- Mía
Bế lũ con - Cỏ gà
Rung tai Nghe
- Bụi tre Tần ngần Gỡ tóc
- Hàng bưởi
Cây cối với trạng thái, hành động …được thể hiện bằng phép nhân hóa ngộ nghĩnh, rất đáng yêu.
1.Cảnh vật trước khi mưa:
a. Trạng thái của cây cối
Múa gươm
Đầu tròn Trọc lóc
Chớp Rạch ngang trời Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân Khanh khách cười Cây dừa Sải tay
Bơi
Ngọn mùng tơi : Nhảy múa
1.Cảnh vật trước khi mưa:
c. Các sự vật, hiện tượng:
Trạng thái, hoạt động của loài vật, cây cối được diễn đạt bằng hàng loạt hình ảnh và phép nhân hóa diễn tả sự hoạt động của cảnh vật rất sống động
Mưa Mưa
Ù ù như xay lúa Lộp bộp
Lộp bộp Rơi
Rơi…
Đất trời
Mù trắng nước
Mưa chéo mặt sân Sủi bọt
Cóc nhảy chồm chồm Chó sủa
Cây lá hả hê
Bố em đi cày về Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa.
2. Thiên nhiên và con người trong cơn mưa
Mưa chéo mặt sân Lộp bộp
Cóc Nhảy chồm chồm
Chó Sủa
Cây lá:
Bằng phép nhân hóa tất cả các sinh vật đều có hình ảnh, hành động… đáng yêu.
Mù trắng nước Ù ù như xay lúa
Hả hê
Thiên nhiên trong cơn mưa được Trần Đăng Khoa miêu tả như thế nào?
2. Thiên nhiên và con người trong cơn mưa a. Thiên nhiên trong cơn mưa
Bố em…
Đội sấm Đội chớp
Đội cả trời mưa
Sự đối lập giữa thiên nhiên và con người: một bên là thiên nhiên dữ dội, một bên là sự bình tĩnh của con người. Miêu tả vẻ đẹp, sức mạnh con người trước thiên, con người làm chủ thiên nhiên.
b. Con người trong cơn mưa
III. Tổng kết:
2. Nghệ thuật:
Thể thơ tự do câu ngắn kết hợp với những điệp từ, nhân hóa, chất liệu hiện thực phong phú, cảm nhận tinh tế đa dạng đã mang đến cho chúng ta một cảnh tượng sinh động về cơn mưa.
1. Nội dung:
Bài thơ miêu tả chính xác và sinh động cảnh vật thiên
nhiên trước và trong cơn mưa rào ở làng quê Việt Nam. Bài
thơ thể hiện tài năng quan sát và miêu tả thiên nhiên một
cách hồn nhiên, tinh tế và độc đáo của Trần đăng Khoa .
IV. Bài tập vận dụng
Tác giả của bài“Mưa” là ai ?
Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào trong bài ?
Ai là người được tác giả nhắc đến trong bài thơ ?
Những con vật được nhắc đến trong bài thơ là ?
Trần Đăng Khoa Nhân hóa
Mối, gà, kiến, cóc, chó .
Người bố
Có lẽ trong cuộc đời các em đã gặp nhiều cơn mưa. Qua bài thơ của Trần Đăng Khoa em hãy miêu tả trận mưa đầy sinh động ở quê em.
Gợi ý:
- Vận dụng các kiến thức về văn miêu tả.
- Kết hợp các phép tu từ đã học vào bài làm để tăng thêm sự sinh động, hấp dẫn.
- Chú ý mỗi sự việc nên viết thành một đoạn.
- Nhớ chấm câu, viết hoa đúng quy định.
