CHỦ ĐỀ : LỚP VỎ KHÍ VÀ THỜI TIẾT, KHÍ HẬU I.NỘI DUNG:
1. Lớp vỏ khí
2. Thời tiết , khí hậu và nhiệt độ không khí 3. Khí áp và gió trên Trái đất
4. Hơi nước trong không khí,mưa 5. Các đới khí hậu trên Trái đất
II. KIẾN THỨC CƠ BẢN CẦN NẮM:
1.Lớp vỏ khí:
1.1.Thành phần của không khí:
-Ni tơ : 78%
-Ôxy : 21%
-Hơi nước và các khí khác : 1%
-Hơi nước chiếm tỉ lệ nhỏ nhưng là nguồn gốc sinh ra các hiện tượng khí tượng như:sương ,mây , mưa…
1.2.Cấu tạo của lớp vỏ khí
-Lớp vỏ khí(khí quyển): Lớp không khí bao quanh Trái đất -Lớp vỏ khí được chia thành thành:
+Tầng Đối Lưu: Nằm sát mặt đất, có độ cao tới khoảng 16km, tầng này tập trung tới 90% không khí. Không khí chuyển động theo chiều thẳng đứng. Nhiệt độ giảm dần theo độ cao (cứ lên cao 100m nhiệt độ giảm 0,60C). Là nơi sinh ra các hiện tượng khí tượng +Tầng Bình Lưu: Nằm trên tầng đối lưu, tới độ cao 80km. Có lớp ôdôn có tác dụng ngăn cản những tia bức xạ của Mặt trời có hại cho con người và sinh vật
+Các tầng cao: Nằm trên tầng bình lưu, không khí cực loãng -Các khối khí:
+Khối khí nóng: Hình thành trên các vùng vĩ độ thấp có nhiệt độ tương đối cao +Khối khí lạnh: Hình thành trên các vùng vĩ độ cao có nhiệt độ tương đối thấp +Khối khí đại dương: Hình thành trên các biển và đại dương có độ ẩm lớn +Khối khí lục địa: Hình thành trên các vùng đất liền có tính chất tương đối khô
- Bài tập:Thực hiện trong bài tập và bài thực hành địa lý 6 +Đối với câu 1: Phân tích H.45 điền tỉ lệ % vào dấu……..
+Đối với câu 2: Dùng các cụm từ: đối lưu, bình lưu, các tầng cao điền vaò dấu……..
+Đối với câu 3: Dựa vào nội dung có chọn lọc mục 2(sgk) +Đối với câu 4: Có 2 Đ(đúng), 1S(sai)
+Đối với câu 5: Dựa vào tính chất của các khối khí điền ghép cho đúng( dựa vào bảng tổng hợp các khối khí), bài tập đã làm mẫu 1-d, thầy bổ sung thêm cho các em( 2- c).Còn lại các em tự làm nhé. Chúc thành công
2.Thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí 2.1.Thời tiết và khí hậu
-Thời tiết : Sự biểu hiện của các hiện tượng khí tượng xảy ra ở một địa phương trong thời gian ngắn
-Khí hậu: Sự lặp đi, lặp lại tình hình thời tiết ở một địa phương trong thời gian dài 2.2.Nhiệt độ không khí
-Nhiệt độ không khí: Độ nóng, lạnh của không khí
-Các nhân tố ảnh hưởng đến sự thay đổi nhiệt độ không khí:
+Vị trí gần hoặc xa biển: Nhiệt độ không khí thay đối tùy theo gần hoặc xa biển +Độ cao: Trong tầng đối lưu, càng lên cao nhiệt độ không khí càng giảm
+Vĩ độ: Không khí ở vùng vĩ độ thấp nóng hơn không khí ở vùng vĩ độ cao -Bài tập:
+Điền chữ Đ vào câu đúng, chữ S vào câu sai:
Thời tiết hôm nay nóng quá Khí hậu hôm nay nóng quá
-Bài tập: Thực hiện trong bài tập và thực hành địa lý 6 +Câu1: dùng 4 cụm từ sau :
trong thời gian ngắn, lặp đi, lặp lại
thời tiết
trong thời gian dài
Điền vào dấu ….. cho phù hợp
+Câu 2: Đối chiếu với nội dung a (mục3).Các em đánh mũi tên từ bên trái sang phải của trang giấy, chú ý chỉ đánh 3 mũi tên
+Câu 3: Các em cộng nhiệt độ các tháng trong năm, lấy tổng đó chia 12 sẻ là nhiệt độ trung bình năm của Hà Nội, Nha Trang, Đà Lạt
+Câu 4: Dựa vào H.49, điền số liệu nhiệt độ cho đúng ở từng vĩ độ 3 .Khí áp và gió trên Trái đất
3.1.Khí áp- các đai khí áp trên Trái đất
-Khí áp: Sức nén của không khí lên mặt đất.Đơn vị đo khí áp là mm thủy ngân -Phân bố các đai khí áp trên Trái Đất:
+Các đai áp thấp: Ở Xích Đạo và khoảng vĩ độ 600 Bắc và Nam +Các đai áp cao: Ở khoảng vĩ độ 300 Bắc, Nam và ở 2 cực 3.2.Gió và hoàn lưu khí quyển
- Gió: Sự chuyển động của không khí từ nơi khí áp cao về nơi khí áp thấp - Các loại gió chính trên Trái đất:
+Gió Tín phong: Thổi từ 300 Bắc và Nam về Xích Đạo, thổi quanh năm.Hướng thổi ở nữa cầu Bắc hướng Đông Bắc, ở nữa cầu Nam hướng Đông Nam
+Gió Tây Ôn đới:Thổi từ 300 Bắc và Nam lên khoảng các vĩ độ 600 Bắc và Nam, thổi quanh năm. Hướng thổi ở nửa cầu Bắc hướng Tây Nam, ở nửa cầu Nam hướng Tây Bắc
+Gió Đông cực: Thổi từ 2 cực về khoảng các vĩ độ 600 Bắc và Nam, thổi quanh năm. Hướng thổi ở nửa cầu Bắc hướng Đông Bắc, ở nửa cầu Nam hướng Đông Nam -Bài tập:Thực hiện trongBài tập và thực hành địa lý 6
+ Bài tập 3: Điền tên các kháp (cao hoặc thấp) và các loại gió vào dấu chấm…..ở hình1( các em quan sát dựa vào nội dung hình 50, 51(sgk))
4.Hơi nước trong không khí, mưa 4.1.Hơi nước và độ ẩm không khí
a. Độ ẩm không khí: Không khí luôn chứa một lượng hơi nước nhất định. Hơi nước tạo ra độ ẩm không khí.Đo độ ẩm bằng ẩm kế
-Nhiệt độ không khí càng cao, lượng hơi nước chứa được càng nhiều
b. Hiện tượng ngưng tụ: Không khí bão hòa mà vẫn được cấp thêm hơi nước hoặc bị lạnh đi thì lượng hơi nước thừa trong không khí sẽ ngưng tụ sinh ra hiện tượng(sương, mây, mưa…)
4.2.Mưa và sự phân bố lượng mưa
- Mưa: Không khí bốc lên cao bị lạnh dần, hơi nước sẽ ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ, tạo thành mây.Gặp điều kiện thuận lợi, hơi nước tiếp tục ngưng tụ làm các hạt nước to dần, rơi xuống đất thành mưa
-Trên Trái đất, lượng mưa phân bố không đồng đều từ Xích đạo về 2 cực. Mưa nhiều nhất ở vùng Xích đạo, mưa ít nhất là 2 vùng cực
-Bài tập: Thực hiện trong Bài tập và thực hành địa lý 6
+Câu1: Dựa vào bảng số liệu lượng mưa trong năm ở TP Hồ Chí Minh và Huế
*Chú ý : Đơn vị tính lượng mưa là mm, mùa mưa là những tháng có lượng mưa nhiều(6 tháng), mùa khôlà những tháng có lượng mưa ít (6 tháng)
+Câu 2,3: Phân tích lược đồ phân bố lượng mưa trên thế giới 5.Các đới khi hậu trên Trái đất
5.1.Sự phân chia bề mặt Trái đất ra các đới khí hậu theo vĩ độ -Đới nóng (nhiệt đới)
+Giới hạn: từ chí tuyến Bắc(23027’B) đến chí tuyến Nam(23027’N)
+Đặc điểm: Quanh năm có góc chiếu của ánh sáng Mặt trời lúc giữa trưa tương đối lớn và thời gian chiếu sáng trong năm chênh lệch ít.Lượng nhiệt hấp thu tương đối nhiều nên quanh năm nóng. Gió thổi thường xuyên trong khu vực là gió Tín
phong.Lượng mưa trung bình năm từ 1000mm đến trên 2000mm -Hai đới ôn hòa(ôn đới):
+Giới hạn: từ chí tuyến Bắc đến vòng cực Bắc và chí tuyến Namđến vòng cực Nam +Đặc điểm :Lượng nhiệt nhận được trung bình, các mùa thể hiện rõ rệt trong
năm.Gió thổi thường xuyên trong khu vực là gió Tây ôn đới.Lượng mưa trung bình năm từ 500mm đến trên 1000mm
-Hai đới lạnh(hàn đới):
+Giới hạn: từ hai vòng cực Bắc và Nam đến hai cực Bắc và Nam
+Đặc điểm: Giá lạnh, có băng tuyết hầu như quanh năm.Gió thổi thường xuyên trong khu vực là gió Đông cực.Lượng mưa trung bình năm thường dưới 500mm
-Bài tập: Thực hiện trong Bài tập và thực hành địa lý 6
+Câu 1:Phân tích kết hợp H.24 và H.58 trả lời nội dung câu hỏi 1 + Câu2: Dựa vào kết quả câu 1 trả lời câu 2
