Luyện từ và câu
Bài cũ
Nêu tác dụng của dấu phẩy.
T¸c dông cña dÊu phÈy
• Ng¨n c¸ch tr¹ng tõ víi chñ ng÷ vµ vÞ ng÷
• Ng¨n c¸ch c¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp
• Ng¨n c¸ch c¸c bé ph©n cïng gi÷ chøc vô trong c©u.
Luyện từ và cõu:
(Dấu hai chấm)
Trong mỗi tr ờng hợp d ới đây dấu hai chấm đ ợc dùng làm gì?
Bài 1:
a. Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
Nguyễn Thị Cẩm Châu
b.Cảnh vật xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học.
Thanh Tịnh
Ghi nhớ
• Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời nói của một nhân vật hoặc là lời giải thích cho bộ phận đứng tr ớc.
• Khi báo hiệu lời nói của nhân vật, dấu hai chấm đ ợc dùng phối hợp với dấu ngoặc kép hay dấu gạch đầu dòng.
Trong mỗi tr ờng hợp d ới đây dấu hai chấm đ ợc dùng làm gì?
Bài 1:
a. Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
Nguyễn Thị Cẩm Châu
b.Cảnh vật xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học.
Thanh Tịnh Thảo luận nhúm 2 – Thời gian 5 phỳt
Tác dụng của dấu hai chấm
- Đặt ở cuối câu để dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật.
- Báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời giải thích cho bộ phận đứng tr ớc.
Bài 1:Trong mỗi tr ờng hợp d ới đây dấu hai chấm đ ợc dùng làm gì?
a. Một chú công an vỗ vai em:
- Cháu quả là chàng gác rừng dũng cảm!
b.Cảnh vật xung quanh tôi đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học.
Luyện từ và cõu:
(Dấu hai chấm)
Có thể đặt dấu hai chấm vào chỗ nào trong các khổ thơ, các câu văn d ới đây?
Bài 2:
a)
Thằng giặc cuống cả chân Nhăn nhó kêu rối rít
- Đồng ý là tao chết
Nh ng đây... tổ kiến vàng!
Định Hải Trận đánh bắt đầu
Quân ta ào lên tr ớc
Một tên giặc ngã nhào Chết rồi không dậy đ ợc.
Chết là không nhúc nhích Sao nó cứ lồm cồm?
Tính ăn gian chẳng thích Chơi thật thà vui hơn.
b) Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời và bao giờ cũng hi vọng khi tha thiết cầu xin “Bay đi, diều ơi ! Bay đi !”
Theo Tạ Duy Anh
c)Từ đèo ngang nhìn về h ớng nam, ta bắt gặp một phong cảnh thiên nhiên kì vĩ phía tây là dãy Tr ờng Sơn trùng điệp, phía đông là biển bao la, ở giữa là một vùng đồng bằng biếc xanh màu lục diệp.
Theo Văn Nhĩ
Luyện từ và cõu:
(Dấu hai chấm)
Có thể đặt dấu hai chấm vào chỗ nào trong các khổ thơ, các câu văn d ới đây?
Bài 2:
a)
Thằng giặc cuống cả chân Nhăn nhó kêu rối rít :
- Đồng ý là tao chết
Nh ng đây... tổ kiến vàng!
Định Hải Trận đánh bắt đầu
Quân ta ào lên tr ớc
Một tên giặc ngã nhào Chết rồi không dậy đ ợc.
Chết là không nhúc nhích Sao nó cứ lồm cồm?
Tính ăn gian chẳng thích Chơi thật thà vui hơn.
• DÊu hai chÊm dÉn lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt.
b) Tôi đã ngửa cổ suốt một thời mới lớn để chờ đợi một nàng tiên áo xanh bay xuống từ trời và bao giờ cũng hi vọng khi tha thiết cầu xin: “Bay đi, diều ơi!
Bay đi!”
Theo Tạ Duy Anh
• DÊu hai chÊm dÉn lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt.
c)Từ đèo ngang nhìn về h ớng nam, ta bắt gặp một
phong cảnh thiên nhiên kì vĩ : phía tây là dãy Tr ờng Sơn trùng điệp, phía đông là biển bao la, ở giữa là
một vùng đồng bằng biếc xanh màu lục diệp.
Theo Văn Nhĩ
• Dấu hai chấm báo hiệu bộ phận câu đứng sau nó là lời giải thích cho bộ phận đứng tr ớc.
Bài 3: Trong mẩu chuyện vui d ới đây ng ời bán hàng hiểu lầm ý của khách nh thế nào? Để ng ời bán hàng
khỏi hiểu lầm, ông khách cần thêm dấu gì vào tin nhắn của mình,dấu đó đặt sau chữ nào?
§äc mÈu chuyÖn vui: ChØ v×
quªn mét dÊu c©u ( SGK trang 144)
Thùc hiÖn c¸c yªu cÇu d íi
®©y:
Chỉ vì quên một dấu câu
Có ông khách nọ đến cửa hàng đặt vòng hoa viếng bạn. Ông dăn ng ời bán hàng ghi trên băng tang: “Kính viếng bác X”. Nh ng về
đến nhà, nghĩ lại thấy lời phúng còn đơn giản quá, ông bèn sai con chuyển cho ng ời bán hàng một tin nhắn, lời lẽ nh sau: “ Xin
ông làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ linh hồn bác sẽ đ ợc lên thiên
đàng.”
Lúc vòng hoa đ ợc đem đến đám tang, ông khách mới giật mình.
Trên vòng hoa cài một giải băng đen với dòng chữ thật là nắn nót: “Kính viếng bác X. Nếu còn chỗ, linh hồn bác sẽ đ ợc lên
thiên đàng.”
a.Ông khách viết tin nhắn nh thế nào?
b.Ng ời bán hàng hiểu lầm ý khách nên ghi gì trên băng tang?
c.Để ng ời bán hàng khỏi hiểu lầm ông khách cần thêm dấu gì vào tin nhắn của mình, dấu đó đặt sau chữ nào?
Làm việc cỏ nhõn ( 7 phút)
Tin nhắn của ông khách:
Xin ông làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ linh hồn bác sẽ đ ợc lên thiên
đàng.
Ng ời bán hàng hiểu lầm ý của khách nên ghi trên giải băng tang:
Kính viếng bác X. Nếu còn chỗ, linh hồn bác sẽ
đ ợc lên thiên đàng.
Để ng ời bán hàng khỏi hiểu lầm,
ông khách cần thêm dấu gì vào tin nhắn, dấu đó đặt sau chữ nào?
Để ng ời bán hàng khỏi hiểu lầm, ông khách cần thêm dấu gì
vào tin nhắn, dấu nó đặt sau chữ nào?
Xin ông làm ơn ghi thêm nếu còn chỗ : linh hồn bác sẽ đ ợc lên
thiên đàng.
-Bµi häc h«m nay gióp em hiÓu ® îc g×?
- Nªu t¸c dông cña dÊu hai chÊm.
Cñng cè:
Ghi nhớ
• Tác dụng của dấu hai chấm để dẫn lời nói trực tiếp , dẫn lời giải thích cho điều đã nêu tr ớc đó.
• Khi báo hiệu lời nói của nhân vật, dấu hai chấm đ ợc dùng phối hợp với dấu ngoặc kép hay dấu gạch đầu dòng.
- Học bài
-Chuẩn bị bài sau: Mở rộng vốn từ: TrÎ em.
