TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN
LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
Tình huống:
a- Em đi học về muộn do bạn em bị ốm nên em phải đưa bạn về nhà, nhưng khi em trình bày lí do thì mẹ em lại không tin. Trong tình huống đó em làm thế nào?
b- Trong khi đi tàu, lên xe buýt , khi nhân viên trên tàu, xe kiểm tra vé của hành khách, em phải làm gì để chứng tỏ mình đã chấp hành đúng ?
=>Em nhờ mẹ xác nhận sự thật qua gia đình người bạn hoặc cô giáo chủ nhiệm.
=>Em đưa vé cho nhân viên trên tàu
( xe) kiểm tra.
- Để chứng tỏ cho người khác tin lời của em là sự thật, em phải đưa ra những bằng chứng để thuyết phục ( Bằng chứng là những nhân chứng, vật chứng, sự việc, số liệu…)
=> Chứng minh là đưa ra những bằng chứng để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
Trong đời sống, khi nào người ta cần
chứng minh?
- Ta cần chứng minh khi muốn làm cho ai đó tin điều mình nói là đúng, là có thật.
Khi cần chứng minh cho ai đó tin rằng lời nói của em là thật, em phải làm
gì?
Vậy em hiểu thế nào là chứng minh?
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận:
VD: Sgk trang 41
Trong văn bản nghị luận, khi người ta sử dụng lời văn
(không được dùng nhân chứng, vật chứng) thì làm thế
nào để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng sự thật và đáng
tin cậy?
Trong văn nghị luận, để chứng tỏ một ý kiến là đúng thì người ta phải dùng lập luận, lý lẽ và những bằng chứng xác thực đã được kiểm chứng thừa nhận để chứng minh điều mình nói là đáng tin cậy.
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
Đừng sợ vấp ngã
Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì...
Oan Đi - xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng. Ông cũng nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo nên Đi-xnây-len.
Lúc còn học phổ thông, Lu-i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
Về môn hoá, ông đứng hạng15 trong số 22 học sinh của lớp.
Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý
chí học tập".
Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình.
(Theo Trái tim có điều kì diệu )
* Luận điểm:
- Đừng sợ vấp ngã
- "Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại”.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
Thảo luận nhóm (2 phút)
Luận điểm cơ bản của bài văn
“Đừng sợ vấp ngã” là gì?
Hãy tìm những câu mang luận điểm đó?
* Những câu mang luận điểm:
-“Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ”
-“Xin bạn chớ lo sợ thất bại”.
-“Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ qua nhiều cơ hội chỉ vì không cố gắng hết mình”.
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
• Lập luận:
Tác giả lập luận bằng cách đưa ra năm dẫn chứng về những người nổi tiếng đã từng thất bại.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một
điều gì đó là đáng tin. Để khuyên người ta
“đừng sợ vấp ngã”, bài văn đã lập luận
như thế nào?
Em nhận xét gì về cách lập luận
ấy?
=> Cách lập luận rất chặt chẽ đầy sức thuyết phục.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Lần đầu tiên chập chững biết đi, bạn đã bị ngã.
- Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và
suýt chết đuối phải không?
- Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không?
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một
điều gì đó là đáng tin. Để chứng minh cho
luận điểm và những lập luận trên, tác giả
đã đưa ra những dẫn chứng nào?
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng.
- Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
- Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập".
- Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
- Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một
điều gì đó là đáng tin. Để chứng minh cho
luận điểm và những lập luận trên, tác giả
đã đưa ra những dẫn chứng nào?
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng.
- Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
- Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập".
- Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
- Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
Oan Đi-xnây (1901-1966)
Nhà làm phim hoạt hình Mĩ nổi tiếng, người sáng lập Đi-xnây-len, công viên giải trí khổng lồ tại ca-li-phoóc-ni-a, nước Mĩ
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng.
- Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
- Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập".
- Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
- Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
Lu- i Pa-xtơ (1822-1895)
Nhà khoa học Pháp, người đặt nền móng cho ngành vi sinh vật học cận đại.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng.
- Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
- Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập".
- Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
- Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
Lép Tôn- xtôi (1828-1910) Nhà văn Nga vĩ đại.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
Tiết 87:
TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN CHỨNG MINH
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng.
- Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
- Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập".
- Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
- Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
Hen- ri Pho (1863-1947)
Nhà tư bản, người sáng lập một tập đoàn kinh tế lớn ở Mĩ.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
* Dẫn chứng:
- Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu ý tưởng.
- Lúc còn học phổ thông, Lu- i Pa-xtơ chỉ là một học sinh trung bình.
- Lép Tôn- xtôi tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình bị đình chỉ học đại học vì "vừa không có năng lực, vừa thiếu ý chí học tập".
- Hen- ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công.
- Ca sĩ ô- pê- ra nổi tiếng En- ri- cô Ca- ru- xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát đựơc.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
En-ri-cô Ca-ru-xô (1873-1921)
Danh ca I-ta-li-a
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
Các dẫn chứng đưa ra rất đáng tin cậy, vì đó là các danh nhân nổi tiếng mà ai cũng biết, và những sự thật đó ai cũng phải công nhận.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
Em thấy các dẫn chứng đưa ra có đáng tin không?
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
=> Dẫn chứng giàu sức thuyết phục,
đáng tin cậy.
Chứng minh là một phép lập luận dùng những lí lẽ, bằng chứng chân thật, đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh) là đáng tin cậy.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
Qua đó, em hiểu phép lập luận chứng minh là
gì?
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật
(chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
Em thấy các lí lẽ, bằng chứng dùng
trong phép lập luận chứng minh phải như thế nào?
Các lí lẽ, bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn, thẩm tra, phân tích thì mới có sức thuyết phục.
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
Trong đời sống, người ta dùng sự thật (chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin.
VD: Văn bản “Đừng sợ vấp ngã”
Thế nào là phép lập luận chứng minh trong văn
nghị luận?
I- Mục đích và phương pháp chứng minh.
1/ Chứng minh trong đời sống:
2/ Chứng minh trong văn bản nghị luận.
3/ Ghi nhớ: Sgk
II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
Cho đề văn: Nhân dân ta thường nói: “ Có chí thì nên”.
Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó.
1- Tìm hiểu đề và tìm ý a. Tìm hiểu đề :
b. Tìm ý :
- Thể loại:
Chứng minh - Vấn đề cần chứng minh:
Có chí thì nên
- Chí:
Là kiên trì, bền bỉ theo đuổi một việc gì đó tốt đẹp.
- Nên:
là kết quả, là thành công.
- Khằng định vai trò, ý nghĩa to lớn của Chí trong cuộc sống
c. Phương pháp lập luận:
Có hai cách lập luận:
- Nêu dẫn chứng xác thực.
- Nêu lí lẽ.
II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
2- Lập dàn bài.
a. Mở bài: Nêu vài trò quan trọng của lí tưởng, ý chí, và
nghị lực trong cuộc sống mà câu tục ngữ đã đúc kết. Đó
là một chân lí.
Nêu luận điểm cần chứng minh.
b. Thân bài:
- Xét về lí:
+ Chí là điều rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại.
+ Không có chí thì không làm được gì.
- Xét về thực tế:
+ Những người có chí đều thàng công ( nêu dẫn chứng).
+ Chí giúp người ta vượt qua những khó khăn tưởng chừng không thể vượt qua được ( nêu dẫn chứng).
Nêu lí lẽ và dẫn chứng chúng tỏ luận điểm là đúng đắn.
c. Kết bài: Mọi người nên tu dưỡng ý chí, bắt đầu từ những
việc nhỏ, để khi ra đời làm được việc lớn. Nêu ý nghĩa của luận điểm đã được chứng minh.
II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
3- Viết bài.
Viết từng đoạn, từ Mở bài cho đến Kết bài.
a. Mở bài: Có thể chọn trong các cách mở bài sau:
1/
Hoài bão, ý chí, nghị lực là điều không thể thiếu đối với những ai muốn thành đạt. Câu tục ngữ của dân gian Có chí thì nên đã nêu bật tầm quan trọng đó.
2/ Sống tức là khắc phục khó khăn. Không có ý chí, niềm tin, nghị lưc để khắc phục mọi trở ngại trên
đường đời thì không thể thành đạt được. Do đó, từ xưa nhân dân đã dạy: “ Có chí thì nên”.
3/ Ở đời mấy ai mà không mong muốn được thành đạt về sự nghiệp? Nhưng không phải ai cũng có đủ niềm tin, nghị lực để tiếp tục sự nghiệp cho đến thành công.
Bởi thế cho nên từ xưa nhân dân ta đã dạy : Có chí thì nên.
Đi thẳng vào vấn đề.
Suy từ cái chung đến cái riêng.
Suy từ tâm lí con người.
II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
b. Thân bài:
- Trước hết phải có từ ngữ chuyển đoạn, tiếp nối phần Mở bài: Thật vậy… hoặc Đúng như vậy…
- Viết đoạn phân tích lí lẽ.
c. Kết bài:
- Sử dụng từ ngữ chuyển đoạn: Tóm lại…, hoặc nhắc lại ý trong phần Mở bài: “ Câu tục ngữ đã cho ta bài học…”.
- Chú ý: Kết bài phải hô ứng với Mở bài.
* Kết bài phải hô ứng với Mở bài:
Mở bài Kết bài
1/ Đi thẳng vào vấn đề
Mỗi người chúng ta nên tu dưỡng ý chí, hoài bão, nghị lực để làm được những gì ta mong muốn.
Mỗi người chỉ sống có một lần, chỉ có một thời tuổi trẻ, nếu không có ý chí, hoài bão, nghị lực để làm một công việc xứng đáng, chẳng phải là đáng tiếc lắm hay sao?
Cho nên có hoài bão tốt đẹp là rất đáng quý, nhưng đáng quý hơn nữa là nghị lực và niềm tin, nó đảm bảo cho sự thành công của con người.
2/ Suy từ cái chung ra cái riêng
3/ Suy từ tâm lí con người
II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
• Muốn làm bài văn lập luận chứng minh thì phải thực hiện 4 bước:
- Tìm hiểu đề, tìm ý - Lập dàn bài
- Viết bài
- Đọc lại và sửa chữa
• Dàn bài:
- Mở bài: Nêu luận điểm cần chứng minh
Nêu lí lẽ và dẫn chứng để chứng tỏ luận điểm là đúng đắn - Thân bài:
- Kết bài: Nêu ý nghĩa của luận điểm cần chứng minh
• Giữa các phần và các đoạn văn cần có phương tiện liên kết.
5. Ghi nhớ: sgk
II/ Các bước làm bài văn lập luận chứng minh.
II/ Luyện tập: hs về nhà làm
