Bài 6: Đất nước nhiều đồi núi
1. Đặc điểm chung của địa hình
a) Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích, nhưng chủ yếu là đồi núi thấp
- Địa hình dưới 1000m chiếm 85%; 1000 - 2000m chiếm 14%; trên 2000m chiếm 1%.
- Đồi núi chiếm ¾ diện tích lãnh thổ.
Nước ta nhiều đồi núi nhưng chủ yếu đồi núi thấp b) Cấu trúc địa hình khá đa dạng
- Địa hình thấp dần từ Tây Bắc đến Đông Nam.
- Địa hình trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt.
- Cấu trúc địa hình có 2 hướng chính: Tây Bắc - Đông Nam (Tây Bắc, Trường Sơn Bắc) và vòng cung (Đông Bắc, Trường Sơn Nam).
c) Địa hình của vùng nhiệt đới ẩm gió mùa - Xói mòn, rửa trôi ở miền núi.
- Bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng.
d) Địa hình chịu sự tác động mạnh mẽ của con người - Tích cực: Trồng rừng phủ đất trống, đồi trọc,…
- Tiêu cực: Thông qua các hoạt động kinh tế (Các công trình thủy lợi, thủy điện, xây dựng kênh mương, đê sông - biển,…) làm biến đổi các dạng địa hình.
Con người tích cực trồng rừng phủ xanh đất trống, đồi trọc 2. Các khu vực địa hình
Vùng đồi núi
Đông Bắc
- Vị trí: Nằm ở tả ngạn sông Hồng.
- Hướng: Vòng cung; hướng nghiêng chung: Tây Bắc – Đông Nam.
- Độ cao: Địa hình núi thấp chiếm phần lớn diện tích.
- Đặc điểm hình thái:
+ Gồm 4 cánh cung lớn chụm đầu ở Tam Đảo, mở ra về phía bắc và phía đông: Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều.
+ Các dãy núi cao trên 2000m ở rìa phía Bắc, núi trung bình ở giữa, đồng bằng ở phía Đông, Đông Nam.
+ Các thung lũng sông: sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam.
Tây Bắc
- Vị trí: Nằm giữa sông Hồng và sông Cả.
- Hướng: Tây Bắc – Đông Nam.
- Độ cao: Địa hình cao nhất nước ta.
- Đặc điểm hình thái: địa hình với 3 mạch núi lớn.
+ Phía đông là dãy Hoàng Liên Sơn.
+ Phía tây là địa hình núi trung bình với dãy sông Mã chạy dọc biên giới Việt – Lào.
+ Ở giữa thấp hơn là dãy núi xen các sơn nguyên, cao nguyên đá vôi.
Trường Sơn Bắc
- Vị trí: Từ nam sông Cả tới dãy Bạch Mã.
- Hướng: Tây Bắc – Đông Nam.
- Đặc điểm hình thái
+ Gồm các dãy núi song song và so le.
+ Địa thế thấp, hẹp và được nâng cao ở hai đầu.
Trường Sơn Nam
- Vị trí: Phía Nam dãy Bạch Mã.
- Hướng: Vòng cung.
- Đặc điểm hình thái: Có sự bất đối xứng giữa sườn hai sườn đông, tây của Tây Trường Sơn.
+ Địa hình núi ở phía đông với những đỉnh núi trên 2000m và thấp dần ra biển.
+ Phía Tây gồm các cao nguyên tương đối bằng phẳng thành các bề mặt cao 500-800-1000m và địa hình bán bình nguyên xen đồi.
Bán bình nguyên và vùng
Nằm chuyển tiếp giữa miền núi và đồng bằng.
Bán bình nguyên
- Vị trí: Đông Nam Bộ.
- Đặc điểm: Bậc thềm phù sa cổ và bề mặt phủ badan.
đồi trung du
Đồi trung du
- Vị trí: Rìa phía Bắc, phía Tây đồng bằng sông Hồng, ven biển ở dải đồng bằng miền Trung.
- Đặc điểm: Phần nhiều do tác động của dòng chảy chia cắt các thềm phù sa cổ.
Phú Thọ - Vùng đồi trung du điển hình ở nước ta
Địa hình Việt Nam
