Bài 7: Đất nước nhiều đồi núi (tiếp theo)
Câu hỏi trang 33 sgk Địa lí 12: Dựa vào kiến thức đã học và quan sát hình 6, hãy nhận xét địa hình 2 đồng bằng này .
Trả lời:
- Hai đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long đều là đồng bằng châu thổ hình thành trên vùng biển nông thềm lục địa mở rộng, thấp và bằng phẳng.
- Đồng bằng sông Hồng:
+Do phù sa sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp.
+ DT: 15 nghìn km2
+ Đặc điểm: Địa hình cao ở rìa phía tây và tây bắc, thấp dần ra phía biển; bề mặt bị chia cắt thành nhiều ô; bị đê chia cắt thành vùng trong đê và ngoài đê.
- Đồng bằng sông Cửu Long:
+ Là đồng bằng do sông Tiền và sông Hậu bồi đắp hằng năm.
+ DT: 40 nghìn km2
+ Đặc điểm: Địa hình thấp và bằng phẳng; đồng bằng có mạng lưới sông ngòi và kênh rạch chằng chịt; mùa lũ nước ngập sâu, còn về mùa cạn nước triều lấn mạnh. Gần 2/3 diện tích đồng bằng là đất mặn, đất phèn; địa hình có nhiều ô trũng rộng lớn như Tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười,..
Hình 7.1. Địa hình nước ta
Câu hỏi trang 33 sgk Địa lí 12: Dựa vào hình 6, nêu nhận xét về đặc điểm của đồng bằng ven biển miền Trung .
Trả lời:
Đặc điểm của đồng bằng ven biển miền Trung
+ Biển có vai trò trong quá trình hình thành nên đất nghèo dinh dưỡng, nhiều cát, ít phù sa.
+ Địa hình hẹp ngang và bị chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ: Đồng bằng Thanh Hóa, đồng bằng Nghệ An, Đồng bằng Quảng Nam, Đồng bằng Tuy Hòa,...
+ Đồng bằng chia làm 3 dải: giáp biển là cồn cát, đầm phá, giữa là vùng thấp trũng, trong cùng là dải đồng bằng.
Hình 7.2. Lược đồ dải đồng bằng duyên hải miền Trung
Câu hỏi trang 34 sgk Địa lí 12: Nêu các thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên của khu vực đồi núi
Trả lời:
Thế mạnh về tài nguyên nhiên nhiên của khu vực đồi núi:
- Tập trung các mỏ khoáng sản thuận lợi cung cấp nguyên nhiên liệu cho các ngành công nghiệp.
- Tài nguyên rừng giàu có về thành phần loài động thực vật trong đó chủ yếu là các loài nhiệt đới.
- Bề mặt các cao nguyên bằng phẳng, vùng đồi bát úp thuận lợi cho phát triển trồng các cây công nghiệp, chăn nuôi gia súc.
- Tiềm năng thủy điện lớn.
- Tiềm năng du lịch: Sa Pa, Đà Lạt,...
Hình 7.3. Đồi núi là nơi tập trung nhiều khoáng sản
Câu hỏi trang 35 sgk Địa Lí 12: Việc khai thác, sử dụng đất và rừng không hợp lí ở miền đồi núi đã gây nên những hậu quả gì cho môi trường sinh thái nước ta?
Trả lời:
Việc khai thác, sử dụng đất và rừng không hợp lí ở miền đồi núi đã gây nên những hậu quả :
- Giảm mạnh diện tích rừng đầu nguồn gia tăng diện tích đồi núi trọc thu hẹp môi trường sinh thái của động vật
- Gia tăng những thiên tai: gây lũ quét, lũ bùn, lũ ống ở miền núi, lũ lụt ở đồng bằng; động đất,…
-Đất bị xói mòn rửa trôi, đất bị ôxi hóa bạc màu.
- Làm mất cân bằng sinh thái môi trường.
Hình 7.4. Diện tích đất bị ôxi hóa bạc màu ngày càng tăng
Câu 1 trang 35 sgk Địa Lí 12: Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long có những điểm gì giống và khác nhau về điều kiện hình thành, đặc điểm địa hình và đất?
Trả lời:
* Giống:
- Nguồn gốc: đều là đồng bằng châu thổ hình thành trên vùng biển nông thềm lục địa mở rộng, thấp và bằng phẳng.
- Địa hình thấp, bằng phẳng.
- Đất đai màu mỡ thuận lợi cho phát triển kinh tế nhất là nông nghiệp.
* Khác nhau
Đồng bằng sông Hồng Đồng bằng sông Cửu Long Điều kiện
hình thành
Do phù sa sông Hồng và sông Thái Bình bồi đắp.
Do sông Tiền và sông Hậu bồi đắp hằng năm.
Đặc điểm địa hình
Địa hình cao ở rìa phía tây và tây bắc, thấp dần ra phía biển; bề mặt bị chia cắt thành nhiều ô; bị đê chia cắt thành vùng trong đê và ngoài đê
: Địa hình thấp và bằng phẳng;
đồng bằng có mạng lưới sông ngòi và kênh rạch chằng chịt;
mùa lũ nước ngập sâu, còn về mùa cạn nước triều lấn mạnh. địa hình có nhiều ô trũng rộng lớn như Tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười,..
Đặc điểm đất
Vùng trong đê không được bồi đắp phù sa hàng năm, tạo thành các bậc ruộng cao bạc màu và ô trũng ngập nước; vùng ngoài đê thường xuyên được bồi đắp phù sa màu mỡ
Gần 2/3 diện tích đồng bằng là đất mặn, đất phèn; đất phù sa ngọt nằm dọc theo sông Tiền và sông Hậu.
Hình 7.5. Đồng bằng sông Cửu Long là đồng bằng có diện tích lớn nhất nước ta Câu 2 trang 35 sgk Địa Lí 12: Nêu đặc điểm của dải đồng bằng ven biển miền Trung.
Trả lời:
Đặc điểm của đồng bằng ven biển miền Trung
+ Biển có vai trò trong quá trình hình thành nên đất nghèo dinh dưỡng, nhiều cát, ít phù sa.
+ Địa hình hẹp ngang và bị chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ: Đồng bằng Thanh Hóa, đồng bằng Nghệ An, Đồng bằng Quảng Nam, Đồng bằng Tuy Hòa,...
+ Đồng bằng chia làm 3 dải: giáp biển là cồn cát, đầm phá, giữa là vùng thấp trũng, trong cùng là dải đồng bằng.
Hình 7.6. Đồng bằng duyên hải miền Trung bị chia cắt thành nhiều đồng bằng nhỏ.
Câu 3 trang 35 sgk Địa Lí 12: Nêu những thuận lợi, hạn chế của thiên nhiên khu vực đổi núi và khu vực đồng bằng đối với phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta.
Trả lời:
Thế mạnh và hạn chế về tự nhiên của các khu vực đồi núi và đồng bằng đối với phát triển kinh tế - xã hội
a) Khu vực đồi núi
*Thế mạnh
- Tập trung các mỏ khoáng sản thuận lợi cung cấp nguyên nhiên liệu cho các ngành công nghiệp.
- Tài nguyên rừng giàu có về thành phần loài động thực vật trong đó chủ yếu là các loài nhiệt đới.
- Bề mặt các cao nguyên bằng phẳng, vùng đồi bát úp thuận lợi cho phát triển trồng các cây công nghiệp, chăn nuôi gia súc.
- Tiềm năng thủy điện lớn.
- Tiềm năng du lịch: Sa Pa, Đà Lạt,...
* Khó khăn
- Địa hình chia cắt mạnh, nhiều hẻm vực, sườn dốc khó khăn cho giao thông, khai thác tài nguyên, giao lưu kinh tế,...
- Nhiều thiên tai: Lũ quét, lũ ống, xói mòn, sạt lở đất,.. vào mùa mưa lũ, động đất, sương muối sương giá,...
Hình 7.7. Nhà máy thủy điện Hòa Bình.
b) Khu vực đồng bằng
* Thế mạnh
- Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới, đa dạng các nông sản.
- Cung cấp các nguồn lợi thiên nhiên khác như thủy sản, khoáng sản và lâm sản.
- Thuận lợi tập trung các thành phố, khu công nghiệp, trung tâm thương mại.
*Khó khăn:
- Nhiều thiên tai: bão lũ, ngập lụt....
