1. Tác giả: Phạm Văn Đồng
(1906 – 2000)
- Quê quán: Quảng Ngãi.
- Sự nghiệp:
+ Ông là nhà cách mạng nổi tiếng, từng là Thủ tướng chính phủ hơn 30 năm.
+ Ông có nhiều công trình, bài nói và viết về văn hóa, văn nghệ, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các danh nhân văn hóa của dân tộc với tư tưởng sâu sắc, giản dị, tình cảm sổi nổi, lời văn trong sáng, hấp dẫn.
-
Cuộc đời: Ông là người học trò và là người cộng sự gần gũi với Chủ tịch Hồ Chí Minh.Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng (1906 – 2000)
B¸c Hå vµ b¸c Ph¹m V¨n §ång
1. Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000) 2. Tác phẩm:
a. Xuất xứ văn bản: Trích từ diễn văn « Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại» trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970).
b. Đọc – giải thích từ khó:
c.Phương thức biểu đạt: Nghị luận
(Chứng minh kết hợp giải thích và bình luận).
d. Bố cục: 2 phần.
- Phần 1: Đặt vấn đề: Nhận định về đức tính giản dị của Bác (Từ đầu -> tuyệt đẹp).
- Phần 2: Giải quyết vấn đề: Chứng minh sự giản dị của Bác (Phần còn lại).
Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng (1906 – 2000)
1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ
«Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.
Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.»
Câu văn nào nêu luận điểm của bài?
Con hiểu thế nào là nhất quán? Tại sao tác giả cho rằng sự
nhất quán đó là điều rất quan trọng cần làm nổi bật?
- Câu 1:Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.
- Câu 2: Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh bạch tuyệt đẹp .
1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ
Nêu luận điểm chính: Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời
chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn.
- Giải thích, nhấn mạnh phẩm chất cao quý ấy được giữ nguyên trong
cuộc đời 60 năm với nhiều sóng gió ở nhiều nơi.
Nếu câu đầu nêu luận điểm chính thì câu
thứ hai có tác dụng gì ?
-> Cách lập luận ngắn gọn sâu sắc, nêu vấn đề trực tiếp hấp dẫn thể hiện được tình cảm ngợi ca cảm phục của người viết.
Trong khi nhận định, tác giả có thái độ như thế nào?
Thể hiện qua các từ ngữ nào?
«Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.
Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc
đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở nước
ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người chiến sĩ
cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong sáng, thanh
bạch tuyệt đẹp.»
1. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ 2. Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ
- Luận điểm 1 : Bác giản dị trong đời sống ( Bữa ăn, nơi ở, tác phong làm việc và quan hệ với mọi người.)
- Luận điểm 2 : Bác giản dị trong lời nói và bài viết
Để làm rõ luận điểm chính trong phần còn lại của văn
bản tác giả đã nêu ra những luận điểm phụ nào ?
Luận điểm 1:
Bác giản dị trong đời sống.
Luận điểm 2:
Bác giản dị trong lời nói, bài viết.
2.Chứng minh đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ
1. Nhận định về đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ
Hoạt động nhóm (3p) - 4 HS trong 1 nhóm.
- Thảo luận điền vào sơ đồ đang khuyết
những luận cứ của luận điểm 1.
LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống
Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việcvà
quan hệ với mọi người - Vài ba món
- Không để rơi vãi - Bát sạch, thức ăn
sắp xếp tươm tất
Bình luận: Bác quý trọng sản xuất, quý trọng người phục vụ.
Bình luận:
Thanh bạch, tao nhã biết bao.
- Nhà sàn vài ba phòng
- Lộng gió và ánh sáng, hương thơm của hoa vườn
- Suốt ngày làm việc; từ việc lớn đến việc nhỏ:
«viết thư, nói chuyện với các cháu miền Nam,
thăm nhà công nhân..»
- Tự làm được thì không cần người giúp.
Để làm rõ Bác giản dị trong đời sống, đoạn văn đã nêu những dẫn chứng nào ? Chỉ ra những lời bình luận ngắn gọn cuối mỗi dẫn
chứng.
B a c m t i Chi n khu Vi t B c n m 1951 ữ ơ ạ ế ệ ắ ă
«Nhà gác đơn sơ một góc vườn
Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn Giường mây chiếu cói đơn chăn gối Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn...»
B¸c Hå bªn bµn lµm viÖc
Bác Hồ thăm các cháu thiếu nhi
miền Nam...
Bác Hồ đi thăm nhà tập thể
của công nhân từ nơi làm
việc đến phòng ở, phòng
ăn...
Bác tham gia lao động sản xuất
• Ngoài nh ng dẫn ch ng tác gi còn dùng lí lẽ đ ta hi u thêm vê đ i ữ ứ ả ể ể ờ sống gi n d c a Bác đó là so sánh lối sống c a Bác v i nhà tu hành và ả ị ủ ủ ớ hiên triêt n d t trong đo n văn …ẩ ậ ạ
Giữa lối sống của Bác và của nhà tu hành, nhà hiền triết ẩn dật có gì
giống nhau ?
Nhưng tại sao lối sống của Bác không phải là lối sống của nhà tu
hành ?
«Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà
tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. Bác Hồ sống
đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi,
phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của
quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với
đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm,
những giá trị tinh thần cao đẹp nhất. Đó là đời sống thực sự văn
minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay.»
LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống
Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việc
và quan hệ với mọi người
- Vài ba món
- Không để rơi vãi - Bát sạch, thức ăn
sắp xếp tươm tất
Bình luận: Bác quý trọng sản xuất, quý trọng người phục vụ.
Bình luận:
Thanh bạch, tao nhã biết bao.
- Nhà sàn vài ba phòng
- Lộng gió và ánh sáng, hương thơm của hoa vườn
- Suốt ngày làm việc; từ việc lớn đến việc nhỏ:
«viết thư, nói chuyện với các cháu miền Nam,
thăm nhà công nhân..»
- Tự làm được thì không cần người giúp.
Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú. Lối sống văn minh
Qua tìm hiểu luận điểm 1, em có nhận xét về cách lập luận của tác
giả Phạm Văn Đồng ?
Luận điểm 1:
Bác giản dị trong đời sống.
Luận điểm 2:
Bác giản dị trong lời nói, bài viết.
I.TèM HIỂU CHI TIẾT
2.Chứng minh đức tớnh giản dị của Bỏc Hồ
- Luận cứ toàn diện.
- Dẫn chứng phong phỳ, cụ thể, xỏc thực.
- Kết hợp chặt chẽ dẫn chứng với lớ lẽ và bỡnh luận ngắn gọn.
Để kết thỳc luận điểm 1 sang luận điểm 2, tỏc giả đó chuyển ý bằng cõu
văn nào ?
“ Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi
người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản
dị trong lời nói, bài viết, vì muốn cho quần chúng
nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.”
LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt.
- «Không có gì quý hơn độc lập tự do.»
Tác giả đã chứng minh Bác giản dị trong lời nói và bài viết qua những câu
nói nào ?
Tại sao tác giả dùng những câu nói này để chứng minh cho sự giản dị trong cách nói và bài viết của Bác?
- «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.»
LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt.
- «Không có gì quý hơn độc lập tự do.»
Hãy kể thêm dẫn chứng về số câu nói và bài viết khác của Bác cũng rất giản
dị mà có ý nghĩa sâu sắc.
- «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.»
2 câu nói nổi tiếng có ý nghĩa sâu sắc: Nêu được tinh thần , khát vọng của dân tộc Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh
LuËn ®iÓm 2: B¸c gi¶n dÞ trong lêi nãi, bµi viÕt.
B×nh luËn:
«Những chân lý giản dị mà sâu sắc đó lúc thâm nhập vào quả tim và bộ óc của hàng triệu con người đang chờ đợi nó, thì đó là sức mạnh vô địch.»
- «Không có gì quý hơn độc lập, tự do.»
Tác giả đã có lời bình luận như thế nào về tác dụng của cách nói giản dị ấy ?
- «Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi.»
Qua văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ, con học được điều gì về cách lập luận của tác giả ? Văn bản đã mang lại cho con những hiểu biết
nào về Bác Hồ?
LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống
Bữa cơm Nơi ở Trong tác phong làm việc và quan hệ với mọi người
Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú.
Lối sống văn minh
LUẬN ĐIỂM 2: Bác giản dị trong lời nói, bài viết «Không
có gì quý hơn độc lập, tự do.»
«Nước Việt
Nam...
thay đổi.»
Bình luận: Chân lý giản dị, sâu sắc
Tạo nên sức mạnh vô địch ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
1. Nghệ thuật:
- Luận cứ toàn diện( Giản dị trong ăn, ở, lối sống, làm việc và lời nói bài viết)
- Kết hợp dẫn chứng với lí lẽ và bình luận ngắn gọn.
- Dẫn chứng phong phú, cụ thể, toàn diện, xác thực, gần gũi.
- Thấm đượm tình cảm chân thành.
2. Nội dung:
- Giản dị là đức tính nổi bật ở Bác Hồ: giản dị trong đời sống, trong
quan hệ với mọi người, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị đó
hòa hợp với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình
cảm cao đẹp.
Là học sinh, học tập đức tính giản dị của Bác, chúng ta cần phải làm gì ?
Sưu tầm tư liệu:
-Nhóm 1,2: Những bài thơ, câu thơ viết về đức tính giản dị của Bác Hồ.
-Nhóm 3, 4: Những bài hát ca ngợi đức tính giản dị của
Bác Hồ.
* Dặn dò:
• 1.Về nhà xem lại cách lập luận của tác giả trong văn bản để chuẩn bị tốt cho bài viết số 5 về văn nghị
luận chứng minh
• 2. Chứng minh sự giản dị của Bác Hồ trong bài viết
qua văn bản “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”
