Tiết 40. Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học (tiếp theo).

Kiểm tra bài cũ:

? Hãy cho biết các nguyên tố trong một nhóm thì

cấu tạo nguyên tử có đặc điểm gì chung ?

? Hãy cho biết các nguyên tố trong một chu kỳ thì

cấu tạo nguyên tử có đặc điểm gì chung ?

đáp án

Các nguyên tố thuộc cùng một nhóm có cùng số e lớp ngoài cùng. Số e lớp ngoài cùng là số thứ tự của nhóm

Các nguyên tố thuộc cùng một chu kì có cùng số lớp

e. Số lớp e là số thứ tự của chu kì

III. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong mét chu k×

1) Trong mét chu k×

Chu kì 2

3

Li Liti

7

4

Be Beri

9

5

B Bo

11

6

C Cacbon

12

7 N Nitơ

14

8

O

Oxi 16

10

Ne Neon

20

9

F Flo

19 nhóm

I

nhóm II

nhóm III

nhóm IV

nhóm V

nhóm VI

nhóm VII

nhóm VIII

Chu kì 3

11

Na Natri

23

12

Mg Magie

24

13

Al Nh«m

27

14

Si Silic

28

15 P Photpho

31

16

S

L.huúnh 32

18

Ar Agon

4o

17

Cl Clo 35,5 nhóm

I

nhóm II

nhóm III

nhóm IV

nhóm V

nhóm VI

nhóm VII

nhóm VIII

VÝ dô :

Sè e líp

ngoµi cïng

Sè e líp

ngoµi cïng

1) Trong mét chu k×

Chu kì 2

3

Li Liti

7

4

Be Beri

9

5

B Bo

11

6

C Cacbon

12

7 N Nitơ

14

8

O

Oxi 16

10

Ne Neon

20

9

F Flo

19 nhóm

I

nhóm II

nhóm III

nhóm IV

nhóm V

nhóm VI

nhóm VII

nhóm VIII

Chu kì 3

11

Na Natri

23

12

Mg Magie

24

13

Al Nh«m

27

14

Si Silic

28

15 P Photpho

31

16

S

L.huúnh 32

18

Ar Agon

4o

17

Cl Clo 35,5 nhóm

I

nhóm II

nhóm III

nhóm IV

nhóm V

nhóm VI

nhóm VII

nhóm VIII

VÝ dô :

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8

Sè e líp

ngoµi cïng

Sè e líp

ngoµi cïng

Em có nhận xét gì về số electron lớp ngoài cùng từ đầu chu kì đến cuối chu kì?

1) Trong một chu kì

Đầu chu kì

Cuối chu kì

Số electron lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần từ 1 đến 8

III. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong mét chu k×

- Theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n.

+ Sè e líp ngoµi cïng cña nguyªn tö t¨ng dÇn t 1 ừ đến 8 e

1) Trong một chu kì

2

3

Li Liti

7

4

Be Beri

9

5

B Bo

11

6

C Cacbon

12

7 N Nitơ

14

8

O

Oxi 16

10

Ne Neon

20

9

F Flo

19 nhúm

I

nhúm II

nhúm III

nhúm IV

nhúm V

nhúm VI

nhúm VII

nhúm VIII

3

11

Na Natri

23

12

Mg Magie

24

13

Al Nhôm

27

14

Si Silic

28

15 P Photpho

31

16

S

L.huỳnh 32

18

Ar Agon

4o

17

Cl Clo 35,5 nhúm

I

nhúm II

nhúm III

nhúm IV

nhúm V

nhúm VI

nhúm VII

nhúm VIII

Đầu chu kì

Cuối chu kì

Tính Kim Loại biến đổi nh thế nào ? Tính Phi Kim biến đổi nh thế nào ?

Tính Kim Loại các nguyên tố giảm dần, đồng

thời tính Phi Kim các nguyên tố tăng dần ?

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

- Theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

+ Số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần t 1 ừ đến 8 e

+ Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần đồng thời tính phi kim tăng dần.

2

3

Li Liti

7

4

Be Beri

9

5

B Bo

11

6

C Cacbon

12

7 N Nitơ

14

8

O

Oxi 16

10

Ne Neon

20

9

F Flo

19 nhóm

I

nhóm II

nhóm III

nhóm IV

nhóm V

nhóm VI

nhóm VII

nhóm VIII

3

11

Na Natri

23

12

Mg Magie

24

13

Al Nh«m

27

14

Si Silic

28

15 P Photpho

31

16

S

L.huúnh 32

18

Ar Agon

40

17

Cl Clo 35,5

§Çu chu k× Cuèi chu k×

KÕt thóc chu k×

3

Li Liti

7

11

Na Natri

23

Kim lo¹i M¹nh

9

F Flo

19

17

Cl Clo 35,5

Phi Kim M¹nh

10

Ne Neon

20

18

Ar Agon

40

KhÝ hiÕm

§Çu chu k× Cuèi chu k×

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

- Theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

+ Số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần t 1 ừ đến 8 e

+ Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần đồng thời tính phi kim tăng dần.

B i 1: à Hãy sắp xếp các nguyên tố theo trình tự :

a) Tính kim loại giảm dần : Cu, K, Fe

b) Tính phi kim tăng dần : O, C, F

a) Tính kim loại giảm dần : K --> Fe --> Cu

b) Tính phi kim tăng dần : C --> O --> F

Đáp án:

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

- Theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

+ Số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần t 1 ừ đến 8 e

+ Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần đồng thời tính phi kim tăng dần.

2) Trong một nhóm.

3

I

Li Liti

7

11

Na Natri

1923

K Kali

39 37 Rb Rubiđi

85

87 Fr Franxi

223 55 Cs Xesi

132

Chu kì

2 Chu kì

3 Chu kì

4

Chu kì

5

Chu kì

7 Chu kì

6

Số lớp e 2

Lớp 3 Lớp

4 Lớp

5 Lớp

7 Lớp

6 Lớp

VII

19 17 Cl Clo 35,5

35 Br Brom

80 53 I Iot 12785

At Atatin

210

Chu kì

2 Chu kì

3 Chu kì

4

Chu kì

5

Chu kì

6

Số lớp e 2

Lớp 3 Lớp

4 Lớp

5 Lớp

6 Lớp

2) Trong một nhóm. Ví dụ:

Em cú nhận xột gỡ về số lớp e của mỗi nhúm

khi đi từ trờn xuống dưới?

Trong một nhóm khi đi từ trên xuống d ới :

-Số lớp electron của nguyên tử tăng dần từ 1 đến

6

(hoặc 7)

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

- Theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

+ Số e lớp ngoài cùng của nguyên tử tăng dần t 1 ừ đến 8 e

+ Tính kim loại của các nguyên tố giảm dần đồng thời tính phi kim tăng dần.

2) Trong một nhúm

Số lớp electron của nguyên tử tăng dần

I

Li Liti

7

11

Na Natri

1923

K Kali

39 37 Rb Rubiđi

85

87 Fr Franxi

223 55 Cs Xesi

132

Chu kì

2 Chu kì

3 Chu kì

4

Chu kì

5

Chu kì

7 Chu kì

6

VII

19 17 Cl Clo 35,5

35 Br Brom

80 53 I Iot 12785

At Atatin

210

Chu kì

2 Chu kì

3 Chu kì

4

Chu kì

5

Chu kì

6

Đầu nhóm

Cuối nhóm Tính

Kim loại biến

đổi nh thế nào?

Tính Phi kim biến

đổi nh thế nào?

Tính Kim loại của các

nguyên tố tăng dần,

đồng thời tính Phi kim của các nguyên tố giảm dần

Kim loại mạnh

Kim loại rất mạnh

Phi kim mạnh

Phi kim yếu hơn

2) Trong một nhóm

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

2) Trong một nhúm

- Số lớp electron của nguyên tử tăng dần

- Tính Kim loại của các nguyên tố tăng dần, đồng thời tính Phi kim của các nguyên tố giảm dần

B i 2: à

Hãy sắp xếp các nguyên tố theo trình tự :

a)Tính kim loại tăng dần : Mg, Ba, Ca b) Tính phi kim giảm dần : Se, O, S

a) Tính kim loại tăng dần : Mg --> Ca --> Ba

b) Tính phi kim giảm dần : O --> S --> Se

Đáp án:

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

2) Trong một nhúm

- Số lớp electron của nguyên tử tăng dần

- Tính Kim loại của các nguyên tố tăng dần, đồng thời tính Phi kim của các nguyên tố giảm dần IV. í nghĩa của bảng tuần hoàn cỏc nguyờn tố húa học

IV.Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học.

T

hí

Hãy cho biết cấu tạo nguyên tử, tính chất của nguyên tố X ? Hướng dẫn

Số hiệu là 17

Cấu tạo nguyên tử

Chu kì 3

Số điện tích hạt nhân là 17+

Nhóm VII

Số lớp electron là 3

Số e ở lớp ngoài cùng là 7

Vị trí nguyên tố X

Giải

Tính chất của X:

X là nguyên tố phi kim mạnh vì đứng gần cuối

chu kì 3 và gần đầu nhóm 7.

Nguyờn tử:X là Cl

17+

III. Sự biến đổi tớnh chất của cỏc nguyờn tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong một chu kì

2) Trong một nhúm

- Số lớp electron của nguyên tử tăng dần

- Tính Kim loại của các nguyên tố tăng dần, đồng thời tính Phi kim của các nguyên tố giảm dần IV. í nghĩa của bảng tuần hoàn cỏc nguyờn tố húa học

So sánh tính chất của X (Cl)với các nguyên tố lân cận ?

X (Cl ) có tính phi kim mạnh hơn S, Br nhưng yếu hơn F.

Tõ vÝ dô trªn em rót ra kÕt luËn g×?

III. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong mét chu k×

2) Trong mét nhóm

IV. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

1) BiÕt vÞ trÝ cña nguyªn tè ta cã thÓ suy ®o¸n cÊu t¹o nguyªn tö vµ tÝnh chÊt cña nguyªn tè

VÝ dô 2. ^Nguyên

tử của nguyên tố X có điện tích hạt nhân 16+, 3 lớp e , lớp ngoài cùng ố 6e. Hãy cho biết vị trí của X trong bảng tuần hoàn và tính chất cơ bản của nó.

2

3

Li Liti

7

4

Be Beri

9

5

B Bo

11

6

C Cacbon

12

7 N Nitơ

14

8

O

Oxi 16

10

Ne Neon

20

9

F Flo

19 nhóm

I

nhóm II

nhóm III

nhóm IV

nhóm V

nhóm VI

nhóm VII

nhóm VIII

3

11

Na Natri

23

12

Mg Magie

24

13

Al Nh«m

27

14

Si Silic

28

18

Ar Agon

4o

Tõ vÝ dô trªn em rót ra kÕt luËn g×?

4

19

K kali

39

20

Ca Canxi

40

31

Ga Gali

70

32

Ge Gemani

73

33 As Asen

75

34

Se

Selen 79

36

Kr Kripton

84

35

Br Brom

80

16+

Cã 3 líp e nªn X thuéc chu k× 3

Cã 6 e líp ngoai cïng nªn X nhãm VI Cã §THN lµ 16+ nªn X thuéc « thø 16

X

17

Cl Clo 35,5 15

P Photpho

31 ^L.Huúnh

X

32

16

S

L.Huúnh 32

III. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn

1) Trong mét chu k×

2) Trong mét nhóm

IV. Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

1) BiÕt vÞ trÝ cña nguyªn tè ta cã thÓ suy ®o¸n cÊu t¹o nguyªn tö vµ tÝnh chÊt cña nguyªn tè

2) BiÕt cÊu t¹o nguyªn tö cña nguyªn tè ta cã thÓ suy ®o¸n vÞ trÝ vµ tÝnh chÊt cña nguyªn tè.

Bảng 1

Vị trí nguyên tố X

Cấu tạo nguyên tử Tính chất của

nguyên tử Số

điện tích hạt nhân

Số e Số lớp e

Số e lớp ngoài cùng Số hiệu

nguyên tử

9

STT chu kì 2 STT nhóm VII

9+ 9 2 7

X là nguyên tố phi kim mạnh vì đứng gần đầu nhóm 7, gần cuối chu kì 2

Hãy điền số liệu và thông tin thích hợp vào những ô trống của bảng dưới đây

Bảng 2

Vị trí nguyên tố A

Cấu tạo nguyên tử Tính chất

của nguyên t

ố

Số điện tích hạt nhân

Số e Số lớp e Số e lớp ngoài cùng Số hiệu

nguyên

tử 12+ 3 2

STT chu kì

STT nhóm

12

12

II 3

A là nguyên tố kim loại

mạnh vì đứng gần đầu chu kì 3, gần đầu

nhóm 2

Hãy điền số liệu và thông tin thích hợp vào những ô trống của bảng dưới đây

 Về nhà học bài, làm bài tập 4, 5, 6, 7 trang 101 SGK

 Hướng dẫn bài 7(SGK-T101)

- Gọi công thức phải tìm của A là S_xO_y

Vì A chứa 50% O nên: 32x:16y = 50:50 hay 2x:y = 1:1 hay y = 2x(1) Mặt khác A có số mol là: 0,35:22,4 = 0,015625

Nên M của A = 1:0,015625 = 64 hay 32x +16y = 64(2) Từ (1) và(2) có x = …; y =… suy ra công thức của A