Bài 8: Cấu tạo và tính chất của xương
Câu hỏi trang 28 sgk Sinh học lớp 8: Cấu tạo hình ống, nan xương ở đầu xương xếp vòng cung có ý nghĩa gì đối với chức năng nâng đỡ của xương?
Lời giải:
- Cấu tạo hình ống làm cho xương nhẹ và vững chắc.
- Nan xương xếp vòng cung có tác dụng phân tán lực làm tăng khả năng chịu lực.
Ý nghĩa: Người ta vận dụng kiểu cấu tạo hình ống của xương và cấu trúc hình vòm trong kỹ thuật xây dựng để đảm bảo độ bền vững mà tiết kiệm được nguyên vật liệu.
Câu hỏi trang 28 sgk Sinh học lớp 8: Quan sát hình 8-5 hãy cho biết vai trò của sụn tăng trưởng.
Lời giải:
- Các tế bào ở sụn tăng trưởng phân chia và hoá xương làm xương dài ra.
- Đến tuổi trưởng thành, sự phân chia của sụn tăng trưởng không còn thực hiện được nữa, do đó người không cao thêm.
Câu hỏi trang 30 sgk Sinh học lớp 8:
Thí nghiệm tìm hiểu thành phần và tính chất của xương:
- Lấy một xương đùi ếch trưởng thành ngâm trong cốc đựng dung dịch axit clohiđric 10% (hình 8-6). Sau 10 đến 15 phút lấy ra, thử uốn xem xương cứng hay mềm?
- Đốt một xương đùi ếch khác (hoặc một mẩu xương bất kì) trên ngọn lửa đèn cồn cho đến khi xương không cháy nữa, không còn thấy khói bay lên. Bóp nhẹ phần xương đã đốt. Có nhận xét gì? (hình 8-7).
- Từ các thí nghiệm trên có thể rút ra kết luận gì về thành phần và tính chất của xương?
Lời giải:
- Sau khi bỏ vào axit HCl thì xương mềm, có thể uốn cong do trong xương chỉ còn lại chất cốt giao.
- Bóp phần đã đốt ta thấy xương bở ra, do trong xương chỉ còn lại các chất vô cơ.
- Từ các thí nghiệm trên rút ra kết luận: Xương được cấu tạo từ chất hữu cơ (cốt giao) và các chất vô cơ (chất khoáng chủ yếu là canxi).
Bài 1 trang 31 sgk Sinh học lớp 8: Xác định các chức năng tương ứng với các phần của xương ở bảng sau bằng cách ghép chữ (a; b, c...) với số (1, 2, 3, ...) sao cho phù hợp.
Bảng 8-2. Cấu tạo và chức năng các bộ phận của xương dài Các phần của xương Trả lời: Chức
năng phù hợp
Chức năng
1. Sụn đầu xương 2. Sụn tăng trưởng 3. Mô xương xốp 4. Mô xương cứng 5. Tủy xương
a) Sinh hồng cầu, chứa mỡ ở người già b) Giảm ma sát trong khớp
c) Xương lớn lên về bề ngang d) Phân tán lực, tạo ô chứa tủy e) Chịu lực
g) Xương dài ra Lời giải:
Bảng 8-2. Cấu tạo và chức năng các bộ phận của xương dài Các phần của xương Trả lời: Chức
năng phù hợp
Chức năng
1. Sụn đầu xương 2. Sụn tăng trưởng 3. Mô xương xốp 4. Mô xương cứng 5. Tủy xương
1-b 2-g 3-d 4-e 5-a
a) Sinh hồng cầu, chứa mỡ ở người già b) Giảm ma sát trong khớp
c) Xương lớn lên về bề ngang d) Phân tán lực, tạo ô chứa tủy e) Chịu lực
g) Xương dài ra
Bài 2 trang 31 sgk Sinh học lớp 8: Thành phần hoá học của xương có ý nghĩa gì đối với chức năng của xương?
Lời giải:
Xương gồm 2 thành phần chính là cốt giao và muối khoáng. Chất cốt giao (hữu cơ) bảo đảm tính đàn hồi của xương, Muối khoáng (chất vô cơ: canxi và phôtpho) bảo đảm độ cứng rắn của xương.
Bài 3 trang 31 sgk Sinh học lớp 8: Hãy giải thích vì sao xương động vật được hầm (đun sôi lâu) thì bở?
Lời giải:
Khi hầm xương động vật, các chất hữu cơ (chất cốt giao) bị phân hủy. Vì vậy, nước hầm xương thường sánh và ngọt, phần xương còn lại là chất vô cơ (không còn cốt giao) nên bở.
