TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Tiết 5
I. CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Đề tài của văn bản (đối tượng)
Vấn đề chính của văn bản (Nội dung)
Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
- Những cảm xúc hồi hộp, bỡ ngỡ.
- Những kỷ niệm đó theo suốt cuộc đời.
Kỉ niệm sâu sắc ngày đầu tiên đi học của “tôi”.
Tác giả đã nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả?
Tác giả đã nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả?
Qua sơ đồ trên em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản?
Qua sơ đồ trên em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản?
Chủ đề của văn bản
“Tôi đi học”.
Hãy phát biểu chủ đề của văn bản “ Tôi đi học”?
Hãy phát biểu chủ đề của văn bản “ Tôi đi học”?
1.TRÊN ĐƯỜNG - Con đường thay đổi
- Hành vi trưởng thành hơn
2. SÂN TRƯỜNG - Ngôi trường xinh xắn oai nghiêm hơn - Sợ hãi vẩn vơ
3. LỚP - Thấy xa mẹ, nhớ nhà hơn
Tô đậm cảm giác trong sáng mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật “Tôi” trong ngày tựu trường đầu tiên=> CHỦ ĐỀ NHAN ĐỀ
Nhan đề tôi đi học
TỪ NGỮ Then chốt
Lặp lại
CÂU
Các câu đều nhắc đến kỷ niệm của buổi
tựu trường đầu tiên
BỐ CỤC
(Quan hệ giữa các phần thòi gian, không gian )
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Nói lên những kỷ niệm của tác giả.
Câu1:
Căn cứ vào đâu em biết văn bản tôi đi học nói lên những kỷ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên?
Nhan đề? Từ ngữ?
- Nhan đề : “ Tôi đi học”.
- Các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học lặp lại nhiều lần..
Câu 2: Tìm các câu đều nhắc đến kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “Tôi” trong văn bản Tôi đi học?
+ Hôm nay tôi đi học.
+ Hàng năm cứ vào cuối thu… lòng tôi lại nao nức nhỮng kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
+ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy.
+ Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng.
+ Tôi bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất…
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 3:
Cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường đến trường đựơc thể hiện qua những từ
ngữ chi tiết nào?
Cảm nhận về con đường:
+ Quen đi lại lắm lần Thấy lạ, cảnh vật thay đổi
Thay đổi hành vi:
+ Không lội sông thả diều hay ra đồng nô đùa nữa Đi học, cố làm như một học trò thực sự.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 4:
Cảm nhận của tôi khi ở trên sân trường được diễn tả qua từ ngữ chi tiết nào nổi bật?
+ Cảm nhận về ngôi trường: Xinh xắn, oai nghiêm như đình làng…
+ Cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp: Nép bên người thân chỉ dám nhìn một nửa, bước nhẹ, muốn bay nhưng e sợ, thấy nặng nề, nức nở khóc.
Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 5:
Tìm những chi tiết từ ngữ nêu bật cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “ Tôi” khi ngồi trong lớp học
Cảm thấy xa mẹ (trước đó: đi chơi cả ngày không thấy xa nhà, xa mẹ; nay mới bước vàp lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà).
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Các chi tiết, các phương tiện ngôn từ trong văn bản mà các con vừa tìm được đều tập trung tô đậm cảm giác
gì của nhân vật
“ tôi”?
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Chủ đề văn bản
Đối tượng của văn bản
- Nhan đề văn bản
Vấn đề chủ yếu của văn bản
Đề mục Mối quan hệ giữa các phần
Từ ngữ then chốt
Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
Qua những câu hỏi trên hãy cho biết: thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Làm thế nào để đảm
bảo tính thống nhất đó?
Ghi nhớ Ghi nhớ
GHI NHỚ
- Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi : chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác
- Tính thống nhất về chủ đề được thể hiện:
+ Nhan đề
+ Quan hệ giữa các phần trong văn bản
+ Các từ ngữ then chốt lặp lại.
a. Đối tượng (qua nhan đề : Rừng cọ quê tôi ) b. Các đoạn:
1. Giới thiệu rừng cọ(ở sụng Thao cú rừng cọ trập trựng ) 2. Tả cây cọ ( thân cọ ….bỳp cọ …., lỏ cọ …..)
3. Tác dụng của cây cọ( các nhà nỳp rừng cọ ..trường khuất rừng cọ
…cọ xoố ụ )..
4. Tình cảm gắn bó với cây cọ:
Cha: làm chổi cọ
Mẹ: đựng hạt trong múm cọ Chị:đan nún cọ…,
Chỳng tụi: nhặt .. ăn hạt cọ
Þcác ý sắp xếp hợp lí không nên thay đổi III. LUYỆN TẬP
Cuộc sống quê tôi gắn với cây cọ
Bài tâp 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản (Rừng cọ quê tôi) (SGKtr 13)?
*Chủ đề: Ca ngợi rừng cọ quê tôi va bày tỏ tình cảm yêu quý rừng cọ của quê hương mình.
Văn chương làm cho những hiểu biết của ta về quê hương đất nước thêm phong phú sâu sắc.
Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiện biểu hiện.
Bài 2+3: Một bạn dự định viết một số ý sau cho bài văn chứng minh luận điểm : “ Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất núơc trong ta thêm phong phú và sâu sắc “.Em hãy thảo luân nhóm và khoanh vào những ý nào em cho là lạc đề ?
Văn chương giúp ta yêu cuộc sống , yêu cái đẹp.
Văn chương nung nấu trong ta lòng căm thù bọn giặc cướp nước, bọn bán
nước và hun đúc ý chí quyết tâm hi sinh bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc . Văn chương làm ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê hương đất nước , về truyền thống tôt đẹp của ông cha ta .
Cứ mỗi độ thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưói nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại náo nức, rộn rã, xốn xang .
Mẹ nắm tay dẫn đến trường
Con đường đến trường trở nên lạ.
Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn.
Để phân tích dòng cảm xúc thiết tha, trong trẻo của nhân vật ‘’tôi‘’
trong văn bản: Tôi đi học, có bạn dự định triển khia một số ý sau.
Tìm và khoanh vào ý lạc chủ đề nếu có
Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự.
Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò . Sợ hãi chơ vơ trong hàng người bước vào lớp.
