CHỦ ĐỀ DẠY HỌC: TRUYỆN, KÍ HIỆN ĐẠI VIỆT NAM TRƯỚC NĂM 1945
TIẾT 3: BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
I. BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
Đọc văn bản Người thầy đạo cao đức trọng (trang 24 SGK Ngữ văn 8 tập 1) và trả lời các câu hỏi:
1. Văn b n trên có th chia làm mấy phấn phấn? Ch ả ể ỉ ra các phấn đó ?
Văn b n có th chia làm 3 phấn. ả ể
a) M bài: T Ông Chu Văn An... đên không màng ở ừ danh l i. ợ
b) Thấn bài: T H c trò theo ông... đên cho vào ừ ọ thăm.
c) Kêt bài: T khi ông mất... đên th ừ ươ ng tiêc.
2. Hãy cho biết nhiệm vụ của từng phần?
a) Mở bài: Giới thiệu Chu Văn An, người thầy đạo cao đức trọng
b) Thân bài: Triển khai vấn đề đã giới thiệu: Hai ý kiến đánh giá
- Chu Văn An là người tài cao.
- Chu Văn An là người đức trọng được học trò kính trọng
c) Kết bài: Kết thúc vấn đề: Đánh giá chung: ông
mất ai cũng thương tiếc.
3. Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản trên ?
- Phần mở bài: Giới thiệu vấn đề.
- Phần thân bài: Triển khai làm rõ vấn đề đã giới thiệu.
- Phần kết bài: Kết thúc vấn đề: Đánh giá
chung.
4. T vi c phấn tích trên, hãy cho biêt: bô c c c a văn b n ừ ệ ụ ủ ả
gôm mấy phấn? Nhi m v c a t ng phấn là gì? Các phấn c a ệ ụ ủ ừ ủ văn b n quan h v i nhau thê nào?ả ệ ớ
- Bô c c c a văn b n là s t ch c các đo n văn th hi n ụ ủ ả ự ổ ứ ạ ể ệ ch đê.ủ
- Bô c c văn b n gôm 3 phấn: M bài, thấn bài, kêt bài.ụ ả ở - Nhi m v c a t ng phấn:ệ ụ ủ ừ
+ Phấn m bài: nêu ch đê văn b nở ủ ả
+ Phấn thấn bài: Trình bày các khía c nh c a ch đêạ ủ ủ + Phấn kêt bài: t ng kêt ch đê c a văn b nổ ủ ủ ả
II. CÁCH BỐ TRÍ, SẮP XẾP NỘI DUNG PHẦN THÂN BÀI 1. Phấn tích cách săp xêp n i dung phấn thấn bài ộ
trong Tôi đi h c? ọ
* Thân bài: Tôi đi học
- Theo s hôi t ự ưở ng nh ng k ni m vê bu i t u tr ữ ỉ ệ ổ ự ườ ng đấu tiên c a mình. Các c m xúc l i đ ủ ả ạ ượ c săp xêp theo th t th i gian: nh ng c m xúc trên đ ứ ự ờ ữ ả ườ ng đên
tr ườ ng, nh ng c m xúc khi vào l p h c ữ ả ớ ọ
- Theo s liên t ự ưở ng đôi l p nh ng c m xúc vê cùng ậ ữ ả
m t đôi t ộ ượ ng : tr ướ c đấy và bu i t u tr ổ ự ườ ng đấu
tiên.
2. Phấn tích diê@n biên tấm tr ng c a bé ạ ủ Hông đo n trích Trong lòng m . ở ạ ẹ
* Tâm trạng của bé Hồng:
- Tình yêu th ươ ng m và thái đ căm ghét ẹ ộ t t cùng nh ng c t c đã đày đ a m c a ộ ữ ổ ụ ọ ẹ ủ bé Hông khi nghe bà cô xúc xi m nói xấu ể m . ẹ
- Niêm sung s ướ ng h nh phúc t t đ nh c a ạ ộ ỉ ủ
bé Hông khi đ ượ ở c trong lòng m . ẹ
3. Khi t ng ả ườ i, t v t,... em se@ lấn l ả ậ ượ t
miêu t theo trình t nào? Hãy k m t sô ả ự ể ộ trình t th ự ườ ng g p mà em biêt. ặ
- Không gian (t phong c nh). ả ả
- Ch nh th - b ph n (t ng ỉ ể ộ ậ ả ườ i, v t, con ậ v t). ậ
- Tình c m, c m xúc (t ng ả ả ả ườ i).
4. Phấn thấn bài văn b n ả Ng ườ i thầy đ o cao đ c ạ ứ
tr ng ọ nêu các s vi c đ th hi n ch đê "ng ự ệ ể ể ệ ủ ườ i thấy đ o cao đ c tr ng". Hãy cho biêt cách săp xêp s vi c ạ ứ ọ ự ệ ấy.
- Phấn thấn bài Ng ườ i thấy đ o cao đ c tr ng trình ạ ứ ọ
bày vi c Chu Văn An có nhiêu h c trò gi i, đô@ đ t cao - ệ ọ ỏ ạ
> Chu Văn An là ng ườ i thấy giáo gi i. ỏ
- Chi tiêt Chu Văn An có nhiêu lấn can ngăn vua, ông
cáo quan vê quê -> Chu Văn An là ng ườ ươ i c ng tr c, ự
tính tình th ng thăn, không màng danh l i. ẳ ợ
5. T bài t p trên và băng hi u biêt c a mình ừ ậ ể ủ hãy cho biêt cách săp xêp n i dung phấn thấn ộ bài c a văn b n. ủ ả
- Cách săp xêp phấn thấn bài c a văn b n tùy ủ ả thu c vào ch đê. ộ ủ
- Có nh ng bài săp xêp theo trình t th i gian, ữ ự ờ không gian, kêt h p v i th i gian và không gian ợ ớ ờ ho c cho s phát tri n c a s vi c theo m t ặ ự ể ủ ự ệ ộ
m ch suy lu n, phù h p v i s tri n khai ch đê ạ ậ ợ ớ ự ể ủ
và tiêp nh n c a ng ậ ủ ườ i đ c. ọ
III. LUYỆN TẬP
1. Phân tích cách trình bày ý trong các đoạn trích sau.
a, Đo n văn (a) nói t i ch đê cánh r ng chim phạ ớ ủ ừ ở ương Nam.
- Cách săp xêp theo trình t : t xa đên gấn, t trong ra ngoài, t gấn ra ự ừ ừ ừ xa.
b, Đo n (b) trình bày ch đê v đ p c a Ba Vì theo mùa trong năm.ạ ủ ẻ ẹ ủ - Tác gi t p trung t v đ p c a Ba Vì theo th i đi m ch yêu là bu i ả ậ ả ẻ ẹ ủ ờ ể ủ ổ chiêu và ban đêm khi có trăng lên.
c, Đo n (c) ch đê nói vê trí tạ ủ ưởng tượng c a dấn gian trong truy n ủ ệ truyên thuyêt.
- Cách săp xêp đôi x ng: m t bên là l ch s , m t bên là truyên thuyêt có ứ ộ ị ử ộ côt lõi l ch s .ị ử
2. Nếu phải trình bày lòng thương mẹ của chú bé Hồng ở văn bản Trong lòng mẹ, em sẽ trình bày những ý gì và sắp xếp chúng ra sao?
- Hông sông xa m nên rất muôn đẹ ược đi thăm m , nh ng ẹ ư nh n ra dã tấm c a ngậ ủ ười cô nên đã t chôi.ừ
- Khi nghe bà cô nói nh ng l i đ c ác vê m , c u bé ữ ờ ộ ẹ ậ không giấu n i tình thổ ương m nên đã khóc.ẹ
- Hông c m thông, thấu hi u nô@i kh c a m nên muôn ả ể ổ ủ ẹ nghiên nát nh ng c t c đày đ a mữ ổ ụ ọ ẹ
- Nh ng ý xấu c a ngữ ủ ười cô không làm cho Hông xa lánh m mà càng khiên em yêu thẹ ương m nhiêu h n.ẹ ơ
3. Theo em cách sắp xếp đã hợp lí chưa, nếu chưa hợp lí thì sửa lại như thế nào?
- Cách săp xêp phấn thấn bài nh trên là ư không h p lý.ợ
+ Trước hêt, cấn gi i thích nghĩa đen và nghĩa bóng c a cấu ả ủ t c ng .ụ ữ
+ Sau đó ch ng minh:ứ
Nh ng ngữ ười thường xuyên ch u khó hòa mình vào đ i sông ị ờ se@ năm chăc tình hình, h c h i đọ ỏ ược nhiêu điêu b ích ổ ⟶ các v lãnh t bôn ba tìm đị ụ ường c u nứ ướ ⟶c trong th i kì ờ đ i m i, nh giao l u v i nổ ớ ờ ư ớ ước ngoài, ta h c t p đọ ậ ược công ngh tiên tiên c a thê gi i. (trình bày theo trình t th i gian)ệ ủ ớ ự ờ
CHUẨN BỊ BÀI
Đọc và soạn bài:
- Tôi đi học
- Trong lòng mẹ
