1
KINH TẾ QUỐC TẾ (NÂNG CAO) Chương 1: Giới thiệu
TS NGUYỄN MINH ĐỨC
TS Nguyễn Minh Đức 2009 2
Giới thiệu
l Kinh tế là gì?
l Khái niệm về Kinh tế quốc tế?
Khái niệm về kinh tế quốc tế
l Là một môn khoa học kinh tế
l Các vấn đ ề nghiên cứu:
l
Mối quan hệ kinh tế giữa các quốc gia, các nền kinh tế, các khu vực kinh tế
l
Phân phối và sử dụng tài nguyên giữa các quốc gia, các nền kinh tế thông qua thương mại
l
Sự cân bằng cung cầu hàng hóa, dịch vụ,
tiền tệ trên toàn thế giới
TS Nguyễn Minh Đức 2009 4
l “Kinh tế quốc tế nghiên cứu tính quy luật của mối quan hệ kinh tế giữa các quốc gia thông qua trao đ ổi hàng hóa, dịch vụ, sự lưu thông của các yếu tố sản xuất, sự chuyển đ ổi tiền tệ và thanh khoản giữa các quốc gia.”
Khái niệm về kinh tế quốc tế
TS Nguyễn Minh Đức 2009 5
Nội dung môn học – Phần 1
I. Thị trường quốc tế (International markets)
lGiới thiệu
l Khái niệm vềkinh tếquốc tế
l Những thay đổi hiện nay của nền kinh tếthếgiới
l Những vấn đềtồn tại của môi trường vĩ mô liên quan đến kinh tếquốc tế
l
Thị trường quốc tế (International markets)
l Cơ sởcủa thị trường quốc tếvà giáởmỗi thị trường (International markets and prices)
l Dư cung và dư cầu (Excess supply and demand)
l Cân bằng thương mại (The balance of trade)
l Lợi thếso sánh và thương mại hóa (Comparative advantage and specialization)
Nội dung môn học – Phần 2
II. Lý thuyết thương mại tân cổ điển (Neoclassical Trade theory) l
Thương mại với chi phí bằng nhau (Trade with Constant
Costs)
l Chi phí cơ hội của sản xuất bằng nhau (Constant opportunity cost of production)
l Sựchuyên môn hóa và lợi ích của thương mại (Specialization and gains from trade)
l Ứng dụng của lý thuyết thương mại với chi phí cơ hội như nhau (Applications of constant cost trade theory)
l
Lợi ích của thương mại (The Gains from Trade)
l Đường giới hạn sản xuất và thu nhập thực tế(The production possibilities frontier and real income)
l Sựchuyên mốn hóa với chi phí gia tăng (Specialization with increasing costs)
l Thương mại và Phát triển kinh tế(Economic development and trade)
l Chính sách công nghiệp hóa (Industrial trade policy)
TS Nguyễn Minh Đức 2009 7
Nội dung môn học – Phần 2 (tt)
II. Lý thuyết thương mại tân cổ điển (Neoclassical Trade theory) l
Tỷ lệ thương mại (Terms of Trade)
l Đường cong ngoại thương (Offer curves)
l Thuếquan và tỷlệ thương mại (Tariffs and the terms of trade)
l Các phản ứng thuếquan (Tariff games)
l
Chủ nghĩa bảo hộ thương mại (Protectionism)
l Thuếnhập khẩu (Taxes on imports)
l Quatas và các rào cản phi thuếquan khác (Quotas and other nontariff barriers)
l Bảo hộvà sản xuất (Protection and production)
l Cơ sởkinh tếchính trịcủa bảo hộ thương mại (Political economy of protection)
TS Nguyễn Minh Đức 2009 8
Nội dung môn học – Phần 3
III. Sựdi chuyển của các yếu tốsản xuất và hội nhập kinh tế thếgiới (International Factors& Economic Integration) - Sựdi chuyển lao động và vốn tư bản (International Labor &
Capital)
l Sựdi dân quốc tế (International migration)
l Đầu tư quốc tế (International investment)
l Di dân, đầu tư nước ngoài và tái phân phối thu nhập (Migration, foreign investment, and income redistribution)
l Di dân, đầu tư nước ngoài và thương mại (Migration, foreign investment, and trade)
- Hội nhập kinh tếquốc tế(International Economic Integration)
l Công ty đa quốc gia (Multinational firms)
l Cơ sởkinh tếchính trịquốc tế(International political economy)
l Các bước hội nhập kinh tế(Steps of economic integration)
Nội dung môn học – Phần 4
IV. Tài chính quốc tế(International Finance) 1. Cán cân thanh toán (Balance of Payments)
l Cân bằng thương mại (Price elasticities and the trade balance)
l Tài khoản quốc gia (Current and capital accounts)
l Thiếu hụt và thặng dư (Deficits and surpluses)
l Chính sách tài khóa và tiền tệ(International fiscal and monetary policy)
2. Trao đổi tiền tệ
l Tỷgiá hối đoái (Foreign exchange rates)
l Tỷgiá hối đoái có kiểm soát (Managed exchange rates)
l Trao đổi và rủi ro trong trao đổi tiền tệ(Foreign exchange trading and risk)
3. Tài chính quốc tế(International Financial Markets)
l Thị trường nợquốc tế(International markets for loans)
l Giao dịch tài chính nước ngoài (Foreign exchange and finance)
l Tiền tệvà tài chính quốc tế(Money and international finance)
TS Nguyễn Minh Đức 2009 10
l
Sự t ă ng trưởng nhanh chóng của giao thương quốc tế
l
Outsourcing (Sự di chuyển các nguồn lực sản xuất công nghiệp sang các nước có chi phí thấp hơn).
l
Sự gia t ă ng sức mạnh kinh tế của châu Á
lSự hình thành các khối thương mại khu vực
như EU, NAFTA, AFTA.
Những thay đ ổi trong nền kinh tế thế giới hiện nay
TS Nguyễn Minh Đức 2009 11
l
Nợ nần ở nhiều quốc gia cùng với khả n ă ng dễ đ ổ vỡ của hệ thống tài chính thế giới
l
Sự chuyển đ ổi mạnh mẽ của các nền kinh tế XHCN trước đ ây sang kinh tế thị trường cùng với quá trình tư nhân hóa
l
Sự truyền bá nhanh chóng của các lối sống toàn cầu
l
Tiến trình mở cửa thị trường của các nước lớn như China, India, eastern Europe, khối Arab và Latin America.
Những thay đ ổi trong nền kinh tế thế giới hiện nay
l
Các công ty đ a quốc gia
l
Các liên kết hợp tác xuyên biên giới
lMâu thuẫn giữa các giá trị v ă n hóa và tôn
giáo giữa các quốc gia và khu vực
lSự phát triển của các nhãn hiệu toàn cầu
trong các ngành công nghiệp xe hơi, thực phẩm, quần áo và đ iện tử.
Những thay đ ổi trong nền kinh tế thế giới
hiện nay
TS Nguyễn Minh Đức 2009 13
l Môi trường xã hội
l
Dân số gia t ă ng
l
Cấu trúc gia đ ình
l
Di dân
l
Từ đ ại chúng đ ến cá nhân
Những thay đ ổi trong môi trường vĩ mô
TS Nguyễn Minh Đức 2009 14
l Môi trường kinh tế
l
Phân bố thu nhập (bất bình đ ẳng)
l
Tiết kiệm và nợ nần
Những thay đ ổi trong môi trường vĩ mô
l Môi trường tự nhiên
l
Thiếu hụt nguyên liệu
l
Giá n ă ng lượng t ă ng
l
Áp lực chống ô nhiễm
Những thay đ ổi trong môi trường vĩ mô
TS Nguyễn Minh Đức 2009 16
l Môi trường kỹ thuật
l
Cơ hội cho các sáng kiến
l
Ngân sách R&D
l
Luật lệ qui đ ịnh kỹ thuật
Những thay đ ổi trong môi trường vĩ mô
TS Nguyễn Minh Đức 2009 17
l Môi trường luật pháp
l
Doanh nghiệp tham gia xây dựng luật pháp
l
Sự lớn mạnh của các nhóm lợi ích
l
Phong trào bảo vệ người tiêu dùng l Môi trường v ă n hóa xã hội
l
Phục hồi giá trị v ă n hóa truyền thống
l
Sự tồn tại của các nhóm v ă n hóa
Những thay đ ổi trong môi trường vĩ mô
l
Những thay đ ổi hiện
nay của nền kinh tế
thế giới tác đ ộng
như thế nào đ ến
kinh tế Việt Nam và
những phản ứng của
các doanh nghiệp
Việt Nam đ ối với các
thay đ ổi đ ó?
