TiÕt 5
§o¹n m¹ch m¾c song song
A
R1
R2
B
K + -
KiÓm tra bµi cò
R1
K M N
Gi¶i
a. ¸p dông c«ng thøc Rt®= R1+R2+R3 , thay sè Rt®= 5+10+15=30 «m
b. Theo bµi ra vµ lÊy kÕt qu¶ cña c©u trªn ta tÝnh ® îc ư I = 12/30 = 0,4A nªn
U1=2V, U2=4V, U3=6V.
Ba ®iÖn trë R1= 5 «m, R2 = 10 «m, R3= 15
«m ® îc m¾c nèi ư tiÕp víi nhau vµo hiÖu ®iÖn 12V
a. TÝnh ®iÖn trë t ¬ng ư
® ¬ng ư cña ®o¹n m¹ch.
b. TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mçi
®iÖn trë.
R2 R2
§èi víi ®o¹n m¹ch m¾c song song, ®iÖn trë t ¬ng
® ¬ng cña ®o¹n m¹ch cã b»ng tæng c¸c ®iÖn trë thµnh phÇn kh«ng?
Chóng ta tiÕp tôc nghiªn cøu:
TiÕt 5 – bµi 5
®O¹N M¹CH M¾C
song song
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc song song:
C ờng độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng các c ờng độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ: ư
I = I
1+ I
2(1)
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7
Hiệu điện thế hai đầu đoạn mạch bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi mạch rẽ:
U = U
1= U
2(2)
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7
C1 Quan sát sơ đồ mạch
điện hình bên và cho biết
điện trở R1, R2 đ ợc mắc ư với nhau nh thế nào. Nêu ư vai trò của Vôn kế và Ampe kế trong sơ đồ
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song
TLC1 Sơ đồ mạch điện hình trên cho biết điện trở R1 đ ợc mắc song ư song với R2. Ampe kế đo c ờng độ dòng điện chạy trong mạch chính. Vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở, đồng thời là hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch.
Các hệ thức (1), (2) vẫn đúng đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song.
A B
K
R1
R2
+ - V A
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
1. Nhớ lại kiến thức lớp 7
C2 Hãy chứng minh rằng
đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song, c ờng độ dòng điện ư qua mỗi điện trở tỷ lệ nghịch với điện trở đó.
I1 / I2 = R2 / R1 (3)
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song
TLC2 Ta biết I1.R1=I2.R2 Suy ra I1 / I2 = R2 / R1
A B
K
R1
R2
+ - V A
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
TLC3 Từ hệ thức định luật ôm I=U/R (*) , ta có I1= U1/R1 ; I2= U2/R2 ; đồng thời I=I1+I2 ; U=U1=U2 . Thay vào biểu thức (*) ta có 1 / Rtđ =1/R1+1/R2
hayRtđ= R1R2/R1+R2
II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư 1. Công thức tính điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songư ư
C3 Hãy chứng minh công thức tính điện trở t ơng ư
đ ơng của đoạn mạch ư gồm hai điện trở R1 , R2 mắc song song là:
1 / Rtđ =1/R1+1/R2 (4) Từ đó suy ra Rtđ=
2 1
2 1
R R
R R
A B
K
R1
R2
+ - V A
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư 2. Thí nghiệm kiểm tra
R1=24 ôm
R2=8 ôm
0,5 0
1
A 1,5
+
A
-K
5 2 3
0 1
4
V 6
- +
IAB= 1A A B
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư 2. Thí nghiệm kiểm tra
R3=6 ôm R3 t ơng đ ơng với Rư ư 12
0,5 0
1
A 1,5
+
A
-K
5 2 3
0 1
4
V 6
- +
IAB= 1A I’AB= 1A A B
Vậy IAB=I’AB
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song Ư song
II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư 3. Kết luận
Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song thì
nghịch đảo của điện trở t ơng bằng tổng các nghịch ư
đảo của từng điện trở thành phần.
Ng ời ta th ờng mắc song song vào mạch điện các ư ư dụng cụ điện có cùng hiệu điện thế định mức. Khi hiệu
điện thế của mạch điện bằng hiệu điện thế định mức
thì các dụng cụ này đều hoạt động bình th ờng. ư
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song songƯ II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư
IIi. Vận dụng
C4 Trong phòng học đang sử dụng một
đèn dây tóc và một quạt trần có cùng hiệu điện thế định mức 220V. Hiệu
điện thế của nguồn là 220V. Mỗi đồ dùng đều có công tắc và cầu chì bảo vệ riêng.
+ Đèn và quạt đ ợc mắc thế nào vào ư mạch điện để chúng hoạt động bình th ờng?ư
+ Vẽ sơ đồ mạch điện đó. Cho ký hiệu sơ đồ của quạt điện là:
+ Nếu đèn không hoạt động thì quạt có hoạt động không? Vì sao?
M
TLC4 + Đèn và quạt đ ợc mắc ư vào nguồn 220V để chúng hoạt động bình th ờng
+ Nếu đèn không hoạt động thì
quạt vẫn hoạt động vì quạt vẫn mắc vào hiệu điện thế đã cho
M
+ Sơ đồ mạch điện
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song songƯ II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư
IIi. Vận dụng
C5 Cho hai điện trở R1=R2=30 ôm đ ợc mắc ư nh sơ đồ bên
+ Tính điện trở t ơng ư
đ ơng của đoạn mạch đó.ư + Nếu thêm điện trở R3=30 ôm vào đoạn mạch nh sơ đồ d ới thì điện trở ư t ơng đ ơng của đoạn ư ư mạch mới bằng bao nhiêu? So sánh điện trở
đó với mỗi điện trở thành phần.
TLC5
+ Rtđ=R12 .R3/R12+R3
= 15.30/45=10 ôm .
Rtđ nhỏ hơn một điện trở thành phần.
R1
R2
+ R12= 30/2 =15 ôm
R3
R2 R1
Tiết 5 – Bài 5 đoạn mạch mắc song song
I. C ờng độ dòng điện và hiệu điện thế trong mạch mắc song songƯ II. Điện trở t ơng đ ơng của đoạn mạch mắc song songƯ Ư
IIi. Vận dụng
Mở rộng: Điện trở t ơng đ ơng của ư ư
đoạn mạch gồm ba điện trở mắc song song đ ợc tính theo công thức:ư
R1 R2
R2 R3
R1
3 2
1
1 1
1 1
R R
R
R
td
GHI NHớ
• Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song:
• C ờng độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng ư c ờng độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ: I = Iư 1+ I2
• Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch song song bằng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đoạn mạch rẽ: U = U1 = U2
• Điện trở t ơng đ ơng đ ợc tính theo công thức: ư ư ư 1/Rtđ= 1/R1 + 1/R2
• C ờng độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỷ lệ nghịch ư với điện trở đó I1/I2= R2/R1
