BGĐT môn Vật lý lớp 9

(1)

BÀI GIẢNG VẬT LÍ 9

(2)

Câu 1: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài và tiết diện như thế nào ? Điện trở dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài, tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.

Trả lời:

Câu 2: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết diện S₁ = 5mm² và có điện trở R₁= 8,5 Ω. Dây thứ hai có tiết diện S₂=0,5mm² .

Tính điện trở R₂?

1 2 1 1

2

2 1 2

. 5.8, 5 0, 5 85

R S S R

R  S  R  S    Bài giải

Điện trở ^R₂ là:

Tóm tắt:

S₁ = 5mm² R₁= 8,5 Ω S₂=0,5mm² R₂= ?

(3)

Bài 9:

SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO

VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN

(4)

I. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:

C1: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì phải tiến hành thí nghiệm với dây dẫn có đặc điểm gì?

Trả lời: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì phải tiến hành đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng bằng các vật liệu khác nhau.

VD: Ta lấy 3 dây dẫn như sau: _Đồng

Nhôm

Sắt

Cùng chiều dài l₁ = l₂ = l₃ =1m

1

2

3

S₁

S₂

S₃

Cùng tiết diện S₁ = S₂ = S₃ = 1m² Khác vật liệu làm dây

(5)

1. Thí nghiệm:

a. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.

A

V

K + -

Dây dẫn để xác định điện trở

(6)

b. Lập bảng ghi kết quả thí nghiệm:

KQ đo Lần TN

Hiệu điên thế (V) Cường độ dòng điện (A)

Điện trở dây dẫn ( ôm )

Dây đồng U₁ = I₁ = R₁ =

Dây nhôm U₂ = I₂ = R₂ =

Dây sắt U₃ = I₃ = R₃ =

c. Tiến hành thí nghiệm:

(7)

K

A B

6V

K 5 2 3

0 1

4

V 6

- +

K 5 2 3

0 1

4

A 6

- +

Dây đồng l = 100m, S =1mm²

1 1

1

6 1.7 3,5

R U

 I   

(8)

K

A B

6V

K 5 2 3

0 1

4

V 6

- +

K 5 2 3

0 1

4

A 6

- +

Dây nhôm l = 100m, S =1mm²

2 2

2

6 3 2

R U

 I   

(9)

K

A B

6V

K 5 2 3

0 1

4

V 6

- +

K 5 2 3

0 1

4

A 6

- +

Dây sắt l = 100m, S =1mm²

3 3

3

6 12 0,5

R U

 I   

(10)

KQ đo Lần TN

Hiệu điên thế (V)

Cường độ dòng điện (A)

Điện trở dây dẫn ( ôm )

Dây đồng U₁ = 6 I₁ = 3,5 R₁ = 1,7

Dây nhôm U₂ = 6 I₂ = 2 R₂ = 3

Dây sắt U₃ = 6 I₃ = 0.5 R₃ = 12

b. Lập bảng ghi kết quả thí nghiệm:

(11)

d. Từ kết quả thí nghiệm hãy rút ra nhận xét xem điện trở của các dây dẫn này là như nhau hay khác nhau?

Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.

2. Kết luận:

II. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ:

1. Điện trở suất :

Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng một đại lượng là điện trở suất của vật liệu.

(12)

Có R_nh= 2.8.10^-8Ω Có Rđ = 1,7.10-8 Ω Tiết diện S = 1m²

Chiều dài l = 1m

Đoạn dây nhôm

Tiết diện S = 1m2

Chiều dài l =1m

Đoạn dây đồng

Ví dụ:

Ta nói:

- Điện trở suất của nhôm là 2,8 . 10^-8 Ω m - Điện trở suất của đồng là 1,7 . 10^-8 Ω m

(13)

Điện trở suất của một vật liệu có trị số bằng điện trở của một

đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện 1m2

Kí hiệu : ρ ( rô )

Đơn vị : Ωm (ôm mét)

1. Điện trở suất :

(14)

Bảng điện trở suất của một số chất (ở 20^0C):

Kim loại Hợp kim

Bạc 1,6.10^-8 Nikêlin 0,40.10^-6

Đồng 1,7.10^-8 Manganin 0,43.10^-6

Nhôm 2,8.10^-8 Constantan 0,50.10^-6

Vônfram 5,5.10^-8 Nicrom 1,10.10^-6

Sắt 12,0.10^-8



⁽^^m⁾



⁽^m⁾

(15)

2. Công thức điện trở:

Điện trở của dây dẫn được tính bằng công thức :

. l R   S

ρ là điện trở suất (Ωm )

l là chiều dài dây dẫn ( m ) S là tiết diện dây dẫn (m²) Trong đó:

(16)

III. VẬN DỤNG:

Tóm tắt

l = 4m d = 1mm

R = ?

Bài giải

Tiết diện dây là:

2

. 2

4 S   R   d

3 2

(10 ) 6

3,14. 0,785.10 S 4

 

 

Điện trở dây là:





 ^ _ 0,087

10 .

785 ,

0 . 4 10

. 7 , 1

. ⁸ ₆

S R  l

C4. Tính điện trở của dây đồng dài l = 4m có tiết diện tròn, đường kính d = 1mm

m²

(17)

C5: Từ bảng 1 hãy tính:

+ Điện trở sợi dây nhôm dài 2m có tiết diện 1mm².

+ Điện trở của sợi dây nikêlin dài 8m, có tiết diện tròn và đường kính là 0,4mm

+ Điện trở của một dây đồng dài 400m có tiết diện 2mm²

(18)

C5: Tóm tắt

a. Điện trở sợi dây nhôm :

b. Điện trở của sợi dây nikêlin :

c. Điện trở sợi dây đồng:

8

6

. 2,8.10 . 2 0,056( ) 10

R l

 S ^ _

   

2 3 2

6 2

(0,4.10 )

3,14 0,1256.10 ( )

4 4

S   d  ^  ^ m

6

. 0,4.10 . 8 25,5( ) 0,1256.10

R l

 S ^ _

   

8

6

. 1,7.10 . 400 3,4( ) 2.10

R l

 S ^ _

   

R_nhôm = ? Rni = ?

Rđồng = ? l_nh = 2m

S_nh = 1 mm² l_ni = 8m

d_nh = 0,4 mm l_đ = 400m

S_đ = 2 mm²

Bài giải

(19)

Chiều dài của dây tóc:

Tiết diện dây tóc:

S

R  . l ^25.3,14.10₈ ¹⁰ 0,143( ) 14,3 5,5.10

l RS m cm





     

Giải

(20)

Hướng dẫn về nhà

* Đọc “Có thể em chưa biết”

* Học thuộc ghi nhớ.

* Làm bài tập 9.1 - 9.10 (SBT)

(21)