GIÁO ÁN K12 - HK1 - H12.C1 Bài 4 Ôn tập chương I

(1)

Trường:………..

Tổ: TOÁN

Ngày soạn: …../…../2021 Tiết:

Họ và tên giáo viên: ………

Ngày dạy đầu tiên:………..

BÀI 4. ÔN TẬP CHƯƠNG I

Môn học/Hoạt động giáo dục: Toán - HH: 12 Thời gian thực hiện: ... tiết

I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức

- Học sinh nêu được các khái niệm: Khối lăng trụ, khối chóp, khái niệm hình đa diện, khối đa diện, các phép dời hình trong không gian, khái niệm hai đa diện bằng nhau. Học sinh biết cách phân chia và lắp ghép các khối đa diện đơn giản.

- Học sinh nắm vững các khái niệm: Khối đa diện lồi, khối đa diện đều. Nêu được 5 loại khối đa diện đều: Tên, số mặt, số đỉnh, số cạnh tương ứng của mỗi loại.

- Nêu được khái niệm về thể tích của khối đa diện, công thức tính thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích khối lăng trụ và thể tích khối chóp.

2. Năng lực

- Năng lực tự học:Học sinh xác định đúng đắn động cơ thái độ học tập; tự đánh giá và điềuchỉnh được kế hoạch học tập; tự nhận ra được sai sót và cách khắc phục sai sót.

- Năng lực giải quyết vấn đề: Biết tiếp nhận câu hỏi, bài tập có vấn đề hoặc đặt ra câu hỏi.

Phân tích được các tình huống trong học tập.

- Năng lực tự quản lý: Làm chủ cảm xúc của bản thân trong quá trình học tập vào trong cuộc sống; trưởng nhóm biết quản lý nhóm mình, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên nhóm, các thành viên tự ý thức được nhiệm vụ của mình và hoàn thành được nhiệm vụ được giao.

- Năng lực giao tiếp: Tiếp thu kiến thức trao đổi học hỏi bạn bè thông qua hoạt động nhóm;

có thái độ tôn trọng, lắng nghe, có phản ứng tích cực trong giao tiếp.

- Năng lực hợp tác: Xác định nhiệm vụ của nhóm, trách nhiệm của bản thân đưa ra ý kiến đóng góp hoàn thành nhiệm vụ của chủ đề.

- Năng lực sử dụng ngôn ngữ: Học sinh nói và viết chính xác bằng ngôn ngữ Toán học.

3. Phẩm chất

- Rèn luyện tính cẩn thận, chính xác. Tư duy các vấn đề toán học một cách lôgic và hệ thống.

- Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới, biết quy lạ về quen, có tinh thần trách nhiệm hợp tác xây dựng cao.

- Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV.

- Năng động, trung thực sáng tạo trong quá trình tiếp cận tri thức mới ,biết quy lạ về quen, có tinh thần hợp tác xây dựng cao.

- Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU - Máy chiếu

- Bảng phụ - Phiếu học tập

(2)

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC : 1.HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU

a) Mục tiêu: Ôn tập các khái niệm, nhắc lại các công thức đã học ở cả chương.

b) Nội dung: GV hướng dẫn, tổ chức học sinh ôn tập, tìm tòi các kiến thức liên quan bài học đã biết

H1- Nhắc lại khái niệm hình đa diện, khối đa diện, khái niệm hai đa diện bằng nhau?

H2- Nhắc lại khái niệm khối đa diện lồi, khối đa diện đều, các loại khối đa diện đều?

H3- Nhắc lại khái niệm thể tích của khối đa diện, công thức tính thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích khối lăng trụ và thể tích khối chóp?

c) Sản phẩm:

Câu trả lời của HS

L1- Nêu được khái niệm hình đa diện, khối đa diện, khái niệm hai đa diện bằng nhau.

L2- Nêu được khái niệm khối đa diện lồi, khối đa diện đều, các loại khối đa diện đều.

L3- Nêu được khái niệm thể tích của khối đa diện, công thức tính thể tích của khối hộp chữ nhật, thể tích khối lăng trụ và thể tích khối chóp.

d) Tổ chức thực hiện:

Chuyển giao GV nêu câu hỏi, chia lớp thành 6 nhóm để nghiên cứu các phương án trả lời

Thực hiện Hs thảo luận nhóm tìm phương án trả lời

Báo cáo thảo luận - GV gọi lần lượt học sinh đại diện các nhóm trả lời các câu hỏi của mình - Các học sinh nhóm khác nhận xét, bổ sung để hoàn thiện câu trả lời.

Đánh giá, nhận xét, tổng hợp

- GV đánh giá phương án trả lời của học sinh, ghi nhận và tổng hợp kết quả.

- Dẫn dắt vào bài mới.

ĐVĐ. Tiết học hôm nay chúng ta sẽ vận dụng các kiến thức đã học để giải quyết một số dạng toán cơ bản trong chương.

3. HOẠT ĐỘNG 2: LUYỆN TẬP

HĐ1: ÔN tập về khối đa diện, khối đa diện đều, khối đa diện lồi.

a. Mục tiêu: Giúp Học sinh phân biệt được một đa diện, khối đa diện đều, khối đa diện lồi và các tính chất của khối đa diện.

b. Nội dung: Làm bài tập 1, 2, 3 sách giáo khoa

Bài 1: (Tr26/SGK) Các đỉnh, cạnh, mặt của một đa diện phải thỏa mãn những tính chất nào?

Bài 2: Tìm một hình tạo bởi các đa giác nhưng không phải là một đa diện.

Bài 3: Thế nào là một khối đa diện lồi? Tìm ví dụ trong thực tế mô tả một khối đa diện lồi, một khối đa diện không lồi.

c. Sản phẩm:

Học sinh khắc sâu kiến thức về các tính chất của hình đa diện, khối đa diện, khối đa diện lồi.

Bài 1:

Các đỉnh, cạnh, mặt của một đa diện phải thỏa mãn những tính chất:

+) Hai mặt phân biệt chỉ có thể hoặc không giao nhau hoặc có một đỉnh chung, hoặc có một cạnh chung.

(3)

+) Mỗi cạnh thuộc một mặt là cạnh chung của đúng hai mặt.

+) Cho hai mặt S và S', luôn tồn tại một dãy các mặt S0,S1,..,Sn sao cho S0 trùng với S, Sn trùng với S' và bất kì hai mặt Si,Si+1 (0 ≤ i ≤ n−1) nào cũng đều có một cạnh chung.

Bài 2:

Hai hình trên không thỏa mãn tính chất mỗi cạnh thuộc một mặt là cạnh chung của đúng hai mặt phẳng nên không là đa diện.

Bài 3:

Định nghĩa khối đa diện lồi:

Khối đa diện (H) được gọi là khối đa diện lồi nếu đoạn thẳng nối hai điểm bất kì của (H) luôn thuộc (H). Khi đó đa diện xác định (H) được gọi là đa diện lồi.

Ví dụ đa diện lồi

Ví dụ về khối đa diện không lồi:

d. Tổ chức thực hiện:

Chuyển giao

- Giáo viên cho hs nêu Bài Tập 1,2,3

- Giao cho các cặp đôi thảo luận để giải quyết lần lượt các Baì tập trên.

-Gv yêu cầu hs liên hệ với thực tế các vật thể mô tả một khối đa diện lồi, khối đa diện không lồi.

(4)

Thực hiện

- HS thảo luận theo cặp đôi thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, theo dõi các nhóm. Giải thích câu hỏi nếu các nhóm chưa hiểu nội dung các vấn đề nêu ra

Báo cáo thảo luận

Các cặp thảo luận và trả lời câu hỏi ở Bài tập 1, 2, 3 - HS nêu các tính chất của khối đa diện

- Hs Lấy một hình thực tế tạo bởi các đa giác nhưng không phải là một đa diện.

- Hs nêu định nghĩa khối đa diện lồi, nêu ví dụ thực tế về khối đa diện lồi, khối đa diện không lồi.

* Kiến thức ghi nhớ:

+ Các tính chất về đỉnh, cạnh, mặt của một đa diện.

+ Khối đa diện lồi.

- GV nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh, ghi nhận và tuyên dương nhóm học sinh có câu trả lời tốt nhất.

- Trên cơ sở câu trả lời của học sinh, GV kết luận, và dẫn dắt học sinh ghi nhớ lại kiến thức về đa diện, khối đa diện lồi.

HĐ3: Ôn tập về thể tích khối lăng trụ, khối chóp a. Mục tiêu:

- Cũng co và khắc sâu cách tính thể tích khối lăng trụ, khối chóp thong qua các Bài tập SGK b. Nội dung:

Bài 4: (Trang 26/SGK) Cho hình lăng trụ và hình chóp có diện tích đáy và chiều cao bằng nhau.

Tính tỉ số thể tích của chúng.

Bài 10 (Tr27/SGK) Cho hình lăng trụ đứng tam giácABC A B C. ^/ ^/ ^/Có tất cả các cạnh đều bằng a.

a) Tính thể tích khối tứ diện A BB C’ ’ ’.

b) Mặt phẳng đi qua A B’ ’ và trọng tâm tam giác ABC_{, cắt}AC_vàBC lần lượt tại E_vàF_Tính thể tích hình chóp C A B FE. ’ ’ .

Bài 5: (Trang 26/SGK) Cho hình chóp tam giác O ABC. có ba cạnh OA OB OC, , đôi một vuông góc với nhau và OA a OB b OC c ,  ,  . Hãy tính đường cao OH của hình chóp.

Bài 6: (Tr26/SGK) Cho hình chóp tam giác đều S ABC. _{có cạnh}_AB_bằnga. Các cạnh bên , ,

SA SB SCtạo với đáy một góc 60⁰. Gọi D là giao của SA với mặt phẳng qua BC _{và vuông} góc với SA_.

a)Tính tỉ số thể tích giữa hai khối chóp S DBC. _vàS ABC. _. b)Tính thể tích của khối chóp S DBC. _.

Bài 8: (Tr26/SGK) Cho hình chóp S ABCD. _{có đáy}ABCD là hình chữ nhật, SA vuông góc với đáy và AB ,  a AD b SA , . c Lấy các điểm ’, ’B D theo thứ tự thuộc SB SD, sao cho

’

AB vuông góc với AD SB^/, vuông góc với SD. Mặt phẳng



^{AB D}^{’ ’}



_cắt_SC_tại_C_’. Tính thể tích khối chóp S ABCD.

(5)

Bài 9: (Tr26/SGK) Cho hình chóp tứ giác đều S ABCD. . Đáy hình vuông cạnh a , cạnh bên tạo với đáy một góc60⁰_{. Gọi}_M là trung điểm SC.Mặt phẳng đi qua AM và song song với BD,cắt

SB_tại_E_{và cắt}SD_tại_F. Tính thể tích khối chóp S AEMF. _. c. Sản phẩm:

Bài 4: Gọi B, h lần lượt là diện tích đáy và chiều cao của hình lăng trụ và hình chóp.

Thể tích hình lăng trụ là V¹=B h. Thể tích hình chóp là ²

1 . V =3B h ⇒

1 2

V 3 V = Bài 10:

a/

/ / /

A B BC A ABC

V V

(Cùng S h_d, ₎

/ / / /

A ABC CA B C

V V

( Cùng S h_d, ₎

/ / / / /

3 .

1 3

3 4

A B BC ABC A B C

V  V  a

b/

3 3 13

, ,

2 6 12

a a a

CI  IJ  KJ 

   

, ’ ’ ,

(

d C A B EF  d C KJ ₌²_KJ^S^KJC ₌²^a₁₃¹³

/ /

5 2 13

12 3

A B EF

S  a

/ /

3 C.

5

A B EF 18 3 V  a

Bài 6:

(6)

a) Gọi H là hình chiếu của A lên mặt phẳng (ABC) Khi đó H là trọng tâm tam giác ABC

. .

S DBC S ABC

V SD SB SC SD V  SA SB SC  SA Ta có :

3 2 2 3 3

; .

2 3 3 2 3

a a a

AM  AH  AM  

   ⁰

( ;(SA ABC)) ( ; SA HA)SAH 60

Tam giác SAH vuông tại H và có SAH 60⁰nên

0

3

2 3

13

os60 3

2 a

AH a

SAc  

Tam giác AED vuông tại D và có DAM 60⁰nên

0 3 1 3

. os60 .

2 2 4

a a

AD AM c  

2 3 3 5 3

3 4 12

a a a

SD SA AD    

Vậy

. .

5 3

12 5 2 3 8

3

S DBC S ABC

a

V SD

V  SA  a 

b) Tam giác SAH vuông tại H có SAH 60⁰ nên

0 3

.tan 60 . 3

3

SH AH  a a

0 2

1 1 3 3

. .sin 60 . .

2 2 2 4

ABC

S  AB AC  a a  a

2 3

.

1 1 3 3

. . . .

3 3 4 12

S ABC ABC

a a

V  SH S  a 

3 3

. .

5 5 3 5 3

8 8 12. 96

S DBC S ABC

a a

V  V  

(7)

Bài 9.

I

O A

B

D

C S

M F

E

Gọi O là tâm của hình vuông ABCD, I là giao điểm của AM và SO, Vậy ta có:

2 2 2

3 2 3

a a

EI FI  

Vì SAO SCO  60⁰nên SAC là tam giác đềucạnh bằng a 2. Do đó:

2. 3 6

2 2

a a

AM  

. Ta có:

2 12 2 3

. 6 3

AEMF

a a

S  AM EI  

Vì

2

2 2

SC a SM  

Vậy

2 3

.

1 2 3 6

. .

3 2 3 18

S AEMF

a a a

V  

d. d) Tổ chức thực hiện

Chuyển giao

- Giáo viên nêu đề Bài tập 4

- GV: Cho HS làm việc cá nhân giải Bài tập 4.

- GV: Cho hs tóm tắt gt và kl Bài 10

- GV: Cho HS làm việc cặp đôi giải Bài tập 10.

- GV: Cho hs tóm tắt gt và kl Bài 6

- GV: Cho HS làm việc nhóm giải Bài tập 6 - GV: Cho hs tóm tắt gt và kl Bài 9

- GV: Cho HS làm việc nhóm giải Bài tập 9

Thực hiện

- HS làm việc cá nhân giải Bài tập 4.

- Cho HS làm việc cặp đôi giải Bài tập 10.

- HS làm việc nhóm giải Bài tập 6 - HS làm việc nhóm giải Bài tập 9

- GV quan sát các cặp đôi hoặc nhóm để hổ trợ them. Giải thích câu hỏi nếu các nhóm chưa hiểu nội dung các vấn đề nêu ra

Báo cáo thảo luận - Các cá nhân hoặc cặp đôi hoặc nhóm nêu kết quả

(8)

Bài 4:

1 2

V 3 V =

Bài 10: a)

/ / / / /

3 .

1 3

3 4

A B BC ABC A B C

V  V  a

b)

/ /

3 C.

5

A B EF 18 3 V  a

Bài 6: a)

. .

5 3

12 5 2 3 8

3

S DBC S ABC

a

V SD

V  SA  a 

b)

3 3

. .

5 5 3 5 3

8 8 12. 96

S DBC S ABC

a a

V  V  

Bài 9:

3 3

. .

5 5 3 5 3

8 8 12. 96

S DBC S ABC

a a

V  V  

- GV nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của học sinh, ghi nhận và tuyên dương nhóm học sinh có câu trả lời tốt nhất.

4. Vận dụng:

a. Mục tiêu: Giải quyết một số bài toán thực tế có liên quan đến công thức tính thể tích hình lăng trụ, hình chóp.

b. Nội dung:

Phiếu học tập.

Bài 1: Cho một tấm nhôm hình vuông cạnh 12cm . Người ta cắt ở bốn góc của tấm nhôm đó bốn hình vuông bằng nhau, mỗi hình vuông có cạnh bằng ^x

 

^cm , rồi gập tấm nhôm lại như hình vẽ dưới đây để được một cái hộp không nắp. Tìm x để hộp nhận được có thể tích lớn nhất.

Đề Minh Họa Môn Toán - THPTQG 2017

A. x6. B. x3. C. x2. D. x4.

(9)

Bài 2: Trong đợt chào mừng ngày 26 / 03 / 2018 , trường THPT Nguyễn Du có tổ chức cho học sinh các lớp tham quan dã ngoại ngoài trời, trong số đó có lớp 12C1. Để có thể có chỗ nghỉ ngơi trong quá trình tham quan dã ngoại, lớp 12C1 đã dựng trên mặt đất bằng phẳng 1 chiếc lều bằng bạt từ một tấm bạt hình chữ nhật có chiều dài là 12m và chiều rộng là 6m bằng cách: Gập đôi tấm bạt lại theo đoạn nối trung điểm hai cạnh là chiều rộng của tấm bạt sao cho hai mép chiều dài còn lại của tấm bạt sát đất và cách nhau mx (xem hình vẽ). Tìm x để khoảng không gian phía trong lều là lớn nhất?

A. x4. B. x3 3. C. x3. D. x3 2.

Bài 3: Một học sinh được giao thiết kế một cái hộp thỏa mãn: Tổng của chiều dài và chiều rộng bằng 12cm ; tổng của chiều rộng và chiều cao là 24cm . Giáo viên yêu cầu học sinh ấy phải thiết kế sao cho thể tích cái hộp lớn nhất, giá trị thể tích lớn nhất bằng bao nhiêu?

A. 600. B. 843 3 . C. 384 3. D. 348 3

Bài 4: Một bạn đã cắt tấm bìa carton phẳng và cứng và đặt kích thước như hình vẽ. Sau đó bạn ấy gấp theo đường nét đứt thành cái hộp hình hộp chữ nhật. Hình hộp có đáy là hình vuông cạnh

 

cm

a , chiều cao là ^h^cm

 

và diện tích tấm bìa bằng ^3m². Tổng a h bằng bao nhiêu để thể tích hộp là lớn nhất.

A. 2 2 B.

2

2 C. 46,3 D. 2

Bài 5: Người ta cắt miếng bìa hình tam giác đều cạnh bằng 10cm như hình bên và gấp theo các đường kẻ, sau đó dán các mép lại để được hình tứ diện đều. Tính thể tích của khối tứ diện tạo thành.

A.

250 2 3

12 .

V  cm

B. V 250 2cm³.

C.

125 2 3

12 .

V  cm

D.

1000 2 3

3 .

V  cm

Bài 6. Một kim tự tháp ở Ai Cập được xây dựng vào khoảng 2500 trước công nguyên. Kim tự tháp này là một khối chóp tứ giác đều có chiều cao 154m; độ dài cạnh đáy là 270m. Khi đó thể tích của khối kim tự tháp là:

A. 3.545.000 B. 3.640.000_C.3.500.000_D.3.545.000

(10)

Bài 7. Người ta cắt miếng bìa tam giác đều như hình vẽ và gấp lại theo các đường kẻ, sau đó dán các mép lại để được hình tứ diện đều có thể tích

3 2

V a 12

. Tính độ dài cạnh của miếng bìa theo a ?

A. a B. 2a C. 2

a

D. 3a

Bài 8. Để làm một hình chóp tứ giác đều từ một tấm tôn hình vuông có cạnh bằng 1 3, người ta cắt tấm tôn theo các tam giác cân bằng nhau MAN NBP PCQ QDM^, ^, ^, sau đó gò các tam giác ABN BCP CDQ^, ^, ^, DAM sao cho bốn đỉnh ^{M N P Q}^{, , ,} trùng nhau(hình vẽ).

Biết rằng, các góc ở đỉnh của mỗi tam giác cân là ¹⁵⁰⁰. Tính thể tích V của khối chóp đều tạo thành.

A.

3 6 5 2 V  24

. B.

2 V  3

. C.

52 30 3 V  3

. D.

1 V 3

Q P

N M

D

C B A 1+ 3

150⁰

Bài 9. Trong một cuộc thi làm đồ dùng học tập bạn Bình lớp 12A của trường THPT B đã làm một hình chóp tứ giác đều bằng cách lấy một tấm tôn hình vuôngMNPQcó cạnh bằng a, cắt mảnh tôn theo các tam giác cân MAN NBP PCQ QDM; ; ; sau đó gò các tam giác

; ; ;

ANB BPC CQD DMA sao cho bốn đỉnh M N P Q; ; ; trùng nhau (như hình). Thể tích lớn nhất của khối chóp đều là

A.

3

36 a

. B.

3

24 a

. C.

4 10 3

375 a

. D.

3

48 a

.

(11)

D

C

B A

Q P

N M

Bài 10. Cho một tấm nhôm hình vuông cạnh 1m như hình vẽ dưới đây. Người ta cắt phần tô đậm của tấm nhôm rồi gập thành một hình chóp tứ giác đều có cạnh đáy bằng x (m), sao cho bốn đỉnh của hình vuông gập lại thành đỉnh của hình chóp. Giá trị của x để khối chóp nhận được có thể tích lớn nhất là

A.

2 2 x 5

. B.

1 x 2

. C.

2 x 4

. D.

2 x 3

. c. Sản phẩm: Sản phẩm là bản trình bày của 4 nhóm HS

d. Tổ chức thực hiện

Chuyển giao GV: Chia lớp thành 4 nhóm. Phát phiếu học tập cuối tiết 1 của bài HS: Nhận nhiệm vụ,

Thực hiện Các nhóm HS thực hiện tìm tòi, nghiên cứu và làm bài ở nhà . Báo cáo thảo luận

HS cử đại diện nhóm trình bày sản phẩm vào tiết thứ 2 của bài.

Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, đưa ra ý kiến phản biện để làm rõ hơn các vấn đề.

GV nhận xét thái độ làm việc, phương án trả lời của các nhóm học sinh, ghi nhận và tuyên dương nhóm học sinh có câu trả lời tốt nhất.

- Chốt kiến thức tổng thể trong bài học.

- Hướng dẫn HS về nhà tự xây dựng tổng quan kiến thức đã học bằng sơ đồ tư duy.

Hướng dẫn làm phiếu học tập.

Bài 1: Cho một tấm nhôm hình vuông cạnh 12cm . Người ta cắt ở bốn góc của tấm nhôm đó bốn hình vuông bằng nhau, mỗi hình vuông có cạnh bằng ^x

 

^cm , rồi gập tấm nhôm lại như hình vẽ dưới đây để được một cái hộp không nắp. Tìm x để hộp nhận được có thể tích lớn nhất.

(12)

Đề Minh Họa Môn Toán - THPTQG 2017

A. x6. B. x3. C. x2. D. x4.

Hướng dẫn giải:

Lời giải Chọn C

+ Gọi ^x



⁰^{ }^x ⁶



là độ dài cạnh hình vuông bị cắt + Thể tích khối hộp tạo thành bằng ^V ^^x



^{12 2}^ ^x



²

 

^cm³

+ Áp dụng BĐT AM-GM (Cauchy) cho 3 số dương ta có:



^{12 2}



² ^{2.2 . 6}

  

⁶



^2.



²^x ⁶ ₂₇^x ⁶ ^x



³ ¹²⁸

 

x x x x x    

      cm³

Dấu bằng xảy ra khi 2x   6 x x 2.

Bài 2: Trong đợt chào mừng ngày 26 / 03 / 2018 , trường THPT Nguyễn Du có tổ chức cho học sinh các lớp tham quan dã ngoại ngoài trời, trong số đó có lớp 12C1. Để có thể có chỗ nghỉ ngơi trong quá trình tham quan dã ngoại, lớp 12C1 đã dựng trên mặt đất bằng phẳng 1 chiếc lều bằng bạt từ một tấm bạt hình chữ nhật có chiều dài là 12m và chiều rộng là 6m bằng cách: Gập đôi tấm bạt lại theo đoạn nối trung điểm hai cạnh là chiều rộng của tấm bạt sao cho hai mép chiều dài còn lại của tấm bạt sát đất và cách nhau mx (xem hình vẽ). Tìm x để khoảng không gian phía trong lều là lớn nhất?

A. x4. B. x3 3. C. x3. D. x3 2.

Lời giải Chọn D

+ Xem khoảng không gian là một hình lăng trụ đứng.

+ Khi đó thể tích hình lăng trụ được tính bởi:

(13)

2 2 2

2 2

1 36

12. . 3 3 . 36 3. 54

2 2 2

x x x

V  x      x x    

Dấu "=" xảy ra  x 36x²  x 3 2

Bài 3: Một học sinh được giao thiết kế một cái hộp thỏa mãn: Tổng của chiều dài và chiều rộng bằng 12cm ; tổng của chiều rộng và chiều cao là 24cm . Giáo viên yêu cầu học sinh ấy phải thiết kế sao cho thể tích cái hộp lớn nhất, giá trị thể tích lớn nhất bằng bao nhiêu?

A. 600. B. 843 3 . C. 384 3. D. 348 3 Lời giải

Chọn C

+ Gọi chiều rộng là x, 0 < x < 12.

+ Thể tích hình hộp là: ^V ^^x



¹²^^x

 

²⁴^^x



^^x³^³⁶^x²^²⁸⁸^x

+ Xét hàm số ^{f x}

 

^^x³^³⁶^x²^²⁸⁸^x_trên



^0;12



_{ta có:}

     

 

2 12 4 2 0;12

' 3 72 288; ' 0

12 4 3 0;12

f x x x f x x

x

   



    

   



+ Lập bảng biến thiên ta tìm được: ^max^_0;12^ ^{f x}

 

^ ^f



^{12 4 3}^



^^{384 3}^^V^max ^^{384 3}

Bài 4: Một bạn đã cắt tấm bìa carton phẳng và cứng và đặt kích thước như hình vẽ. Sau đó bạn ấy gấp theo đường nét đứt thành cái hộp hình hộp chữ nhật. Hình hộp có đáy là hình vuông cạnh ^a^cm

 

, chiều cao là ^h^cm

 

_và

diện tích tấm bìa bằng ^3m². Tổng a h bằng bao nhiêu để thể tích hộp là lớn nhất

A. 2 2 B.

2

2 C. 46,3 D. 2_. Lời giải

Chọn D

+ Theo đề ra, diện tích mảnh bìa bằng:

2

2 3 2 6

2 4 3 0

4 2

S a ah h a a

a

 

         

+ Thể tích hình hộp chữ nhật:

2 3 2 3

4 a a V a h 

(14)

+ Xét hàm số

 

³ ² ³

4 a a f a  

trên 0; 6

2

 

 

 , ta có:

 

^{3 3} ²

 

²

' ; ' 0

4 2 2

f a   a f a   a

+ Từ đó tìm được

6

 

0;2

2 2

max max

2 4

V f a f

 

 

 

 

   

Dấu "=" xảy ra khi

2 2

2 2 2

a  h   a h

Bài 5: Người ta cắt miếng bìa hình tam giác đều cạnh bằng 10cm như hình bên và gấp theo các đường kẻ, sau đó dán các mép lại để được hình tứ diện đều. Tính thể tích của khối tứ diện tạo thành.

A.

250 2 3

12 .

V  cm

B. V 250 2cm³.

C.

125 2 3

12 .

V  cm

D.

1000 2 3

3 .

V  cm

Hướng dẫn giải Chọn C.

Tứ diện đều tạo thành là tứ diện đều ABCD có tất cả các cạnh bằng 5cm.

Diện tích đáy là

2 3 25 3 2

4 4

S  a  cm

.

Đường cao

2

2 2 2 2 5 3 5 6

5 3 2 3

AH AD DH  

      

  , với H

là tâm đáy.

Thể tích

1 25 3 5 6 125 2 3

3 4 3 12 .

V     cm

Bài 6. Một kim tự tháp ở Ai Cập được xây dựng vào khoảng 2500 trước công nguyên. Kim tự tháp này là một khối chóp tứ giác đều có chiều cao 154m; độ dài cạnh đáy là 270m. Khi đó thể tích của khối kim tự tháp là:

B. 3.545.000 B. 3.640.000_C.3.500.000_D.3.545.000

Bài 7. Người ta cắt miếng bìa tam giác đều như hình vẽ và gấp lại theo các đường kẻ, sau đó dán các mép lại để được hình tứ diện đều có thể tích

3 2

V a 12

. Tính độ dài cạnh của miếng bìa theo a ?

10 cm

(15)

A. a B. 2a C. 2 a

D. 3a Giải: Đáp án: B

Đặt 2x là cạnh của miếng bìa. Khi đó cạnh của tứ diện đều là x, suy ra thể tích tứ diện đều là :

3 2 3 2

12 12

V x a

. Do đó x a , suy ra cạnh của miếng bìa là 2a.

Lưu ý : Nếu tứ diện đều có cạnh bằng a thì thể tích của nó là

3 2

V a 12 .

Bài 8. Để làm một hình chóp tứ giác đều từ một tấm tôn hình vuông có cạnh bằng 1 3, người ta cắt tấm tôn theo các tam giác cân bằng nhau MAN NBP PCQ QDM^, ^, ^, sau đó gò các tam giác ABN BCP CDQ^, ^, ^, DAM sao cho bốn đỉnh ^{M N P Q}^{, , ,} trùng nhau(hình vẽ).

Biết rằng, các góc ở đỉnh của mỗi tam giác cân là ¹⁵⁰⁰. Tính thể tích V của khối chóp đều tạo thành.

A.

3 6 5 2 V  24

. B.

2 V  3

. C.

52 30 3 V  3

. D.

1 V 3

Q P

N M

D

C B A 1+ 3

150⁰

Hướng dẫn giải Đáp án: B

+ AMN DMQ 15⁰ AMD60⁰  MAD đều.

Vì vậy hình chóp tứ giác đều tạo thành có tất cả các cạnh bằng nhau và bằng MA.

(16)

Trong đó,

 

0

2 1 3

2sin 75 6 2 2

MA MN 

  

 + Dễ dàng chứng minh được rằng:

“Một khối chóp tứ giác đều có tất cả các cạnh bằng x thì có thể tích là

3 2

6 V  x

”

+ Với x 2 thì 2 V  3

Q P

N M

D

C B A 1+ 3

150⁰

Bài 9. Trong một cuộc thi làm đồ dùng học tập bạn Bình lớp 12A của trường THPT B đã làm một hình chóp tứ giác đều bằng cách lấy một tấm tôn hình vuông MNPQ có cạnh bằng a, cắt mảnh tôn theo các tam giác cân MAN; NBP; PCQ; QDM sau đó gò các tam giác ANB; BPC; CQD; DMA sao cho bốn đỉnh M;N;P;Q trùng nhau (như hình). Thể tích lớn nhất của khối chóp đều là

A.

3

36 a

. B.

3

24 a

. C.

4 10 3

375 a

. D.

3

48 a

.

D

C

B A

Q P

N M

Hướng dẫn giải Chọn C

Gợi ý: Gọi cạnh hình vuông ABCD là x thì đường cao mặt bên là: SM=

2 2 a x

(17)

suy ra chiều cao của phối chóp SO = 1 2

2 2 2

2 a  ax

Vậy V =

2 2

1 2 2 2

6x a  ax

lập bbt suy ra V lớn nhất tại x = 2 2

5 a

Ta tìm maxV = 4 10 3

375 a

M S

O

D

B C

A

Bài 10. Cho một tấm nhôm hình vuông cạnh 1m như hình vẽ dưới đây. Người ta cắt phần tô đậm của tấm nhôm rồi gập thành một hình chóp tứ giác đều có cạnh đáy bằng x (m), sao cho bốn đỉnh của hình vuông gập lại thành đỉnh của hình chóp. Giá trị của x để khối chóp nhận được có thể tích lớn nhất là

A.

2 2 x 5

. B.

1 x 2

. C.

2 x 4

. D.

2 x 3

. Hướng dẫn giải

Đáp án: A

Thể tích của khối chóp thu được là

2 2 4

1 2 2 1 (1 2)

3 2 2 3 2 .

x x x x

V  x         

Xét f x( )x⁴(1x 2) trên 0; 1

2

 

 

  được ^{f x}^{( )} lớn nhất khi

2 2. x 5