HỌC KỲ II Ngày dạy: 10/01/ 2019
Tiết 73. BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN.
(Tô Hoài)
A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Giúp HS nắm được vài nét về tác giả Tô Hoài và tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu kí
- Nắm được cách miêu tả ngoại hình và cách kể chuyện của tác giả 2. Kĩ năng
- Phân tích và cảm thụ văn bản 3. Thái độ:
- Sống phải có tình nghĩa, không kiêu căng, xốc nổi.
B. Kĩ năng sống được giáo dục
Tự nhận thức và xác định được cách ứng xử sống khiêm tốn biết tôn trọng người khác
C. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh, Chân dung Tô Hoài - Phương pháp: Vấn đáp , Nêu vấn đề
D.Tiến trình lên lớp 1. Ổn định
6A2: ………...
2. Kiểm tra bài cũ: ( không) 3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: HD đọc VB, tìm hiểu
tác giả, TP Hướng dẫn đọc
GV : đọc to rõ ràng biết nhấn giọng ở các tính từ, động từ. Chú ý giọng đối thoại.
GV: cho HS đọc phần chú thích * ở SGK.
Em hiểu biết gì về tác giả, tác phẩm ?
I. Đọc – Hiểu chú thích 1. Đọc văn bản
2. Chú thích a. Tác giả :
- Tên khai sinh của Tô Hoài là Nguyễn Sen - Sinh năm 1920 – Hà Nội
HS trả lời GV chốt lại ý chính.
Hoạt động 2: HD học sinh tìm hiểu cấu trúc VB
? Xác định kiểu VB và PTBĐ?
? Văn bản được chia làm mấy đoạn ? Hãy đặt tiêu đề chính cho mỗi đoạn ?
? Hãy kể tóm tắt đoạn trích và cho biết nhân vật chính trong truyện là ai ?
? Lời tả và lời kể trong truyện là lời của nhân vật nào ?
? Nêu nội dung VB?
Hoạt động 3: HD phân tích VB
? Tìm những chi tiết miêu tả ngoại hình của Dế Mèn?
? Đề miêu tả ngoại hình Dế Mèn, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật và từ ngữ có gì đặc sắc?Tìm những tính từ miêu tả hình dáng của Dế Mèn ? ? Qua cách miêu tả của tác giả ta thấy Dế Mèn hiện lên ntn về hình dáng bên
- Viết văn từ trước cách mạng 8/1945.
b. Tác phẩm : “ Bài học đường đời đầu tiên”
trích từ chương 1 của truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí”
II. Tìm hiểu văn bản 1. Kiểu văn bản, PTBĐ - VB tự sự
- PTBĐ : Tự sự ? M.tả 2. Bố cục:
Chia đoạn 2 đoạn
Đoạn 1: Từ đầu ……đứng đầu thiên hạ rồi Miêu tả vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn Đoạn 2: Còn lại
Miêu tả việc làm của Dế Mèn làm cho Dế Choắt chết oan Rút ra bài học .
3. Nội dung:
Kể và tả về Dế Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng nhưng tính tình kiêu căng , xốc nổi đã gây nên cái chết thương tâm cho Dế Choắt
4. Phân tích
a. Hình ảnh Dế Mèn.
* Ngoại hình và hành động của Dế Mèn.
- Càng mẫm bóng
- Vuốt cứng và nhọn hoắt - Cánh áo dài chấm đuôi - Đầu to nổi từng tảng
- Răng : đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp.
- Râu : dài , uốn cong
=> NT So sánh , nhân hoá + Tính từ ( cường tráng, mẫm bóng, cứng , nhọn hoắt…)
=> Nổi bật vẽ đẹp cường tráng, khoẻ mạnh , đầy sức sống, tự tin, yêu đời…
ngoài ?
? Tìm những chi tiết miêu tả tính nết của Dế Mèn?
? Em có nhận xét gì về cách miêu tả tính nết của Dế Mèn?
? Dế Mèn có tính nết ntn?
GV : cho HS thảo luận : thử nhận xét nét đẹp và nét chưa đẹp ở Dế Mèn ? Hs: sau 4’ cử đại diện các bàn trình bày
Gv chốt ý
Vậy giữa cái đẹp và cái chưa đẹp của DM, em thích cái nào? Vì sao ? Hs : Bộc lộ suy nghĩ
* Tính nết của Dế Mèn.
- Đi đứng oai vệ , làm điệu , rung râu.
-Tợn lắm :dám cà khịa với tất cả mọi người - Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó.
=> Thông qua việc miêu tả ngoại hình, để làm bộc lộ tính cách, thái độ của Dế Mèn => Quá kiêu căng, hợm hĩnh, xem thường mọi người.
+ Nét đẹp : khoẻ mạnh , cường tráng, đầy sức sống của tuổi mới lớn, tự tin, yêu đời.
+ Nét chưa đẹp :kiêu căng , tự phụ , không xem ai ra gì, thích ra oai với người khác
4. Củng cố
Qua phân tích tìm hiểu , em có nhận xét gì về nhân vật Dế Mèn ? 5. Hướng dẫn về nhà
- Nắm chắc cốt truyện - Tóm tắt văn bản
- Trả lời các câu hỏi để học T2
Ngày dạy: 10/01/ 2019
Tiết 74. BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN Tô Hoài A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Giúp HS nắm được vài được ý nghĩa, nội dung của “ Bài học đưòng đời đầu tiên”
- Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài.
2. Kĩ năng: Phân tích và cảm thụ văn bản
3. Thái độ: Sống phải có tình nghĩa, ghét thái độ trịch thượng, có lòng nhân ái, biết giúp đỡ mọi người
B. Kĩ năng sống được giáo dục
Tự nhận thức và xác định được cách ứng xử sống khiêm tốn biết tôn trọng người khác C. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh, - Phương pháp: Vấn đáp , Nêu vấn đề D. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định: 6A2: ...
2. Kiểm tra bài cũ:
? Tóm tắt văn bản “ Bài học đưòng đời đầu tiên”
? Nêu những nét tả về nhân vật Dế Mèn ? 3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Tìm hiểu văn bản (tiếp )
Gv gọi hs đọc lại đoạn trích” Tính...đầu tiên”
? Hãy tìm và nhận xét về ngôn ngữ ( cách xưng hô, lời lẽ, giọng điệu) của Mèn đối với Choắt?
? Khi Choắt thỉnh cầu giúp đỡ, Mèn đã có thái độ gì?
? Nhận xét thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt?
Hs: coi thường Choắt
II. Tìm hiểu văn bản 4. Phân tích
b. Bài học đường đời đầu tiên
* Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt - Đặt tên cho người láng giềng của mình là
“Choắt”
- Giọng điệu : gọi Dế Choắt là :chú mày, - Khi Choắt nhờ vả: D. Mèn hếch răng xì hơi dài, lớn tiếng mắng mỏ
→ Thái độ trịch thượng, vừa coi thường, vừa tàn nhẫn với Dế Choắt
? Nêu diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn khi trêu chị Cốc?
? Trước khi trêu chị Cố , Dế Mèn có thái độ ntn?
? Sau khi hát trêu chị Cốc xong Dế Mèn có hành động gì?
? Hành động đó thể hiện tính cách gì ?
? Khi Dế Choắt bị chị Cốc mổ thì Dế Mèn có thái độ gì ?
HS thảo luận : Trước cái chết thảm thương của Dế Choắt, Dế Mèn đã có suy nghĩ và thái độ gì ?
Bài học ấy được nêu trong lời nói nào?
? Bài học đường đời đầu tiên mà Mèn nhận ra đầu tiên là gì?
- Ý nghĩa của bài học này?
- Câu văn cuối cùng có gì đặc sắc?
(Vừa thuật việc, vừa gợi tả tâm trạng mang ý nghĩa suy ngẫm sâu sắc)
Hoạt động 2: HD tổng kết
- Nêu tóm tắt nội dung, nghệ thuật truyện - Đọc ghi nhớ SGK
* Diễn biến thái độ của Mèn trong việc trêu chị Cốc.
- Trước khi trêu, Mèn huyênh hoang với Dế Choắt
- Chui tọt vào hang, nằm khểnh bụng nghĩ thú vị.→ Hả hê với trò đùa nghịch tinh quái của mình
- Chị Cốc mổ Choắt: Khiếp, nằm im thinh thít
→ Sợ không dám ho he
Hống hách với kẻ yếu, hèn nhát trước kẻ mạnh.
- Hốt hoảng, ân hận khi Choắt chết.
- Bài học từ lời khuyên của Choắt: “ Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ…..”
+ Tác hại của tính nghịch ranh, ích kỉ làm Choắt chết oan, cuối cùng Mèn nhận ra và hối hận chân thành.
+ Bài học về sự ngu xuẩn tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác.
→ Vừa thuật việc , vừa gợi tả tâm trạng mang ý nghĩa suy ngẫm sâu sắc.
5. Tổng kết : a. Nghệ thuật
- Nhân hoá, miêu tả sinh động - Ngôn ngữ giàu chất tạo hình.
b. Nội dung
Miêu tả vẻ khoẻ mạnh, cường tráng, đẹp đẽ của Mèn và bài học đầu tiên cho chú.
4. Củng cố
Qua phân tích tìm hiểu , em rút ra bài học gì cho bản thân?
5. Hướng dẫn về nhà
- Nắm chắc cốt truyện - Tóm tắt văn bản - Học ghi nhớ
- Chuẩn bị bài “ Phó từ”
Ngày dạy: 11/01/2019
Tiết 75. PHÓ TỪ A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
-Nắm được khái niệm phó từ.
- Hiểu và nhớ đựơc các loại ý nghĩa chính của phó từ.
2. Kĩ năng:
- Nhận diện , sử dụng chính xác phó từ - Đặt câu có phó từ
3. Thái độ:
- Tích cực, tự giác, nghiêm túc.
B. Phương tiên, phương pháp - Máy chiếu, Bảng thông minh.
- Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận C.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định
6A2: ...
2. Kiểm tra bài cũ:
Phân tích diễn biến tâm trạng của Dế Mèn khi trêu chị Cốc?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Hình thành khái niệm và
đặc điểm phó từ
GV cho HS đọc Bài tập SGK.
Hãy chỉ ra các từ in đậm trong Bài tập trên
? Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho những từ nào?
? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc loại từ nào?
Hs: Tính từ và động từ
? Xác định cụm tính từ và cụm động từ trong 2 Bài tập trên ?
I. Phó từ là gì ? 1. Bài tập
* Bài tập 1: Từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho các từ
a. Đã → đi ; Cũng → ra ; Vẫn chưa→
thấy ; Thật → lỗi lạc…
b. Được -> soi; ra -> to…., rất->bướng
Bài tập 2 :
Các từ in đậm đứng trước hoặc sau động
? Các từ in đậm đứng ở vị trí nào trong cụm từ ?
Hs: Đứng trước hoặc sau từ trung tâm trong cụm từ
GV : những từ đứng trước hoặc sau ĐT, TT gọi là phó từ. Vậy em hiểu phó từ là gì ?
Hs: Ghi nhớ
Hoạt động 2: Tìm hiểu các loại phó từ HS đọc Bài tập a, b, c mục II SGK ? Tìm các phó từ bổ sung ý nghĩa cho những ĐT, TT
GV cho HS điền các phó từ đã tìm được ở mục I, II vào bảng phân loại
Kể thêm những phó từ mà em biết thuộc mỗi loại nói trên ?
Hs:
GV cho HS đặt câu có phó từ đứng trước ĐT, TT và chỉ ra phó từ đó là phó từ gì ?
Hs:
từ, tính từ
2.Kết luận.
Ghi nhớ : Phó từ là những từ chuyên đi kèm ĐT, TT để bổ sung ý nghĩa cho ĐT, TT đó.
II. Các loại phó từ.
1. Bài tập
BT 1: Xác định phó từ trong các câu : a. chóng ( lắm)
b.trêu (đừng, vào)
c. trông thấy( không) ; Trông thấy( đã);
loay hoay( đang)
- Các phó từ : lắm ,đừng, không,đã,đang.
BT2 : Bảng phân loại phó từ
Ý nghĩa PT trước PT sau - Q. hệ thời gian.
- Chỉ mức độ - Tiếp diễn t tự.
- Sự phủ định.
- Sự cầu khiến.
- Kết quả , hướng.
- Chỉ khả năng
Đã , đang thật, rất cũng , vẫn không, chưa đừng
lắm
ra, vào được - Phó từ quan hệ thời gian : đã , đang, từng, mới, sắp , sẻ.
- Mức độ : rất , lắm , quá, cực kỳ, hơi.
- Tiếp diễn : cũng, đều , vẫn , cứ,còn , nữa.
- Phủ định , khẳng định : không , chẳng , chưa, có
- Cầu khiến : hãy , đừng, chớ.
Phó từ gồm có mấy loại lớn ? HS đọc ghi nhớ SGK
Hoạt động 3: HD luyện tập
BT 1: Tìm phó từ và cho biết mỗi phó từ bổ sung cho ĐT,TT ý nghĩa gì ?
GV đọc HS viết chính tả Gv kiểm tra lại bài viết của hs
Chỉnh sửa lại những điểm sai cho hs
- Kết quả và hướng :mất được, ra, đi…
- Tần số : thường, ít, hiếm , luôn…
- Tình thái đánh giá : vụt , bỗng, chợt…
2. Kết luận.
Ghi nhớ : Phó từ gồm 2 loại lớn - Phó từ đứng trước ĐT, TT
- Phó từ đứng sau ĐT, TT.
III.Luyện tập:
Bài tập 1: các phó từ a. - Đã : chỉ thời gian
- Không : chỉ sự phủ định.
- Còn : Tiếp diễn tương tự - Đều : tiếp diễn
- Sắp: Thời gian - Đã : thời gian b. - Đã : thời gian.
- Được : kết quả.
4. Củng cố
- Phiếu học tập: Đặt hai câu có chứa phó từ 5. Hướng dẫn về nhà
- Học nắm chắc ghi nhớ - Làm các bài tập 2,3
- Chuẩn bị bài “Tìm hiểu chung về văn miêu tả”
Ngày dạy: 15/01/2019
Tiết 76 . TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢ A. Mục tiêu
1. Kiến thức :
- Giúp học sinh nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả. Nhận diện được, những đoạn văn, bài văn miêu tả.
- Hiểu được những tình huống nào ta dùng văn miêu tả.
2. Kỹ năng:Rèn luyện kỹ năng nhận diện bài văn, đoạn văn miêu tả.
3. Giáo dục:Bồi dưỡng ý thức học tập bộ môn B. Phương tiện, phương pháp
- Máy chiếu, Bảng thông minh - Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở C.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định
6A2: ...
2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới
Ở bậc tiểu học các em đã được tìm hiểu về văn miêu tả.Các em đã viết một số đoạn văn miêu tả về người và vật , phong cảnh thiên nhiên .Hôm nay, các em sẽ tiếp tục được tìm hiểu nó nhưng ở mức độ cao hơn
Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Hình thành khái niệm
về văn miêu tả
Gọi HS đọc 3 tình huống ở bài tập.
? Cho biết với các tình huống ấy em phải làm gì để giải quyết
Vì sao?
I. Thế nào là văn miêu tả ? 1. Bài tập: 1,2 SGK /15 - Nhận xét
Bài tập 1:
Tình huống 1: Tả con đường và ngôi nhà để người khách nhận ra, không bị lạc
Tình huống 2: Tả cái áo cụ thể để người bán hàng không bị lẫn, mất thời gian
Tình huống 3: Tả chân dung người lực sĩ
=> với các tình huống trên, để giải quyết, người ta phải dùng văn miêu tả
Đọc yêu cầu BT 2(SGK) trong văn bản “Bài học đừng đời đầu tiên”
? Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn miêu tả Dế Mèn và Dế Choắt rất sinh động
? Hai đoạn văn ấy có giúp em hình dung được đặc điểm nổi bật của hai chú dế không
? Những chi tiết nào giúp em hình dung được điều đó
? Theo em mục đích giao tiếp của hai đoạn văn trên là gì?
Vậy theo em thế nào là văn miêu tả?
HS đọc to phần ghi nhớ SGK /16 Hoạt động 2 : HD luyện tập HS đọc bài tập 1/16
Mỗi đoạn văn miêu tả ở trên tái hiện lại điều gì? Hãy chỉ ra đặc điểm nổi bật của chú Dế Mèn
Hãy chỉ ra những chi tiết thể hiện ở các đặc điểm ấy
Hãy chỉ ra các đặc điểm của Lượm ? Đặc điểm ấy được thể hiện qua chi tiết nào
Đặc điểm nổi bật của ba đoạn văn là gì?
Những đặc điểm ấy được thê hiện qua những chi tiết nào
Bài tập 2: Đề luyện tập SGK 17 Miêu tả khuôn mặt mẹ với đặc điểm nổi bật
- Sáng và đẹp
Bài tập 2: Văn bản “Bài học đường đời đầu tiên”:
- Tả Dế Mèn: Càng, chân, khoeo, vuốt, vuốt, đầu, cánh, răng, râu => Động tác ra oai
- Ở Dế Choắt: Dáng người gầy, dài lêu nghêu như gã nghiện thuốc phiện … gi- lê
=> Những động từ, tính từ chỉ sự xấu xí, yếu đuối
=> Miêu tả giúp người đọc hình dung được những đặc điểm, tính chất nổi bật của sự vật, sự việc, con người phong cảnh giúp người đọc những dữ liệu hiện ra trước mặt người đọc
=> Văn miêu tả 2.Kết luận:
Ghi nhớ SGK /16 II. Luyện tập
Bài 1/SGK/16
Đoạn1: tả chú Dế Mèn vào độ tuổi “thanh niên cương tráng”. Đặc điểm nổi bật to khoẻ và mạnh mẽ
Đoạn 2: Tái hiện lại hình ảnh chú bé liên lạc lượm. Đặc điểm nổi bật nhanh nhẹn , vui vẻ hồn nhiên
Đoạn 3: Miêu tả một vùng bãi ven hồ ngập nước sau mưa . Đặc điểm nổi bật một thế giới động vật sinh động , ồn áo , uyên náo
Bài 2/ SGK /17
a) Miêu tả cảnh mùa đông :
Đặc điểm : lạnh lẽo , ẩm ướt , gió bấc và mưa phùn
- Hiền hậu và nghiêm nghị
GV hướng dẫn, HS làm vào vở BT- GV chỉnh sửa
+ Đêm dài , ngày ngắn
+ Bầu trời như âm u thấp xuống , ít thấy trăng sao , nhiều mây và sương mù
+ Cây cối trơ trọi , khẳng khiu lá vàng rụng nhiều
+ Mùa của hoa đào, mai, hoa hồng và nhiều loại hoa , chuẩn bị cho mùa xuân
a) Miêu tả khuôn mặt mẹ:
- Mẹ tôi có khuôn mặt hình trái xoan - Nước da bánh mật
- Cái miệng cười tươi rói, hàm răng trắng và đều đặn
4. Củngcố
GV : Hệ thống lại toàn bộ nội dung bài học.
? Thế nào gọi là văn miêu tả.
? Viết một đoạn văn miêu tả khuôn mặt mẹ em và chỉ ra đặc điểm nổi bật.
5. Hướng dẫn về nhà
- Học bài nắm nội dung bài học - Làm bài tập 2 a SGK- 17
- Chuẩn bị bài mới :"Sông nước Cà Mau".
+ Đọc trước văn bản và tóm tắt + Trả lời câu hỏi ở sgk
Ngày dạy: 17/01/2019
Tiết 77 . SÔNG NƯỚC CÀ MAU A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên vùng Cà Mau - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước trong văn bản của tác giả 2. Kĩ năng: Đọc diễn cảm- Phân tích và cảm thụ văn bản
3. Thái độ:Yêu cảnh quê hương, học tập cách miêu tả của tác giả.
B. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh.
- Phương pháp: Đọc diễn cảm, thảo luận , vấn đáp C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định: 6A2: ...
2. Kiểm tra bài cũ
Tóm tắt văn bản “ Bài học đưòng đời đầu tiên”?
Bài học đường đời đầu tiên của Mèn là gì?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: HD đọc VB, tìm hiểu
tác giả, Tp
GVHD đọc to rõ ràng , nhần mạnh ở từ miêu tả
Hs đọc - Gv chú ý sửa lỗi cho hs GV : Cho HS đọc chú thích * SGK Em hiểu gì về tác giả và tác phẩm của Đoàn Giỏi?
Hoạt động 2: HD tìm hiểu VB
? Xác định kiểu VB và PTBĐ ?
? Văn bản chia làm mấy đoạn ?
I. Đọc – Hiểu chú thích 1. Đọc văn bản
2. Chú thích
a. Tác giả : Đoàn Giỏi : 1925 – 1989 - Quê Tiền Giang
- Tác phẩm thường viết về cuộc sống, thiên nhiên và con người ở Nam Bộ.
b. Tác phẩm : Trích từ chương 18 truyện “Đất rừng Phương Nam” , viết năm 1957 là truyện dài của Đoàn Giỏi.
II. Tìm hiểu văn bản .
1. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt * VB tự sự
* PTBĐ : Tự sự + Miêu tả
HS: 3 đoạn:
- Từ đầu đến “màu xanh đơn điệu.”
- Tiếp đến “khói sóng ban mai”
- Còn lại
Đọc từ đầu đến “màu xanh đơn điệu.”
? Những dấu hiệu nào của thiên nhiên gợi cho con người nhiều ấn tượng khi đi qua vùng đất Cà mau ?
? Các ấn tượng đó được miêu tả qua các giác quan nào ? Tác giả sử dụng biện pháp NT gì để miêu tả
? Qua đó em hình dung như thế nào về cảnh sông nước Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của tác giả ?
HS quan sát đoạn 2 và nhắc lại nội dung chính toàn đoạn?
? Cách đặt tên cho các con kênh và sông ở Cà Mau có gì đặc biệt ?
? Em có nhận xét gì về cách đặt tên?
? Những địa danh đó gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên và tính cách con người nơi đây?
Đọc đoạn văn “Thuyền chúng tôi chèo thoát qua..khói sóng ban mai”
? Ở đoạn văn dòng sông Năm Căn và rừng đước được miêu tả bằng những chi tiết nổi bật nào ?
? Theo em cách tả ở đây có gì độc đáo?
2.Bố cục:3 phần
- Ấn tượng ban đầu về sông nước Cà Mau - Cảnh kênh rạch, sông ngòi
- Cảnh chợ Năm Căn 3. Phân tích
a. Ấn tượng ban đầu về toàn cảnh sông nước Cà Mau.
- Sông ngòi kênh rạch bủa giăng chi chít như màng nhện
- Trời xanh, nước xanh, cây lá xanh
- Tiếng rì rào bất tận của khu rừng, tiếng sóng biển và cả hơi gió muối
NT: + cảm nhận bằng thị giác và thính giác + Tả xen lẫn kể , điệp từ , liệt kê và tính từ chỉ màu sắc
=> Làm nổi bật không gian mênh mông, rộng lớn, chi chít những kênh rạch trong màu xanh của trời, của nước, của rừng cây.
b) Kênh rạch Cà Mau và sông Cà Mau
* Cách đặt tên các dòng sông, con kênh đặc biệt: rạch Mái Giầm; kênh Bọ Mắt; kênh Ba Khía đặt tên một số địa danh căn cứ vào đặc điểm riêng của vùng đất mà gọi tên => Thiên nhiên hoang dã, phong phú, con người giản dị, chất phác
* Sông Năm Căn
+ Con sông rộng hơn ngàn thước
+ Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển như thác
+ Cá nước bơi hàng ngàn đen trũi … người bơi ếch + Rừng đước dựng lên cao ngút như tường thành vô tận
NT so sánh+ các động từ, cụm động từ miêu tả chính xác hoạt động của con thuyền “thoát
? Qua cách tả đó, em nhận xét gì về bức tranh thiên nhiên dòng sông và rừng đước Năm Căn ?
Đọc phần cuối
? Quang cảnh chợ Năm Căn hiện lên qua những chi tiết nào ?
- Tìm những chi tiết miêu tả sự tấp nập của chợ Năm Căn?
- Tìm những chi tiết miêu tả sự độc đáo của chợ Năm Căn?
? Nhận xét về cách miêu tả của tác giả? Gợi cho người đọc hình dung về chợ Năm Căn ntn ?
Hoạt động 3: HD ttoongr kết VB
? Nghệ thuật miêu tả của tác giả ở đây ntn
? Em có cảm nhận gì về vùng đất này?
(cảm nhận riêng) - Đọc mục ghi nhớ
qua, đổ ra, xuôi về” và tính từ tả màu sắc “màu xanh lá mạ, màu xanh rêu, màu xanh chai lọ”diễn tả sự bạt nhàn của các lớp cây đước
=> Sôngvà rừng đước Năm Căn rộng lớn hùng vĩ, đầy sức sống
c) Chợ Năm Căn
- Sự tấp nập của chợ Năm Căn + Ồn ào, đông vui, tấp nập.
+ những đống gỗ chất cáo như núi
+ thuyền buôn dập dềnh trên sóng; Những bến phà nhộn nhịp dọc dài theo sông
+ Những lò than, hầm gỗ sản xuất than củi…
- Sự độc đáo của chợ Năm Căn
+ Chợ họp ngay trên sông, buôn bán trao đổi với nhau ngày trên mặt nước ấy
+ Có nhiều món ăn mang kiểu địa phương
+ Có nhiều dân tộc với những nét riêng về màu sắc, trang phục .
Cách MT: So sánh, miêu tả từ xa dến gần, từ khái quát đến cụ thể => làm nổi bật sự náo nhiệt, trù phú, những nét độc đáo của chợ Năm Căn 4. Tổng kết
a. Nội dung: Vẻ đẹp hùng vĩ đầy sức sống của Cà Mau; hình ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo của Cà Mau.
b. Nghệ thuật: Miêu tả tinh tế, quan sát phù hợp, trình tự miêu tả hợp lí.
4. Củng cố
Đọc lại ghi nhớ 5. Hướng dẫn về nhà
- Nắm chắc nội dung bài - Làm bài tập 1, 2
- Chuẩn bị bài “ So sánh”
Ngày dạy: 17/01/2019
Tiết 78. SO SÁNH A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Nắm được khái niệm và cấu tạo của so sánh.
2. Kĩ năng:
- Biết quan sát sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra những so sánh đúng, tiến đén tạo những so sánh hay.
3. Thái độ:
- Tích cực, tự giác, nghiêm túc.
B. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh.
- Phương pháp: Vấn đáp Gợi mở, Phân tích mẫu,Thảo luận nhóm C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định
6A2: ……….
2. Kiểm tra bài cũ
Phó từ là gì? Có mấy loại phó từ? Đặt 5 câu có phó từ? Xác đinh các loại PT đó?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: HD tìm hiểu thế nào là so
sánh?
? Tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu sau?
? Trong mỗi phép so sánh trên, những sự vật sự việc nào được so sánh với nhau? Vì sao có thể so sánh như vậy?
Hs:
So sánh như vậy để làm gì ?
I. So sánh là gì?
1. Bài tập
a, Trẻ em như búp trên cành
b, Rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận
- “Trẻ em” được so sánh “búp trên cành”
- “Rừng đước” được so sánh “hai dãy trường thành”
=> So sánh được với nhau vì giữa chúng có điểm giống nhau nhất định.
=> Câu văn, câu thơ có tính hình ảnh gợi cảm
Vậy thế nào là so sánh ?
Hoạt động 2: Tìm hiểu Cấu tạo phép so sánh
Điền những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu đã dẫn ở phần I vào mô hình so sánh ở sgk?
Lưu ý: Không phải so sánh nào củng có đầy đủ các bộ phận như trong bảng cấu tạo Tìm thêm các từ so sánh mà em biết?
Hs: tìm
Gv cho hs tự phân tích dựa vào bảng Tìm thêm các từ so sánh mà em biết ? Đặt câu ?
Cấu tạo của phép so sánh trong những câu dưới đây có gì đặc biệt?
a, Trường Sơn....
b, Như tre...
Phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm bao nhiêu yếu tố?
Hoạt động 3: HD luyện tập
BT1 HS làm độc lập, gọi lên bảng làm, GV sửa , chấm điểm
BT2 Thảo luận nhóm 3p
2. Kết luận
Ghi nhớ - SGK
II. Cấu tạo của phép so sánh.
1. Bài tập
* BT1
Vế A PD SS Từ SS Vế B
Trẻ em như búp...
Rừng đước
dựng lên cao ngất
như hai dãy trường thành
* BT2. Các từ so sánh : như, như là, bằng, tựa, hơn,..
* BT3
- Vắng mặt từ ngữ chỉ phương diện so sánh.
-Từ so sánh và vế B được đảo lên trước vế A.
2.Kết luận
Ghi nhớ ( Sgk)
III Luyện tập.
Bài 1: Dựa vào mẫu so sánh hãy tìm thêm 1 VD
- Thầy thuốc như mẹ hiền ->(So sánh đồng loại, người với người )
- Kênh rạch, sông ngòi như màng nhện -
> ( So sánh vật với vật)
- Cá nước từng đàn đen trũi ….. như người bơi ếch -> (So sánh vật với người ) - Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển đông -> (So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng) Bài 2: Điền vào chỗ trống tạo thành
BT3 GV hướng dẫn làm
ngữ
- Khoẻ như voi (Trương Phi)
- Đen như (Bồ hóng, cột nhà cháy, củ tam thất ..)
- Trắng như (bông, ngà, trứng gà bóc, ngó cần)
- Cao như (Núi, sếu, cây sào)
Bài 3: Tìm những câu có phép so sánh
Bài học đường đời đầu tiên
Những ngọn cỏ gãy rạp y như có nhát dao ..
Hai cái răng đen nhánh …. như lưỡi liềm máy
Cái chàng dế choắt … gilê
Sông nước Cà Mau
Càng đổ dần về hướng … màng nhện.
Dòng sông Năm Căn .. sóng trắng
Thuyền xuôi ngược giữa dòng, vô tận…
4. Củng cố
- Phiếu học tập: Đặt hai câu có chứa phép so sánh
GV có thể cho một vế , sau đó yêu cầu hs đặt vế tiếp theo để có một vế so sánh
Em nào làm nhanh chấm điểm 5. Hướng dẫn về nhà
- Học nắm chắc ghi nhớ - Làm các bài tập 2,3
- Chuẩn bị bài “ Quan sát tưởng tượng...”
Ngày dạy: 18/01/2019
TIẾT 79. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG,
SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ A. Mục tiêu
1. Kiến thức : Thấy được vai trò và tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
2- Kĩ năng : Bước đầu hình thành cho học sinh quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miêu tả.
3- Thái độ : Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản trong đọc và viết ở văn miêu tả.
B. Phương tiện, phương pháp
- Máy chiếu, Bảng thông minh, - Phương pháp: vấn đáp, thảo luận C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định
6A2: ...
2. Kiểm tra bài cũ
Thế nào là văn miêu tả?
3. Bài mới
Từ câu trả lời của hs, gv có thể dẫn dắt vào bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1:Vai trò và tác
dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
GV cho HS đọc 3 đoạn văn ở SGK
? Đoạn 1 tả cảnh gì?
? Đặc điểm nổi bật của đối tượng miêu tả là gì? Và được thể hiện qua nhưng từ ngữ, hình ảnh nào?
? Đoạn 2 tả cảnh gì? Đặc điểm nổi bật của đoạn 2 là gì?
I. Quan sát ,tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
1. Bài tập SGK(T27-28) BT1:
* Đoạn 1 :
- Tả chàng Dế Choắt gầy gò đáng thương - Đặc điểm Thể hiện nổi bật qua từ ngữ hình ảnh: gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ.
* Đoạn 2 :
- Tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau- Năm Căn.
? Đoạn 3 tả cảnh gì ? Tìm những đặc điểm nổi bật ở đoạn 3?
Hs:
? Để tả được như trên người viết cần có những năng lực cơ bản nào ?
GV : cho HS thảo luận ? Tìm những câu văn có sự liên tưởng , tưởng tượng và so sánh trong 3 đoạn văn trên ? Sau 5’ các nhóm cử đại diện trình bày
GV nhận xét, bổ sung , chốt ý
? Tác dụng của những câu văn miêu tra là gì?
? Qua phân tích tìm hiểu theo em muốn tả được một bài văn hay ta cần phải có năng lực cơ bản nào
?
HS: Đọc ghi nhớ sgk
- Các từ ngữ: giăng chi chít như mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rừng xanh
rì rào bất tận, mênh mông, ầm ầm như thác.
* Đoạn 3 :
- Tả cảnh mùa xuân xinh đẹp, vui, náo nức như ngày hội.
- Từ ngữ thể hiện : chim ríu rít , cây gạo, tháp đèn lồng khổng lồ, ngàn hoa lửa, ngàn búp nõn nến trong xanh.
* Các năng lực: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét…cần phải sâu sắc dồi dào và tinh tế.
BT2. Những câu văn có sự liên tưởng, tưởng tượng, so sánh và nhận xét.
- Đoạn 1: như gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo ghi lê
- Đoạn 2: như mạng nhện như thác, như người bơi ếch, như dãy trường thành vô tận
- Đoạn 3: như tháp đèn, như ngọn lửa, như nến xanh.
→ Nó thể hiện đúng, rõ hơn cụ thể hơn về đối tượng và gây bất ngờ lý thú cho người đọc, người nghe.
- Nếu bỏ đi, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng ->
chung chung và khô khan, khó hiểu.
2.Kết luận
Ghi nhớ : Muốn tả được trước hết ta phải biết quan sát, tưởng tượng , so sánh , liên
tưởng… để làm nổi bật lên những đặc điểm tiêu 4. Củng cố
Đọc lại ghi nhớ 5. Hướng dẫn về nhà
- Học nắm chắc ghi nhớ - Làm các bài tập 1, 2, 3
- Chuẩn bị bài “ Quan sát tưởng tượng...”
Ngày dạy: 22/01/2019
TIẾT 80 . QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ A. Mục tiêu
1.Kiến thức: Thấy được vai trò và tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả
2.Kĩ năng: Bước đầu hình thành kĩ năng quan sát, tượng tưởng, so sánh, nhận xét khi miêu tả, nhận diện, vận dụng những thao tác cơ bản trên khi đọc, viết văn miêu tả
3.Thái độ: Ý thức học tập, rèn luyện thể loại văn miêu tả B. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh, - Phưong pháp: Gợi mở , thảo luận
C.Tiến trình lên lớp 1. Ổn định
6A2...
2. Kiểm tra bài cũ
Để viết bài văn miêu tả hay cần có những kĩ năng nào?
3. Bài mới
Hoạt động của GV & HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 2 : HD Luyện tập
Gọi HS đọc đoạn văn SGK
- Tìm hình ảnh, chi tiết tả Dế Mèn – Đẹp một thanh niên cường tráng nhưng kiêu căng, hợm hĩnh
HS đọc yêu cầu của BT3 ? GV hướng dẫn và định hướng cho HS viết?
- Hướng nhà, nền nhà, mái, tường cửa, trang trí trong nhà?
II. Luyện tập
Bài 2/29. Những hình ảnh tiêu biểu, đặc sắc miêu tả
- Dế Mèn: Cường tráng, bướng bỉnh, kiêu căng
+ Cả người rung rinh một màu nâu bóng mở, soi gương được
+ Răng đen nhánh nhai ngoàm ngoạp + Đầu to nổi từng tảng rất bướng
+ Trịnh trọng, khoan thai, vuốt râu và lấy làm hãnh diện lắm
Bài 3/29. Quan sát và ghi chép những đặc điểm ngôi nhà hoạc căn phòng em ở? Trong
HS đọc yêu cầu của BT4
GV gợi ý cho HS một số hình ảnh nổi bật
Mặt trời?
Bầu trời?
Hàng cây?
Núi?
Những ngôi nhà?
những đặc điểm đó đặc điểm nào nổi bật nhất?
(GV lưu ý HS chỉ nêu những khả năng tiêu biểu đặc sắc nhất?)
Bài 4/29. Nếu tả lại quang cảnh 1 buổi sáng trên quê hương em, em sẽ liên tưởng và so sánh những hình ảnh sự vật sau đây với những gì?
Mặt trời: (mâm lửa, mâm vàng, quả đen…
như chiếc mâm lửa, như chiếc quả cầu lửa, như một hòn than đỏ rực…)
Bầu trời (lòng bàn khổng lồ, nửa quả cầu xanh)
Những hành cây (hành quân, tường thành Núi (bát úp)
Những ngôi nhà (viên gạch, bao diên, trạm gác)
4. Củng cố
- Đọc lại ghi nhớ 5. Hướng dẫn về nhà
- Học nắm chắc ghi nhớ - Làm các bài tập 1, 2, 3
- Viết đoạn văn miêu tả dòng sông quê em”
- Chuẩn bị bài “ Luyện nói…”
Ngày dạy: 24/01/2019
Tiết 81 .BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI .
(Tạ Duy Anh) A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Giiúp HS nắm vài nét về tác giả, tác phẩm và phương thức kể chuyện.
- Thấy được diễn biến tâm trạng và thái độ của người anh 2. Kĩ năng
- Đọc diễn cảm ; Phân tích và cảm thụ văn bản 3. Thái độ:
- Biết sống nhân hậu, yêu thương anh chị em trong gia đình, không ganh tị.
B. Các kĩ năng sống được giáo dục trong bài.
- HS tự nhận thức và xác định cách ứng xử: Biết tôn trọng, sống bao dung độ lượng với người khác.
- Biết kiểm soát cảm xúc của bản thân trong cuọcc sống.
C. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh,.Chân dung Tạ Duy Anh - Phưong pháp: Vấn đáp gợi mở , thảo luận
D.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định: 6A2...
2. Kiểm tra bài cũ
Cảm nhận của em về vùng sông nước Cà Mau ? 3. Bài mới
Đã bao giờ em ân hận, ăn năn vì thái độ cư xử của mình với người thân trong gia đình chưa? Đã bao giờ em cảm thấy rằng mình rất tồi tệ, xấu xa không xứng đáng với chị , anh em của mình chưa ?
Có những sự ân hận, hối lỗi làm cho tâm hồn ta trong trẻo hơn, lắng dịu hơn. Chuyện “Bức tranh em gái tôi” là một trong những câu chuyện viết rất thành
công về chủ đề tế nhị đó Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Giới thiệu chung Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chú thích - Chú ý đọc với giọng kể biến đổi theo
I . Đọc – Hiểu chú thích 1. Đọc
1. Đọc : SGK
tâm trạng nhân vật và diễn biến câu chuyện
Gv yêu cầu một vài em hs tóm tắt lại Gv cho hs khác nhận xét
GVcho HS đọc chú thích * ở SGK
? Em hiểu gì về tác giả và tác phẩm của Tạ Duy Anh và TP?
Hoạt động 2: H HS tìm hiểu VB
? Xác định kiểu VB Và PTBĐ của VB?
? Truyện có những nhân vật nào? Nhân vật chính là ai? Vì sao
? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy, bằng lời của nhân vật nào ? Tác dụng
?Trong cuộc sống hàng ngày người anh có thái độ ntn với em gái?
2.Tìm hiểu chú thích.
a. Tác giả :
- Tạ Duy Anh sinh năm 1959 - Quê Chương Mỹ - Hà Tây
b. Tác phẩm : Là truyện ngắn đạt giải nhì trong cuộc thi viết “ Tương lai vẫy gọi” của báo TNTP.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Kiểu Văn bản và phương thức biểu đạt.
- VB tự sự
- PTBĐ : Kể + Miêu tả 2.Nhân vật và ngôi kể
- Nhân vật chính: Cả hai nhân vật người anh và cô em gái (Kiều Phương) là nhân vật chính
- Ngôi thứ nhất bằng lời kể và ý nghĩ của người anh=> nhằm miêu tả tâm trạng của NV tự nhiên. Bên cạnh đó còn giúp NV có thể tự soi xét tình cảm, ý nghĩ của mìnhđể tự vượt lên trong sự hoàn thiện nhân cách.
3. Phân tích
a. Diễn biến tâm trạng của nhân vật người anh.
* Trong cuộc sống hàng ngày
Thấy em thích vẽ, hay lục lọi chế màu vẽ, người anh chỉ coi đó là trò nghịch của trẻ con
- Gọi em gái là Mèo(hay lục lọi và mặt mũi luôn bị bôi bẩn)
?Khi tài hội hoạ của em được phát hiện, tâm trạng của người anh biến đổi ntn?
- Sự biến đổi tâm trạng người anh cho ta hiểu điều gì?
- Tại sao khi xem tranh của em người anh lại thở dài?
? Tâm trạng của anh ntn khi đứng trước bức tranh đẹp?
? Tại sao người anh lại có tâm trạng từ ngạc nhiên đến hãnh diện rồi xấu hổ?
? Em hiểu ntn về kết cấu của đoạn truyện?
- Theo em người anh đáng yêu hay đáng trách? (thảo luận)
(Vừa đáng yêu vừa đáng trách vừa đáng cảm thông vì những tính xấu trên chỉ là nhất thời, người anh đã hối hận và biết sửa mình vươn lên)
=> Thái độ của người anh kẻ cả nhưng quý em.
* Khi tài hội hoạ của em được phát hiện
- Bố mẹ vui mừng.
- Người anh buồn vì mình không có tài năng, bị cả nhà lãng quên.
- Hay gắt gỏng với em.
- Không thân với em như trước.
- Lén xem trộm tranh và thầm phục tài năng của em
=> Tâm lí trẻ con: ghen tị, buồn chán trước tài năng của em
* Khi đứng trước bức tranh
- Tâm lí của người anh từ ngạc nhiên đến hãnh diện rồi xấu hổ.
+ Ngạc nhiên vì bức tranh vẽ chính mình và hình ảnh của mình qua cái nhìn của em lại đẹp như vậy.
- Hãnh diện có cô em gái vẽ đẹp và đạt giải nhất
- Xấu hổ vì nhận ra những yếu kém của mình, thấy mình không xứng đáng được đẹp như vậy trong bức tranh của em gái.
=> Người anh ân hận vì những việc làm và suy nghĩ của mình với em gái trước đây. Và sự đẹp đẽ của mình trong bức tranh là vẽ bằng tâm hồn và lòng nhân hậu của em gái.
4.Củng cố:
- Hãy kể tóm tắt truyện . 5.Hướng dẫn về nhà
- Đọc kĩ văn bản chuẩn bị cho tiết 2. Chú ý nhân vật em gái ( Kiều Phương)
Ngày dạy: 24/01/2019
Tiết 82. BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI.
(Tạ Duy Anh) A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Lòng nhân hậu của người em gái có tài năng đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình và vượt lên lòng tự ái.
- Nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lý nhân vật trong tác phẩm. Có thái độ trước những hành vi của mình .
2. Kĩ năng
- Phân tích và cảm thụ văn bả 3. Thái độ:
- Biết sống nhân hậu, yêu thương anh chị em trong gia đình, không ganh tị B. Các kĩ năng sống được giáo dục trong bài.
- HS tự nhận thức và xác định cách ứng xử: Biết tôn trọng, sống bao dung độ lượng với người khác.
- Biết kiểm soát cảm xúc của bản thân trong cuọcc sống.
C. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện Máy chiếu, Bảng thông minh,.
- Phưong pháp: Vấn đáp gợi mở , thảo luận D.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định: 6A2...
? Nêu diễn biến tâm trạng người anh của Kiều Phương?
3. Bài mới
Người anh tuy có những thái độ không đúng với mình nhưng Kiều Phương vẫn luôn yêu quý anh, bằng trái tim nhân hậu và tình yêu thiết tha cuộc sống, cô đã cảm hóa được người anh , giúp hàn gắn những vết nứt trong tình cảm 2 anh em . Vậy Kiều Phương là ai? Tiết học này sẽ giúp các em hiểu rỏ hơn về cô bé !
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu VB
Nhân vật người em gái hiện lên với những nét đáng yêu, đáng quý nào về tính tình và tài năng ?
II. Tìm hiểu văn bản.
3. Phân tích
a. Nhân vật người anh.
b. Nhân vật người em
- Tính tình : hồn nhiên , hiếu động, thích
Theo em tài năng hay tấm lòng của cô em gái đã cảm hoá được người anh ?
Ở nhân vật này điều gì khiến em cảm mến nhất ?
GV: cái gốc nghệ thuật là ở tấm lòng tốt đẹp của con người. Sứ mệnh của nghệ thuật là hoàn thiện vẻ đẹp cảu con người.
đây là một ý tưởng sâu sắc mà tác giả gửi gắm trong tác phẩm này
Đoạn cuối đã hé mở các ý nghĩa của truyện Theo em đó là các ý nghĩa nào ? Văn bản này cho em hiểu gì về nghệ thuật kể chuyện và miêu tả trong truyện hiện đại?
Hoạt động 2: Tổng kết nội dung bài học ? Qua phân tích tìm hiểu em thấy văn bản này có nội dung như thế nào
GV : gọi 1 học sinh đọc ghi nhớ SGK.
GV : chốt lại nội dung chính bài học
tìm tòi (tự mình chế thuốc vẽ) - Tài năng :
+ vẽ sự vật có hồn
+ Vẽ những gì yêu quý nhất
+ Như con mèo theo nhận xét của anh + Đạt giải trong kì thi tranh quốc tế
Có tài năng hội họa
- Dù có tài nhưng vẫn dành cho anh trai những tình cảm tốt đẹp.
- Chính tâm hồn và lòng nhân hậu của người em đã giúp người anh thức tỉnh vượt lên tự ti.
4. Ý nghĩa văn bản.
- Sự chiến thắng của tình cảm trong sáng, nhân hậu đối với sự ghen ghét đố kỵ - Truyện đề cao sức mạnh nghệ thuật góp phần hoàn thiện con người
- Kể chuyện bằng ngôi thứ nhất ( dễ kể , hồn nhiên , chân thực )
- Miêu tả chân thực diễn biến tâm lý của nhân vật.
III. Tổng kết Ghi nhớ :
4.Củng cố:
- Suy nghĩ của em về nhận vật người anh trong truyện . - Hãy nhắc lại nội dung và nghệ thuật của bài học 5.Hướng dẫn về nhà
- Nắm chắc nội dung phân tích - Học ghi nhớ , làm bài tập 1,2 - Chuẩn bị bài “ Luyện nói….”
Ngày dạy: 25/01/2019
Tiết 83. LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ.
A. Mục tiêu
1.Kiến thức: Biết cách trình bày và diễn đạt một vấ đề bằng miệng trước tập thể về quan sát và tượng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả
2.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ thuật diễn đạt mạch lạc trước tập thể những điều đã quan sát, tượng tượng , so sánh, nhận xét trong văn miêu tả
3.Thái độ: Giáo dục ý thức tự học, tự rèn của HS B. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh, - Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm C.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định: 6A2...
2. Kiểm tra bài cũ
Thế nào là quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả?
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Tìm hiểu bài học
GV nói rõ vai trò quan trọng của việc luyện nói để thực hiện, thành công tiết học yêu cầu HS phải chuẩn bị dàn bài ở nhà đến lớp nói thành văn trôi chảy, rõ ràng
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh làm bài tập - Lập dàn ý – Nói trước lớp.
- Chia lớp thành bốn nhóm, thảo luận 10p
GV tổ chức cho HS Làm bài tập 1 SGK
Từ truyện bức tranh của em gái tôi, hãy lập dàn ý để trình bày ý kiến của
I. Tìm hiểu bài học
- Vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa của việc luyện nói
- Yêu cầu của giờ học chỉ lập dàn bài, không viết thành văn, cần nói rõ, mạch lạc …
- Tác phong: bình tĩnh, tự tin, khiêm tốn học hỏi
II.Thực hành luyện nói
1.Bài tập 1 : Từ truyện bức tranh của em gái tôi, hãy lập dàn ý để trình bày ý kiến của mình trước lớp theo 2 câu hỏi sau đây.
a. Nhân vật Kiều Phương :
-Kiều phương :là một cô bé nhanh nhẹn, giàu tình cảm, có óc quan sát và trí tưởng tượng phong phú , một cô bé đáng yêu
+Ngoại hình :gương mặt bầu bỉnh thường lem luốc
mình trước lớp.
Theo em , Kiều Phương là người như thế nào ? Hãy tả lại hình ảnh của Kiều Phương theo sự tưởng tựng của em ? Hs:
Anh của Kiều Phương là người như thế nào? Hình ảnh người anh trong bức tranh và hình ảnh người anh thực của Kiều Phương có khác nhau không
?
HS: thảo luận xong trình bày ,lớp nhận xét, GV nhận xét chung.
GV cho HS viết một đoạn văn ngắn Trình bày về người anh, chị hoặc em của mình . Khi viết chú ý làm nỗi bật đặc điểm của người mình đang miêu tả, bằng các hình ảnh bằng cách so sánh, nhận xét của bản thân
HS : viết xong trình bày trước lớp Lớp nhận xét
GV :nhận xét chung
, đôi mắt đen ,rèm mi uốn cong răng khểnh +Hành động :nhanh nhẹn ,kĩ lưỡng pha chế các màu để vào từng lọ, gặp bạn thì thường mừng quýnh lên
+Tình cảm :hồn nhiên trong sáng xem mọi vật trong nhà đều thân thiết , nhất là anh trai b. Nhân vật người anh .
- Hình dáng :
+ Không tỏ rỏ nhưng có thể suy ra từ cô em gái : gầy , cao , đẹp trai.
- Tính cách :
+ Hay ghen tị , nhỏ nhen , mặc cảm, ân hận, ăn năn hối hận.
+ Hình ảnh người anh thực và hình ảnh người anh trong bức tranh xem kỹ thì không khác nhau.
Người anh trong bức tranh thể hiện bnản chất , tính cách người anh qua cái nhìn trong sáng, nhân hậu của cô em gái.
2. Bài tập 2 : Trình bày cho người bạn của mình nghe về người anh, chị hoặc em của mình.
- Lập dàn ý ; nói theo dàn ý.
Gợi ý: Hình dáng Tính cách Sở thích...
* Chú ý : Bằng cách quan sát, so sánh liên tưởng , tưởng tượng và nhận xét để làm nỗi bật những đặc điểm chính : Trung thực, không tô vẽ thêm
4. Củng cố
- Hệ thống lại nội dung đã học - Nhận xét giờ luyện nói . 5. Hướng dẫn về nhà
- Chuẩn bị tốt các bài tập 3, 4 - Lập dàn bài và tự luyện nói
Ngày dạy: 29/01/2019
Tiết 84. LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ . A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Củng cố và khắc sâu lí thuyết về văn miêu tả 2. Kĩ năng
- Biết cách trình bày và diễn đạt một vấn đề bằng miệng trước tập thể - Rèn kĩ năng quan sát, tưởng tượng và nhận xét.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, tích cực, tự giác.
B. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện : Máy chiếu, Bảng thông minh, - Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở, thảo luận nhóm C.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định
6A2...
2. Bài cũ
Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS 3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng GV: cho HS lập dàn ý một đêm trăng sáng
nơi em ở. 1.Bài tập 3 : Lập dàn ý cho bài văn miêu
tả một đêm trăng nơi em ở theo gợi ý SGK.
* Dàn ý :
- Đó là một đêm trăng sáng, đẹp có nhiều ấn tượng như :
- Bầu trời sáng, có nhiều sao lấp lánh - Vầng trăng tròn
- Cây cối mờ ảo dưới ánh trăng rất đẹp, - Nhà cửa , cây cối mờ ảo dưới ánh trăng
HS : Lập dàn ý xong trình bày trước lớp , lớp nhận xét, GV chốt lại nội dung bài tập.
GV nêu yêu cầu trình bày trước lớp -Tự tin , thanh thoat
- ngôn ngữ rỏ ràng
- kết hợp các cử chỉ hành động
GV: cho HS lập dàn ý quang cảnh buổi sáng trên biển. chú ý miêu tả, quan sát, tưởng tượng, so sánh.
HS : lập dàn ý xong trình bày trước lớp (nói chứ không phải đọc )
trong rất đẹp. Nhưng hàng dâm bụt , hàng tre,…vạn vật được tắm gội dưới ánh trăng - Thêm yêu quê hương, yêu vầng trăng tuổi thơ.
- So sánh , liên tưởng : ánh trăng tròn như cái đĩa, nó bay lơ lững trên không trung tưởng chừng như rơi xuống mặt đất.
2. Bài tập 4 : Lập dàn ý và nói trước lớp quang cảnh buổi sáng trên biển. Chú ý miêu tả, quan sát tưởng tượng, so sánh Lập dàn ý và nói trước lớp về quang cảnh một buổi sáng trên biển
-Bình minh :quả cầu lửa.
-Bầu trời: trong veo,rực sáng -Bãi cát: mịn màng, mát rượi
- Những con thuyền :nằm ghếch đầu lên bãi cát
4. Củng cố
GV đọc một bài văn tham khảo 5. Hướng dẫn về nhà
- Xem lại các bài tập
- Làm bài tập 5 : Từ một số truyện cổ đã học, đã đọc, em hãy miêu tả hình ảnh người dũng sĩ theo trí tưởng tượng của mình.
- Soan bài “ Vượt thác”:
+ Đọc và tóm tắt VB + Trả lời các câu hỏi SGK
Ngày dạy: 31/01/2019
Tiết 85. VƯỢT THÁC
A. Mục tiêu 1. Kiến thức:
- Cảm nhận được vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của thiên nhiên trên sông Thu Bồn và vẻ đẹp của con người lao động được miêu tả trong bài.
- Nắm được nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người.
2. Kĩ năng: Phân tích chi tiết, luyện cách viết văn miêu tả 3. Thái độ:Yêu lao động, yêu thiên nhiên.
B. Phương tiện, phương pháp
- Phương tiện: Máy chiếu, Bảng thông minh, chân dung Võ Quảng - Phương pháp: Vấn đáp gợi mở, thảo luận nhóm
C.Tiến trình lên lớp
1. Ổn định: 6A2...
2. Kiểm tra: Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS 3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1:HD tìm hiểu chung Vb
GV hướng dẫn HS cách đọc
Lúc đầu đọc chậm , nhẹ. Tiếp là đọc nhanh chú ý nhấn giọng ở các động từ, tính từ chỉ hoạt động.
GV chúng ta đã chuẩn bị bài ở nhà, vậy em nào cho biết một vài nét về tác giả Võ Quảng và tác phẩm Vượt thác ?
HS: xem chú thích ở SGK 39 - 40.
GV: nhấn mạnh một số từ .
Hoạt động 2: HD tìm hiểu VB
I. Đọc – Hiểu chú thích 1. Đọc VB
2. Tìm hiểu chú thích a. Tác giả
- Võ Quảng sinh năm 1920.
- Quê ở Đại Hoà - Đại Lộc - Quảng Nam.
- Là nhà văn viết cho thiếu nhi.
b. Tác phẩm : Vượt thác trích từ chương XI của truyện “Quê nội” viết năm 1974 là truyện thành công nhất của Võ Quảng.
II. Tìm hiểu văn bản.
? Xác định kiểu VB và PTBĐ
? Văn bản này chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần ?
Trong 3 nội dung đó , nội dung nào là tả cảnh thiên nhiên, nội dung nào là tả người lao động ?
GV vượt thác là một bài văn miêu tả, vậy theo em vị trí quan sát để miêu tả của tác giả trong bài ? vị trí quan sát ấy có thích hợp không ? vì sao ?
(Vị trí quan sát của tác giả là ở trên thuyền, là thích hợp. Vì : bao quát được toàn bộ từ xa đến gần, từ gần đến xa từ cụ thể đến tổng thể.)
Hãy đọc lại đoạn đầu
? Ở đoạn này, tác giả đã miêu tả những cảnh gì?
? Cảnh hai bên bờ sông được miêu tả bằng những hình ảnh cụ thể nào ?
? Em có nhận xét gì về cách dùng từ và nghệ thuật miêu tả của tác giả ?
? Sự miêu tả của tác giả đã làm hiện lên một cảnh tượng thiên nhiên như thế nào ?
Gọi HS đọc đoạn 2 tiếp đến Cổ Cò. “Chảy đứt đuôi rắn là gì?
1. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt:
- Kiểu VBTự sự
- PTBĐ: Tự sự+ miêu tả 2. Bố cục: 3 phần
- Từ đầu đến “ vượt nhiều thác nước”→
cảnh dòng sông và hai bên bờ trước khi thuyền vượt thác.
- Tiếp đó đến “thác cổ cò”→ cuộc vượt thác của dượng Hương Thư.
- Phần còn lại → cảnh dòng sông và hai bên bờ sau khi thuyền vượt thác.
2. Phân tích
a. Bức tranh thiên nhiên về một dòng sông
- Cảnh con thuyền rẽ sóng lượt bon bon - Cảnh ngã ba sông, những bãi dâu trải ra bạt ngàn
- Những con thuyền xuôi chầm chậm - Những vườn đước càng về ngược càng um tùm
- Những chòm cổ thụ dứng trầm ngâm - Thuyền chất đầy cau tươi, dây mây, dầu rái, mít và quế
→ Dùng từ láy gợi hình và phép so sánh, nhân hoá .
Cảnh vật vừa êm đềm thơ mộng, vừa hoang sơ hùng vĩ, bức tranh thiên nhiên trù phú, tươi tốt, giàu đẹp
b. Cuộc vượt thác của dượng Hương Thư
* Hoàn cảnh vượt thác
- Mùa nước to, nước từ trên cao phóng
? Cuộc vượt thác của dượng Hương Thư diễn ra trong hoàn cảnh nào ?
? Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh vượt thác đó ?
? Hình ảnh dượng Hương Thư lái thuyền vượt thác được tập trung miêu tả ở đoạn văn nào ?
? Tìm chi tiết miêu tả ngoại hình và hành động của Dương Hương Thư điều khiển con thuyền vượt thác
? Ở đó tác giả chủ yếu sử dụng nghệ thuật nào ? So sánh như vậy có tác dụng gì trong việc gợi tả hình ảnh dượng Hương T
