File thứ 1: bai-12-co-che-xac-dinh-gioi-tinh_09042020

(1)

(2)

KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu hỏi : Nêu ý nghĩa của giảm

phân và thụ tinh

(3)

Quan sát bộ NST của người cặp nào là NST giới tính ?

Hình 12.1 Bộ NST ở người

Nữ Nam

I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNH

BÀI 12

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH BÀI 12

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

(4)

44A+XX 44A+XY

2n = 46

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

Nữ Nam

(5)

Ví dụ ở người:

TB sinh dưỡng: 44A +XX  nữ 44A +XY  nam TB sinh dục:

- Tế bào trứng : 22A + X - Tinh trùng : 22A + Y

22A + X

NST GIỚI TÍNH THƯỜNG CÓ Ở TẾ BÀO NÀO ?

Trong cơ thể, NST giới tính có mặt ở cả Tế Bào sinhdục lẫn Tế Bào sinh dưỡng.

(6)

Ở tế bào lưỡng bội (2n)

- Có các cặp NST thường (ký hiệu chung là A)và 1 cặp NST giới tính : Tương đồng : XX

Không tương đồng : XY + NST giới tính:

- Mang gen qui định giới tính và tồn tại chỉ 1 cặp trong tế bào lưỡng bội.

+ NST thường: thì tồn tại với số cặp lớn hơn 1,

- Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể và luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng .

(7)

Vậy NST xác định giới tính

theo cơ chế như thế nào?

(8)

II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :

- Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ?

Con gái Con trai

Không Đúng , vì người bố mới có hai loại tinh trùng khác nhau về giới tính.

2 tinh trùng tạo ra với tỷ lệ ngang nhau và chúng tham gia thụ tinh với xác suất ngang nhau.

- Có mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân ?

- Tinh trùng mang NST giới tính nào thụ tinh với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái?

- Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ?

Quan sát thảo luận theo nhóm đôi và trả lời 3 câu hỏi sau :

(9)

Giới Lứa tuổi

Nam Nữ

Bào thai 114 100

Lọt lòng 105 100

10 tuổi 101 100

Già 85 93

Tại sao tỉ lệ nam và nữ xấp xỉ 1 : 1 từ

lúc lọt lòng nhưng về già số cụ bà lại

nhiều hơn số cụ ông?

(10)

Vác lúa kiếm sống

Sử dụng ma túy

Hút thuốc lá

(11)

44A + XY

44A+XX

22A +X

22A +Y 22A +X

44A+XY

44A + XX

Bố Mẹ

Viết cơ chế xác định giới tính ở người dưới dạng sơ đồ lai

2n 2n

n n n

2n 2n

con trai con gái

II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :

X

(12)

- Giải thích:

+ Trong phát sinh giao tử, tbsdục cái cho 1 loại trứng là X,

tbsdục đực cho 2 loại tinh trùng là X và Y.

+ Trong thụ tinh:

. Nếu: Trứng X + Tinh trùng X hợp tử XX( con gái) Trứng X + Tinh trùng Y  Hợp tử XY (con trai)

- Cơ chế : Sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp của chúng trong thụ tinh là cơ chế xác định giới tính.

(13)

- Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ?

- Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?

- Những yếu tố phân hoá giới tính:

+ Hooc môn.

+ Nhiệt độ, cường độ ánh sáng …

III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH

- Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái ở vật nuôi:

phù hợp với mục đích sản xuất.

(14)

Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái Một số ví dụ về điều chỉnh đực cái

(15)

Thầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảm

ánh sáng cường độ yếu

ánh sáng nhiều

(16)

Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải

phẩu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.

Cũng như Thanyarasmi, nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008.

Điều chỉnh giới tính ở người

(17)

Ở Việt Nam:

Ca sĩ Hương Giang Idol

Ca sĩ Lâm Chi Khanh

(18)

- Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường :

+ Môi trường trong : Rối loạn hooc môn sinh dục..

+ Môi trường ngoài : Nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO₂

…

- Ý nghĩa: Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực – cái , phù hợp với mục đích sản xuất.

(19)

Câu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp thay vào chữ số để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người.

44A + XY

22A + X 44A + XX

22A + X 22A + Y

44A + XX 44A + XY

1

2 3

4 5

(20)

Câu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính

NST giới tính NST thường

1. Tồn tại chỉ một cặp trong tế bào lưỡng bội

2. Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng

3. Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể.

1. Tồn tại nhiều cặp trong tế bào lưỡng bội

2. Tồn tại chỉ một cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY)

3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể.

(21)

DẶN DỊ

- Về nhà học bài, trả lời Câu Hỏi trong SGK tr41.

- Xem phần “Em cĩ biết”.

- Chuẩn bị trước bài 13 Di truyền liên kết.

BÀI 12: C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ BÀI 12: C CH XÁC NH GI I TÍNHBÀI 12: C CH XÁC NH GI I TÍNHƠƠ ẾẾ ĐỊĐỊ ỚỚ BÀI 12: C CH XÁC NH GI I TÍNHƠ Ế ĐỊ Ớ

(22)