RONa + HOH  ROH + NaOH b) P.ứ của glixerol với Cu(OH)2  dd có màu xanh lam 2CH2(OH)CH(OH)CH2(OH

(1)

ANCOL.PHENOL I. Ancol

1 – Công thức

Tổng quát: R-CH2OH; CnH2n+1OH (n>=1) (ancol đơn chức) Vd: CH3OH, C2H5OH, CH3-CH=CH-CH2OH, C6H5CH2OH Hoặc R(OH)a (ancol đa chức). hoặc CnH2n+2-2kOa

Bậc của ancol là bậc của ngtử C mà nhóm OH đính vào.

Chú ý: Đồng phân của ancol là ete: R-O-R’

2. Tính chất hóa học

a) P.ứ với kim loại kiềm: Na, K

ROH + Na  RONa + 1/2H2; RONa + HOH  ROH + NaOH b) P.ứ của glixerol với Cu(OH)2  dd có màu xanh lam

2CH2(OH)CH(OH)CH2(OH) + Cu(OH)2  (CH2OH)2 (CHO)2Cu(CH2OH)2 + 2H2O.

c) P.ứ với axit

* Axit vô cơ: HCl (bốc khói), HNO3đậm đặc, H2SO4đậm đặc ROH + H2SO4  ROSO3H + HOH; ROH + HBr  RBr + HOH Vd: Glixerol + 3HNO3  glixeryl trinitrat + 3HOH

* P.ứ axit hữu cơ (este hóa):

ROH + R’COOH = R’COOR + HOH d) P.ứ với ancol

ROH + R’OH (140⁰C, xt: H2SO4đ)  ROR’ + HOH e) P.ứ tách nước

R-CH2OH (170⁰C, xt: H2SO4đ)  R=CH2 + HOH (Qui tắc Zaixép).

Vd: CH3-CH2CHOH-CH3  CH3-CH=CH-CH3 + HOH

Chú ý: Khi có xt: MgO+ZnO thì: 2C2H5OH CH2=CH-CH=CH2 + H2 + 2H2O Từ Butađien tạo ra sp cao su Buna.

f) P.ứ oxy hóa:

* Ancol bậc 1  Anđehit: RCH2OH + CuO  RCHO + Cu + HOH

(2)

* Ancol bậc 2  Xeton: R-CHOH-CH3 + CuO  R-CO-CH3 + Cu + HOH

* Đốt cháy: CnH2n+1OH + (3n+1)/2O2  nCO2 + (n+1)H2O g) Điều chế:

* Dẫn xuất halogen: RX + OH^-  ROH + X^-

* Etanol: CH2=CH2 + HOH  CH3CH2OH (xt: H2SO4đ, 300⁰C) Lên men tinh bột: (C6H10O5)n + nHOH  nC6H12O6

C6H12O6  2C2H5OH + 2CO2

* Metanol: CH4 + O2  CH3OH

Hoặc CH4 + HOH  CO + H2  CH3OH (xt, t⁰, p).

II. Phenol

1) Công thức chung: C6H5OH (có thể có nhiều nhóm OH gắn với vòng benzen).

O,m,p-crezol: C6H4(OH)2. Chú ý phân biệt phenol và ancol thơm; ảnh hưởng qua lại giữa nhóm OH và vòng thơm.

2) Tính chất hóa học:

a) P.ứ với kim loại kiềm: Na, K C6H5OH + Na  C6H5ONa + 1/2H2. b) P.ứ với dd kiềm: NaOH, KOH C6H5OH + NaOH  C6H5ONa + HOH

C6H5ONa + CO2 + HOH  C6H5OH + NaHCO3

c) P.ứ với dd Br2  kết tủa trắng

C6H5OH + 3Br2  C6H2(Br)3OH + 3HBr d) Điều chế:

C6H6 + CH2=CHCH3 (xt: H⁺)  C6H5CH(CH3)2 ¹⁾^O²²⁾^H²^SO⁴C6H5OH + CH3COCH3. Hoặc: C6H6 + Cl2  C6H5Cl + HCl (xt: bột Fe).

C6H5Cl + 2NaOHđ  C6H5ONa + NaCl + HOH (p cao, nhiệt độ cao).

C6H5ONa + CO2 + HOH  C6H5OH + NaHCO3