dµnh cho nhµ nghiªn cøu trÎ
Th.s. phïng m¹nh hïng
§¹i häc Ngo¹i th−¬ng Hµ Néi
u¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ
§«ng ¸ b¾t ®Çu tõ n¨m 1997
®¸nh dÊu b»ng Héi nghÞ CÊp cao kh«ng chÝnh thøc lÇn ®Çu tiªn gi÷a c¸c nhµ L·nh ®¹o c¸c n−íc thuéc HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN) vµ NhËt B¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc (ASEAN+3) víi môc tiªu chÝnh lµ t¨ng c−êng ®èi tho¹i, thóc ®Èy hîp t¸c trªn nhiÒu cÊp ®é, nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi nh− th−¬ng m¹i, tµi chÝnh, n¨ng l−îng, n«ng nghiÖp, m«i tr−êng, lao ®éng, y tÕ, v¨n hãa, du lÞch…C¶ NhËt B¶n vµ Trung Quèc ®Òu tÝch cùc tham gia vµo tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ ë §«ng ¸ vµ ®Òu thÓ hiÖn vai trß muèn ®−îc l·nh ®¹o. Tuy nhiªn, khi kinh tÕ NhËt B¶n suy tho¸i vµo thËp niªn 1990 còng lµ lóc Trung Quèc trçi dËy m¹nh mÏ. Trong suèt h¬n 20 n¨m c¶i c¸ch, më cña, kinh tÕ Trung Quèc ph¸t triÓn trung b×nh mçi n¨m 10%.
B−íc sang thÕ kû 21, ®Æc biÖt lµ sau khi gia nhËp WTO (2001), mét lo¹t c¸c chØ sè kinh tÕ chÝnh nh− tæng s¶n phÈm trong
n−íc (GDP), kim ng¹ch xuÊt khÈu, v.v..
cho thÊy Trung Quèc ngµy cµng tiÕn vµo hµng ngò nh÷ng n−íc lín. Trung Quèc
®ang næi lªn ®Ó chøng minh vÞ trÝ cña quèc gia ®«ng d©n nhÊt nµy trªn thÕ giíi. Râ rµng, Trung Quèc ®ang chñ ®éng næi lªn ®Ó gi÷ mét vai trß lín h¬n trong nÒn kinh tÕ cña khu vùc vµ thÕ giíi.
1. Trung Quèc v−¬n lªn trë thµnh
“n−íc lín” b»ng c¸c biÖn ph¸p hoµ b×nh nh− më réng ngo¹i th−¬ng, tËn dông t−
b¶n vµ c«ng nghÖ thÕ giíi
Sau khi cuéc chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc, c¸c chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña Trung Quèc tËp trung vµo viÖc phôc vô hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. Trung Quèc cho r»ng toµn cÇu hãa kinh tÕ kh«ng nh÷ng thóc ®Èy nhanh tiÕn tr×nh nhÊt thÓ hãa khu vùc mµ cßn lµm gia t¨ng m¹nh mÏ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ c¸c quèc gia ph¸t triÓn. Trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, Trung Quèc tuyªn bè lu«n s½n sµng ®Ó x©y dùng mét t×nh b¹n víi tÊt c¶ c¸c n−íc trªn thÕ giíi, ®Æc
Q
biÖt lµ c¸c n−íc l¸ng giÒng trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, cïng cã lîi, më cöa cho th−¬ng m¹i, hîp t¸c khoa häc vµ kü thuËt, trao ®æi v¨n hãa, hîp t¸c cïng ph¸t triÓn, tham gia tÝch cùc vµo c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao ®a ph−¬ng, vµ ph¸t huy vai trß cña Trung Quèc t¹i Liªn hîp quèc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c. Thùc hiÖn "ChÝnh s¸ch l¸ng giÒng tèt" trong nh÷ng n¨m 1990, Trung Quèc ®· thiÕt lËp nhiÒu mèi quan hÖ ngo¹i giao vµ më cöa hîp t¸c th−¬ng m¹i víi nhiÒu quèc gia. Trong khu vùc §«ng Nam ¸, Trung Quèc thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi Singapore vµ Brunei, b×nh th−êng hãa quan hÖ víi ViÖt Nam vµ Indonesia. §èi víi §«ng B¾c ¸, Trung Quèc còng thiÕt lËp mèi quan hÖ víi Hµn Quèc vµ thóc
®Èy quan hÖ kinh tÕ víi NhËt B¶n.
Trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i míi, Trung Quèc coi §«ng Nam ¸ lµ mét khu vùc chiÕn l−îc ®èi ngo¹i, kinh tÕ, chÝnh trÞ vµ v¨n hãa. §Ó kh¼ng ®Þnh mét lÇn n÷a chÝnh s¸ch ngo¹i giao l¸ng giÒng cña m×nh, t¹i Héi nghÞ th−îng ®Ønh §«ng ¸ lÇn thø 2 tæ chøc 15/1/2007 t¹i Philippin, Thñ t−íng Trung Quèc ¤n Gia B¶o ®·
nhÊn m¹nh “Quan hÖ gi÷a Trung Quèc víi c¸c n−íc xung quanh ®ang ë thêi kú ph¸t triÓn tèt ®Ñp. Thùc tÕ ®· chøng tá chÝnh s¸ch l¸ng giÒng h÷u nghÞ cña Trung Quèc phï hîp víi lîi Ých chung cña c¸c n−íc, chÝnh s¸ch nµy kh«ng thÓ thay ®æi. Trung Quèc sÏ tiÕp tôc duy tr×
ph−¬ng ch©m th©n thiªn víi l¸ng giÒng, cïng c¸c quèc gia x©y dùng mét ch©u ¸
phån vinh…”. Trung Quèc coi thóc ®Èy hîp t¸c khu vùc lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng trong chÝnh s¸ch ngo¹i giao l¸ng giÒng cña m×nh. Trung Quèc tham gia vµo thóc ®Èy hîp t¸c khu vùc, võa cã tÝnh to¸n vÒ mÆt kinh tÕ, võa cã tÝnh to¸n vÒ mÆt chiÕn l−îc. C¶ hai sù tÝnh to¸n nµy ®Òu nh»m thùc hiÖn tèt h¬n lîi Ých quèc gia cña Trung Quèc.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, quan hÖ Trung Quèc – ASEAN cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn rÊt dµi trªn nhiÒu lÜnh vùc. NÕu coi viÖc thµnh lËp khu vùc tù do th−¬ng m¹i ASEAN lµ b−íc ®Çu tiªn cña thÓ chÕ hãa kinh tÕ khu vùc §«ng ¸ th× viÖc ra ®êi khu tù do th−¬ng m¹i Trung Quèc- ASEAN sÏ lµ b−íc ®i thø hai cña qu¸
tr×nh nµy. Sù h×nh thµnh cña c¬ chÕ ASEAN+3 víi ASEAN lµm chñ ®¹o ®·
vµ ®ang cïng víi Trung Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc nh»m t¨ng c−êng hiÓu biÕt hîp t¸c cïng nhau ph¸t triÓn ®Ó cuèi cïng ®i ®Õn x©y dùng chÕ ®é hãa hîp t¸c kinh tÕ khu vùc
§«ng ¸.
2. T¨ng c−êng hîp t¸c khu vùc vµ ph¸t triÓn th−¬ng m¹i th«ng qua thµnh lËp c¸c Khu vùc mËu dÞch tù do (Free Trade Area – FTA)
Theo xu h−íng chung cña thÕ giíi, vµo thÕ kû 21 Trung Quèc thùc sù quan t©m rÊt lín ®Õn viÖc thµnh lËp FTA víi c¸c n−íc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt ch©u ¸.
Trung Quèc xem xÐt FTA nh− mét c«ng cô gióp Trung Quèc vµ c¸c ®èi t¸c t¨ng
tèc ®é hîp t¸c th−¬ng m¹i song ph−¬ng vµ ®Çu t− hiÖu qu¶. FTA còng sÏ më ra mét thÞ tr−êng xuÊt khÈu cho c¸c ®èi t¸c tham gia. Nã sÏ lµm t¨ng thu nhËp GDP tõ xuÊt khÈu vµ t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm nhiÒu h¬n cho thÞ tr−êng lao ®éng ë Trung Quèc.
ChÝnh thøc thiÕt lËp vµo th¸ng 7/1991, quan hÖ Trung Quèc - ASEAN
®· ph¸t triÓn kh¸ nhanh mÆc dï ®©y lµ mèi quan hÖ phøc t¹p nhÊt trong sè c¸c cÆp quan hÖ gi÷a ASEAN vµ c¸c ®èi t¸c
®èi tho¹i. Quan hÖ Trung Quèc - ASEAN
®· ba lÇn ®−îc n©ng cÊp tõ quan hÖ ®èi t¸c tham kh¶o (1993) lªn quan hÖ ®èi t¸c
®èi tho¹i (1996) vµ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l−îc (2003). Sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña quan hÖ Trung Quèc - ASEAN chøng tá bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých chung, sù gÇn gòi vÒ ®Þa lý, hoµn c¶nh lÞch sö, nh÷ng t−¬ng ®ång vÒ d©n téc vµ v¨n hãa lµ nh÷ng ®éng lùc rÊt quan träng ®»ng sau sù ph¸t triÓn cña c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia, hay gi÷a mét quèc gia víi tæ chøc hîp t¸c khu vùc trong mét tæng thÓ ®Þa lý - v¨n hãa nhÊt
®Þnh. Cho ®Õn n¨m 1996, Trung Quèc ph¸t triÓn sù trao ®æi th−¬ng m¹i vµ kinh tÕ song ph−¬ng víi 6 n−íc thµnh viªn cña ASEAN vµ 4 quèc gia ch−a gia nhËp ASEAN vµo thêi ®iÓm ®ã lµ ViÖt Nam, Myanmar, Campuchia vµ Lµo.
§©y lµ giai ®o¹n ®Æt nÒn mãng cho sù thiÕt lËp v÷ng ch¾c vÒ ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN trong t−¬ng lai.
Trung Quèc vµ ASEAN ®· nhÊt trÝ thiÕt lËp Khu vùc Th−¬ng m¹i Tù do ASEAN - Trung Quèc (CAFTA), sau ®ã hai bªn ®·
ký c¸c tháa thuËn liªn quan. Th¸ng 7/2005, CAFTA b¾t ®Çu ®−îc thùc hiÖn.
ViÖc x©y dùng CAFTA lµ mét cét mèc
®Çy ý nghÜa trong lÞch sö ph¸t triÓn c¸c quan hÖ cña Trung Quèc vµ ASEAN.
Quan hÖ chÝnh trÞ v÷ng ch¾c vµ ph¸t triÓn gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN ®· t¹o thuËn lîi cho hîp t¸c kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i gi÷a hai bªn. Th−¬ng m¹i hai chiÒu gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN ngµy cµng ph¸t triÓn. N¨m 2000, th−¬ng m¹i ASEAN-Trung Quèc ®¹t tæng céng 39,5 tû USD, t¨ng trung b×nh 20,4% hµng n¨m tõ n¨m 1991 khi th−¬ng m¹i tæng thÓ lªn tíi 7,9 tû USD. XuÊt khÈu cña Trung Quèc sang ASEAN t¨ng tõ 4,1 tû USD n¨m 1991 lªn 17,3 tû USD vµo n¨m 2000 trong khi nhËp khÈu tõ c¸c n−íc ASEAN ®· t¨ng tõ 3,8 tû USD n¨m 1991 lªn 22,2 USD n¨m 2000. N¨m 2009, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ASEAN sang Trung Quèc ®¹t 86,1 tû USD vµ kim ng¹ch nhËp khÈu cña ASEAN tõ Trung Quèc ®¹t 96,6 tû USD. Sù xuÊt hiÖn cña Trung Quèc nh− lµ mét søc m¹nh kinh tÕ toµn cÇu sÏ gióp gia t¨ng nhanh chãng quan hÖ kinh tÕ ASEAN-Trung Quèc. Nã mang l¹i mét ®éng lùc míi vÒ th−¬ng m¹i cho c¸c n−íc ASEAN. §−îc h−ëng lîi tõ sù n¨ng ®éng cña nÒn kinh tÕ, tõ tù do hãa c¸c chÕ ®é th−¬ng m¹i vµ nh÷ng thay ®æi trong c¬ cÊu th−¬ng m¹i cña hä, giao dÞch th−¬ng m¹i ASEAN-
Trung Quèc ®· t¨ng tr−ëng ®¸ng kÓ.
Ngoµi ra, ph¶i kÓ ®Õn th¸i ®é cña Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trung Quèc lu«n lu«n muèn chøng minh m×nh lµ mét ®èi t¸c tin cËy trong khu vùc, ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc ASEAN. §©y lµ mét lý do ®Ó c¸c n−íc ASEAN c¶m thÊy an toµn khi x©m nhËp vµo thÞ tr−êng Trung Quèc. ChÝnh s¸ch “l¸ng giÒng tèt” cña Trung Quèc ®· trë thµnh mét nh©n tè khiÕn ASEAN kh«ng ®Ô bá qua trong c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ th−¬ng m¹i cña hä. Trung Quèc ®ang phÊn ®Êu ®Ó trë thµnh mét ®èi t¸c quan träng vµ ®¸ng tin cËy cña ASEAN. ASEAN còng muèn thay ®æi Trung Quèc tõ mét yÕu tè bÊt æn trë thµnh mét ®éng lùc thóc ®Èy ph¸t triÓn ASEAN. C¸c s¸ng kiÕn cña ASEAN +3 vµo n¨m 1997 më ®−êng cho giai ®o¹n ph¸t triÓn míi trong quan hÖ ASEAN-Trung Quèc. V× kh«ng ph¶i mét quèc gia nµo còng tham gia tÝch cùc vµ cã ®ãng gãp quan träng cho qu¸ tr×nh hîp t¸c ASEAN+3 nh− Trung Quèc.
Trong khu«n khæ ASEAN +3, Trung Quèc lu«n lu«n hç trî ASEAN vµ coi nh−
mét yÕu tè quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh hîp t¸c ASEAN +3. Trung Quèc còng kh¼ng
®Þnh hîp t¸c ASEAN - Trung Quèc lµ hîp t¸c rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh hîp t¸c ASEAN +3. Møc ®é cña sù hîp t¸c nµy réng h¬n vµ s©u s¾c h¬n hîp t¸c ASEAN- NhËt B¶n vµ ASEAN-Hµn Quèc. Trung Quèc biÕt khai th¸c vµ t¨ng tèc ®é hîp t¸c ASEAN-Trung Quèc (ASEAN +1) trong khu«n khæ ASEAN +3.
T¹i Héi nghÞ Th−îng ®Ønh lÇn thø 3 ASEAN-Trung Quèc vµo th¸ng 11 n¨m 2000 t¹i Singapore, Thñ t−íng Trung Quèc Chu Dung C¬ ®· ®Ò xuÊt ý t−ëng h×nh thµnh khu vùc th−¬ng m¹i tù do víi môc ®Ých thóc ®Èy hîp t¸c kinh tÕ gi÷a hai bªn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh nh»m c¶i thiÖn thÞ tr−êng khu vùc vµ thÕ giíi. Hai bªn ®· thiÕt lËp mét Nhãm chuyªn gia trong n¨m 2001 ®Ó tiÕn hµnh nghiªn cøu vÒ hîp t¸c kinh tÕ ASEAN- Trung Quèc vµ h×nh thµnh khu vùc th−¬ng m¹i tù do ASEAN-Trung Quèc.
Sù phôc håi kinh tÕ cña c¸c n−íc ASEAN tõ cuéc khñng ho¶ng ch©u ¸ n¨m 1997-1998 vµ sù kiÖn cña Trung Quèc chÝnh thøc trë thµnh mét thµnh viªn cña WTO vµo th¸ng 12-2002 t¹i Phnom Penh, Campuchia ®· gióp lµm cho ý t−ëng h×nh thµnh FTA Trung Quèc-ASEAN trë thµnh thùc tÕ khi c¶
Trung Quèc vµ ASEAN ®ång ý ký kÕt HiÖp ®Þnh vÒ Hîp t¸c Kinh tÕ toµn diÖn gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc. ViÖc thµnh lËp mét khu vùc th−¬ng m¹i tù do gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN t¹o ra mét khu vùc kinh tÕ víi 1,7 tû ng−êi tiªu dïng, GDP khu vùc 2 ngh×n tû USD vµ tæng th−¬ng m¹i −íc tÝnh ®¹t 1,23 ngh×n tû USD. Nã lµ FTA lín nhÊt trªn thÕ giíi vÒ quy m« d©n sè. Nã còng lµ FTA lín nhÊt, ®−îc thùc hiÖn cña c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, vÒ d©n sè, GDP vµ th−¬ng m¹i. ACFTA lµ mét sù kiÖn quan träng, mét mèc lÞch sö ®¸nh dÊu sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch FTA cña Trung Quèc.
ACFTA lµ FTA ®Çu tiªn cña Trung Quèc, nã b¾t ®Çu cho chÝnh s¸ch FTA
cña Trung Quèc víi khu vùc vµ thÕ giíi.
Nã kh«ng chØ mang l¹i lîi Ých ph¸t triÓn kinh tÕ cho c¶ Trung Quèc vµ c¸c n−íc ASEAN, mµ cßn gãp phÇn båi d−ìng ph¸t triÓn kinh tÕ trong khu vùc ch©u ¸ vµ thÕ giíi. ViÖc thµnh lËp khu vùc th−¬ng m¹i tù do ASEAN-Trung Quèc cã mét ý nghÜa rÊt quan träng ®Ó héi nhËp kinh tÕ khu vùc §«ng ¸. Trung Quèc tin r»ng hîp t¸c ASEAN-Trung Quèc ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong qu¸
tr×nh hîp t¸c ASEAN + 3.
ACFTA ®· trë thµnh mét ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Trung Quèc.
Theo thèng kª cña ASEAN n¨m 2003, gi¸ trÞ th−¬ng m¹i gi÷a ASEAN víi Trung Quèc ®· t¨ng trung b×nh hµng n¨m 26%, t¨ng gÊp ba lÇn tõ 59,6 tû USD vµo n¨m 2003 víi 196,9 tû USD trong n¨m 2008. ThÞ phÇn th−¬ng m¹i cña ASEAN Trung Quèc còng ®· t¨ng tõ 4,2% n¨m 1995 lªn 11,3% n¨m 2008.
Sau khi t¨ng m¹nh trong thêi gian 2007- 2008, th−¬ng m¹i ASEAN víi Trung Quèc gi¶m 9,5% trong n¨m 2009, tõ 196,9 tû USD trong n¨m 2008 xuèng 178,2 tû USD trong n¨m 2009. MÆc dï suy gi¶m nh−ng Trung Quèc ®−îc coi lµ
®èi t¸c lín cña ASEAN, chiÕm tû träng 11,6% trong tæng th−¬ng m¹i cña ASEAN. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh toµn cÇu ®· ¶nh h−ëng tíi ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi (FDI) tõ Trung Quèc vµo ASEAN gi¶m 28,4% tõ 2,1 tû USD trong n¨m 2008 xuèng 1,5 tû USD trong 2009.
T¹i Héi nghÞ Th−îng ®Ønh ASEAN- Trung Quèc lÇn thø 13-10-2010 t¹i Hµ Néi, Trung Quèc cam kÕt th−¬ng m¹i hai
chiÒu sÏ ®¹t 500 tû USD vµ ®Çu t− trùc tiÕp míi tõ Trung Quèc ®¹t 10 tû USD vµo n¨m 2015.
Bªn c¹nh ®ã, ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng vµ th«ng tin liªn l¹c gi÷a ASEAN-Trung Quèc, t¹i Héi nghÞ Th−îng ®Ønh ASEAN-Trung Quèc lÇn thø 12, Trung Quèc ®−a ra s¸ng kiÕn vÒ viÖc cÊp mét kho¶n tÝn dông 15 tû USD, trong ®ã cã c¸c kho¶n vay −u ®·i 1,7 tû USD, vµ ®Çu t− 10 tû USD Quü hîp t¸c
®Çu t− ASEAN-Trung Quèc. Trung Quèc cam kÕt t¨ng mét phÇn cña kho¶n vay
−u ®·i, trong vßng 15 tû USD, tõ 1,7 tû USD ®Õn 6,7 tû USD. Biªn b¶n ghi nhí vÒ Quü Hîp t¸c ®Çu t− ASEAN-Trung Quèc ®Çu t− ®· ®−îc ký kÕt vµo ngµy 7- 1-2010 t¹i Nam Ninh. Quü hîp t¸c ®Çu t− nµy tËp trung vµo nh÷ng lÜnh vùc −u tiªn nh− c¬ së h¹ tÇng vµ th«ng tin liªn l¹c, ®Æc biÖt lµ c¬ së h¹ tÇng giao th«ng vËn t¶i vµ c¸c dù ¸n liªn quan ®Õn ®êi sèng cña ng−êi d©n, h−íng tíi Céng ®ång ASEAN vµo n¨m 2015, thu hÑp kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn trong khu vùc, vµ t¨ng c−êng kÕt nèi trong ASEAN vµ gi÷a ASEAN víi Trung Quèc.
Mét trong nh÷ng sù kiÖn quan träng
®Ó kh¼ng ®Þnh l¹i vÞ trÝ cña Trung Quèc trong Hîp t¸c ASEAN + 3 ®ã lµ viÖc HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN – Trung Quèc chÝnh thøc cã hiÖu lùc ®Çy
®ñ kÓ tõ 1-1-2010. Víi trªn 1,7 tû ng−êi ng−êi tiªu dïng, Khu vùc th−¬ng m¹i tù do ASEAN – Trung Quèc ®−îc vÝ lµ khu vùc mËu dÞch tù do lín nhÊt trªn thÕ giíi, lµ ®èi träng víi thÞ tr−êng Liªn minh ch©u ¢u (EU) vµ thÞ tr−êng B¾c
Mü (NAFTA). Theo HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN – Trung Quèc, tõ ngµy 1/1/2010, 6 n−íc thµnh viªn ASEAN gåm: Bruney, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore vµ Th¸i Lan sÏ gi¶m 90% thuÕ hµng hãa vµ
®Çu t− hµng hãa trong tÊt c¶ c¸c mÆt hµng. Bèn thµnh viªn cßn l¹i cña ASEAN lµ Campuchia, Lµo, Myanmar vµ ViÖt Nam ®−îc gia h¹n thªm 5 n¨m,
®Õn n¨m 2015. Mét sè s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ phô tïng xe m¸y, hµng c«ng nghiÖp nÆng vÉn ph¶i chÞu thuÕ, nh−ng còng dÇn tiÕn tíi møc thuÕ suÊt b»ng 0.
Khi HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Trung Quèc cã hiÖu lùc, tØ lÖ thuÕ hµng hãa cña Trung Quèc nhËp vµo ASEAN sÏ gi¶m tõ 12,85% xuèng cßn 0,6%; trong khi ®ã tØ lÖ thuÕ hµng hãa cña ASEAN xuÊt sang Trung Quèc gi¶m tõ 9,8% xuèng cßn 0,1% . Trong thËp kû võa qua, th−¬ng m¹i gi÷a ASEAN vµ Trung Quèc t¨ng nhanh, tõ gÇn 40 tû USD lªn h¬n 190 tû USD. Th−¬ng m¹i gi÷a c¸c n−íc trong khèi ASEAN vµ Trung Quèc víi c¸c n−íc trong khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi v−ît ng−ìng 4.300 tû USD, chiÕm 13,3% gi¸ trÞ th−¬ng m¹i thÕ giíi. Trung Quèc v−ît Mü trë thµnh b¹n hµng lín thø 3 cña ASEAN sau NhËt vµ EU. Dù kiÕn, trong vßng 3 n¨m n÷a Trung Quèc cã thÓ v−ît NhËt vµ EU trë thµnh b¹n hµng lín nhÊt cña ASEAN.
HiÖn nay, sù c¹nh tranh ¶nh h−ëng gi÷a Trung Quèc vµ NhËt B¶n trong khu vùc §«ng ¸ ngµy cµng gay g¾t. Trung Quèc ®ang ®ãng mét vai trß quan träng
trong khu vùc víi t¨ng tr−ëng kinh tÕ m¹nh mÏ vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i th«ng minh. Víi tiÒm n¨ng kinh tÕ vµ ¶nh h−ëng ngµy cµng t¨ng, Trung Quèc ngµy cµng ®ãng mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh hîp t¸c ASEAN +3 vµ hîp t¸c
§«ng ¸.
Tµi liÖu tham kh¶o
TiÕng ViÖt:
1. HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN- Trung Quèc vµ t¸c ®éng tíi ho¹t ®éng th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam, Dù ¸n Mutrap III.
2. TrÇn V¨n Thä (2009), Trung Quốc và Nhật Bản trong trật tự mới ở Châu Á
3. H−a Ninh Ninh, Tæng kÕt 15 n¨m hîp t¸c kinh tÕ vµ th−¬ng m¹i gi÷a Trung Quèc vµ ASEAN, ViÖn nghiªn cøu Trung Quèc
4. TSKH Vâ §¹i L−îc (Chñ biªn) (2004), Trung Quèc gia nhËp Tæ chøc Th−¬ngm¹i ThÕ giíi (WTO)- Thêi c¬ vµ th¸ch thøc, NXB Khoa häc X· héi
TiÕng Anh
1. Wang Jisi , "China's Changing Role in Asia" The Rise of China and a Changing East Asian Order; Japan Center for International Exchange, 2004, pp. 3-21.
2. Takashi Terada (2003), Constructing an
“East Asian” concept and growing regional identity: from EAEC to ASEAN+3, The Pacific Review Vol.16, p.16.
3. AseanWeb - Overview Asean plus three Relations (2009),
4. James Laurenceson (2003), School of Economics The University of Queensland, Australia, “Economic intergration between China and Asean”
