liÖu khoa häc Ngµy 23/11/2012, t¹i Hµ Néi, ViÖn Nghiªn cøu X

(1)

§êi sèng – t− liÖu khoa häc

Héi th¶o c«ng bè kÕt qu¶ nghiªn cøu “Thõa nhËn

®a ®¹ng v¨n hãa cña c¸c d©n téc thiÓu sè: ChÝnh s¸ch, thùc tÕ vµ t¸c ®éng”

Ngµy 23/11/2012, t¹i Hµ Néi, ViÖn Nghiªn cøu X· héi, Kinh tÕ vµ M«i tr−êng (ISEE) ®· tæ chøc Héi th¶o Thõa nhËn ®a d¹ng v¨n hãa cña c¸c d©n téc thiÓu sè: ChÝnh s¸ch, thùc tÕ vµ t¸c

®éng. §©y lµ kÕt qu¶ tõ mét nghiªn cøu vÒ v¨n hãa c¸c d©n téc thiÓu sè ®−îc thùc hiÖn trong hai n¨m 2011-2012. Héi th¶o thu hót sù tham dù cña nhiÒu häc gi¶ vµ ®«ng ®¶o c¸c nhµ nghiªn cøu.

ViÖt Nam lµ mét trong sè Ýt c¸c n−íc

§«ng Nam ¸ cã HiÕn ph¸p quy ®Þnh râ rµng quyÒn còng nh− sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c nhãm d©n téc. Hµng lo¹t chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn ®· h−íng tíi

®¶m b¶o sù b×nh ®¼ng gi÷a çc d©n téc thiÓu sè vµ ®a sè còng nh− b×nh ®¼ng gi÷a çc nhãm d©n téc thiÓu sè. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, b¸o ço cho thÊy, çc d©n téc thiÓu sè vÉn ®ang ®øng tr−íc rÊt nhiÒu th¸ch thøc ®èi víi viÖc g×n gi÷ vµ ph¸t huy nÒn v¨n hãa cña d©n téc m×nh trong bèi c¶nh hiÖn nay.

Bëi vËy, Héi th¶o nh»m môc ®Ých chÝnh lµ t×m gi¶i ph¸p thùc hiÖn hiÖu qu¶ h¬n çc ch−¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch t¹i çc vïng d©n téc thiÓu sè th«ng qua viÖc thõa nhËn sù ®a d¹ng v¨n hãa cña çc d©n téc thiÓu sè.

Nh÷ng kÕt qu¶ thu ®−îc tõ nghiªn cøu mét sè céng ®ång d©n téc thiÓu sè víi t− çch vÝ dô ®iÓn h×nh t¹i çc tØnh B¾c K¹n, Lai Ch©u, Qu¶ng TrÞ vµ Ninh ThuËn ®· chøng minh: sù ®a d¹ng v¨n hãa cña çc d©n téc thiÓu sè, trªn thùc tÕ, ch−a ®−îc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸

mét c¸ch ®Çy ®ñ, tÝch cùc. Víi c©u hái

®Æt ra “§Þnh kiÕn téc ng−êi ®Ó l¹i hÖ qu¶ g× cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña c¸c téc ng−êi thiÓu sè ë ViÖt Nam?”, nghiªn cøu ®· kh¼ng ®Þnh r»ng, nçi ¸m

¶nh vÒ sù kh¸c biÖt, sù tù ti... ®ang tån t¹i trong t©m lý cña kh«ng Ýt ng−êi d©n t¹i c¸c vïng d©n téc thiÓu sè, vµ ®©y chÝnh lµ c¶n trë lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña hä.

§i t×m nguyªn nh©n lý gi¶i thùc tr¹ng nµy, nhãm nghiªn cøu chØ ra r»ng, ®ã lµ do diÔn ng«n cña truyÒn th«ng, c«ng t¸c gi¸o dôc còng nh− quan niÖm cña mét bé phËn c¸n bé vµ chÝnh ng−êi d©n. Cïng víi ®ã, mét sè ch−¬ng tr×nh, dù ¸n, chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc

®èi víi c¸c téc ng−êi thiÓu sè dï ®−îc

®Çu t− kh¸ lín nh−ng trªn thùc tÕ cßn ch−a thùc sù phï hîp víi nhu cÇu cña ng−êi d©n. H¬n n÷a, chÝnh b¶n th©n ng−êi d©n cßn tù ®Þnh kiÕn víi chÝnh nÒn v¨n hãa cña m×nh.

Tr−íc thùc tr¹ng nµy, gi¶i ph¸p tr−íc tiªn lµ cÇn thay ®æi diÔn ng«n vÒ ng−êi d©n téc thiÓu sè theo quan ®iÓm thõa nhËn ®a d¹ng v¨n hãa, t«n träng sù kh¸c biÖt. Thªm vµo ®ã, cÇn t¨ng c−êng ®−a tiÕng nãi cña c¸c téc ng−êi thiÓu sè ®Õn víi x· héi vµ c¸c nhµ ho¹ch

®Þnh chÝnh s¸ch th«ng qua nghiªn cøu vµ c«ng t¸c truyÒn th«ng, x©y dùng cho hä lßng tù hµo vÒ b¶n s¾c v¨n hãa cña m×nh tr−íc c¸c nÒn v¨n hãa kh¸c trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.

Trong khu«n khæ Héi th¶o, cuèn s¸ch

“V¨n hãa cña m×nh - §èi tho¹i trong kh«ng gian më” còng ®−îc ra m¾t b¹n

®äc - lµ tËp hîp nh÷ng bøc h×nh ®Æc s¾c nhÊt do chÝnh ng−êi d©n tù chôp víi lßng tù hµo vÒ nÒn v¨n hãa cña d©n téc m×nh,

(2)

58 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 12.2012

miªu t¶ nh÷ng sinh ho¹t v¨n hãa, tÝn ng−ìng vµ cuéc sèng lao ®éng hµng ngµy cña mét sè nhãm d©n téc M«ng, Dao, Th¸i, M−êng... trªn nhiÒu miÒn ®Êt n−íc.

PV.

Héi nghÞ: N©ng cao hiÖu qu¶ triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn thanh niªn ViÖt Nam giai

®o¹n 2011-2020

Ngµy 28/11/2012, t¹i Hµ Néi, Bé Néi vô phèi hîp víi Liªn Hîp Quèc t¹i ViÖt Nam tæ chøc Héi nghÞ “N©ng cao hiÖu qu¶ triÓn khai thùc hiÖn ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn thanh niªn ViÖt Nam giai

®o¹n 2011-2020”. Tham dù Héi nghÞ cã çc ®ång chÝ l·nh ®¹o ®¹i diÖn çc ban ngµnh Trung −¬ng, l·nh ®¹o ®Þa ph−¬ng vµ ®¹i diÖn çc c¬ quan tæ chøc quèc tÕ t¹i ViÖt Nam.

Ph¸t biÓu khai m¹c Héi nghÞ, Thø tr−ëng Bé Néi vô NguyÔn TiÕn DÜnh cho biÕt: ChiÕn l−îc Ph¸t triÓn Thanh niªn ViÖt Nam giai ®o¹n 2011-2020 (ChiÕn l−îc) ®−îc Thñ t−íng phª duyÖt t¹i QuyÕt ®Þnh sè 2474/Q§-TTg ngµy 30/12/2011 lµ nÒn t¶ng ®Ó c¸c bé, ngµnh phèi hîp gi¶i quyÕt c«ng t¸c thanh niªn.

Qua mét n¨m triÓn khai thùc hiÖn, c¸c bé, ngµnh ®· chñ ®éng phèi hîp víi Bé Néi vô tæ chøc triÓn khai cã hiÖu qu¶

c¸c nhiÖm vô, ®Ò ¸n vÒ n©ng cao ChiÕn l−îc. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc, Héi nghÞ còng chØ ra nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ vµ nhiÖm vô cÇn triÓn khai trong n¨m tíi.

T¹i Héi nghÞ, çc ®¹i biÓu tËp trung th¶o luËn, lµm râ vai trß tr¸ch nhiÖm cña çc bé, ngµnh vµ çc ®Þa ph−¬ng trong viÖc phèi hîp liªn ngµnh, ®ång thêi huy ®éng ®−îc sù hç trî kü thuËt, nguån lùc cña çc tæ chøc quèc tÕ ®Ó tæ chøc, thùc hiÖn, triÓn khai cã hiÖu qu¶

ChiÕn l−îc còng nh− chÝnh s¸ch ph¸p luËt liªn quan ®Õn thanh niªn. Bªn

c¹nh ®ã, c¸c bµi tham luËn còng lµm râ h¬n c¸c néi dung thuéc mét sè lÜnh vùc:

gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cho thanh niªn ViÖt Nam; t− vÊn, h−íng nghiÖp, d¹y nghÒ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho thanh niªn;

ch¨m sãc søc kháe, søc kháe sinh s¶n, phßng HIV/AIDS, b¹o hµnh trªn c¬ së giíi cho thanh niªn vµ vÞ thµnh niªn;

thanh niªn,…

ChiÕn l−îc ®Ò ra c¸c môc tiªu cô thÓ, trong ®ã mçi n¨m sÏ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho Ýt nhÊt 600.000 thanh niªn, trªn 80% ®−îc t− vÊn vÒ nghÒ nghiÖp vµ viÖc lµm. §Õn n¨m 2020 cã 80% thanh niªn ®−îc trang bÞ kÜ n¨ng sèng, kiÕn thøc vÒ b×nh ®¼ng giíi, søc kháe sinh s¶n, 80% thanh niªn ®¹t tr×nh ®é häc vÊn trung häc phæ th«ng vµ t−¬ng ®−¬ng.

T¹i Héi nghÞ, ®¹i diÖn cña Liªn Hîp Quèc t¹i ViÖt Nam, bµ Praitibha Mehta

®· nhÊn m¹nh: ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n d©n sè vµng, cã tû lÖ ng−êi trÎ nhiÒu nhÊt trong lÞch sö ®Êt n−íc, ®©y lµ mét tµi nguyªn quý gi¸, ViÖt Nam cÇn tËn dông c¬ héi duy nhÊt nµy ®Ó ph¸t triÓn còng gièng nh− c¸c n−íc ®−îc mÖnh danh lµ c¸c con hæ ch©u ¸ ®· tõng lµm trong thêi gian võa qua. §Ó lµm

®−îc ®iÒu ®ã, ViÖt Nam nãi riªng vµ nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi nãi chung cÇn

®¸p øng vÒ quyÒn vµ nhu cÇu ph¸t triÓn cho thanh niªn.

Héi nghÞ lµ c¬ héi ®Ó thanh niªn

®−îc nãi lªn tiÕng nãi cña m×nh trong viÖc thùc hiÖn ChiÕn l−îc, ®¹i diÖn thanh niªn còng bµy tá nh÷ng mong muèn §¶ng, Nhµ n−íc vµ çc c¬ quan cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp víi løa tuæi, çc nhãm vïng miÒn kh¸c nhau, cô thÓ vÒ çc lÜnh vùc nh− chÝnh s¸ch gi¸o dôc, vÊn ®Ò viÖc lµm vµ çc dÞch vô y tÕ.

Thanh thiÕu niªn h«m nay lµ trung t©m cña sù ph¸t triÓn. V× vËy, ChÝnh phñ, c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng, c¸c tæ chøc

(3)

§êi sèng – T− liÖu... 59

x· héi vµ céng ®ång quèc tÕ cã vai trß, tr¸ch nhiÖm ®¶m b¶o ®Ó thanh niªn cã m«i tr−êng thuËn lîi, ph¸t huy n¨ng lùc vµ trÝ tuÖ cña m×nh, xung kÝch thùc hiÖn c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, gãp phÇn xãa ®ãi gi¶m nghÌo.

Tv.

®· chñ tr× tæ chøc Héi th¶o quèc tÕ víi tiªu ®Ò “§µo t¹o, nghiªn cøu vµ øng dông t©m lý häc trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ”, nh©n dÞp kû niÖm 15 n¨m ngµy thµnh lËp Khoa T©m lý häc thuéc Tr−êng §¹i häc Khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n. Tham dù Héi th¶o cã ®«ng

®¶o çc ®¹i biÓu ®¹i diÖn çc ban, ngµnh trung −¬ng, çc héi, hiÖp héi vµ tæ chøc quèc tÕ vÒ t©m lý häc cïng nhiÒu nhµ nghiªn cøu t©m lý häc trong vµ ngoµi n−íc.

Héi th¶o lµ dÞp ®Ó c¸c häc gi¶ cïng trao ®æi vÒ nh÷ng kinh nghiÖm, hiÓu biÕt, nghiªn cøu míi vÒ c¸c vÊn ®Ò t©m lý - x· héi næi bËt ë ViÖt Nam vµ trªn thÕ giíi hiÖn nay.

Héi th¶o thèng nhÊt, t©m lý ®ãng vai trß hÕt søc to lín, gãp phÇn chñ yÕu vµo gi¸o dôc tri thøc vµ nh©n c¸ch cho con ng−êi, mét thµnh tè cùc kú quan träng cña nÒn kinh tÕ - x· héi hiÖn ®¹i.

X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, con ng−êi trë nªn bËn rén h¬n, n¨ng ®éng h¬n.

Bªn c¹nh ®ã, cuéc sèng vËt chÊt còng

®ét gia ®×nh, ly h«n, tù s¸t; nh÷ng chøng bÖnh cña thêi ®¹i nh−: trÇm c¶m, stress, rèi lo¹n c¶m xóc hµnh vi. BiÕt

vËn dông thµnh c«ng nh÷ng hiÓu biÕt vÒ

®êi sèng t©m lý con ng−êi vµo ®êi sèng hµng ngµy trong giao tiÕp víi nh÷ng ng−êi xung quanh mµ m×nh ®ang cã quan hÖ lµ “®¶m b¶o b»ng vµng” cho mèi quan hÖ Êy ngµy cµng trë nªn tèt

®Ñp h¬n, ®em l¹i c¶m gi¸c h¹nh phóc ngät ngµo cho ng−êi trong cuéc, lµm cho ng−êi ta thÊy yªu th−¬ng nhau h¬n, thÝch sèng h¬n. Nhu cÇu Êy gãp phÇn

®−a ngµnh T©m lý häc ngµy cµng ph¸t triÓn - mét ngµnh khoa häc mang tÝnh chÊt øng dông cao, g¾n liÒn víi ®êi sèng, nhu cÇu cña con ng−êi, x· héi.

Sau phiªn khai m¹c, c¸c ®¹i biÓu tr×nh bµy vµ th¶o luËn t¹i 3 tiÓu ban:

TiÓu ban 1, TrÎ em, gia ®×nh, v¨n hãa, gi¸o dôc, ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò:

Khñng ho¶ng gi¸o dôc vµ c¸ch th¸o gì;

V× cuéc sèng h¹nh phóc hµng ngµy cña mçi ng−êi lµ môc tiªu sè mét mµ t©m lý häc cÇn h−íng tíi; Gi¸o dôc xóc c¶m - mét néi dung quan träng trong nhµ tr−êng phæ th«ng…

TiÓu ban 2, Qu¶n lý, kinh doanh, lao ®éng vµ h−íng nghiÖp, ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò: Th¸i ®é cña n«ng d©n ®èi víi viÖc thu håi ®Êt cña nhµ n−íc; C¸c yÕu tè ¶nh h−ëng tíi nhu cÇu ¸p dông thµnh tùu khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo h−íng s¶n xuÊt hµng hãa; ThÝch øng nghÒ nghiÖp cña sinh viªn sau tèt nghiÖp - thùc tr¹ng, nguyªn nh©n vµ mét sè kiÕn nghÞ…

héi øng dông, ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò:

ChÝnh s¸ch qu¶n lý game b¹o lùc trong thanh thiÕu niªn - kinh nghiÖm quèc tÕ vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam; Thùc tr¹ng v¨n hãa häc ®−êng cña sinh viªn trong giai ®o¹n hiÖn nay…

DiÖu linh