CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ NGUYÊN VẬT LIỆU
2.3 Phân tích tình hình quản trị nguyên vật liệu công ty năm 2018
2.3.1 Phân tích tình hình cung ứng nguyên vật liệu
Phân tích về mặt số lượng
Bảng 4: Phân tích tình hình cung ứng nguyên vật liệu về mặt số lượng năm 2018
Tên nguyên vật liệu Đơn vị
Kế hoạch
Thực nhập
So sánh Số
lượng %
Nguyên v
ật li
ệu chính
Bộ linh kiện nguồn máy tính 300G Cái 76.000 76.076 76 100,10 Bộ linh kiện nguồn máy tính 400G Cái 42.000 42.042 42 100,10 Bộ linh kiệnnguồn máy tính 500G Cái 18.000 18.018 18 100,10
Nguyên v
ật liệuphụ
Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) Kg 1.088 1.150 62 105,70
Thiếc dây D1mm Kg 408 420 12 102,94
Chất trọ hàn flux Kg 544 560 16 102,94
Keo Maxbond (yellow) Cái 163.2 170 6.8 104,17
Tem seri Cuộn 18.36 20 1.64 108,93
Tem logo Jetek Cái 136.000 140.000 4.000 102,94
Tem model Cái 136.000 140.000 4.000 102,94
Băng keo to Cuộn 680 750 70 110,29
Băng keo nhỏ Cuộn 272 300 28 110,29
Thùng carton Cái 13.600 14.500 900 106,62
Box Retail Cái 13.6000 140.000 4.000 102,94
Giấy decal A4 Tờ 4.080 4.200 120 102,94
Nguồn: Phòng Kế hoạch - Cung ứng công ty CP Huetronics, 2019
Để họat động sản xuất kinh doanh được duy trì liên tục thì số lượng nguyên vật liệu cung ứng phải đầy đủ. Nếu lượng nguyên vật liệu được cung cấp quá nhiều thì sẽ làm giảm chất lượng của nguyên vật liệu cũng như việc ứ đọng vốn. Ngược lại nếu cung cấp không đủ thì sẽ làm gián đoạn quá trình sản xuất cả hai đều ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.
Theo số liệu bảng 4 ta thấy hầu hết các nguyên vật liệu trong nhóm phân tích đều vượt quá kế hoạch cung ứng. Đối với nhóm nguyên vật liệu chính thì số lượng cungứng không vượt quá kế hoạch không quá lớn, cả ba loại bộ nguồn linh kiện máy
Trường Đại học Kinh tế Huế
tính điển hình đều vượt kế hoạchvào khoảng 0,1%. Đối với nhóm nguyên vật liệu phụ thì tỉ lệ nguyên vật liệu cung ứng vượt kế hoạch cũng không đáng kể, đầu tiên là Tem seri vượt kế hoạch đến 8,93%, thùng Carton vượt 900 cái chiếm 6,62% tiếp đến là Tem Model và Tem logo Jetek đều vượt quá kế hoạch 4000 cái chiếm 2,94% bên cạnh đó thì Box detail và Giấy decal cũng vượt kế hoạch 2,94% với số lượng lần lượt là 4000 cái và 120 tờ
Việc cung ứng nguyên vật liệu phải được thực hiện theo định mức tiêu hao nguyên vật liệu cho một đơn vị sản phẩm thì mới đảm bảo đủ cung cấp. Việc các nguyên vật liệu đều bị vượt kế hoạch là do:
Vì nguyên vật liệu chính của công ty đa số đều đặt mua ở nước ngoài nên rất mất thời gian và chi phí nên khi tiến hành nhập nguyên vật liệu chính ở thực tế nhân viên cung ứng luôn nhập một số lượng vượt với kế hoạch đặt ra với mức là 0,1%, để đảm bảo trong quá trình sản xuất luôn có đủ nguyên vật liệu cung cấp một cách kịp thời và đầy đủ để không bị ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất của công ty.
Còn đối với nhóm nguyên vật liệu phụthì lí do lớn nhất đó là trong quá trình sản xuất đa phần có tỉ lệ bị hao hụt khó kiểm soát một cách chính xác hoàn toàn nên cần số lượng nguyên vật liệu nhiều hơn so với kế hoạch đối với công ty là đều cần thiết.
Mặc dù nhập nguyên vật liệu vượt quá kế hoạch sẽ đảm bảo tiến độ sản xuất nhưng sẽ tốn chi phí tồn kho và việc bảo quản chất lượng nguyên vật liệu. Đây là đều mà công ty nên có những đối sách để hạn chế tình trạng trên trong năm tới.
Phân tích về mặt chất lượng
Tiêu chuẩn chất lượng của các nhà cung ứng luôn được công ty đánh giá hàng đầu. Khi nguyên vật liệu được nhập về phòng chất lượng sẽ tiến hành kiểm tra theo những tiêu chuẩn kĩ thuật định trước nếu nguyên vật liệu đạt tiêu chuẩn thì sẽ tiến hành nhập kho để phục phụcho quá trình sản xuất, nếu không sẽtiến hành liên hệvới nhà cung cấp đểgiải quyết.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Ta có
Theo số liệu bảng 5thì chỉ số chất lượng:
Icl = = 0,9809
Qua kết quả trên ta thấy chất lượng nguyên vật liệu thực tế tương đối sát với chất lượng nguyên vật liệu trong kế hoạch đưa ra, đều này là một tín hiệu đáng mừng.
Vì chất lượng nguyên vật liệu được cung cấp càng tốt thì sản phẩm sẽ tốt hơn. Qua thực tế thì nguyên vật liệu của quý công ty đều được mua ở các đại lý có úy tín và quen thuộc nên có uy tíndẫn đến chất lượng nguyên vật liệu khá tốt.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Bảng 5: Phân tích tình hình cung ứng nguyên vật liệu năm 2018 Tên nguyên vật liệu Đơn
vị
Giá bán buôn
(đồng/đơn vị tính) Kế hoạch mua hàng Thực hiện mua hàng Số
lượng Thành tiền (triệu đồng) Số lượng Thành tiền (triệu đồng)
Nguyên v
ật li
ệu chính
Bộ linh kiện nguồn máy tính 300G Cái 220.000 76.000 16.720.000.000 76.076 16.736.720.000 Bộ linh kiện nguồn máy tính 400G Cái 300.000 42.000 12.600.000.000 42.042 12.612.600.000
Bộ linh kiện nguồn máy tính 500G Cái 330.00 18.000 5.940.000.000 18.018 5.945.940.000
Nguyên v
ật liệu phụ
Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) Kg 450.000 1.088 489.600.000 1150 517.500.000
Thiếc dây D1mm Kg 150.000 408 61.200.000 420 63.000.000
Chất trọ hàn flux Kg 800.00 544 43.520.000 560 44.800.000
Keo Maxbond (yellow) Cái 150.000 163.2 24.480.000 170 25.500.000
Tem seri Cuộn 100 18.36 1.836 20 2.000
Tem logo Jetek Cái 60 136.000 8.160.000 140.000 8.400.000
Tem model Cái 150 136.000 20.400.000 140.000 21.000.000
Băngkeo to Cuộn 15.000 680 10.200.000 750 11.250.000
Băng keo nhỏ Cuộn 5.000 272 1.360.000 300 1.500.000
Thùng carton Cái 35.000 13.600 476.000.000 14.500 507.500.000
Box Retail Cái 15.000 136.000 2.040.000.000 140.000 2.100.000.000
Giấy decal A4 Tờ 1.000 4.080 4.080.000 4200 4.000.000
Nguồn: Phòng Kế hoạch - Cung ứng công ty cổ phần Huetronics, 2019
Trường Đại học Kinh tế Huế
Phân tích về mặt hàng, đồng bộ Dựa theo số liệu bảng 6 ta có thể thấy:
Xét về mặt hàng: Hiện tại công ty cổ phần Huetronics chủng loại nguyên vật liệu rất đa dạng và phong phú. Trong đó có một số loại nguyên vật liệu có thể thay thế được và cũng có một số loại không thể thay thế được đó là các nguyên vật liệu tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất kinh doanh. Trong nhóm nguyên vật liệu phân tích thì Bộ linh kiện nguồn máy tính 300G, 400G và 500G, Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb), Thiếc dây D1mm và chất trợ hàn flux đều là những nguyên vật liệu không thể thay thế trong quá trình sản xuất.
Về nguyên tắc không lấy loại nguyên vật liệu cung cấp vượt kế hoạch bù cho loại nguyên vật liệu không hoàn thành kế hoạch sản xuất. Vì thế việc chênh lệch các loại nguyên vật liệu trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sẽ không đảm bảo cung cấp về mặt chủng loại mặt hàng.
Xét về mặt đồng bộ trong việc cung cấp nguyên vật liệu: vì lí do nguyên vật liệu không thể thay thế cho nhau nên việc cung ứng phải xem xét tính đồng bộ. Dựa vào tỷ lệ hoành thành kế hoạch cho thấy số lượng nguyên vật liệu luôn hoàn thành kế hoạch về số lượng, thậm chí là vượt mức kế hoạch đề ra, dẫn đầu là Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) Những năm gần đây, điển hình là năm phân tích 2018 công ty vì để giải quyết tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất không hoàn thành kế hoạch sản xuất nên công ty luôn áp dụng nguyên tắc nhập nhiều vượt hơn so với kế hoạch đưa ra 0,1% đối với nguyên vật liệu chính và các nguyên vật liệu còn lại thì tùy vào mức độ hao hụt của đợt sản xuất trước đó. Số Vì thế mức độ hoàn thành nhiệm vụ sản xuất là 100,1% luôn đảm bảo hoàn thành kế hoạch. Mặc dù như vậy công ty sẽ đảm bảo đảm hoàn thành và bàn giao đủ số lượng cho khách hàng, tuy nhiên số lượng nguyên vật liệu không sử dụng trong đợt sản xuất này sẽ dự trữ trong kho sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng nguyên vật liệu cũng như tốn chi phí lưu kho ảnh hưởng đếnhiệu quảhoạt động sản xuất kinh doanh.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Bảng 6: Phân tích tình hình cung ứng nguyên vật liệu về mặt hàng đồng bộ năm 2018
Tên nguyên vật liệu
Đơn vị
Kế hoạch
Thực nhập
Hoàn thành về
mặt hàng
Hoàn thành kế hoạch về
số lượng (%)
Số sử dụng được
Số lượng Tỷ lệ (%) Bộ linh kiện nguồn
máy tính 300G
Cái 76.000 76.076 76.076 100,10 76.076.00 100,10
Bộ linh kiện nguồn máy tính 400G
Cái 42.000 42.042 42.042 100,10 42.042.00 100,10
Bộ linh kiện nguồn máy tính 500G
Cái 18.000 18.018 18.018 100,10 18.018.00 100,10
Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb)
Kg 1.088 1.150 62 105,70 1.089.09 100,10
Thiếc dây D1mm Kg 408 420 12 102,94 408.41 100,10
Chất trọ hàn flux Kg 544 560 16 102,94 544.54 100,10
Nguồn: Phòng Kế hoạch - Cung ứng công ty cổ phần Huetronics, 2019
Về mặt kịp thời
Theo như tìm hiểu được thì đối với nhóm nguyên vật liệu phân tích trong năm 2018 các nguyên vật liệu chính như Bộ linh kiện nguồn máy tính 300G, 400G và 500G hầu hết các nhà cung ứng đều giao nguyên vật liệu đúng thời gian như kế hoạch đãđặt ra. Vì thế các nguyên vật liệu nhập trong tháng vẫn đảm bảo.
Tuy nhiên đối với các nguyên vật liệu còn lại trong nhóm phân tích như Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb), Thiếc dây D1mm và chất trợ hàn flux thì vẫn xảy ra tình trạng nguyên vật liệu được giao nhiều lần và phân bổ chưa hoàn toàn hợp lí, có tháng thì vượt và có tháng thì lại không đủ lượng nguyên vật liệu theo yêu cầu của kế hoạch. Để thấy rõ hơn về vấn đề đó tôi sẽ phân tích ba nguyên liệu này trong quý IV năm 2018:
Trường Đại học Kinh tế Huế
Bảng 7: Tình hình cung ứng về mặt kịp thời của công ty CP Huetronics quý IV năm 2018
Tên nguyên vật liệu Đơn vị
T10 T11 T12 Vượt mức
(quý IV) Kế
hoạch
Thực tế
Kế hoạch
Thực tế
Kế hoạch
Thực tế
Số
lượng % Thiếc thanh TB888
(63%Sn-37%Pb)
Kg 110 105 120 125 98 80 10 4,35
Thiếcdây D1mm Kg 35 20 30 45 49 55 5 5,56
Chất trợhàn flux Kg 60 65 70 60 34 40 5 4,35
Nguồn: Phòng Kế hoạch - Cung ứng công ty cổ phần Huetronics, 2019
Dựa vào bảng 7 có thể thấy tình hình cung ứng cả ba nguyên vật liệu ở nhóm phân tích này đều không đều đặn, tháng nhập thiếu không đủ cho sản xuất và có tháng thì phải nhập phần thiếu hụt của tháng trước. Cụ thể
Đối với Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) cả tháng 10 và tháng 11 số lượng nguyên vật liệu nhập vào đều vượt kế hoạch nên dẫn đến tình trạng thừa nguyên vật liệu, đến tháng 12 lượng nguyên vật liệu nhập vào lại ít hơn so với kế hoạch do lượng nguyên vật liệu của hai tháng trước vẫn còn dư nên phải đưa sử dụng.
Đối với Thiếc dây D1mm thì ngược lại trong tháng 10 số lượng nguyên vật liệu nhập vào không đạtkế hoạch đề ra sẽ dẫn đến thiếu hụt nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất. Đến tháng 11 và 12 thì công ty phải nhập lượng nguyên nhiều hơn so với kế hoạch, đặc biệt là trong tháng 11 lượng nguyên vật liệu nhập vào vượt đến 50% so với kế hoạch.
Đối với Chất trợ hàn flux số cũng xảy ra tình trạng phân bổ nguyên vật liệu chưa hợp lí, ta có thể thấy ở tháng 10 số lượng nguyên vật liệu nhập vào vượt kế hoạch đặt ra 8,33% cho nên qua tháng 11 số lượng nguyên vật liệu không đạt kế hoạch đặt ra do phải dùng lượng nguyên vật liệu tháng trước còn dư. Tuy nhiên đến tháng 12 thì lượng nguyên vật liệu vẫn nhập vượt mức kế hoạch đề ra.
Về mặt đều đặn
Đối với cả ba bộ linh kiện nguồn máy tính 300G, 400G và 500G: Kế hoạch
Trường Đại học Kinh tế Huế
nhập năm 2018 là lần lượt là 76000, 42000 và 18000 cái, qua bảng số liệu thì có thể thấy công ty luôn đảm bảo cung cấp đầy đủ các nguyên vật liệu loại này đều hoàn thành qua mỗi quý, không để tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu xảy ra. Đặc điểm chung của 3 loại nguyên vật liệu này đó là mức vượt kế hoạch qua các quý hầu hết ở mức 0,1% đó là do tiêu chuẩn khi nhập nguyên vật liệu của công ty đối với 3 loại nguyên vật liệu này đều phải cao hơn kế hoạch đề ra ở mức như vậy, có một điểm khác biệt đối với Bộ linh kiện nguồn máy tính 500G ở quý IV năm 2018 vượt mức kế hoạch 0,09% điều này là do nhu cầu nguyên vật liệu khá cao ở những tháng cuối năm, tuy nhiên nó khôngảnh hưởng đến tiến độ sản xuất của công ty. Việc nhập nguyên vật liệu luôn vượt kế hoạch 0,1% như thế này đã dẫn đến tình trạng tồn kho cuối năm 136 cái,đối với nhóm nguyên vật liệu này thì lượng nhập khá là đều đặn so với kế hoạch.
Đối với Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb):Kế hoạch nhập loại nguyên vật liệu cho cả năm là 1800 Kg. Cả 3 quý đầu của năm 2018, số lượng nguyên vật liệu nhập đều vượt quá kế hoạch, nhiều nhất là vào quý III cụ thế kế hoạch cần 280 Kg nhưng lại nhập đến 330 Kg vượt 50 Kg tức 17,86% so với kế hoạch. Như vậy nên đến quý IV, loại nguyên vật liệu này nhập ít hơn so với kế hoạch 18 Kg tức 5,49% do số lượng Thiếc thanh TB888(63%Sn-37%Pb) của 3 quý trước còn thừa vẫn đảm bảo đủ cho quá trình sản xuất. Lượng Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) cả năm lại vượt mức kế hoạch 62 Kg tức 5,69% so với kế hoạch là loại nguyên vật liệu vượt mức kế hoạch cao nhất trong nhóm nguyên vật liệu phân tích, chứng tỏ lượng nguyên vật liệu không đảm bảo tính đều đặn.
Đối với Thiếc dây D1mm: Kế hoạch nhập năm 2018 là 408 Kg tuy nhiên thực tế nhập vào là 420 Kg vượt kế hoạch 2,94 % tương ứng 12 Kg. Ta có thể thấy quý I, quý II và quý IV mức đặt hàng luôn được đảm bảo và vượt kế hoạch lần lượt là5,56%, 1,06%, 5,26%. Chỉ có quý III vừa đủ lượng nguyên vật liệu hoàn thành kế hoạch. Do đó lượng tồn kho cuối năm theo kế hoạch chỉ 12 Kg, vì nguyên vật liệu cung ứng không đảm bảo tính đều đặn dẫn đến tình trạng thừa nguyên vật liệu.
Đối với chất trợ hàn flux: Kế hoạch nhập nguyên vật liệu năm 2018 là 544 Kg nhưng thực tế nhập là 560 Kg, cũng như hầu hết các loại nguyên vật liệu phân tích khác, Chất trợ hàn flux luôn vượt kế hoạch qua các quý của năm 2018.
Trường Đại học Kinh tế Huế
Bảng 8: Tình hình cung ứng nguyên vật liệu về mặt đều đặn năm 2018 theo quý
Tên nguyên vật liệu Đơn vị
Quý I Quý II Quý III Quý IV
Kế Hoạch
Thực Nhập
Vượt mức Kế hoạch
Thực nhập
Vượt mức Kế hoạch
Thực nhập
Vượt mức Kế hoạch
Thực nhập
Vượt mức
Số lượng % Số lượng % Số lượng % Số lượng %
Bộ linh kiện nguồn máy tính 300G Cái 16.000 16.016 16 0,10 18.000 18.018 18 0,10 20.000 20.020 20 0,10 22.000 22.022 22 0,10 Bộ linh kiện nguồn máy tính 400G Cái 9.000 9.009 9 0,10 9.000 9.009 9 0,10 11.000 11.011 11 0,10 13.000 13.013 13 0,10 Bộ linh kiện nguồn máy tính 500G Cái 3.500 3.504 4 0,11 4.000 4.004 4 0,10 5.000 5.005 5 0,10 5.500 5.505 5 0,09 Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) Kg 230 240 10 4,35 250 270 20 8,00 280.00 330 50 17,86 328 310 (18) (5,49)
Thiếc dây D1mm Kg 90 95 5 5,56 94 95 1 1,06 110 110 - 0,00 114 120 6 5,26
Chất trọ hàn flux Kg 115 120 5 4,35 125 130 5 4,00 140 145 5 3,57 164 165 1 0,61
Nguồn: Phòng Kế hoạch - Cung ứng công ty cổ phần Huetronics,2019 Bảng 9: Tình hình cung ứng nguyên vật liệu về mặt đều đặn năm 2018 theo năm
Tên nguyên vật liệu Kế hoạch Thực nhập Vượt Số lượng % Bộ linh kiện nguồn máy tính 300G 76000 76076 76 0.10 Bộ linh kiện nguồn máy tính 400G 42000 42042 42 0.10 Bộ linh kiện nguồn máy tính 500G 18000 18018 18 0.10 Thiếc thanh TB888 (63%Sn-37%Pb) 1088 1150 62 5.70
Thiếc dây D1mm 408 420 12 2.94
Chất trọ hàn flux 544 560 16 2.94
Nguồn: Phòng Kế hoạch - Cung ứng công ty cổ phần Huetronics , 2019