Bài 24: Sơ lược về hợp chất có oxi của clo I. Nước Gia –ven
- Thành phần: Nước gia – ven là dung dịch hỗn hợp muối NaCl và NaClO (natri hipoclorit).
Hình 1: Nước Gia – ven (Javel) - Tính chất:
+ Muối NaClO có tính oxi hóa mạnh.
+ NaClO là muối của axit yếu (yếu hơn axit cacbonic), trong không khí nó tác dụng dần với CO2 tạo ra HClO không bền. Phương trình hóa học:
NaClO + CO2 + H2O → NaHCO3 + HClO Cả NaClO và HClO đều có tính oxi hóa mạnh.
- Điều chế:
+ Trong phòng thí nghiệm, nước gia – ven được điều chế bằng cách cho khí clo tác dụng với NaOH loãng ở điều kiện thường:
Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O
+ Trong công nghiệp, nước gia – ven được điều chế bằng cách điện phân dung dịch muối ăn, nồng độ từ 15% - 20%, trong thùng điện phân không có màng ngăn:
2NaCl + 2H2O → 2NaOH + Cl2 + H2
Do không có màng ngăn nên Cl2 tác dụng với NaOH tạo thành nước gia – ven:
Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O
- Ứng dụng: Muối NaClO có tính oxi hóa rất mạnh, do đó nước Gia – ven có tính tẩy màu và sát trùng, dùng để tẩy trắng vải, sợi, giấy và dùng để tẩy uế chuồng trại chăn nuôi, nhà vệ sinh.
II – Clorua vôi
Clorua vôi là chất bột màu trắng, xốp.
Hình 2: Clorua vôi - Công thức:
Công thức phân tử của clorua vôi là CaOCl2 và có công thức cấu tạo là:
⇒ Clorua vôi là muối hỗn tạp do là muối của kim loại Ca với hai loại gốc axit là Cl- và ClO-. - Tính chất:
+ Clorua vôi có tính oxi hóa mạnh, tương tự nước gia -ven.
+ Trong không khí, clorua vôi tác dụng dần với CO2 và hơi nước giải phóng HClO. Phương trình hóa học:
2CaOCl2 + CO2 + H2O → CaCO3 + CaCl2 + 2HClO - Điều chế: Cho clo tác dụng với vôi tôi hoặc sữa vôi ở 30oC:
Cl2 + Ca(OH)2 30 Co CaOCl2 + H2O - Ứng dụng:
+ Clorua vôi có tính oxi hóa mạnh nên dùng tẩy trắng vải, sợi, giấy.
+ So với nước gia – ven, clorua vôi rẻ tiền hơn, hàm lượng hipoclorit cao hơn nên được dùng để tẩy uế hố rác, cống rãnh, chồng trại chăn nuôi …
+ Một lượng lớn clorua vôi được dùng để tinh chế dầu mỏ. Do có khả năng tác dụng với các chất hữu cơ, clorua vôi được dùng để xử lý chất độc, bảo vệ môi trường.
