ĐỀ CƯƠNG DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ MÔN HÓA HỌC 9
CHỦ ĐỀ 3 :
KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ - CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ
Tổng số tiết thực hiện : 2 tiết A/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Qua chủ đề học sinh cần nắm được 1/ Kiến thức :
- Hiểu thế nào là hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ , biết phân loại các hợp chất hữu cơ .
- Hiểu được trong các hợp chất hữu cơ các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị , cacbon hóa trị IV, oxy hóa trị II, Hidro hóa trị I . Mỗi hợp chất hữu cơ có một công thức cấu tạo ứng với một trật tự liên kết nhất định, các nguyên tử cacbon có khả năng liên kết với nhau tạo thành mạch cacbon.
2/ Kỹ năng :
- Biết phân biệt các chất hữu cơ thông thường với các chất vô cơ . Viết được công thức cấu tạo của một số chất đơn giản .
- Phân biệt được các chất khác nhau qua công thức cấu tạo . B/ KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
I . KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ
1. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ
a) Hợp chất hữu cơ có ở đâu ?
Hợp chất hữu cơ có ở xung quanh ta trong cơ thể sinh vật và hàu hết các loại lương thực thực phẩm , trong các đồ dùng ngay cả trong cơ thể chúng ta .
Ví dụ :
- Trong lương thực, thực phẩm : gạo, thịt , cá, rau, quả . ..
- Trong các đồ dùng : quần, áo , giấy , mực … b) Hợp chất hữu cơ là gì ?
Hợp chất hửu cơ là hợp chất của cacbon ( trừ những hợp chất : CO, CO2 , H2CO3 , Các muối cacbonat kim loại … )
2 . KHÁI NIỆM VỀ HÓA HỌC HỮU CƠ
Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hửu cơ Luyện tập : Làm bài tập số 1,3,4,5 sách giáo khoa trang 108.
Hướng dẫn giải
bài 1 : Chọn đáp án D vì đáp án A,B,C vô cơ hửu cơ đều có
bài 3 : Vận dụng công thức tính thành phần phần % về khối lượng của nguyên tố đã học ở lớp 8
II/ CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỬU CƠ 1/ ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỬU CƠ
a / Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử
- Trong phân tử hợp chất hửu cơ các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị : Cacbon hóa trị IV , hidro hóa trị I , Ox1 hóa trị II
- Nếu dùng mỗi nét gạch để biểu diễn 1 đơn vị hóa trị của nguyên tố thì cacbon có 4 gạch , Oxi có 2 gạch, hidro có 1 gạch
Cacbon C ; Hidro H ; Oxi O
Nối liền các cặp hóa trị của 2 nguyên tử liên kết với nhau để biểu diễn liên kết của chúng
Ví dụ : Phân tử CH4 ; CH3OH
DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON Ngoài cacbon và hidrro trong phân tử
còn có các nguyên tố khác: oxi, nitơ.
clo… Ví dụ : C2H6O, C2H5O2N, CH3Cl HIĐROCACBON
Phân tử chỉ có 2 nguyên tố hidro và cacbon Ví dụ : CH4, C2H4, C6H6
HỢP CHẤT HỮU CƠ
H H C H
H
H
H C O H
H
Như vậy các nguyên tử liên kết theo đúng hóa trị của chúng b/ Mạch Cacbon
Những nguyên tử cacsbon trong phân tử hợp chất hửu cơ có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon
- Mạch thẳng :
H H H H
H C C C C H
H H H H
- Mạch nhánh
H H H
H C C C H
H H C H H H
- Mạch vòng
H H H C C H
H C C H
c/ Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định giữa các nguyên tử trong phân tử
Ví dụ : Công thức phân tử C2H6O có sự liên kết giữa các nguyên tử khác nhau do đó tạo ra 2 chất khác nhau
H H
H C C O H
H H
H H
H C O C H
H H
2 / CÔNG THỨC CẤU TẠO
Công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
H H
H C C O H Viết gọn C2H5OH
H H hoặc CH3 CH2 OH
H
H C H Viết gọn CH4
H
Luyện tập : Làm các bài tập 1,2,3,4 sách giáo khoa trang 112
Hướng dẫn giải Bài 1 :
Bài tập a sai ở chỗ cacbon có 5 liên kết hóa trị , oxi có 1 liên kết hóa trị Bài tập b cacbon ở vị trí số 1 có 3 liên kết hóa trị , clo có 2 liên kết hóa trị Bài tập c sai cacbon ở vị trí số 1 có 5 liên kết hóa trị và hidro có 2 liên kết hóa trị, liên kết với 2 nguyên tử cacbon
Bài 4 :
Bài tập a, c, d biểu diễn cùng 1 chất . bài tập b, e biểu diễn cùng 1 chất C/ LUYỆN TẬP (Luyện tập từng phần )
D/ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
1/ Chủ đề vừa học : Học chủ đề trên và làm bài tập 5 sgk trang 112 2/ Chủ đề sắp học : . Hidrocacbon
