Câu 1: (3 điểm)
Sau hai hiệp ước 1883 và 1884, phái chủ chiến trong triều đình Huế vẫn nuôi hi vọng giành lại chủ quyền từ tay Pháp khi có điều kiện.
Dựa vào ý chí của nhân dân yêu nước và các quan lại chủ chiến tại các địa phương, Tôn Thất thuyết ra sức xây dựng lực lượng, tích trữ lương thảo, khí giới… Ông còn thẳng tay trừng trị những kẻ thân Pháp và đưa Ưng Lịch lên ngôi (vua Hàm Nghi).
Trước hành động ngày một quyết liệt của Tôn Thất Thuyết, thực dân Pháp lo sợ. Chúng tìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến. Tình hình hết sức căng thẳng.
Đêm mồng 4 rạng sáng 5/7/1885, Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công quân Pháp….
Khi cuộc tấn công thất bại, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua chạy ra Tân Sở (Quảng Trị).
Tại đây, ngày 13/7/1885 ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần Vương”, kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.
Từ đó, một phong trào yêu nước chống xâm lược đã dâng lên sôi nổi, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX, được gọi là phong trào Cần Vương.
a. Phái chủ chiến tổ chức cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế đã dựa vào cơ sở nào ? b. Người chỉ huy cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế là ai ?
c. Trước hành động ngày một quyết liệt của Tôn Thất Thuyết, thực dân Pháp đã làm gì?
d. Cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế của phái chủ chiến diễn ra vào thời gian nào ? e. Khi cuộc phản công quân Pháp tại kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất Thuyết đã làm gì ? f. Tại sao gọi là phong trào Cần Vương ?
Câu 2: (3.0 điểm)
Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi Yên Thế ? Trình bày (ngắn gọn) ba giai đoạn của cuộc khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1913)
Câu 3: (3 điểm)
Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX ra đời trong hoàn cảnh nào ? Vì sao các đề nghị cải cách ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX không thực hiện được ?
Câu 4: (1 điểm)
Kể tên các trung tâm kinh tế quan trọng ở Sài Gòn dưới thời Pháp thuộc.
ĐÁP ÁN Câu 1:
a. Ý chí của nhân dân yêu nước và các quan lại chủ chiến tại các địa phương.
b. Tôn Thất Thuyết.
c. Chúng tìm mọi cách để tiêu diệt phái chủ chiến.
d. Đêm mồng 4 rạng sáng 5/7/1885.
e. Đưa vua chạy ra Tân Sở (Quảng Trị)
f. Kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước.
Câu 2:
- Nguyên nhân :
+ Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông dân khó khăn, một bộ phận phải phiêu tán lên Yên Thế, họ sẵn sàng nổi dậy đấu tranh để bảo vệ cuộc sống của mình.
+ Khi Pháp thi hành chính sách bình định, họ sẵn sàng nổi dậy đấu tranh.
- Diễn biến :
+ 1884 – 1892 : nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, chưa có sự chỉ huy thống nhất.
+ 1893 – 1908 : nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở. Đề Thám giảng hòa hai lần. Dân ta ra sức khai khẩn đồn điền, tích lũy lương thực, xây dựng đội quân tinh nhuệ, liên lạc các nhà yêu nước.
+ 1909 – 1913 : Pháp tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn. Ngày 10/2/1913 Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã.
Câu 3:
- Trào lưu cải cách Duy Tân ra đời trong hoàn cảnh :
+ Pháp đang xâm lược Việt Nam.
+ Triều đình Huế cai trị đã đẩy kinh tế xã hội Việt Nam vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng.
+ Kinh tế công, nông, thương đình trệ, đời sống nhân dân khốn khổ.
+ Mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt.
- Các đề nghị cải cách không thực hiện được vì : + Có những cải cách vượt quá khả năng thực tế.
+ Khó khăn về tài chính.
+ Thực dân Pháp đang từng bước xâm chiếm nước ta.
+ Triều đình phong kiến bảo thủ.
Câu 4:
Kể tên các trung tâm kinh tế quan trọng ở Sài Gòn dưới thời Pháp thuộc.
- 1863 thiết lập công xưởng hải quân Ba Son.
- 1881 thiết lập tuyến xe lửa Sài Gòn – Mĩ Tho.
- 1886 – 1891 xây dựng bưu điện thành phố.
- 1902 xây dựng cầu Bình Lợi.
