Tiết 120. Luyện tập đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận

(1)

1

KiỂM TRA BÀI CŨ KiỂM TRA BÀI CŨ

Trong

Trong b b ài văn nghị luận yếu tố biểu cảm ài văn nghị luận yếu tố biểu cảm có vai trò gì ? Làm thế nào để bài văn có có vai trò gì ? Làm thế nào để bài văn có

sức biểu cảm cao ? sức biểu cảm cao ?

ĐÁP ÁN ĐÁP ÁN

- Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm.Yếu tố biểu cảm giúp cho văn nghị luận có hiệu quả thuyết phục lớn hơn,vì nó tác động mạnh mẽ tới tình cảm của người đọc (người nghe).

- Để bài văn nghị luận có sức thuyết phục cao,người làm văn

phải thực sự có cảm xúc trước những điều mình viết (nói) và

phải biết diễn tả cảm xúc đó bằng những từ ngữ,những câu

văn có sức truyền cảm.Sự diễn tả cảm xúc cần phải chân thực

và không được phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài.

(2)

2

LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO

BÀI VĂN NGHỊ LUẬN.

* *

Xác định nội dung Xác định nội dung : Sự bổ ích của những chuyến tham : Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh.

quan, du lịch đối với học sinh.

* Xác định thể loại: Nghị luận chứng minh

* Phạm vi kiến thức: Không giới hạn, tuỳ theo cảm hứng của người viết.

 Đề bài:Đề bài: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh.

lịch đối với học sinh.

I.CHUẨN BỊ Ở NHÀ I.CHUẨN BỊ Ở NHÀ

II.LUYỆN TẬP TRÊN LỚP II.LUYỆN TẬP TRÊN LỚP

THẢO LUẬN NHÓM THẢO LUẬN NHÓM

(3)

3

1 .Cho các luận điểm:

 a, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu a, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên

nhiên, cuả quê hương đất nước.

 b, Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho b, Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở.

ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở.

 c, Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta c, Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu biết cụ thể hơn, sâu hơn những điều được hiểu biết cụ thể hơn, sâu hơn những điều được

học trong nhà trường.

 d, Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho d, Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui.

ta thật nhiều niềm vui.

 e, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng e, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khoẻ.

cường sức khoẻ.

(4)

4

 (c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta (c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học

trong nhà trường.

 (b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại (b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách vở.vở.

 (a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta (a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của

thiên nhiên, của quê hương đất nước.

 (d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến (d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui.

cho ta thật nhiều niềm vui.

 (e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta (e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khoẻ.

tăng cường sức khoẻ.

(5)

5

Đoạn văn mẫu 1.

Những chuyến tham quan du lịch giúp chúng Những chuyến tham quan du lịch giúp chúng ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương, đất nước. Có thể nói trên thiên nhiên, quê hương, đất nước. Có thể nói trên

đất nước ta có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi là đất nước ta có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi là

điểm du lịch hấp dẫn đối với khách tham quan điểm du lịch hấp dẫn đối với khách tham quan

trong và ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh trong và ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Hạ Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến Hạ Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến

những nơi ấy, nhưng mỗi lần được đi tham quan ở những nơi ấy, nhưng mỗi lần được đi tham quan ở

Đền Đô (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Đền Đô (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút

Tháp(Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác nữa Tháp(Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác nữa

chúng em vẫn tự nhủ với nhau rằng: Đất nước chúng em vẫn tự nhủ với nhau rằng: Đất nước

mình ở đâu cũng đẹp.

Bài tập 2.

II.LUYỆN TẬP TRÊN

LỚP: LỚP:

(6)

6

Đoạn văn mẫu 2.



Những chuyến tham quan du lịch giúp Những chuyến tham quan du lịch giúp

chúng ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến chúng ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến

hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương, đất hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương, đất

nước. Có thể nói trên đất nước ta có nhiều nước. Có thể nói trên đất nước ta có nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi là điểm du lịch phong cảnh đẹp, nhiều nơi là điểm du lịch hấp dẫn đối với khách tham quan trong và hấp dẫn đối với khách tham quan trong và ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Hạ ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Hạ

Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến

những nơi ấy, có tiếc và buồn một chút những nơi ấy, có tiếc và buồn một chút

nhưng mỗi lần được đi tham quan ở Đền Đô nhưng mỗi lần được đi tham quan ở Đền Đô

(Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Tháp (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Tháp

(Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác (Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác

nữa ,chúng em thấy vui sướng,tự hào và vẫn nữa ,chúng em thấy vui sướng,tự hào và vẫn

tự nhủ với nhau rằng: Đất nước mình ở đâu tự nhủ với nhau rằng: Đất nước mình ở đâu

cũng đẹp, đẹp như một bức tranh.

(7)

7

Bài tập 2: Viết đoạn văn Bài tập 2: Viết đoạn văn

có sử dụng yếu tố biểu có sử dụng yếu tố biểu

cảm cảm . .

 Đoạn văn 1.Đoạn văn 1.

 (1) (1) Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta niềm chuyến tham quan, du lịch còn đem lại cho ta niềm vui sướng trong tâm hồn

vui sướng trong tâm hồn.. (2)(2) Chắc các bạn vẫn chưa Chắc các bạn vẫn chưa quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long.

quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long. (3)(3) Hôm ấy không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng Hôm ấy không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài , chợt thấy trải ra reo, khi sau một chặng đường dài , chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh

trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mông, kì thú.

mông, kì thú. (4)(4) Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên Tôi nhớ hôm trước bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình.

còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. (5)(5) Tôi để ý Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. (6) Nỗi buồn kia đã tan đi hẳn, như có một xanh. (6) Nỗi buồn kia đã tan đi hẳn, như có một

phép màu. (7) Niềm sung sướng ấy không thể có khi phép màu. (7) Niềm sung sướng ấy không thể có khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc.

nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc.

33

66 77

22

(8)

8

B B ài tập 2 ài tập 2 : : Viết đoạn văn có sử Viết đoạn văn có sử dụng yếu tố biểu cảm

dụng yếu tố biểu cảm . .

Đoạn văn 2 Đoạn văn 2

Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan du lịch còn đem lại cho ta rất chuyến tham quan du lịch còn đem lại cho ta rất

nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn.

nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. Bạn còn nhớ Bạn còn nhớ cái lần cả lớp mình cùng đến thăm vịnh Hạ Long cái lần cả lớp mình cùng đến thăm vịnh Hạ Long

không?

không? Hôm ấy, Hôm ấy, có aicó ai trong chúng ta trong chúng ta lạilại kìm nổi kìm nổi

một tiếng reo, một tiếng reo,

,khi sau một chặng đường dài , chợt thấy ,khi sau một chặng đường dài , chợt thấy trải ra trước mắt mình cả một cảnh trời biển, nước trải ra trước mắt mình cả một cảnh trời biển, nước non mênh mông, kì thú.Tôi nhớ, hôm trước, bạn Lệ non mênh mông, kì thú.Tôi nhớ, hôm trước, bạn Lệ

Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. Tôi để Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê bình. Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ , nhưng nét mặt ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ , nhưng nét mặt

bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non

xanh. ,nỗi buồn kia đã tan đi hẳn, như có xanh. ,nỗi buồn kia đã tan đi hẳn, như có một phép màu. niềm sung sướng ấy một phép màu. niềm sung sướng ấy

khi chúng ta suốt năm chỉ quẩn quanh trong căn nhà, khi chúng ta suốt năm chỉ quẩn quanh trong căn nhà,

nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc?

vv

à à

những tiếng trầm trồnhững tiếng trầm trồ

Diệu kì thay Diệu kì thay

Làm sao có được Làm sao có được

(9)

9

Mở bài:

Cứ sau mỗi độ xuân về,trong lòng chúng em lại Cứ sau mỗi độ xuân về,trong lòng chúng em lại

vô

vô cùng sung sướng,háo hức

cùng sung sướng,háo hức

vì sẽ được đi tham quan.Năm nào vì sẽ được đi tham quan.Năm nào ban giám hiệu nhà trường cũng tổ chức cho chúng em đi.

ban giám hiệu nhà trường cũng tổ chức cho chúng em đi.

Năm nay chúng em sẽ được đến thăm quan Đền Hùng, để Năm nay chúng em sẽ được đến thăm quan Đền Hùng, để

thắp hương tưởng nhớ đến tổ tiên của chúng ta.

Kết bài Kết bài::

Phải nói rằng,nhưng chuyến tham quan du lịch Phải nói rằng,nhưng chuyến tham quan du lịch đã để lại trong lòng chúng em nhiều điều bổ ích và lí đã để lại trong lòng chúng em nhiều điều bổ ích và lí

thú.Năm nào chúng em cũng

thú.Năm nào chúng em cũng khát khao mong đợi khát khao mong đợi

một chuyến đi xa mới để mở rộng tầm hiểu biết của một chuyến đi xa mới để mở rộng tầm hiểu biết của

mình và càng thấy

mình và càng thấy yêu mến hơn yêu mến hơn thiên nhiên,quê thiên nhiên,quê hương, đất nước.

hương, đất nước.

(10)

10

Một số lưu ý khi đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn Một số lưu ý khi đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn

nghị luận:

•

1. Xác định luận điểm gợi cho em tình 1. Xác định luận điểm gợi cho em tình cảm,cảm xúc.

cảm,cảm xúc.

•

2.Lựa chọn từ ngữ,câu văn diễn đạt cảm 2.Lựa chọn từ ngữ,câu văn diễn đạt cảm xúc của mình, dẫn chứng phù hợp.

xúc của mình, dẫn chứng phù hợp.

•

3. Người viết phải có cảm xúc chân thành 3. Người viết phải có cảm xúc chân thành trong sáng,biết diễn tả cảm xúc.

trong sáng,biết diễn tả cảm xúc.

•

4.Trình bày rõ ràng không phá vỡ mạch 4.Trình bày rõ ràng không phá vỡ mạch lạc nghị luận của bài văn.

lạc nghị luận của bài văn.

(11)

11

Hướng dẫn về nhà làm bài tập 3:



Đề bài: Đề bài: Chứng minh rằng nhiều Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như:

bài thơ em đã học như: Cảnh Cảnh khuya

khuya của Hồ Chí Minh, của Hồ Chí Minh, Khi con Khi con tu hú

tu hú của Tố Hữu, của Tố Hữu, Quê hương Quê hương

của Tế Hanh…đều biểu hiện rõ của Tế Hanh…đều biểu hiện rõ

tình cảm thiết tha của các nhà tình cảm thiết tha của các nhà

thơ đối với thiên nhiên đất nước.

(12)

12



Xác định thể loại: Chứng minh Xác định thể loại: Chứng minh



Xác định nội dung: Tình cảm của các nhà Xác định nội dung: Tình cảm của các nhà thơ đối với thiên nhiên, đất nước.

thơ đối với thiên nhiên, đất nước.



Giới hạn kiến thức: Bài cảnh khuya của Hồ Giới hạn kiến thức: Bài cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê

hương của Tế Hanh…và các bài thơ khác hương của Tế Hanh…và các bài thơ khác

mà mình thích.



Tìm luận điểm sắp xếp hệ thống các luận Tìm luận điểm sắp xếp hệ thống các luận điểm,luận cứ.

điểm,luận cứ.



Lập dàn ý, vận dụng đưa các yếu tố biểu Lập dàn ý, vận dụng đưa các yếu tố biểu

cảm vào đoạn văn mình có cảm xúc. Tránh cảm vào đoạn văn mình có cảm xúc. Tránh

lan man dễ sa vào kiểu bài văn biểu cảm.

(13)

13

1) 1) Viết lại đoạn văn (phần 2b trang Viết lại đoạn văn (phần 2b trang 109) vào vở bài tập

109) vào vở bài tập . .

2) 2) Đọc đoạn văn tham khảo (SGK, trang Đọc đoạn văn tham khảo (SGK, trang 108) bài đọc thêm (SGK, trang 109)

108) bài đọc thêm (SGK, trang 109) . . 3) 3) Viết Viết một đoạn văn có sử dụng yếu tố một đoạn văn có sử dụng yếu tố

biểu cảm theo yêu cầu của bài tập 3 biểu cảm theo yêu cầu của bài tập 3

(tự chọn bài thơ mà mình yêu thích) (tự chọn bài thơ mà mình yêu thích) . . 4) 4) Ôn tập tốt để giờ sau kiểm tra một Ôn tập tốt để giờ sau kiểm tra một

tiết môn văn.

DÆn dß

(14)

14