NS:...
NG:...
Tiết 8
BÀI 7: CÁC NƯỚC MĨ LA- TINH
I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức: Học sinh khái quát được tình hình Mĩ La-tinh sau chiến tranh thế giới thứ 2 - Biết được cuộc đấu tranh giải phóng của nhân dân Cu Ba và những thành tựu mà nhân dân Cu Ba đạt được về văn hoá, giáo dục, kinh tế hiện nay.
- Hiểu được mối quan hệ hữu nghĩ giữa nhân Cu Ba với nhân dân Việt Nam.
2. Kĩ năng
* Kĩ năng bài học:
HS biết Sử dụng lược đồ Mĩ La tinh, xác định vị trí các nước Mĩ La tinh, phân tích đánh giá sự kiện.
* Kĩ năng sống:
Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tư duy, kĩ năng hợp tác, kĩ năng lắng nghe giải quyết vấn đề.
3.Thái độ
-Thấy được cuộc đấu tranh kiên cường của nhân dân Cu Ba và những thành tựu mà nhân dân Cu Ba đạt được về kinh tế, văn hoá, giáo dục. Từ đó thêm yêu mến và quý trọng nhân dân Cu Ba.
-Thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị và tinh thần tượng trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa nhân dân 2 nước Việt Nam và Cu Ba.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực phân tích, đánh giá, năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề.
- Tích hợp với môn Địa lí, môn Mĩ thuật, Văn học, GDCD.
- Tích hợp giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh II. Chuẩn bị
- Giáo viên: SGK, SGV, giáo án, máy chiếu.
- Học sinh: SGK, đọc trước nội dung trả lời các câu hỏi trong sgk, sưu tầm tài liệu, tranh ảnh, tìm hiểu mối quan hệ giữa nhân dân Cu Ba với nhân dân Việt Nam.
III. Phương pháp/KT
- PP: vấn đáp, trực quan, phân tích, thuyết trình, thảo luận.
- Kĩ thuật dạy học: Kĩ thuật nhóm, đặt câu hỏi, trình bày 1 phút, giao nhiệm vụ.
IV.Tiến trình dạy học 1.ổn định tổ chức (1p) 2. Kiểm tra bài cũ (5p)
Câu hỏi: Hãy trình bày tình hình chung của các nước Châu Phi từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến nay?
Đán án, biểu điểm:
- Sau chiến tranh thế giới thứ 2: phong trào đấu tranh đòi độc lập diễn ra sôi nổi:
+ Sớm nhất: Bắc phi
+ 18/6/1953 thành lập cộng hoà Ai Cập + 1962 An- giê - ri gành được độc lập
+ 1960, 17 nước châu Phi tuyên bố độc lập “Năm châu Phi”
- Công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế, văn hoá thu được nhiều thành tích nhưng vẫn đói nghèo, lạc hậu
- Cuối những năm 80, càng khó khăn và không ổn địnhThành lập tổ chức thống nhất châu PhiLiên minh châu Phi (AU)
3. Giảng bài mới
Giới thiệu bài (1p):
Mĩ La- tinh là một khu vực rộng lớn, từ sau chiến tranh thế giới thứ 2 Mĩ La -tinh không ngừng đấu tranh để củng cố độc lập chủ quyền, phát triển kinh tế nhằm thoát khỏi sự lệ thuộc vào đế quốc Mĩ. Trong cuộc đấu tranh đó Cu Ba được coi là ngọn cờ tiên phong trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Mĩ La-tinh.
Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng
HĐ1: (18’)Những nét chung
- Mục tiêu: Biết được tình hình chung của các nước Mĩ La –tinh từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay.
Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước Mĩ La-tinh , tiêu biểu là cuộc cách mạng của các nước Cu- ba. Công cuộc xây dựng đất nước đạt nhiều thành tựu to lớn, một số nước công nghiệp mới Ác-hen-ti-na, Bra- xin
- PP: đàm thoại, thuyết trình, giảng giải - KT: đặt câu hỏi, trình bày 1 phút
- Tích hợp kiến thức địa lí tìm hiểu vị trí địa lí khu vực Mĩ La- tinh
- Phương tiện: SGK, SGV, tài liệu tham khảo - Hình thức: cá nhân, nhóm
chiếu lược đồ: Mĩ La tinh
? Em hãy giới thiệu vài nét về khu vực Mĩ La tinh?
HS: dựa vào kiến thức địa lí giới thiệu vị trí địa lí của khu vực Mĩ La-tinh
- Mĩ La tinh là một khu vực rộng lớn >20 triệu km2 (Chiếm 1/7 diện tích thế giới) gồm 23 nước cộng hoà (từ Mêhicô -
>cực Nam của châu Mĩ), tài nguyên thiên nhiên phong phú
? Châu Mĩ được tìm thấy năm nào? Do ai tìm thấy? Vì
I. Những nét chung
1. Phong trào giải phóng dân tộc
sao lại gọi là Mĩ La tinh?
- Năm 1492 Cô lôm bô tìm ra Châu Mĩ.
? Lúc đầu Mĩ La tinh là thuộc địa của ai?
-Tây ban Nha năm (1500)
? Phong trào giải phóng dân tộc của Mĩ La- tinh có gì khác với Châu Á và Châu Phi?
Thảo luận nhóm bàn (2’)
- Châu Á và châu Phi sau chiến tranh thế giới 2 mới giành được độc lập. Còn Mĩ La tinh có nhiều nước giành được độc lập từ thập niên đầu của thế kỉ XIX
VD: Braxin, Ac-he-ti-na, Pê-ru, Vê-nê-xu-ê-la…Nhưng ngay sau đó, các nước Mĩ La tinh lại rơi vào vòng lệ thuộc của Anh, Pháp, Đức, Hà Lan và trở thành cái “sân sau” của đế quốc Mĩ
? Em hiểu như thế nào là “sân sau”?
HS: Mĩ cho rằng Châu Mĩ là của người Mĩ, Mĩ chiếm Mĩ La tinh rồi biến Mĩ la tinh thành bàn đạp, chỗ dựa vững chắc của Mĩ trong chính sách xâm lược ra thế giới
? Sau chiến tranh thế giới 2, tình hình Mĩ La- tinh có gì nổi bật?
- HS dựa Sgk trả lời
? Vì sao Mĩ La-tinh lại được mệnh danh là “Lục địa bùng cháy”?
- Trước kia bị lệ thuộc nặng và là “sân sau” của Mĩ, bây giờ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ như ngọn lửa.
? Trong thời kì đấu tranh vũ trang, nổi bật nhất trong khu vực này là những sự kiện ở những nước nào?
- Chi-lê và Ni-ca -ra-goa Chiếu lược đồ
HS xác định trên lược đồ hai nước Chi-lê và Ni-ca -ra-goa
? Em hãy nêu những nét nổi bật của các sự kiện đó?
- HS dựa sgk trả lời
? Kết quả của phong trào cách mạng ở 2 nước này ntn?
- Đầu thế kỉ XIX, nhiều nước Mĩ La- tinh đã giành được độc lập nhưng sau đó lại trở thành “sân sau” của Mĩ.
- Sau chiến tranh thế giới 2, Mĩ- la -tinh có nhiều biến chuyển:
+ Mở đầu là cách mạng Cu- ba 1959
+ Từ những năm 60-80 của thế kỷ XXLục địa bùng cháy
- Kết quả: Chính quyền độc tài phản động bị lật đổ, chính phủ dân tộc dân chủ được thiết lập
+ Nổi bật: Chi-lê và Ni-ca- ra-goa
2. Công cuộc xây dựng đất nước phát triển kinh tế.
Vì sao?
- Thất bại vào những năm 1973 và 1991, do nhiều nguyên nhân, nhất là sự can thiệp của Mĩ
? Công cuộc xây dựng và phát triển đất nước của các nước Mĩ La- tinh đã diễn ra và thu được những thành tựu gì?
HS: trả lời trong SGK
?Từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, tình hình kinh tế, Tình hình chính trị của các nước Mĩ La tinh ntn?
- Trả lời trong sgk
? Những biểu hiện nào cho thấy kinh tế chính trị của Mĩ La tinh vào thập niên 90 gặp nhiều khó khăn, căng thẳng?
- Trả lời phần chữ nhỏ trong SGK/31
...
...
HĐ2: Tìm hiểu đất nước Cu-Ba hòn đảo anh hùng - Thời gian (15’)
- Mục tiêu: Tìm hiểu những nét chính về cuộc cách mạng của nhân dân Cu-ba. Tìm hiểu về Phi-đen Cát- xtơ-rô, người anh hùng của nhân dân Cu-ba. Nắm được cuộc cải cách dân chủ và những thành tựu của nhân dân Cu-ba.
- PP: vấn đáp, thuyết trình, giảng giải, trực quan - KT: đặt câu hỏi, trình bày 1 phút, nhóm
- Phương tiện SGK, SGV, tài liệu tham khảo, máy chiếu - Tích hợp kiến thức địa lí
Chiếu lược đồ
- HS xác định vị trí đất nước Cu ba trên lược đồ
? Em hãy nêu hiểu biết của mình về đất nước Cu- ba?
Giao nhiệm vụ trình bày
Dựa sgk và kiến thức lịch sử địa lí HS phát biểu.
- Cu-ba có hình dạng giống con cá sấu vươn dài trên vùng biển Ca-ri-bê, rộng 111000 km2, dân số 11,3 triệu người (2002)
- Critxtop Cô lông bô đặt chân đến Cu ba năm 1442. Sau đó
- Thu được nhiều thành tựu quan trọng
- Từ những năm 90, gặp nhiều khó khăn, có lúc căng thẳng
II. Cu Ba- Hòn đảo anh hùng
1. Phong trào giải phóng dân tộc
a. Hoàn cảnh
-3/1952 Ba-ti-xta làm đảo chínhthiết lập chế độ độc tài quân sự ở Cu- ba
Đói nghèo, cực khổ
TD Tây Ban Nha thống trị Cu Ba hơn 400 năm. Nhân dân Cu Ba đấu tranh mạnh mẽ để giành độc lập, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa năm 1895 do Hôxe- Macti và Maxiô lãnh đạo.
Năm 1902 Tây Ban Nha phải công nhận độc lập cho Cu Ba, nhưng thực tế Cu Ba lại rơi vào ách thống trị của Mĩ
? Sau chiến tranh thế giới thứ 2, tình hình CM ở Cu -ba ntn?
- Được sự giúp đỡ của Mĩ, 3/1952 tướng Ba-ti-xta làm đảo chính, thiết lập chế độ độc tài quân sự ở Cu -ba
? Chế độ độc tài của Ba-ti-xta được thể hiện ntn ở đất nước Cu -ba?
- HS dựa sgk trả lời
- Từ 1952-1958 chúng đã giết 20.000chiến sĩ yêu nước, cầm tù hàng vạn người. Dưới chế độ này đất nước Cu -ba rơi vào tình trạng đói nghèo, cực khổ
? Nhân dân Cu -ba có cam chịu sống dưới chế độ này không? Vậy nhân dân Cu -ba đã làm gì?
- Nhân dân Cu -ba đã đứng lên đấu tranh
? Cuộc đấu tranh giành chính quyền của nhân dân Cu Ba đã diễn ra ntn?
- Trình bày diễn biến
- Giới thiệu cuộc tấn công pháo đài Môn- ca-đa (Tư liệu lịch sử 9)
- Tích hợp môn Mĩ thuật miêu tả pháo đài Môn-ca- đa
? Vì sao cuộc tấn công vào pháo đài Môn-ca -đa đã mở ra một giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh của nhân dân Cu-ba?
- Thảo luận nhóm bàn (1’)
- Vì đó là một cuộc đấu tranh vũ trang.Từ sau cuộc đấu tranh đó, cách mạng Cu-ba chuyển sang giai đoạn đấu tranh vũ trang
- Chiếu chân dung Phi đen Cát-xtơ-rô ; giới thiệu đôi nét về ông.
- HS được giao nhiệm vụ ở nhà trình bày hiểu biết
Fidel Castro tên đầy đủ là Fidel Alejandro Castro Ruz, sinh ngày 13/8/1926 tại 1 làng nhỏ ở Biran. Ông từng theo học tại Đại học Havana và thời đó đã tham gia một số phong trào tiến bộ. Tới năm 1950, Fidel tốt nghiệp đại học và mở 1 văn phòng luật. Hai năm sau, Fidel tham gia tranh cử vào Quốc hội Cuba, tuy nhiên cuộc bầu cử này đã không diễn ra
b. Diễn biến
- 26/7/1953 tấn công pháo đài Môn-ca-đa dưới sự chỉ huy của Phi-đen Cát-xtơ- rô Mở ra một giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh của nhân dân Cu-ba
- Kết quả: Thất bại Thổi bùng ngọn lửa đấu tranh vũ trang
-1955, Phi đen sang Mê-hi- cô Thành lập tổ chức cách mạng “Phong trào 26/7”
do Fulgencio Batista phát động một cuộc đảo chính và nắm giữ quyền lực vào năm 1952.
Năm 1953, Fidel Castro đã chỉ huy cuộc tấn công vào trại lính Moncada, mở đầu cho cuộc Cách mạng 1959 ở đảo quốc này. Cuộc tấn công thất bại, Fidel Castro bị cầm tù 15 năm. Năm 1955, Fidel được trả tự do và ông đã sang Mexico. Năm sau đó, ông cùng với 81 người khác, trong đó có cả em trai Raul Castro và Ernesto “Che” Guevara, tổ chức một cuộc tấn công khác tại Cuba.
? Kết quả của cuộc tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa ntn?
- Thất bại, Phi-đen Cát-xtơ-rô bị bắt giam, 2 năm và bị trục xuất sang Mê -hi -cô
? Tuy thất bại nhưng phong trào đấu tranh đó có có ý nghĩa gì?
- Nêu ý nghĩa của phong trào đấu tranh
? Sau khi được trả tự do và trục xuất sang Mê-hi-cô. Tại đây Phi đen đã làm gì?
- Dựa sgk trả lời
-Thuyết trình cuộc hành trình trở về nước của Phi đen cùng 81 đồng chí trên con tàu “Gram- ma”
? Cách mạng Cu -ba thắng lợi có ý nhĩa gì ?
- Mở ra một kỉ nguyên mới- kỉ nguyên độc lập gắn liền với CNXH. Là lá cờ đầu của phong trào giải phóng dân tộc cắm mốc đầu tiên của CNXH ở tây bán cầu.
? Sau khi cách mạng thành công, nhân dân Cu -ba đã làm gì?
- Dựa vào sgk trả lời
- 1956 Phi đen trở về nước - Cuối 1958 lực lượng cách mạng lớn mạnh
-1/1/1959 cách mạng thành công lật đổ chế độ độc tài Ba-ti-xta
2. Công cuộc xây dựng và phát triển đất nước
- Cải cách ruộng đất
- Quốc hữu hoá các xí nghiệp của tư bản nước ngoài
- Xây dựng chính quyền cách mạng
- Xoá nạn mù chữ, phát triển giáo dục
- T4/1961, chiến thắng Hi- rônCu-ba tuyên bố tiến lên CNXH
* Thành tựu: (Sgk/32)
? Trong những năm xây dựng đất nước đến này nhân dân Cu -ba gặp những khó khăn gì?
- Bị đế quốc Mĩ bao vây cấm vận, tìm cách chống phá cách mạng Cu Ba, ám sát Phi đen Caxto-rô, gây chiến tranh tâm lí nói sấu Cu Ba
Liên Xô và Đông âu tan rã Cu -ba phải trải qua một thời kì đặc khó khăn về kinh tế, mất thị trường và nguồn viện trợ to lớn
? Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng nhân dân Cu Ba đã thu được những thành tựu gì?
- HS nêu thành tựu đạt được của nhân dân Cu Ba - GV bổ sung thêm trong tư liệu
? Em biết gì về mối quan hệ đoàn kết hữu nghị giữa lãnh tụ Phi-đen Cát-xtơ-rô, nhân dân Cu Ba với Đảng, chính phủ và nhân dân Việt Nam?
Thảo luận cặp đôi (2’)
Các nhóm báo cáo kết quả thảo luận
Phi-đen Ca-xtơ-rô, lãnh tụ của cách mạng Cu-ba, đã ba lần sang thăm Việt Nam vào các năm 1973, 1995 và 2003.
Chuyến thăm của Phi-đen Ca-xtơ-rô tới Việt Nam đầu tiên vào tháng 9-1973 là sự kiện trọng đại có ý nghĩa chính trị sâu sắc trong lịch sử quan hệ hữu nghị Việt Nam - Cu-ba.
Đây là chuyến thăm của vị nguyên thủ nước ngoài đầu tiên đến những khu vực khói lửa nhất của miền Bắc và đặc biệt là vùng giải phóng miền Nam Việt Nam kể từ sau khi Hiệp định Pa-ri về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam được ký kết. Là nguyên thủ nước ngoài duy nhất đã vào tuyến lửa Quảng Trị để động viên nhân dân ta. Lúc Bác Hồ mất, Phi đen cũng đến thăm viếng. Bằng trái tim và tình cảm chân thành, Phi đen và nhân dân Cu -ba luôn ủng hộ cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam “Vì Việt Nam, Cu -ba sẵn sàng hiến cả máu”. Cu -ba đã cử chuyên gia, bác sĩ nghiên cứu bệnh sốt rét, mổ cho các thương binh ở chiến trường. Sau 1975 Cu -ba đã giúp nhân dân VN xây dựng thành phố Vinh, bệnh viện ở Đồng Hới (Quảng Trị). Ngược lại nhân dân Việt Nam cũng giúp đỡ nhân dân Cu-ba trong thời kỳ bị Mĩ cấm vận
- Chiếu một số hình ảnh về mối quan hệ giữa Việt Nam với Cu -ba.
- Tích hợp môn GDCD 9 về hòa bình, hữu nghị, hợp tác Trên cơ sở tình hữu nghị hợp tác, Việt Nam với Cu-ba luôn tôn trọng và giúp đỡ lẫn nhau
- Tích hợp văn học bài thơ: Từ Cu Ba của Tố Hữu Anh viết cho em, tự đảo này
Cu-ba, hòn đảo Lửa, đảo Say Ở đây say thật, say trời đất Sóng biển say cùng rượu mật, say...
Nửa vòng trái đất, rẽ tầng mây Anh đến Cu-ba một sáng ngày Nắng rực trời tơ và biển ngọc Đào tươi một dải lụa đào bay.
Em ạ, Cu-ba ngọt lịm đường Mía xanh đồng bãi, biếc đồi nương Cam ngon, xoài ngọt vàng nông trại Ong lạc đường hoa, rộn bốn phương.
Anh mải mê nhìn, anh mải nghe Mía reo theo gió, những thân kè Tóc xanh xoã bóng, hàng chân trắng
Có phải tiên nga dự hội hè?...
...
...
4. Củng cố (2’)
? phong trào cách mạng ở khu vực Mĩ La tinh từ sau năm 1945 có gì nổi bật?
5 .Hướng dẫn về nhà (3’)
- Học bài: Theo hệ thống câu hỏi sgk
Sưu tầm các tài liệu về Mĩ La-tinh, và Cu-Ba
- Sưu tầm những bài thơ về mối quan hệ giữa Việt Nam Và Cu Ba - Ôn tập các bài đã học để chuẩn bị cho tiết kiểm tra 1 tiết
+ Bài 1: Liên Xô và các nước Đông Âu từ năm 1945 đến giữa những năm 70 của thế kỷ XX
+Bài 2: Liên Xô và các nước Đông Âu từ những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỷ XX
+ Bài 4: các nước Châu Á: Tìm hiểu những nét chung các nước Châu Á
+ Bài 5: Các nước Đông Nam Á: Hoàn cảnh ra đời, mục tiêu nguyên tắc hoạt động của tổ chức ASAN?
- Tại sao nói : Từ đầu những năm 90 của thế kỷ XX một chương mới đã mở ra trong lịch sử các nước Đông Nam Á?
? Tại sao Việt Nam ra nhập tổ chức ASEAN vừa là thời cơ vừa là thách thức?
+ Bài 6 học mục I + Bài 7: học mục II
+ Nêu mối quan hệ giữa Việt Nam Và Cu Ba
+ Những thành tựu mà nhân dân Cu Ba đạt được trong công cuộc xây dựng đất nước V. Rút kinh nghiệm
...
...
...
………
………
---
