TIẾT 106:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ
NGỤ NGÔN CỦA LA PHÔNG-TEN
A. NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ
TƯ TƯỞNG ĐẠO LÝ
Đuổi hình bắt chữ
Tôn sư trọng đạo
THỜI GIAN LÀ VÀNG
Nghĩa trang liệt sỹ Tr ờng Sơn
Đời đời biết ơn các anh hùng Liệt sỹ
Uống nước nhớ nguồn
Một mặt người bằng mười mặt của
học đi đôi với hành
I. Tìm hiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lý
1. Khảo sát phân tích ngữ liệu
Văn bản SGK/34:Tri thức là sức mạnh
* Nhận xét:
a. Vấn đề nghị luận:
Giá trị của tri thức và vai trò của người tri thức trong
sự phát triển của xã hội.
b) Bố cục văn bản
Mở bài :
Từ đầu …tư tưởng ấy => nờu vấn đề : Tri thức khoa học và người trớ thức
Thõn bài:
Tiếp... trờn thế giới: Chứng minh và khẳng định sức mạnh của tri thức
Kết bài : Phần cũn lại:
Phờ phỏn một số người khụng biết quý trọng tri thức hoặc sử dụng tri thức không đúng chỗ..
I. Tìm hiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lý 1. Khảo sát phân tích ngữ liệu
Văn bản SGK/34:Tri thức là sức mạnh * Nhận xét:
a. Vấn đề nghị luận:
Giá trị của tri thức và vai trò của
người tri thức trong sự phát triển của xã hội.
b) Bố cục: 3 phần
- MB: Nêu vấn đề nghị luận
- TB: lập luận chứng minh vấn đề - KB: mở rộng vấn đề bàn luận
-> Mối quan hệ: logic, chặt chẽ, cụ thể
Những câu mang luận điểm chính :
MB: Nhà khoa học người Anh Phơ răng –xit Bê cơn ( Thế kỉ XVI-XVII) đã nói một câu nổi tiếng : “ Tri thức là sức mạnh”. Sau này Lê –nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới lại nói cụ thể hơn: “ Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”. Đó là một tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy.
TB: (Đ1)Tri thức đúng là sức mạnh. Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi, nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không!?
(Đ2):Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng.
KB:Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức.Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các cường quốc trong khu vực và thế giới cần phải có bao nhiêu nhà tri thức tài năng trên mọi lính vực.
I. Tìm hiểu bài nghị luận về vấn đề tư tưởng đạo lý
1. Khảo sát phân tích ngữ liệu
Văn bản SGK/34:Tri thức là sức mạn
* Nhận xét:
c. Các câu chứa luận điểm - MB: 4 câu
- TB: Câu mở đầu và hai câu kết đoạn 2.
- Câu mở đầu đoạn 3
- KB: Câu mở đoạn và câu kết đoạn 4
=> Tất cả các câu luận điểm nêu rõ ràng, dứt khoát ý kiến của người viết về vấn đề nghị luận.
d. Phép lập luận chính: Phép lập luận chứng minh
Giúp người đọc nhận thức được nhận thức được vai trò
của tri thức và người tri thức đối với sự tiến bộ của xã hội.
* Sự khác nhau:
* Gống nhau: Dạng bài nghị luận xã hội
Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
Nghị luận một vấn đề tư tưởng đạo lý
Vấn đề NL Một sự việc, hiện tượng đời sống.
Một tư tưởng, đạo lí.
Cách làm Rút ra những tư tưởng đằng sau các sự việc.
Đưa ra các lí lẽ,
dẫn chứng từ thực
tế cuộc sống.
2. Ghi nhớ (SGK/36)
Vậy, thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý ? Yêu cầu về nội dung và hình thức của bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý là như thế nào?
• Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống,... của con người.
• Yêu cầu về nội dung của bài nghị luận này là phải làm sáng tỏ các vấn đề tư tưởng, đạo lí bằng cách giải thích, chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích,.. để chỉ ra chỗ đúng ( hay chỗ sai) của một tư tưởng nào đó, nhằm khẳng định tư tưởng của người viết.
• Về hình thức, bài viết phải có bố cục ba phần; có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ; lời văn chính xác, sinh động.
II. Luyện tập
1. Bài tập (SGK- 34)
Văn bản: Thời gian là vàng.
a) VB bàn về một vấn đề t t ởng, đạo lí b) Vấn đề bàn luận:
c) Các luận điểm chính:
+ Thời gian là sự sống.
+ Thời gian là thắng lợi.
+ Thời gian là tiền.
Giá trị của thời gian.
+ Thời gian là tri thức.
- Phép lập luận chủ yếu: phân tích, chứng minh.
- Cách lập luận có sức thuyết phục, vì giản dị, dễ hiểu, sau mỗi luận điểm là một dẫn chứng chứng minh cho giá
trị của thời gian.
B. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN CỦA LA PHÔNG-TEN
I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: 1828-1893
- Hi-pô-lít Ten là nhà triết học, sử học và nhà nghiên cứu văn học, viện sĩ viện hàn lâm Pháp
2. Tác phẩm
- Trích từ chương 2 phần 2 của tác phẩm cùng tên do Tú Mỡ dịch.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chú thích 2. Phân chia bố cục văn bản
3. Phân tích: a. Hình tượng cừu trong thơ ngụ ngôn
? Dưới ngòi bút của nhà khoa học Buy-phông thì cừu là một loài vật như thế nào?
? Dưới ngòi bút của nhà thơ La-phông-ten thì cừu có phải chỉ như thế hay không?
b. Hình tượng chó sói trong thơ ngụ ngôn
Nhà thơ: sói là “bạo chúa của cừu”, “là 1 tên trộm cướp”, “là một gã vô lại luôn luôn đói dài và luôn
luôn bị ăn đòn” mặt khác “cũng đáng thương”, “khốn khổ và bất hạnh” => thể hiện bằng tình thương.
- Nhà bác học: chó sói là 1 con vật có hại => thể hiện tính chính xác, trung thực trong miêu tả “bộ mặt lấm lét....vô dụng”
4. Những giá trị nghệ thuật nổi bật của vb là gì?
H ớng dẫn học bài:
- Nắm đ ợc thế nào là nghị luận về một t t ởng, đạo lí; yêu cầu về ND và hình thức của kiểu bài này, làm BT: L p ậ d n ý đức tính trung thực à
- Chuẩn bị tiết 107: Liên kết câu và
