TiÕt 127
Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên,
đất n ớc trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của
nhà thơ.
Luận điểm 2 Luận điểm 1
Hình ảnh mùa xuân trong bài
thơ của Thanh Hải
mang nhiều tầng ý
nghĩa.
Hình ảnh mùa xuân và tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ“ ”
Vấn đề nghị luận
Luận điểm 3
Hình ảnh một mùa xuân nho nhỏ thể hiện
khát vọng đ ợc hoà nhập, đ ợc
dâng hiến.
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Tiết 127
I. Tỡm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Vớ dụ: ( sgk/ 77, 78)
Văn bản: “ Khỏt vọng hũa nhập, dõng hiến cho đời”
* Nhận xột
a) Vấn đề nghị luận:
b) Hệ thống luận điểm:
Hoạt động nhóm
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3
Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của
Thanh Hải mang nhiều tầng nghĩa.
Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất n ớc
trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
Hình ảnh một mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng đ ợc hoà
nhập, đ ợc dâng hiến.
+ Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên.
+ Hình ảnh
mùa xuân của đất n ớc trong lao động và
chiến đấu.
+ Nguyện ớc làm một mùa xuân nho nhỏ.
+ Hình ảnh : dòng sông xanh, hoa tím biếc, lộc…
+ Âm thanh: tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời
+ Ngôn từ: tha thiết, trìu mến của nhà thơ trong lời kêu, giọng hỏi...
+ T thế: Tôi đ a tay tôi hứng.
+ Câu thơ, hình ảnh thơ đặc sắc...
+ Cảm xúc, giọng
điệu trữ tình...
+ Sự láy lại các hình ảnh của mùa xuân.
Xác định luận cứ trong các luận điểm
Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng nghĩa .
Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất n ớc trong cảm xúc thiết tha, trìu mến của nhà thơ.
Hình ảnh một mùa xuân nho nhỏ thể hiện khát vọng đ ợc hoà nhập,
đ ợc dâng hiến
+ Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên.
+ Hình ảnh mùa xuân của đất n ớc trong lao động và chiến đấu.
+ Nguyện ớc làm một mùa xuân nho nhỏ.
+ Hình ảnh : dòng sông xanh, hoa tím biếc, lộc…
+ Âm thanh: tiếng chim chiền chiện lảnh lót vang trời
+ Giọng điệu: tha thiết, trìu mến của nhà thơ trong lời
kêu, giọng hỏi...
+ T thế: Tôi đ a tay tôi hứng.
+ Câu thơ, hình ảnh thơ
đặc sắc...
+ Cảm xúc, giọng điệu trữ tình...
+ Sự láy lại các hình ảnh của mùa xuân.
Em có nhận xét gì về các luận cứ mà tác giả đ a ra ?
Luận cứ là: Cỏc cõu thơ, hỡnh ảnh thơ đặc sắc Giọng điệu và kết cấu bài thơ
Nội dung,
nghệ thuật
của bài thơ
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ: ( sgk/ 77, 78) 2.Ghi nhớ:
. Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
- Khái niệm:
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
1. Mở bài: Từ đầu đến “đáng trân trọng”
( Giới thiệu bài thơ, bước đầu đánh giá, khái quát cảm xúc)
2. Thân bài: Tiếp theo đến “là sự láy lại các hình ảnh ấy của mùa xuân”
( Triển khai các luận điểm bằng cách trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ thể những đặc sắc nổi bật về nội dung, nghệ thuật của bài thơ)
3. Kết bài: Phần còn lại
( Khái quát giá trị, ý nghĩa bài thơ
“Mùa xuân nho nhỏ” ) I. Tìm hiểu bài nghị luận về
một đoạn thơ, bài thơ 1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
+ Bố cục chặt chẽ, có đầy đủ các phần thông thường của một bài nghị luận.
+ Giữa các phần có sự liên kết tự nhiên về ý và về cách diễn đạt.
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
- Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha trìu mến.
- Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của các hình ảnh, giọng điệu, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh Hải.
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78) - Khái niệm
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78) - Khái niệm
- Yêu cầu:
+ Về nội dung: Bài nghị luận tập trung phân tích các yếu tố ngôn ngữ, hình ảnh, giọng điệu,…từ đó nêu bật được giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
+ Về hình thức: Bài nghị luận có bố cục mạch lạc rõ ràng; có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viết về đoạn thơ, bài thơ.
- Yêu cầu:
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
- Khái niệm - Yêu cầu:
Nêu điểm giống và khác
nhau giữa bài nghị luận về
một tác phẩm truyện (hoặc
đoạn trích) và bài nghị luận
về một đoạn thơ, bài thơ
Nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
Giống nhau
Khác nhau
SO SÁNH BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TÁC PHẨM TRUYỆN (HOẶC ĐOẠN TRÍCH) VÀ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
- Đều trình bày nhận xét, đánh giá của người viết.
- Bố cục bài phải mạch lạc, luận điểm luận cứ rõ ràng.
- Nhận xét đánh giá về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay
nghệ thuật của tác phẩm.
- Nhận xét đánh giá về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
-
Nhận xét đánh giá gắn với phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh giọng điệu,… của đoạn thơ, bài thơ.
- Nhận xét đánh giá xuất phát từ ý nghĩa của cốt truyện, tính cách hành động,.. của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm.
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
- Khái niệm - Yêu cầu:
2.Bài tập 2:
Bài tập 2: Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.
+ Kết cấu bài thơ chặt chẽ cân đối, mở đầu là mùa xuân đất nước, kết thúc lại là một giai điệu dân ca.
+ Giọng điệu trữ tình của bài thơ chân thành tha thiết.
+ Ước nguyện sống hòa nhập của Thanh Hải.
Có thể bổ sung một số luận điểm sau:
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập, dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
2.Bài tập 2:
- Khái niệm - Yêu cầu:
3.Bài tập 3:
2. Bài tập 3: Đọc đoạn văn sau:
Bài thơ được viết theo mạch cảm xúc thời gian. Còn đứng trên đất Bắc, tác giả đã phải bịn rịn nghĩ tới lúc chia tay, phải xa nơi Bác nghỉ. Và đây cũng là dòng cảm xúc được đẩy tới mức cao nhất, tuôn trào mạnh mẽ nhất:
“Mai về miền Nam thương trào nước mắt”
Câu thơ như lời nói thường, không cần dùng đến kĩ thuật. Giọng thơ không ồn ào. Thế mà đọc lên thấy xúc động. Trước hết bởi cách nói, cách bộc lộ có cái gì đó rất Nam Bộ. Chân thành bộc trực mà không thô. Tác giả thay mặt cho đồng bào miền Nam – những người con ở xa – bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn. Người đọc đồng cảm với anh, bởi nỗi thương nhớ, xót xa ân hận khi đến trước Bác, nào phải của riêng ai.
(theo Đức Thảo, báo Văn nghệ, số 1186)
NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
TiÕt 127
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
1. Ví dụ:( sgk/77,78)
Văn bản: “ Khát vọng hòa nhập dâng hiến cho đời”
* Nhận xét
a) Vấn đề nghị luận b) Hệ thống luận điểm c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
2. Ghi nhớ: ( Sgk/78)
II. Luyện tập:
1.Bài tập 1:
2.Bài tập 2:
4.Bài tập 4:
Cảm nhận của em về tình cảm cha con trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương
Cho đề bài sau:
Để nêu cảm nhận của em về tình cảm cha con trong bài thơ “Nói với con” của Y Phương em dự định sẽ
trình bày mấy luận điểm, đó là những luận điểm nào? Vì sao?
- Khái niệm - Yêu cầu:
3.Bài tập 3:
