Bài 36: Vùng Đồng bằng sông Cửu Long (tiếp theo) Câu hỏi giữa bài (các câu hỏi trong bài học)
Câu hỏi trang 129 sgk Địa lí lớp 9: Căn cứ vào bảng 36.1, hãy tính tỉ lệ (%) diện tích và sản lượng lúa của Đồng bằng sông Cửu Long so với cả nước. Nêu ý nghĩa của việc sản xuất lương thực ở đồng bằng này.
Lời giải:
* Tính tỉ trọng diện tích và sản lượng lúa
- Công thức: Tỉ trọng thành phần = Giá trị thành phần / Tổng giá trị x 100%.
- Áp dụng công thức, ta tính được kết quả sau:
* Ý nghĩa của việc sản xuất lương thực ở Đồng bằng sông Cửu Long
- Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lương thực của nước ta. Việc sản xuất lương thực của vùng giải quyết nhu cầu lương thực cho nhân dân của vùng cũng như cả nước, đảm bảo vấn đề an ninh lương thực quốc gia.
- Cung cấp mặt hàng lúa gạo xuất khẩu có giá trị, thu nhiều ngoại tệ.
- Cung cấp nguồn phụ phẩm cho ngành chăn nuôi, thúc đẩy chăn nuôi phát triển.
- Giải quyết việc làm, nâng cao đời sống nhân dân.
- Phát huy hiệu quả những thế mạnh về điều kiện tự nhiên và dân cư của vùng, góp phần sử dụng hợp lí và bảo vệ tài nguyên (thau chua, rửa mặn).
Cánh đồng lúa ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long
Câu hỏi trang 130 sgk Địa lí lớp 9: Tại sao Đồng bằng sông Cửu Long có thế mạnh phát triển nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản?
Lời giải:
Đồng bằng sông Cửu Long có thế mạnh phát triển nghề nuôi trồng và đánh bắt thủy sản do
- Giáp các vùng biển rộng có nguồn lợi hải sản phong phú.
- Bờ biển dài (hơn 700 km) có nhiều cửa sông, bãi triều, rừng ngập mặn thích hợp cho việc nuôi trồng thủy sản nước lợ, nước mặn.
- Nội địa nhiều mặt nước của sông rạch, ao, hồ thích hợp để nuôi thủy sản nước ngọt.
- Khí hậu cận xích đạo, thời tiết ít biến động thuận lợi để nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản quanh năm.
Ngư dân tỉnh Bạc Liêu trang bị tàu thuyền hiện đại đánh bắt xa bờ - Lũ hàng năm ở sông Mê Công đem lại nguồn lợi thủy sản nước ngọt to lớn.
- Nguồn thủy sản tự nhiên phong phú, đa dạng: tôm, cá, cua biển, sò huyết…
- Nguồn thức ăn khá dồi dào của trồng trọt, chăn nuôi.
- Nguồn lao động đông và năng động, dân cư có truyền thống, nhiều kinh nghiệm nuôi trồng, đánh bắt và chế biến thủy sản.
Mô hình nuôi tôm Hùng ở Long An
Câu hỏi trang 131 sgk Địa lí lớp 9: Dựa vào bảng 36.2 và kiến thức đã học, cho biết vì sao ngành chế biến lương thực, thực phẩm chiếm tỉ trọng cao hơn cả.
Lời giải:
Ngành chế biến lương thực, thực phẩm chiếm tỉ trọng lớn nhất trong cơ cấu công nghiệp của Đồng bằng sông Cửu Long vì
- Nguồn nguyên liệu phong phú từ sản xuất nông nghiệp và nghề cá (lúa gạo, dừa, mía, cây ăn quả, thủy sản...).
- Vùng xuất khẩu nông sản hàng đầu nước ta (gạo, thủy sản đông lạnh, hoa quả…).
Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm và xuất khẩu lúa gạo lớn nhất nước ta Câu hỏi trang 131 sgk Địa lí lớp 9: Quan sát hình 36.2, hãy xác định các thành phố, thị xã có cơ sở công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm.
Lời giải:
Các thành phố, thị xã có cơ sở công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm: Cần Thơ, Tân An, Mỹ Tho, Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Rạch Giá, Long Xuyên, Cao Lãnh => Như vậy, công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm phát triển ở hầu hết các tỉnh của vùng, nhờ nguồn nguyên liệu tại chỗ phong phú.
Cánh đồng lúa ở Sóc Trăng, Việt Nam
Câu hỏi trang 131 sgk Địa lí lớp 9: Nêu ý nghĩa của vận tải thủy trong sản xuất và đời sống nhân dân trong vùng.
Lời giải:
Ý nghĩa của vận tải thủy đối với sản xuất và đời sống nhân dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long
- Đồng bằng sông Cửu Long có mạng lưới sông rạch, kênh đào dày đặc, chế độ nước tương đối điều hòa có thể giao thông quanh năm => Vận tải thủy là loại hình giao thông phổ biển và tiện lợi nhất, đặc biệt trong mùa lũ.
- Mạng lưới giao thông đường bộ ở nhiều vùng nông thôn còn kém phát triển, hoạt động vận tải còn hạn chế, nhất là vào mùa mưa => Giao thông vận tải thủy có vai trò hàng đầu trong gắn kết các địa phương ở đồng bằng với nhau.
- Giao thông đường thủy còn có vai trò quan trọng trong giao lưu giữa đồng bằng với các vùng khác và với cả nước ngoài.
Vận tải đường thủy ở Đồng bằng sông Cửu Long nhộn nhịp và phát triển
Câu hỏi trang 133 sgk Địa lí lớp 9: Thành phố Cần Thơ có những điều kiện thuận lợi gì để trở thành trung tâm kinh tế lớn nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long.
Lời giải:
Thành phố cần Thơ trở thành trung tâm kinh tế lớn nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long do có nhiều điều kiện thuận lợi
- Vị trí địa lí: ở trung tâm của Đồng bằng sông Cửu Long, giao lưu thuận lợi với các địa phương khác trong đồng bằng, với các vùng trong nước và với nước ngoài.
- Sở hạ tầng phát triển nhất so với các thành phố khác trong vùng, với khu công nghiệp Trà Nóc lớn nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long, Đại học Cần Thơ: trung tâm đào tạo và nghiên cứu lớn nhất vùng, sân bay quốc tế Trà Nóc...
- Quy mô dân số lớn nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long, tập trung nhiều lao động có tay nghề, có chuyên môn kĩ thuật.
- Thành phố trực thuộc Trung ương, thu hút nhiều dự án đầu tư trong và ngoài nước.
Cảng biển Cần Thơ, một trong những cảng sông lớn nhất ở nước ta
Bài tập cuối bài
Bài 1 trang 133 sgk Địa lí lớp 9: Đồng bằng sông Cửu Long có những điều kiện thuận lợi gì để trở thành vùng sản xuất lương thực lớn nhất của cả nước?
Lời giải:
* Điều kiện tự nhiên
- Diện tích tự nhiên khoảng 4 triệu ha, trong đó đất nông nghiệp khoảng 3 triệu ha, chiếm gần 1/3 diện tích đất nông nghiệp của cả nước.
- Đất đa dạng, màu mỡ; nhất là dải đất phù sa ngọt dọc theo sông Tiền và sông Hậu, thích hợp cho việc trồng lúa với quy mô lớn.
- Khí hậu nóng ẩm quanh năm, thời tiết ít biến động, nguồn nước sông ngòi dồi dào, thuận lợi cho việc thâm canh tăng vụ.
* Điều kiện kinh tế, xã hội
- Nguồn lao động đông, có truyền thống, nhạy bén trong việc tiếp thu kĩ thuật và công nghệ mới về trồng lúa.
- Được Nhà nước chú trọng đầu tư cơ sở vật chất kĩ thuật (thủy lợi, trạm, trại giống…), các nguồn vốn.
- Thị trường: Nhu cầu lớn của thị trường trong nước và xuất khẩu ngày càng mở rộng.
Thu hoạch lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long
Bài 2 trang 133 sgk Địa lí lớp 9: Phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm có ý nghĩa như thế nào đối với sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long?
Lời giải:
Ý nghĩa của việc phát triển mạnh công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm đối với sản xuất nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long là:
- Nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của nông sản, tăng khả năng xuất khẩu, đem lại nguồn thu lớn.
- Góp phần sử dụng và bảo quản sản phẩm lâu dài hơn, đa dạng hóa sản phẩm lương thực, thực phẩm.
- Giải quyết đầu ra ổn định cho nông sản, tạo điều kiện đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa và chuyên môn hóa.
- Thúc đẩy nền nông nghiệp của vùng tiến dần tới mô hình sản xuất liên kết nông, công nghiệp. Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.
Đồng bằng sông Cửu Long đẩy mạnh cơ giới hóa trong nông nghiệp Bài 3 trang 133 sgk Địa lí lớp 9: Dựa vào bảng 36.3:
Vẽ biểu đồ cột thể hiện sản lượng thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.
Nêu nhận xét.
Lời giải:
* Vẽ biểu đồ
BIỂU ĐỒ CỘT THỂ HIỆN SẢN LƯỢNG THỦY SẢN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG VÀ CẢ NƯỚC, GIAI ĐOẠN 1995 - 2002
* Nhận xét
- Nhìn chung sản lượng thủy cả nước và Đồng bằng sông Cửu Long đều tăng liên tục.
- Sản lượng thủy sản cả nước tăng nhanh từ 1584,4 nghìn tấn (1995) lên 2647,4 nghìn tấn (2002), tăng gấp 1,67 lần.
- Sản lượng thủy sản Đồng bằng sông Cửu Long tăng từ 819,2 nghìn tấn (1995) lên 1354,5 nghìn tấn (2002), tăng gấp 1,65 lần.
- Sản lượng thủy sản Đồng bằng sông Cửu Long luôn chiếm tỉ trọng cao trong tổng sản lượng thủy sản cả nước (trên 50%), năm 1995 thủy sản Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 51,7% so với cả nước và năm 2002 chiếm 51,2%.
Đánh bắt thủy sản nước ngọt ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long
