ĐỀ CƯƠNG DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ 2 Môn: VẬT LÍ 7
SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN –CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN I.MỤC TIÊU :
- Nêu được quy ước về chiều dòng điện.
- Kể tên các tác dụng nhiệt, quang, từ, hoá, sinh lí của dòng điện và nêu được biểu hiện của từng tác dụng này.
- Nêu được ví dụ cụ thể về mỗi tác dụng của dòng điện.
II.NỘI DUNG KIẾN THỨC:
1. Sơ đồ mạch điện
a. Kí hiệu của một số bộ phận mạch điện
- Một số bộ phận của mạch điện được biểu diễn trong bảng sau:
b. Sơ đồ mạch điện:
Mạch điện được mô tả bằng sơ đồ và từ sơ đồ mạch điện có thể lắp mạch điện tương ứng.
2. Chiều dòng điện
Quy ước: Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các thiết bị điện tới cực âm của nguồn điện
Hình vẽ 1.2: Một mạch điện gồm 1 bóng đèn, 1 nguồn và 1 công tắc có chiều mũi tên chỉ chiều của dòng điện.
Lưu ý:
+ Chiều chuyển động của các electron ngược với chiều của dòng điện theo quy ước.
+ Dòng điện cung cấp bởi pin và acquy có chiều không thay đổi được gọi là dòng điện một chiều.
3.Các tác dụng của dòng điện a.Tác dụng nhiệt
Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng.
b. Tác dụng phát sáng
Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.
c.Tác dụng từ
Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.
d.Tác dụng hóa học
Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.
e.Tác dụng sinh lí
Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và các động vật.
III.VẬN DỤNG:
1.Bài tập mẫu:
a.Bài tập vận dụng
Bài 1: Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn pin dạng ống tròn vỏ nhựa thường dùng (hình 21.2) a) Nguồn điện của đèn gồm mấy chiếc pin ? Kí hiệu nào cho bảng trên đây tương ứng với nguồn điện này ? Thông thường, cực dương của nguồn điện lắp về phía đầu hay về phía cuối đèn pin ?
b) Hãy vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin và dùng mũi tên kí hiệu chiều dòng điện chạy trong mạch điện này khi công tắc đóng.
Hướng dẫn
a) Nguồn điện của đèn gồm 2 chiếc pin, kí hiệu hai nguồn điện mắc nối tiếp tương ứng với nguồn điện này.
Thông thường, cực dương của nguồn điện lắp về phía đầu đèn pin b) Sơ đồ mạch điện:
Bài 2:
Dòng điện không gây ra tác dụng nhiệt trong các dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình thường ? A. Bóng đèn bút thử điện; B. Đèn điôt phát quang; C. Quạt điện;
D. Đồng hồ dùng pin; E. Không có trường hợp nào;
Hướng dẫn:
Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên Chọn đáp án E
Bài 3: Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây ?
A. Làm tê liệt thần kinh; B. Làm quay kim nam châm;
C. Làm nóng dây dẫn; D. Hút các vụn giấy.
Hướng dẫn:
Dòng diện không có tác dụng hút các vụn giấy Chọn đáp án D
b.Bài tập trắc nghiêm
Bài 1: Sơ đồ của mạch điện là gì?
A. Là ảnh chụp mạch điện thật.
B. Là hình vẽ biểu diễn mạch điện bằng các kí hiệu của các bộ phận mạch điện.
C. Là hình vẽ mạch điện thật đúng như kích thước của nó.
D. Là hình vẽ mạch điện thật nhưng với kích thước được thu nhỏ.
Hướng dẫn:Đáp án: B
Bài 2: Dòng điện có tác dụng phát sáng khi chạy qua bộ phận hay dụng cụ điện nào dưới đây khi chúng đang hoạt động bình thường?
A. Ruột ấm điện. B. Công tắc.
C. Dây dẫn điện của mạch điện trong gia đình . D. Đèn báo tivi.
Hướng dẫn:Đáp án: D
Bài 3: Tác dụng hoá học của dòng điện khi đi qua dung dịch muối đồng sunfat được biểu hiện ở chỗ:
A. làm dung dịch này nóng lên.
B. làm dung dịch này bay hơi nhanh hơn.
C. làm biến màu của hai thỏi than nối với hai cực của nguồn điện được nhúng trong dung dịch này.
D. làm biến màu thỏi than nối với cực âm của nguồn điện được nhúng trong dung dịch này . Hướng dẫn: Đáp án: D
2.Bài tập đề nghị:
Bài 1:Chiều dòng điện chạy trong mạch điện kín được quy ước như thế nào?
A. Cùng chiều kim đồng hồ khi nhìn vào sơ đồ mạch điện kín.
B. Ngược chiều kim đồng hồ khi nhìn vào sơ đồ mạch điện kín.
C. Chiều dịch chuyển có hướng của các điện tích âm trong mạch.
D. Chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện.
Bài 2:Dụng cụ nào dưới đây chứng tỏ dòng điện chạy qua nó có thể làm vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao và phát sáng?
A. Bóng đèn của bút thử điện. B. Bóng đèn dây tóc.
C. Đèn LED. D. Ấm điện đang đun nước.
Bài 3:Chọn mạch điện có sơ đồ như hình 22.5, nguồn điện là chiếc pin với các cực (+) và (-) chưa biết. Hãy nêu cách làm khi dụng đèn điốt phát quang để xác định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng điện chạy trong mạch.
Bài 4: Vật nào dưới đây có tác dụng từ ?
A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn. B. Một mảnh nilon đã được cọ xát mạnh C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua. D. Một đoạn dây dẫn
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!
