1
SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC KỲ THI CHỌN HSG LỚP 10, 11 THPT NĂM HỌC 2016-2017 ĐÁP ÁN MÔN: ĐỊA LÍ 11- THPT CHUYÊN
Câu Nội dung Điểm
1 (2,5 điểm)
a. Phân biệt gió mùa và gió Mậu dịch. Tại sao trong khu vực hoạt động của gió Mậu dịch vẫn có các hoàn lưu gió mùa và gió địa phương?
1,75
* Phân biệt - Nguồn gốc:
• Gió mùa: do sự nóng lên hoặc lạnh đi không đều giữa lục địa và đại dương theo mùa, chênh lệch nhiệt độ và khí áp giữa hai bán cầu.
• Gió Mậu dịch: xuất phát từ áp cao cận chí tuyến về áp thấp xích đạo.
- Phạm vi
• Gió mùa: phạm vi toàn cầu, theo từng khu vực khác nhau chủ yếu có ở đới nóng, ôn hòa và phía đông các lục địa.
• Gió Mậu dịch: thổi trong khu vực nội chí tuyến.
- Thời gian, hướng
• Gió mùa: thổi theo mùa, hướng gió ở hai mùa có chiều ngược nhau.
• Gió Mậu dịch: thổi quanh năm, hướng gió gần như cố định là hướng đông bắc ở BBC và đông nam ở NBC.
- Tính chất
• Gió mùa: tính chất thay đổi theo mùa và mang tính thất thường.
• Gió Mậu dịch: khô, nóng và ổn định.
0.25
0.25
0.25
0.25
* Khu vực hoạt động của gió Mậu dịch vẫn có gió mùa và gió địa phương vì - Do sự phân bố xen kẽ giữa lục địa và đại đương nên các đai khí áp không liên tục mà bị chia cắt thành các khu khí áp riêng biệt sinh ra gió mùa.
- Sự khác nhau về địa hình, tính chất bề mặt đệm, vị trí gần biển ... giữa các địa phương sinh ra gió phơn, gió núi, gió thung lũng, gió đất, gió biển.
- Trong năm có sự dịch chuyển của các khu khí áp cao và thấp thường xuyên theo chuyển động biểu kiến của Mặt Trời. Vùng nội chí tuyến có sự chênh lệch nhiệt độ khí áp giữa hai bán cầu sinh ra gió mùa.
0.25 0.25 0.25
b. Các giai đoạn của sản xuất công nghiệp và nông nghiệp có gì khác biệt?
Giải thích nguyên nhân.
0.75
- Sản xuất công nghiệp gồm hai giai đoạn có thể tiến hành kế tiếp hoặc đồng thời ở các không gian lãnh thổ cách biệt nhau (diễn giải).
- Sản xuất nông nghiệp gồm nhiều giai đoạn kế tiếp nhau liên tục và không thể tách rời, phải tiến hành trên một không gian tương đồng.
- Nguyên nhân:đối tượng sản xuất của công nghiệp là khoáng sản, nguyên liệu còn của nông nghiệp là cây trồng vật nuôi phát triển theo quy luật sinh
0.25 0.25 0.25 (Đáp án có 03 trang)
2 học (diễn giải).
2 (2.0 điểm)
a. Xu hướng toàn cầu hóa tạo ra động lực thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế thế giới như thế nào? Nêu tên gọi chính xác của các tổ chức liên kết kinh tế sau: APEC, NAFTA.
1.0
* Xu hướng toàn cầu hóa tạo ra động lực thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế thế giới qua biểu hiện rõ nét sau:
- Thương mại thế giới phát triển mạnh, đầu tư nước ngoài tăng nhanh (diễn giải).
- Thị trường tài chính quốc tế mở rộng, các công ty xuyên quốc gia có vai trò ngày càng lớn (diễn giải).
0.25 0.25
* Tên gọi chính xác của các tổ chức liên kết kinh tế
- APEC: Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương - NAFTA: Hiệp ước tự do thương mại Bắc Mĩ.
0.25 0.25 b. Chứng minh rằng dân số thế giới đang có xu hướng già đi. Điều đó ảnh
hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia?
1.0
* Chứng minh
- Trong cơ cấu theo độ tuổi, tỉ lệ người dưới 15 tuổi giảm, tỉ lệ người trên 60 tuổi ngày càng cao.
- Tuổi thọ trung bình của dân số thế giới tăng.
* Ảnh hưởng
- Thuận lợi: tỉ lệ người sống phụ thuộc thấp, tạo điều kiện nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, nguồn lao động hiện tại dồi dào.
- Khó khăn: thiếu hụt lao động trong tương lai, nguy cơ giảm dân số, chi phí phúc lợi xã hội cho người già lớn, nảy sinh nhiều vấn đề xã hội tiêu cực.
0.25 0.25 0.25
0.25 3
(3,0 điểm)
a. Trình bày đặc điểm địa hình các khu vực núi ở nước ta. 2.0 - Vùng núi Đông Bắc
+ Nằm ở tả ngạn sông Hồng với 4 cánh cung lớn, chủ yếu là núi thấp.
+ Địa hình cao ở tây bắc thấp dần về phía đông nam (diễn giải).
- Vùng núi Tây Bắc
+ Nằm giữa sông Hồng và sông Cả, núi cao đồ sộ, hướng tây bắc – đông nam + Cấu trúc 3 dải (diễn giải phía đông, phía tây, ở giữa).
- Vùng núi Trường Sơn Bắc
+ Từ nam sông Cả đến dãy Bạch Mã, gồm các dãy núi song song, so le, hẹp ngang.
+ Cấu trúc cao ở 2 đầu, thấp trùng ở giữa (diễn giải).
- Vùng núi Trường Sơn Nam
+ Nằm từ Bạch Mã trở vào Nam, gồm các khối núi, cao nguyên, sơn nguyên....
0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25 0.25
3
+ Địa hình phức tạp, bất đối xứng sườn đông và sườn tây (diễn giải).
b. Phân tích sự phân hóa của thiên nhiên theo độ cao ở miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ.
1.0
- Do địa hình thấp và không ảnh hưởng của gió mùa đông bắc nên miền chỉ có hai đai cao.
- Đai nhiệt đới gió mùa chân núi (dưới 900 – 1000m): khí hậu cận xích đạo gió mùa (diễn giải). Rừng cận xích đạo gió mùa phát triển với loài cây họ Dầu, thú lớn, động vật đầm lầy. Đất đa dạng gồm phù sa và feralit.
- Đai cận nhiệt gió mùa trên núi
+ Ở độ cao 900 – 1000m đến 1600 – 1700m: khí hậu mát mẻ dưới 250C, độ ẩm tăng, hình thành rừng cận nhiệt lá rộng và lá kim. Đất feralit có mùn, tầng đất mỏng.
+ Ở độ cao trên 1600 – 1700m: khí hậu lạnh, đất mùn, rừng sinh trưởng kém, đơn giản về thành phần loài.
0.25 0.25
0.25
0.25 4 (2.5
điểm)
a. Vẽ biểu đồ 1.5
* Xử lí số liệu: Tính tốc độ tăng trưởng (coi năm 2000 là 100%) Năm Cây lương
thực có hạt
Cây công nghiệp hàng
năm
Cây công
nghiệp lâu năm Cây ăn quả
2000 100,0 100,0 100,0 100,0
2005 99,8 110,8 112,6 135,8
2010 102,6 102,6 138,6 138,1
2015 107,3 87,0 148,2 145,0
* Vẽ biểu đồ đường biểu diễn đảm bảo chính xác, khoa học, đúng khoảng cách năm, số liệu trên đường, có đủ chú giải, tên biểu đồ.
0.25
1.25
b. Nhận xét và giải thích 1.0
* Nhận xét
- Diện tích cây công nghiệp lâu năm và cây ăn quả có tốc độ tăng nhanh và liên tục (dẫn chứng).
- Tốc độ tăng trưởng diện tích của cây lương thực có hạt và cây công nghiệp hằng năm biến động (dẫn chứng).
0.25 0.25
* Giải thích
- Cây nghiệp lâu năm và cây ăn quả tăng nhanh do mang lại hiệu quả cao, đáp ứng nhu cầu thị trường, nhất là xuất khẩu, tiềm năng để mở rộng còn nhiều (đất, nước, khí hậu...).
- Cây lương thực có hạt và cây công nghiệp hằng năm biến động do phụ thuộc thị trường, khả năng mở rộng diện tích đất nông nghiệp ở đồng bằng hạn chế.
0.25
0.25 Điểm toàn bài: Câu 1 + Câu 2 + Câu 3 + Câu 4 = 10.0 điểm.
