BÀI 62: THỤ TINH, THỤ THAI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THAI I. THỤ TINH VÀ THỤ THAI
1. Sự thụ tinh
- Khái niệm: Sự thụ tinh là sự kết hợp giữa trứng và tinh trùng để tạo thành hợp tử.
- Điều kiện: Trứng và tinh trùng phải gặp nhau ở 1/3 ống dẫn trứng phía ngoài.
- Quá trình thụ tinh: Trứng chín sẽ rụng và được phễu dẫn trứng tiếp nhận, đưa vào ống dẫn trứng và di chuyển về phía tử cung nhờ lớp biểu bì có lông rung động lót trong lòng ống → Nếu trứng gặp được tinh trùng thì sự thụ tinh sẽ xảy ra → Khi phần đầu của 1 tinh trùng nhanh nhất và khỏe nhất chui được qua màng trứng, màng trứng sẽ nhanh chóng khép lại cắt đuôi của tinh trùng đó đồng thời ngăn chặn sự đột nhập của các tinh trùng khác. Do đó, mặc dù số lượng tinh trùng tham ra là rất lớn nhưng trứng chỉ tiếp nhận một tinh trùng.
2. Sự thụ thai
- Khái niệm: Sự thụ thai là hiện tượng trứng được thụ tinh bám vào thành tử cung tiếp tục phát triển thành thai.
+ Điều kiện: Trứng được thụ tinh phải bám vào thành tử cung.
+ Quá trình thụ thai: Sau khi thụ tinh, hợp tử vừa di chuyển xuống tử cung vừa phân chia kéo dài khoảng 7 ngày → Khi tới tử cung, khối tế bào đã phân chia bám vào lớp niêm mạc tử cung đã được chuyển bị sẵn (dày xốp và xung huyết) để làm tổ và phát triển thành thai. Đây là sự thụ thai.
- Trứng thụ tinh không bám vào thành tử cung thì sự thụ thai không có kết quả.
Trứng thụ tinh bám vào thành tử cung mà không phát triển tiếp thì sự thụ thai không có kết quả.
II. SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THAI
Sự phát triển của thai nhi theo tháng tuổi
- Phôi thai sẽ trải qua quá trình biệt hóa để hình thành nên cơ thể hoàn chỉnh. Quá trình này thường kéo dài khoảng 37 - 42 tuần.
- Trong quá trình phát triển, thai nhi sẽ nhận chất dinh dưỡng từ cơ thể người mẹ thông qua nhau thai.
- Khi mang thai người mẹ cần lưu ý:
+ Thăm khám định kì.
+ Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất.
+ Uống nhiều nước.
+ Không sử dụng các chất kích thích (rượu, thuốc lá,…).
+ Tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại.
+ Giữ tâm trạng thoải mái.
III. HIỆN TƯỢNG KINH NGUYỆT - Hiện tượng kinh nguyệt:
+ Kinh nguyệt là hiện tượng trứng không được thụ tinh, thể vàng bị tiêu giảm → lớp niêm mạc tử cung bong ra thoát ra ngoài cùng máu và dịch nhầy.
+ Kinh nguyệt là dấu hiệu chứng tỏ trứng không được thụ tinh.
+ Kinh nguyệt xảy ra theo chu kì (thường từ 28 – 32 ngày).
+ Kinh nguyệt đánh dấu chính thức tuổi dậy thì ở em gái – tuổi đã có khả năng sinh con.
- Nếu trứng được thụ tinh, lớp niêm mạc tử cung được duy trì là nhờ hoocmôn prôgestêrôn tiết ra từ thể vàng (trong 3 tháng đầu, sau đó là từ nhau thai) → Hiện tượng kinh nguyệt không xảy ra → Nếu có quan hệ tình dục, thấy chậm kinh hoặc tắc kinh thì phải nghĩ ngay là đã có thai và nên đi xét nghiệm hoặc thử thai bằng các phương tiện chuyên dùng để sớm có quyết định phù hợp. Hoocmôn prôgestêrôn còn kìm hãm hoạt động tiết hoocmôn kích thích buồng trứng của tuyến yên nên trứng không chín và rụng trong thời kì mang thai.
