BÀI 4: LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG I. THÍ NGHIỆM CỦA MENĐEN
1. Tiến hành thí nghiệm
- Đem lai hai thứ đậu Hà Lan thuần chủng khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản: hạt màu vàng, vỏ trơn và hạt màu xanh, vỏ nhăn được F1 đều có hạt màu vàng, vỏ trơn.
- Cho 15 cây F1 tự thụ phấn thu được F2 có 556 hạt thuộc 4 loại kiểu hình.
Thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen 2. Phân tích kết quả thí nghiệm của Menđen
Bảng phân tích kết quả thí nghiệm của Menđen
Từ bảng phân tích kết quả, ta có:
- Xét sự di truyền của từng tính trạng: mỗi tính trạng (màu sắc hoặc hình dạng) đều di truyền theo quy luật phân li của Menđen.
- Xét sự di truyền của cả 2 tính trạng: F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.
+ 9/16 vàng, trơn = 3/4 vàng × 3/4 trơn.
+ 3/16 vàng, nhăn = 3/4 vàng × 1/4 nhăn.
+ 3/16 xanh, trơn = 1/4 xanh × 3/4 trơn.
+ 1/16 xanh, nhăn = 1/4 xanh × 1/4 nhăn.
→ F2 có tỉ lệ phân li kiểu hình bằng tích tỉ lệ phân li của các cặp tính trạng:
(3 vàng : 1 xanh) × (3 trơn : 1 nhăn)
= 9 vàng, trơn : 3 vàng, nhăn : 3 xanh, trơn : 1 xanh, nhăn 3. Kết luận
- Từ sự phân tích kết quả, Menđen thấy rằng các tính trạng màu sắc và hình dạng hạt di truyền độc lập với nhau (không phụ thuộc vào nhau).
- Kết luận: Khi lai cặp bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản di truyền độc lập với nhau thì F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích các tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.
II. BIẾN DỊ TỔ HỢP
Biến dị tổ hợp trong phép lai 2 tính trạng của Menđen
- Khái niệm: Biến dị tổ hợp là những kiểu hình khác bố mẹ xuất hiện ở đời con.
- Cơ chế xuất hiện biến dị tổ hợp: Biến dị tổ hợp xuất hiện do sự phân li độc lập của các cặp tính trạng và sự tổ hợp một cách ngẫu nhiên của các tính trạng trong quá trình sinh sản.
